Nguyễn Đình Thi (1924-2003) là một nghệ sĩ đa tài, trưởng thành từ cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc. Ông không chỉ làm văn, viết thơ, viết kịch, mà còn soạn nhạc. Với cuộc đời nghệ sĩ và cuộc đời cách mạng của mình, Nguyễn Đình Thi đã sáng tác thơ với giọng điệu phóng khoáng tự do và hàm xúc suy tư. Trong số các tác phẩm thơ của mình, Nguyễn Đình Thi viết nhiều về quê hương, đất nước, với những tình cảm thiết tha, đằm thắm, viết về một Việt Nam của những con người áo vải, dẫu chịu nhiều gian khó, đau thương nhưng vẫn đứng lên hiên ngang, một lòng chiến đấu và giành chiến thắng vẻ vang lịch sử. 'Đất Nước' là một tác phẩm thơ xuất sắc và tiêu biểu nhất trong sự nghiệp thi ca của Nguyễn Đình Thi, với hình ảnh đất nước đau thương và anh dũng.
Đất Nước đã trở thành nguồn cảm hứng sáng tác của nhiều nghệ sĩ. Đất Nước không chỉ là hình tượng quê hương đầy bình dị của Nguyễn Khoa Điềm, âm điệu mềm mại của “thon thả giọt đàn bầu” của Tạ Hữu Yên, hay mạnh mẽ kiêu hùng của Trần Mạnh Hảo, mà còn là sự đau thương và anh dũng trong cuộc kháng chiến chống Pháp của Nguyễn Đình Thi. 'Đất Nước' của Nguyễn Đình Thi đồng thời kể về một Việt Nam đầy nghị lực, không bao giờ khuất phục, với những câu thơ đầy tư tưởng và xúc động về lịch sử của dân tộc.
“Nước ta là Nước của những con người không bao giờ khuất Mỗi đêm vang lên tiếng đất Những buổi ngày xưa chúng ta vẫn nhớ về”
Tấm Lòng của Nguyễn Đình Thi - Sự Lãng Quên và Quý Trọng
“Đêm đêm rì rầm trong tiếng đất/ Những buổi ngày xưa vọng nói về”
“Ôi những cánh đồng quê chảy máu/ Dây thép gai đâm nát trời chiều/ Những đêm dài hành quân nung nấu/ Bỗng bồn chồn nhớ mắt người yêu”
“Từ những năm đau thương chiến đấu/ Đã ngời lên nét mặt quê hương/ Từ gốc lúa bờ tre hồn hậu/ Đã bật lên những tiếng căm hờn”
Sức Sống Mạnh Mẽ và Căm Hờn của Quê Hương - Sự Lãng Quên và Quý Trọng
“Bát cơm đầy nước mắt bay còn giằng khỏi miệng ta...”
Tội ác của quân thù được lột tả sâu sắc bởi Nguyễn Đình Thi, với giọng điệu căm hờn, nỗi khổ nhục của “bát cơm đầy nước mắt” vẫn còn in đậm trong trái tim, nỗi đau xác thịt dưới roi da, gậy gộc của bọn giặc Tây, bọn chúa đất. Đó là cơ sở cho hình ảnh hiên ngang, bi tráng của dân tộc ta được thể hiện mạnh mẽ.
“Xiềng xích chúng bay không khóa được...”
Không có xiềng xích nào khóa được bầu trời Việt Nam tươi đẹp, đất đầy hoa, lòng dân ta yêu nước thương nhà. Chúng mãi trường tồn mạnh mẽ, không súng đạn nào có thể hủy diệt được.
Ý chí cao đẹp của con người áo vải kiêu hùng, niềm tin, niềm hy vọng chiến thắng ngập tràn, là nền tảng cho chiến thắng vẻ vang của dân tộc.
“Khói nhà máy cuộn trong sương núi...”
Nguyễn Đình Thi thể hiện niềm tin, hy vọng chiến thắng của dân tộc trong trận chiến hào hùng, với ý chí cao đẹp, sức mạnh bất diệt.
“Súng nổ rung trời giận giữ...”
Cao trào cuộc chiến được tái hiện mạnh mẽ, hào hùng, tôn vinh tinh thần đấu tranh và hy sinh của nhân dân Việt Nam.
Hình ảnh đất nước đau thương và anh hùng trong thơ Nguyễn Đình Thi được tái hiện xuất sắc qua những hình ảnh ẩn dụ đặc sắc, giọng thơ đầy cảm xúc và biểu tượng.