Đề bài: Phân tích hồi IV vở kịch Bắc Sơn - Khám phá tính chất bi tráng
Bài viết Phân tích hồi IV vở kịch Bắc Sơn: Trải nghiệm tính bi tráng đặc sắc
Bài làm:
Kịch Bắc Sơn, tác phẩm vững tên Nguyễn Huy Tưởng, tả đấu tranh chiến đấu và vai trò quan trọng của các cán bộ cách mạng trong định hình tư tưởng chiến đấu của nhân dân. Hồi IV là điểm đặc sắc, với tình huống căng trầy, làm nổi bật tính bi tráng và lòng yêu nước của nhân vật Thơm.
Tính bi tráng, bi ai, buồn bã, cùng với hùng tráng, thể hiện vẻ đẹp lý tưởng. Bi tráng là sự đau thương và mất mát về quá khứ oai hùng, nhưng không thiếu gì sự gân guốc và lòng dũng cảm. Trong vở kịch Bắc Sơn, tính bi tráng được thể hiện qua tinh thần cách mạng và nhân vật Thơm, người phụ nữ dân tộc đang trên con đường giác ngộ.
Hồi năm trong vở kịch mô tả cảnh Ngọc truy đuổi hai cán bộ cách mạng là anh Cửu và giáo Thái. Rơi vào tình huống nguy kịch, Thơm nhanh chóng đưa họ vào buồng trốn, tỏ ra bình thản để che giấu tính bi tráng và lòng yêu nước trước mặt Ngọc.
Tính dũng cảm của vở kịch nằm ở những tình huống căng thẳng và hồi hộp. Thơm, vợ của một cán bộ Cách mạng, đối mặt với áp lực Ngọc chuẩn bị vào nhà, tiếng chó săn sủa rám ran, tiếng chân người rầm rập. Thơm lo lắng: 'Chết nỗi, hai ông bị chúng nó đuổi phải không? Làm thế nào bây giờ?'. Bản thân cô thực sự lo lắng, cố gắng giúp đỡ hại cán bộ cách mạng. Bị đẩy vào tình huống nguy cấp, Thơm bộc lộ tính cách quyết liệt, khéo léo trên con đường giác ngộ Cách mạng. Lời nói như lời thề: 'Tôi không bảo hai ông đâu. Tôi chết thì chết, chứ tôi không bảo hai ông đâu' là đỉnh cao của tính dũng cảm về mặt tình huống của vở kịch.
Tính dũng cảm cũng thể hiện ở cuộc xung đột giữa Thơm và Ngọc. Ngọc bộc lộ bản mặt bán nước, làm nhiệm vụ cho bọn Tây. Hắn thưởng nhiều tiền từ việc làm bất nhân tính, mơ hàm cửu phẩm, luôn nghĩ về danh tính: 'Chỉ mình là đen, không có danh phận gì, lép vế trong làng quá!'. Hắn còn đặt điều bôi nhọ anh Thái, phá bỏ hình tượng của anh Thái trong mắt Thơm. Mâu thuẫn tư tưởng giữa Thơm và Ngọc gây xung đột tâm lý từ phía Thơm. Khi ông Thái và anh Cửu trốn trong buồng nhà Thơm, tình huống này thể hiện tính dũng cảm điển hình. Thơm đối mặt với Ngọc, chồng của mình, thể hiện tính dũng cảm và sự khôn ngoan.
Tính dũng cảm thể hiện rõ nhất qua hình tượng nhân vật Thơm, người phụ nữ hơn sáu chục năm về trước. Vượt qua cảnh đau thương mất mát, Thơm tìm đến con đường cách mạng, sẵn sàng hi sinh vì cách mạng. Tinh thần của những nhân vật trong vở kịch giống như tinh thần của những người lính ra trận, sáng chói, quyết tâm. Nhân vật Thơm là một sự thành công của tác giả trong việc xây dựng hình tượng nhân vật, qua đó thể hiện tính dũng cảm của tác phẩm. Trong khó khăn, gian khổ, họ vẫn bộc lộ tính thần cao cả, hùng tráng của người con nhân dân trung thực, quả cảm.
Tính dũng cảm trong hồi IV vở kịch Bắc Sơn được thể hiện qua nhiều khía cạnh, từ nhân vật đến tình huống. Những chiến sĩ nhân dân trong Vũ Lăng, cũng như toàn bộ lãnh thổ Việt Nam, dũng cảm, không ngần ngại hi sinh vì đất nước. Nguyễn Huy Tưởng thông qua ngòi bút sắc sảo và cách xây dựng tình huống truyện kịch tính, thể hiện sự tin tưởng vào con đường cách mạng và lòng trung thành với những người chân chất, giàu sức sống, lòng quyết chiến quyết thắng.
""""---HẾT""""---
Bắc Sơn là một tác phẩm xuất sắc trong văn học lớp 9. Ngoài việc phân tích hồi IV của vở kịch Bắc Sơn để làm nổi bật tính chất bi tráng của nó, học sinh và giáo viên có thể tham khảo các bài làm văn mẫu như Tóm tắt vở kịch Bắc Sơn, Cảm nhận về kịch Bắc Sơn, Cảm nhận của em về hồi IV kịch Bắc Sơn, hoặc cả các bài Soạn bài Bắc Sơn trang 159 SGK Ngữ văn 9.