Buzz
Bài văn phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị bao gồm dàn ý chi tiết, sơ đồ tư duy và các bài văn mẫu xuất sắc, ngắn gọn được tổng hợp và lựa chọn từ những bài văn hay đạt điểm cao của học sinh lớp 12 giúp bạn hiểu và viết văn tốt hơn.
Phân tích khía cạnh tiềm năng của nhân vật Mị (20 mẫu)
Phân tích khía cạnh tiềm năng của nhân vật Mị - mẫu 1
Sau Cách mạng tháng 8, Tô Hoài tìm hiểu sâu hơn về sức mạnh của những dân tộc thiểu số ở miền núi. Trong chuyến đi khám phá vùng núi phía Bắc, ông sáng tạo ra nhân vật Mị, người mang trong mình sức sống tiềm tàng mạnh mẽ.
Trước khi lấy chồng là thống lí Pá Tra, Mị, giống như những người con gái khác, có sức mạnh và sự kiên nhẫn. Mặc dù gia đình gánh một món nợ khổng lồ, nhưng cô vẫn quyết tâm làm việc để trả nợ dần. Cô trẻ trung, yêu đời, có tiếng sáo duyên dáng khiến biết bao chàng trai say mê. Nhưng sau khi bị A Sử bắt, cuộc sống của cô đã thay đổi hoàn toàn, đầy bi thương và đau khổ. Mỗi ngày, Mị phải làm việc mệt mỏi, không có thời gian nghỉ ngơi. Nơi ở của cô như là một nhà tù, chỉ có một lỗ nhỏ như lòng bàn tay, nhìn ra ngoài chỉ thấy mờ mờ ánh trăng trắng, không biết là sương hay là nắng. Nhưng trong cô, niềm tin vào cuộc sống vẫn tồn tại.
Trong những ngày xuân, không khí trở nên rộn ràng hơn. Những tảng đá mèo được trang trí bởi những chiếc váy rực rỡ, giống như những bông hoa nở rộ; tiếng cười của trẻ con trở nên vui vẻ hơn, đầy hứng khởi. Trái tim của Mị cũng dần dần trở nên sáng sủa hơn. Mùa xuân, mọi người đều uống rượu, và Mị cũng không phải là ngoại lệ. Nhưng cách Mị uống rượu lại khác biệt, cô uống để quên đi những nỗi buồn. Dường như, Mị bắt đầu tìm lại niềm vui sống. Một ngày nọ, tiếng sáo vang lên từ phía núi đã đánh thức sức sống trong Mị. Tiếng sáo thấm vào tâm trí, vào trái tim cô, đánh thức cô dậy. Tiếng sáo làm cho Mị nhớ lại những ngày xưa, những ngày tự do và niềm vui. Tiếng sáo giúp Mị tỉnh táo lên, dậy thì. Tiếng sáo kích thích sự mong muốn được đi chơi, được gặp gỡ mọi người. Từ khi trước đến nay, Mị chưa bao giờ được ra ngoài chơi, vì A Sử cấm. Tiếng sáo lúc này xuất hiện trong đầu Mị, đã khiến cô trở nên nổi loạn. Mị đã lấy lò để đi chơi. Nhưng khi chuẩn bị đi, Mị bị A Sử bắt gặp, và hắn đã dùng tóc cô để trói Mị lại. Cô khóc, không có ai đến giúp đỡ, vì quá khứ tươi đẹp ùa về, làm Mị nhớ lại những ký ức đau buồn một cách rõ ràng hơn.
Sau khi phản kháng lần đầu, Mị tiếp tục chìm vào tình trạng sống lặng. Trong thời gian này, A Phủ, một người cũng bị buộc phải chuộc lỗi giống như Mị vì đã mất bò, bị trói đứng ở ngoài sân. Mỗi đêm, Mị đều ra sân đốt lửa, nhưng hoàn toàn không để ý đến A Phủ: “Dù A Phủ là xác chết đứng đó cũng chả sao. Mị vẫn thức dậy, vẫn đốt lửa, chỉ còn biết sống với ngọn lửa”. Vì lúc này trái tim Mị đã nguội lạnh, tinh thần đã tê dại, và cái số của chính mình Mị không còn quan tâm, đừng nói đến số phận của người khác.
Tuy nhiên, trong lần đó, dưới tác động của giọt nước mắt của A Phủ, Mị đã thay đổi hoàn toàn quan điểm: “Ngọn lửa đang bập bùng, Mị nhìn qua, thấy hai mắt A Phủ mở ra, một dòng nước mắt lấp lánh rơi xuống hai má đã bị thâm đen”. Giọt nước mắt đó đã khiến cô bất giác nhớ về mùa xuân trước kia, khi cô bị trói đứng, cô khóc nhưng không có ai đến cứu, cũng không thể lau đi. Giọt nước mắt của A Phủ đã đánh thức sự sống trong Mị. Trong Mị đã nảy sinh tình thương và sự hy sinh: “Ta là một phụ nữ, nó đã bắt ta về dưới trướng nhà nó rồi, chỉ còn chờ ngày nó đưa ta về đây thôi... Người kia phải chết làm gì”. Mị quyết định giải cứu A Phủ. Đây không phải là quyết định cố ý mà nó bắt nguồn từ lòng đồng cảm, từ tình yêu thương con người. Sau khi giải thoát A Phủ, trong một khoảnh khắc Mị cũng lao vào giải cứu bản thân mình. Hành động giải thoát tinh thần của chính mình là một hành động bất ngờ nhưng hoàn toàn có lý. Nó chứng tỏ sức sống tiềm ẩn, mạnh mẽ trong Mị.
Với khả năng miêu tả tâm lý nhân vật, Tô Hoài đã truyền đạt chân dung của một người phụ nữ không chỉ xinh đẹp về hình thức mà còn có sức sống tiềm ẩn mạnh mẽ. Mị là biểu tượng của sức sống của con người, là biểu tượng của hành trình từ bóng tối đến ánh sáng, từ nỗi đau đến hạnh phúc của những người nông dân dân tộc thiểu số.
Dàn ý Phân tích sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị
I. Mở bài
- Tô Hoài có khả năng nhạy bén với cảnh sinh hoạt, phong tục của người dân các vùng miền, tác phẩm của ông thu hút độc giả bởi kiến thức sâu rộng của mình.
- Trong số những tác phẩm nổi bật của Tô Hoài là truyện ngắn Vợ chồng A Phủ. Đặc biệt, hình tượng nhân vật Mị đã trở thành biểu tượng cho sức sống tiềm ẩn của phụ nữ bị áp bức.
II. Phần chính
- Sức sống tiềm ẩn là sức sống bẩm sinh của con người, bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh bên ngoài nhưng luôn tồn tại, đợi cơ hội để phát triển.
1. Sức sống bẩm sinh của Mị trước khi trở thành dâu nhà thống lí Pá Tra
- Trước khi trở thành dâu nhà thống lí Pá Tra:
+ Mị là một cô gái trẻ người Mông, hồn nhiên, tài năng trong việc thổi sáo, “thổi cỏ cũng giống như thổi sáo, khiến bao người mê mệt, theo đuổi Mị ngày đêm”
+ Mị đã trải qua tình yêu và được yêu, luôn khát khao theo đuổi tình yêu.
+ Hiền lành, chăm chỉ, nhận thức được giá trị của cuộc sống tự do nên sẵn sàng làm công việc nặng nhọc để trả nợ cho cha.
2. Sức sống tiềm ẩn của Mị bị che lấp trong cảnh làm dâu trả nợ
- Khi trở về làm dâu nhà thống lí Pá Tra: bị “cúng trình ma” nhà thống lí, bị lợi dụng sức lao động, “không bằng trâu ngựa”, “phụ nữ trong nhà chỉ biết làm việc”, bị hành hạ như trong địa ngục trần gian, bị đánh đập, bị trói buộc, ...
- Mị dần trở nên chán nản với nỗi đau: một cô gái lúc nào cũng như vậy dù làm việc cả ngày, nhưng luôn buồn bã, không quan tâm đến thời gian “một lỗ vuông bằng bàn tay ... không biết là sương hay nắng”.
- Mị sống thụ động “như con rùa sống trong lồng”, “sống trong khổ đau đã trở nên quen thuộc với Mị”.
3. Sức sống tiềm ẩn trong Mị trỗi dậy
- Khi gặp phải tình trạng làm con dâu trả nợ, Mị có ý định tự tử bằng lá cỏ, không chấp nhận cuộc sống không tự do.
- Trong đêm hội mùa xuân ở Hồng Ngài, sức sống của Mị đã bắt đầu hiện hình:
+ Âm thanh cuộc sống bên ngoài (tiếng trẻ con vui chơi, tiếng sáo gọi bạn đi chơi, ..) nhấp nhô vào tâm trí, làm cho những kí ức trong quá khứ của Mị trỗi dậy.
+ Mị nhẹ nhàng hát theo bản nhạc, trong khoảnh khắc tâm hồn quay về với tuổi trẻ, khát khao tình yêu hạnh phúc.
+ Mị nhận ra bản thân đang sống, “cảm nhận mạnh mẽ trở lại”, “Mị vẫn còn trẻ. Mị vẫn còn trẻ. Mị muốn đi chơi”, khao khát tự do, chấm dứt sự giam giữ.
+ Khi bị A Sử trói, tâm trí Mị vẫn hòa mình vào âm nhạc, giai điệu của tình yêu, của những cuộc vui.
- Khi tỉnh giấc, cô bất chợt quay lại với thực tại.
+ Nhận xét: Mị luôn dự trữ một sức sống mạnh mẽ, sức sống đó luôn đang ẩn trong lòng người con gái Tây Bắc và chỉ chờ đợi cơ hội để phát huy.
- Trong đêm đông buốt giá, khi A Phủ bị trói:
+ Lúc đầu, Mị cảm thấy bất an sau đêm tình mùa xuân, khi cô trở về chỉ là một bóng hình không hồn.
+ Khi nhìn thấy giọt nước mắt của A Phủ, Mị hiểu cảm giác đó và bất giác nhớ về quá khứ của mình, cảm thấy đồng cảm với số phận mình và những người đã phải chịu đựng đau khổ. 'Có lẽ ngày mai họ sẽ chết, chết đau... phải chết'.
+ Bức xúc trước tội ác của những kẻ thống trị, Mị cắt đứt sợi dây và giải thoát A Phủ khỏi cảnh trói buộc.
+ Mị sợ cái chết, sợ sự đau khổ mà mình sẽ phải chịu trong ngôi nhà của bọn thống trị, cô chạy theo A Phủ để tìm kiếm con đường thoát ra khỏi cảnh địa ngục trần gian.
- Nhận xét: Mị là một người con gái yếu đuối nhưng cũng mạnh mẽ, có sức sống tiềm ẩn và hành động của cô đã đánh đổ sức mạnh và quyền lực của những kẻ thống trị vùng núi.
III. Kết luận
- Phân tích ý nghĩa về nhân vật Mị.
- Nghệ thuật: Sử dụng ngôn từ đậm chất miền núi, cách diễn đạt mạch lạc với sự thay đổi góc nhìn linh hoạt, thành công trong việc miêu tả tâm trạng nhân vật và cảnh vật tự nhiên.
- Tác phẩm mang trong mình những giá trị nhân đạo sâu sắc: Sự đồng cảm với số phận đau khổ của những người chịu đựng áp bức, lên án thống trị miền núi, thực dân, ca ngợi vẻ đẹp và sức sống tiềm ẩn trong mỗi người dân Tây Bắc.
Bảng phân tích sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị
Phân tích sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị - mẫu 2
Tô Hoài là một trong những tài năng nổi bật của văn học Việt Nam hiện đại. Tài năng của ông được thể hiện qua nhiều tác phẩm có giá trị. Trong số đó, không thể không nhắc đến truyện ngắn “Vợ chồng A Phủ” được viết ra trong chuyến đi thực tế tới Tây Bắc năm 1953. Tác phẩm này tái hiện một cách sống động cuộc sống khốn khổ của người dân nghèo miền núi dưới sự áp bức của thống trị, lộ ra sự thật về thực dân. Trong bối cảnh đó, Tô Hoài tập trung ca ngợi tinh thần và phẩm chất đẹp của con người cùng sức sống mãnh liệt. Một cô Mị đau khổ, cam chịu nhưng vẫn tiềm ẩn sức sống mãnh liệt, là biểu tượng cho những giá trị tinh thần và nhân đạo mà Tô Hoài muốn truyền đạt.
Sức sống tiềm ẩn đơn giản là khát khao của con người muốn có một cuộc sống ý nghĩa, dù bị che lấp bởi hoàn cảnh, nhưng có thể bùng nổ mạnh mẽ dưới tác động. Để hiểu rõ hơn về sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị, ta cần hiểu rõ hoàn cảnh mà nhân vật đang đối mặt. Mị ban đầu là một cô gái trẻ xinh đẹp, hiền hậu và tài năng. Cô cần cù, quyết đoán, thông minh, đầy lòng hiếu thảo và sẵn sàng hy sinh vì người khác. Một cô gái như vậy đã xứng đáng được sống cuộc sống hạnh phúc. Nhưng cuộc đời không công bằng, Mị buộc phải trở thành con dâu nợ nần cho gia đình thống trị Pá Tra. Một cuộc sống đầy gánh nặng và khắc nghiệt, làm cho Mị suy sụp. Cô trở nên thờ ơ với thời gian, như một con rùa vùi đầu vào trong vỏ. Cuộc sống của Mị trở nên vô nghĩa, tẻ nhạt, mọi thứ chỉ còn lại là một loạt cửa sổ lớn mở ra không biết là sương mù hay ánh nắng. Tất cả những điều đó khiến cho Mị trở thành một xác không hồn, không quá khứ, hiện tại hay tương lai. Điều gì đã biến một cô gái trẻ đẹp, tràn đầy yêu đời trở nên cam chịu, chấp nhận một cuộc sống vô nghĩa như vậy? Đó là vì gánh nặng của áp bức từ thống trị, từ những truyền thống phong kiến trong miền núi. Sự tan nát của xã hội tạo ra thế hệ con người không tiếng nói, mặc dù họ cũng có quyền sống và tồn tại như nhân vật Mị.
Tuy nhiên, nếu câu chuyện chỉ dừng lại ở việc thể hiện sự đau khổ và tăm tối của cuộc sống thì có lẽ “Vợ chồng A Phủ” sẽ không gây được ấn tượng như vậy với độc giả. Điểm nổi bật trong tác phẩm của Tô Hoài là ông không để nhân vật của mình chìm đắm mãi trong bóng tối. Với Mị, sức sống vẫn còn tiềm ẩn, chỉ cần một lời kêu gọi kịp thời có thể đánh thức nó một cách mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Khi còn mới làm dâu nhà Pá Tra, Mị đã có những phản kháng, thậm chí là những tràng khóc yếu ớt: “mỗi đêm Mị đều khóc”, khóc vì không muốn chấp nhận hiện thực, vì không thể cam lòng. Cũng đã có lúc, Mị suy nghĩ đến việc kết thúc cuộc đời không ý nghĩa, đau khổ bằng cách tự tử. Tìm đến cái chết, có lẽ với Mị đó là một sự giải thoát, biểu hiện cho sự không cam chịu, sự phản kháng trong tuyệt vọng.
Mị đã từng phản kháng, nhưng có thể nói, ý chí chiến đấu của Mị lúc ấy chưa đủ mạnh mẽ để vượt qua những ràng buộc của xã hội, lòng nhân ái hay quyền lực nên nhanh chóng tắt ngấm. Tuy nhiên, nó vẫn luôn tiềm ẩn trong tiềm thức của Mị. Rồi, đêm xuân về với tiếng sáo, tiếng khèn của trai làng gọi bạn tình, như là lửa nhỏ thắp sáng ngọn lửa khao khát sống, khao khát hạnh phúc trong Mị. Mị cũng uống rượu, “Mị… uống từng bát rượu say mèm”. Mùa xuân đến, Mị uống rượu bên bếp và thổi sáo. Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng giỏi như thổi sáo. Có biết bao nhiêu người mê ngày đêm thổi sáo theo Mị. Mị rời bỏ tâm trạng đắng cay bấy lâu để trở thành con người tỉnh táo, nhìn xa trông rộng, vươn tới những ý nghĩ và khát vọng đẹp đẽ. “Tai Mị vẫn nghe tiếng sáo gọi người đầu làng” làm lòng Mị trở về những kỷ niệm xưa. Mị cảm thấy “trong lòng bỗng vui sướng… Mị trẻ lắm… Mị muốn đi chơi”. Lúc này, ý thức về bản thân trong Mị tỉnh táo hơn. Mị biết mình muốn gì, mình cần gì chứ không còn là một xác vô hồn, thờ ơ với cuộc sống như trước. Càng nhận thức được bản thân, nhận thức được hoàn cảnh, Mị càng phản kháng mạnh mẽ và cảm thông nhiều hơn nỗi đau của mình. Mị khêu lên đèn cho sáng như cách khêu lửa của lòng ham sống, của sự khao khát. Sự thúc đẩy của trái tim như muốn phá vỡ những xiềng xích của thế lực áp bức trong nhà thống lí Pá Tra, thách thức mọi ràng buộc của quyền lực. Lần đầu tiên sau bao nhiêu năm sống kiếp như con vật, khao khát biến thành hành động: “Mị quấn lại tóc, mặc chiếc váy hoa” chuẩn bị đi chơi ngày Tết. Trong lúc ngọn lửa của lòng ham sống trong Mị bùng cháy, bùng nổ thì A Sử, chồng của Mị đã xuất hiện để dập tắt tất cả, hắn bình thản “trói đứng Mị vào cột nhà”. Thế nhưng, khi người đọc tưởng như lại một lần nữa Mị sẽ đầu hàng số phận thì Mị “như không biết mình đang bị trói… Mị vẫn nghe tiếng sáo dẫn Mị đi theo những cuộc chơi”. Sức sống tiềm ẩn trong con người Mị khiến Mị quên hết nỗi đau về thể xác, “Mị đứng lên bước đi”.
Dường như, Mị đã hoàn toàn tỉnh táo. Đặc biệt, thông qua việc giải thoát A Phủ rồi cùng nhau trốn khỏi Hông Ngài, sức sống tiềm ẩn trong Mị đã bùng phát mạnh mẽ đến mức tự tin tuyên chiến với cả thế lực ác để đòi quyền sống. Mị đã nhìn thấy A Phủ bị trói đứng một cách thảm khốc từ mấy hôm nay nhưng mấy đêm đầu Mị vẫn “thổi lửa ấm tay”. Với Mị, việc đánh người, trói người ở nhà Pá Tra xảy ra như chuyện bình thường. Hơn nữa, dù có đồng cảm, thương xót với A Phủ, Mị vẫn chỉ là một nạn nhân bất lực. Đến đêm nay, dưới ánh lửa “bùng cháy” nhìn thấy “dòng nước mắt chảy như mưa xuống hai hốm má đã đen thui” của A Phủ, Mị càng thương chính mình, càng thương người. Mị nghĩ “Trời ơi, nó bắt trói đứng người ta đến chết… Chỉ đêm mai là người kia chết, chết đau, chết đói, chết rét, phải chết”. Mị cũng biết, nếu cởi trói cho A Phủ, “Mị liền phải trói thay vào đấy. Mị chết trên cái cọc ấy”. Nhưng tình thương, đồng cảm giữa những con người cùng số phận đã lấn át nỗi sợ hãi và lớn hơn cả cái chết, nó đã dẫn đến hành động can đảm: cắt dây trói giải thoát cho A Phủ. Mặc dù đây là hành động tự phát nhưng là kết quả của một quá trình, nó chứng minh sức sống tiềm ẩn, âm ỉ không ngừng trong con người Mị. Hành động cắt dây trói giải thoát cho A Phủ là bước ngoặt trong tính cách và cuộc đời của Mị. Với hành động này, Mị không chỉ giải thoát cho A Phủ mà còn giải thoát cho chính bản thân mình. Ý thức được nỗi khổ của cuộc sống tồi tệ, Mị đã tuyên chiến với hàng loạt thế lực áp bức của cường quyền, huệ tục, lễ giáo phong kiến (làm phụ nữ, nó đã bị trả về trình ma rồi, chỉ còn biết đợi ngày chết rũ xương ở đây thôi) để đòi quyền con người cho bản thân.
Qua việc phân tích tâm lý nhân vật một cách tinh tế, Tô Hoài đã thành công trong việc thể hiện vẻ đẹp đáng trân trọng của tâm hồn, khao khát sống mãnh liệt được che giấu sau những hình hài câm lặng và cam chịu của những người phụ nữ nghèo vùng núi. Đồng thời, nhà văn cũng lên tiếng tố cáo xã hội mục nát dưới sự cai trị của thần quyền, cường quyền đã đè nén quyền sống chính đáng của con người. Tô Hoài cũng qua đây, một lần nữa thể hiện tinh thần bênh vực, tôn trọng và thương xót những số phận nhỏ bé trong xã hội phong kiến thực dân. Từ đó, nhà văn kêu gọi con người can đảm đấu tranh cho sự sống, cho quyền con người chân chính. Đó chắc chắn là lí do tại sao “Vợ chồng A Phủ” được coi là tác phẩm đầy tinh thần nhân đạo sâu sắc và tính nhân văn cao cả!
Phân tích sức sống tiềm tàng của nhân vật Mị - mẫu 3
Sự nghiệp văn chương của Tô Hoài đã kéo dài suốt nửa thế kỷ trở lại đây. Với hơn 60 năm gắn bó với cây bút, ông là tác giả của hàng trăm tác phẩm, hàng nghìn bài báo, thuộc đủ các thể loại phong phú và đa dạng. Trong đó, không thể không kể đến 'Dế Mèn Phiêu Lưu Ký', một trong những tác phẩm nổi bật trước Cách Mạng Tháng Tám. Sau Cách Mạng, Tô Hoài tiếp tục gây ấn tượng mạnh mẽ với bộ truyện 'Tây Bắc', nơi tâm hồn của câu chuyện là Vợ chồng A Phủ.
Gần đây, tác phẩm 'Cát Bụi Chân Ai...' lại đưa Tô Hoài trở lại tầm nhìn của công chúng. 'Vợ Chồng A Phủ' vẫn là một thách thức lớn đối với tác giả, tác phẩm đã được vinh danh trong giải văn nghệ năm 1954-1955, một công trình xuất sắc về đề tài miền núi. Câu chuyện về cuộc đời của Mị - một cô gái Mèo nghèo khổ, xinh đẹp, và nết na, được Tô Hoài mô tả chân thực và sống động, với sức sống tiềm tàng không ngừng. Thông qua nhân vật Mị, ngòi bút của Tô Hoài lòe sáng với tinh thần nhân văn sâu sắc và cao quý.
Mặc dù Mị phản ứng quyết liệt, nhưng cô không thể tránh khỏi xã hội phong kiến và quyền lực. Mị bị bắt cóc, bị ép buộc quay về nhà thống lí Pá Tra, nơi chờ đợi cái chết. Biết điều này, 'mỗi đêm Mị đều khóc nức nở'. Mặc dù ý định tự tử đã hiện lên trong tâm trí cô, nhưng việc Mị đã suy nghĩ đến nó cũng là một biểu hiện của sức sống tiềm tàng.
Sau khi nghe lời van xin của cha, Mị đứng trước hoàn cảnh đau khổ. Mị không muốn sống nhưng cũng không muốn chết. Việc Mị suy nghĩ về việc tự tử có thể là một điều kỳ lạ, nhưng cũng là một dấu hiệu của sự sống.
Ban đầu là sự thay đổi về mặt ngoại hình. Năm đó, mùa xuân về sớm hơn bình thường. Tô Hoài mô tả làn gió mang mùa xuân đến khắp các bản làng. Cây thuốc phiện đã nở hoa sặc sỡ, tạo ra không khí của một ngày hội. Cả bản Mèo cùng hòa mình vào không khí sôi động. Trên những bản đó, nam nữ trẻ mặc quần áo mới phơi trên những mảnh đá như những cánh bướm. Ban ngày, họ đến đánh bạc, chơi trò ném pao, tung còn,... Tất cả những hình ảnh này làm cho Mị, một tâm hồn khô cằn, cảm thấy sự sống tràn đầy.
'Anh ném pao, em không bắt'
'Em không chạy, anh không đuổi'
'Em không yêu tôi'
'Quả pao đã rơi xuống'
'Hoặc: Mày đã có cả con trai lẫn con gái rồi'
'Mày phải đi làm người nương'
'Tôi vẫn chưa có con trai, con gái'
'Tôi đang tìm kiếm người yêu'
Tuy nhiên, điều đáng chú ý nhất là tiếng sáo đó đã đánh thức lên trong Mị hai từ 'ngày xưa'. Kể từ khi bước chân vào nhà thống lí Pá Tra, cuộc sống của Mị đã trở nên không gian và thời gian. Thế giới của cô trở nên tối tăm, chỉ nhìn ra ngoài qua ô cửa mờ mịt, không biết là ban ngày hay ban đêm, là sương mù hay nắng. Khi một người không nhận biết được sự tồn tại của thời gian và không gian, đồng nghĩa với việc sức sống của họ đang dần phai nhạt, suy tàn. Nhưng hôm nay, thời gian đã trở lại với Mị, và cô nhận ra rằng hiện tại đang quá đau đớn, trong khi quá khứ là hạnh phúc. Vì thế, Mị luôn hướng về quá khứ, muốn kéo dài thời gian ấy, muốn giữ lại những kỷ niệm đẹp để xoa dịu những nỗi đau trong hiện tại.
Trong mùa xuân ấy, khi sức sống tiềm tàng của Mị bừng tỉnh, nhà văn Tô Hoài đã khéo léo mang đến cho Mị những hình ảnh làm cho sức sống của cô bừng lên. Đặc biệt là bữa tất niên trong nhà thống lí Pá Tra, với những người ốp đồng vui vẻ nhảy múa dưới những giai điệu rộn ràng, khiến cho trái tim của Mị trở nên phấn chấn. Cảm giác hồn nhiên ấy thực sự là động lực để sức sống của Mị muốn bay lên. Rồi Mị lén uống từng hũ rượu, nhưng không phải để say mê, mà để nuốt chửng đi những đau khổ và cay đắng của hiện tại, để chỉ còn lại hạnh phúc trong quá khứ. Mị cảm thấy như đang trở lại thời trẻ con, đẹp đẽ, với những tình cảm ngọt ngào đầu đời. Hành động tiếp theo của Mị khi bước vào căn buồng tối tăm đó là xắn miếng mỡ để tăng ánh sáng. Điều này không chỉ là việc sinh hoạt mà còn là biểu tượng của sự tái sinh trong tâm hồn Mị. Mị muốn mình phải sống sáng sủa hơn, và việc này cũng chính là việc làm cho ngọn lửa trong lòng Mị bùng cháy. Mị cảm thấy trẻ đẹp hơn, muốn ăn mặc đẹp hơn, và chuẩn bị sẵn sàng đi chơi. Nhưng đến khi sức sống của Mị bị dập tắt bởi sự tàn ác của A Sử, một người mới xuất hiện, mang lại cho Mị sức mạnh để đấu tranh cho cuộc sống của mình, đó chính là A Phủ. A Phủ, bị trói buộc và đói khát, là nguồn động viên mạnh mẽ cho Mị, giúp cô tái sinh và giải thoát mình khỏi cảnh ngục của nhà thống lí. Việc giải thoát A Phủ không chỉ thể hiện lòng nhân ái của Mị mà còn là bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời cô.
Cuộc sống của Mị có thể đã tiếp tục như vậy cho đến khi chết nếu không có sự xuất hiện của một người, người đã mang lại cho Mị hy vọng và sức mạnh để đấu tranh. Đó chính là A Phủ. A Phủ, mặc dù bị trói buộc và đói khát, vẫn là nguồn động viên mạnh mẽ cho Mị, giúp cô nhìn nhận lại giá trị của cuộc sống và tự do. Mặc dù Mị từng trải qua những khổ đau và bất công, nhưng khi nhìn thấy A Phủ chịu đựng đau đớn, trái tim nhân ái của Mị lại bùng cháy. Mị quyết định giải thoát A Phủ khỏi cảnh ngục, và như vậy, họ cùng nhau tìm kiếm tự do và hạnh phúc.
Hành động giải thoát A Phủ của Mị như mở ra một cánh cửa mới, nơi hai thế giới gặp nhau. Nó kết thúc cuộc sống tăm tối của nô lệ ở Hồng Ngài và mở ra một thế giới mới - thế giới sáng sủa ở Phiềng Sa. Việc này của Mị không chỉ làm cho 'vợ chồng A Phủ' trở thành tác phẩm quan trọng trong văn học Việt Nam mà còn mở ra một hướng mới cho văn học kháng chiến. Đến Phiềng Sa, Mị và A Phủ đã được ánh sáng của Đảng soi sáng và gặp được cán bộ Cách mạng A Châu. Họ tham gia Cách mạng, chỉ có Cách mạng mới có thể làm sáng tỏ cuộc sống của nô lệ. Mị và A Phủ là những người cách mạng kiên trung, như Tố Hữu đã viết:
'Cuộc đời Cách mạng, từ khi tôi hiểu được
Để tham gia là phải chịu nhiều khổ cực
Đó là gươm gặp cổ, súng bên tai
Đó là sống chỉ coi một nửa'
'Vợ chồng A Phủ' mô tả sự tỉnh thức, bừng tỉnh của cuộc sống nô lệ. Tô Hoài đã viết bằng tâm hồn nhân văn và nhân đạo, và 'vợ chồng A Phủ' vẫn là bài hát ca ngợi tự do và niềm đam mê sống.
Phân tích về sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị - một biểu tượng
Theo Tô Hoài, 'Nhân vật là trụ cột của sáng tác, phải chuẩn bị nhân vật trước tiên'. Từ quan điểm đó, Tô Hoài đã tạo ra một số nhân vật ghi dấu sâu trong lòng người đọc. Mị trong câu chuyện 'Vợ chồng A Phủ' của Tô Hoài xuất hiện trước mắt chúng ta với hình ảnh 'lùi lùi như con rùa nuôi trong xó cửa', luôn buồn bã, chìm đắm trong công việc. Nhưng từ sâu thẳm trong tâm hồn câm lặng đó vẫn tồn tại những tia hy vọng, chờ đợi cơ hội để bùng cháy.
Cuộc đời của Mị bắt đầu khi cô trở thành dâu nhà thống lí Pá Tra. Thường thì, khi con gái lấy chồng giàu có, họ sống cuộc sống thoải mái. Nhưng Mị lại trở nên cô đơn, câm lặng. Trước đây, Mị đã từng trải qua những khoảnh khắc hạnh phúc dù trong hoàn cảnh khó khăn. Nhưng tất cả đã kết thúc khi cô bị bắt về nhà thống lí Pá Tra, trở thành con dâu theo truyền thống gia đình. Cuộc sống của Mị trở nên đau khổ, bị đối xử như một con vật. Nhưng dù bị đẩy vào hoàn cảnh khó khăn, Mị vẫn giữ vững niềm tin, chờ đợi một ngày tự do.
Ngày đầu làm dâu, Mị cảm nhận sự đau khổ của cuộc sống với việc 'khóc mỗi đêm'. Cô bị đối xử như một kẻ nợ, ngồi 'quay sợi gai, cạnh tảng đá, trước cửa tàu ngựa, gương mặt buồn rười rượi'. Mị bị trói buộc vào công việc vất vả, không có sự tự do. Mị là một phụ nữ trẻ đẹp, nhưng cuộc sống đã làm cho tâm hồn cô nguội lạnh, phải sống trong sự đau khổ và áp đặt của giai cấp thống trị.
Mị, một người từng có tâm hồn tự do, dần dần bị cuộc sống biến thành một cô gái lạnh lùng, mất đi niềm tin vào cuộc sống. Mị chỉ còn là một hình bóng vô cảm, không gắn bó với hiện tại, không tìm kiếm hy vọng cho tương lai. Tô Hoài đã thành công trong việc mô tả sự suy tàn của Mị, nhưng việc tái sinh cô gái này lại là một thách thức lớn.
Quá trình tái sinh của Mị không diễn ra dễ dàng, mà được miêu tả một cách cẩn thận, sâu sắc. Tâm trạng của nhân vật được thể hiện từ góc nhìn đa chiều. Dường như con người hiện tại của Mị đã chết, trong khi quá khứ đang từng bước hồi sinh. Mị giống như một cây hoa ban, hoa đào Tây Bắc trước khi đến mùa xuân, dù bề ngoài có vẻ khô héo, yếu đuối nhưng bên trong vẫn còn sức sống, chờ đợi thời điểm để bừng sáng. Trái đất như bóng tối vậy, Mị vẫn mơ mộng theo tiếng sáo, nhưng thực tại lại đưa cô trở lại với cuộc sống nơi mà cô cảm thấy như đang sống trong một cái chết.
Thời gian trôi qua, đến đêm A Phủ bị trói vào cây cột trong nhà thống lí vì con bò bị hổ giết... A Phủ bị trói đã mấy đêm, và mỗi đêm lại vậy. Mị chỉ nhìn sang thấy A Phủ còn sống nhưng không nói gì. Mỗi khi ngọn lửa bùng cháy, Mị nhìn thấy A Phủ, nhưng trong tâm hồn cô thì câm lặng. Nhưng khi A Phủ khóc, lòng thương người vượt lên trên nỗi đau của bản thân, Mị quyết định cứu A Phủ khỏi số phận oan ức.
Rõ ràng, Mị đã suy nghĩ kỹ, đã dự đoán trước những điều sẽ xảy ra. Cô sẵn lòng chịu trói thay vì A Phủ. Khi đối mặt với tình hình đó, Mị không hề cảm thấy sợ hãi. Ngược lại, cô bây giờ tỏ ra bình tĩnh và dũng cảm hơn bao giờ hết. Trong thời điểm này, việc cắt dây trói cho A Phủ trở thành một hành động tự nhiên và không thể tránh khỏi. Đó là sự tự do của Mị, không phải là một phần của sự phát triển kịch tính do tác giả đã sắp đặt. A Phủ đã được giải thoát, lòng từ bi của Mị đã chiến thắng trong khi Mị vẫn đứng trong bóng tối. Cô biết rằng mình không sợ sự trừng phạt từ thống lý, cũng không sợ chết vì đối với Mị, cái chết là một sự giải thoát. Mị vẫn nghĩ như vậy. Nhưng khi thấy A Phủ đã bỏ chạy, bỏ đi tìm cuộc sống tự do, Mị tỉnh giấc. Cô không muốn chết nữa, cô muốn sống, phải sống. Mị vụt chạy theo A Phủ. Việc giải thoát cho A Phủ cũng là giải thoát cho chính Mị. Hành động cởi trói cho A Phủ phát xuất từ một sức mạnh bên trong mạnh mẽ. Trong tâm trí của Mị, không có sức mạnh nào có thể làm dập tắt. Việc theo đuổi A Phủ có vẻ là một hành động đột ngột nhưng lại rất hợp lý. Lần này, sức mạnh bên trong của Mị đã chiến thắng. Mị là con người thực sự, không hơn không kém.
Nhân vật Mị đã thu hút người đọc bằng sức sống ẩn giấu trong bản thân. Tô Hoài đã thành công khi tạo dựng nhân vật này. Mị, một người con gái xinh đẹp, tài năng, yêu cuộc sống nhưng luôn nghĩ về cái chết vì không được sống cho đúng. Một Mị im lặng, kín đáo nhưng luôn thể hiện những hành động mạnh mẽ phản kháng. Sự mâu thuẫn trong tính cách của Mị được kết hợp hợp lý, tự nhiên, và logic. Đọc giả cảm nhận được điều đó nhờ cách viết sinh động, cấu trúc hình ảnh chặt chẽ và đặc biệt là những chi tiết nghệ thuật biểu hiện cao: một cửa sổ nhỏ, 'ánh trăng mờ nhạt' chiếu sáng cuộc sống của Mị trong ngôi nhà thống lý; một âm nhạc lôi cuốn gọi tình nhân đêm xuân, quyết liệt như sự mời gọi; những hơi men đắm đuối trong đêm xuân; những giọt nước mắt trong đêm cuối cùng ở nhà thống lý... Trong Mị, có sự lạnh lùng, đồng thời cũng có lòng từ bi sâu sắc; có lúc quên hết mọi thứ và cũng có lúc nỗi nhớ thương dâng trào. Từ việc không sợ chết, Mị bỗng trở thành kẻ hoảng hốt. Tất cả những trạng thái tương phản trong tâm hồn Mị được Tô Hoài điều chỉnh, phân tích một cách hợp lý đến mức không thể nào hợp lý hơn.
Đọc Vợ chồng A Phủ, ta thấy Mị là biểu tượng của sự trầm lặng. Suốt thời gian ở nhà thống lý, Mị chỉ nói vài câu. Nhưng bên trong sự im lặng đó là một sức mạnh sống mãnh liệt, một ước mơ lớn như một dòng suối nằm dưới lòng đất mát rượi. Gặp gỡ Vợ chồng A Phủ, ta nhớ lại, ta yêu Mị ở Hồng Ngài càng bị đè nén, đau đớn càng khao khát được sống một cuộc sống tốt lành. Mị là một người con gái ẩn chứa sức mạnh sống mãnh liệt để hiểu sâu hơn về Mị là một người phụ nữ phiêu bạt sau này.
Phân tích về sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị - mẫu 5
Tô Hoài là một nhà văn với tài năng sáng tạo phong phú nhất trong làng văn Việt Nam. Trước Cách mạng, ông nổi tiếng với những câu chuyện về động vật như 'O chuột', 'Dế mèn phiêu lưu ký'. Sau cách mạng, ông để lại nhiều dấu ấn với những tác phẩm về miền núi như 'Truyện Tây Bắc', 'Miền Tây'… Trong bộ truyện Truyện Tây Bắc, truyện Vợ chồng A Phủ nổi tiếng nhất. Tác phẩm này để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng độc giả không chỉ về vẻ đẹp của thiên nhiên miền núi Tây Bắc với đêm xuân tươi đẹp của tuổi trẻ với âm nhạc sáo thúc vài trái tim trẻ, mà còn làm xúc động tâm hồn người đọc bởi sức sống tiềm ẩn, mãnh liệt của nhân vật Mị – một cô gái Mèo dũng cảm đứng lên chống lại tầng lớp thống trị trong núi, thoát ra khỏi cuộc sống nô lệ, nhục nhã để trở thành một con người tự do.
Mị xuất hiện từ đầu của tác phẩm, gây ấn tượng với độc giả về một cuộc sống héo hon, đầy đau thương 'chỉ biết gục đầu, mặt buồn buồn'. Mị không được thể hiện bằng hình tượng mà qua số phận – một số phận đau khổ của người phụ nữ làm dâu gạt nợ trong nhà thống lý Pá Tra.
Mị là một cô gái trẻ đẹp như bông hoa thơm của núi rừng Tây Bắc. Mị có tài năng với điệu sáo khiến nhiều chàng trai 'ngày đêm thổi sáo theo Mị'. Mị yêu lao động 'biết cày nương làm ngô'. Mị tự hào và hiếu thảo với cha già. Khi nghe tin bố muốn bán mình cho nhà giàu, Mị tha thiết van xin 'bố đừng bán con cho nhà giàu'. Đó là vẻ đẹp của phẩm giá và đạo đức của người con gái với vẻ đẹp trong ngần thánh thiện như hoa ban thơm lừng giữa rừng. Nhưng ít ai ngờ rằng chính sách cho vay lãi cao của các quan thổ ty phong kiến như một sợi dây oan trái đã siết chặt cuộc sống của Mị. Đáng tiếc, đêm xuân đẹp nhất của đời người con gái đã trở thành một đêm bi thảm, nhục nhã khi A Sử bắt cóc Mị về nhà thống lý. Và lễ cúng trình ma sáng hôm sau đó đã buộc chặt cuộc sống của Mị từ đó.
Ban đầu khi trở về làm dâu để đối kháng với sự bất công đó, Mị đã khóc suốt những tháng trời đêm nào cũng khóc. Sự khóc là dấu hiệu của tâm trạng bị áp đặt, không chịu đựng được, không chấp nhận sự thật đau đớn đó. Mị đã từng nghĩ đến cái chết khi cầm nắm lá ngón để tự tử trước mặt cha nhưng vì thương cha già nên Mị không thể lòng. Mị vứt lá ngón xuống đất như vứt bỏ tuổi trẻ hạnh phúc của mình để quay về nhà thống lý chấp nhận cuộc sống làm dâu. Cuộc sống địa ngục đó đã trói buộc cuộc đời Mị. Tuổi xuân của Mị bị hủy hoại đến héo úa, tan tác trong căn phòng chỉ có một cửa sổ nhỏ như lòng bàn tay 'nhìn ra không biết sương hay là nắng'. Mị trở thành công cụ lao động. Đúng hơn là bị bóc lột sức lao động một cách tàn nhẫn trở thành một nô lệ trong nhà thống lý. Cuộc sống của Mị bị nhốt trong công việc cả ngày lẫn đêm 'tết xong thì lên núi hái thuốc phiện, giữa năm thì giặt đay xe đay, cuối mùa thì đi nương bẻ bắp…'. Không chỉ thế, Mị còn bị bóng ma quyền lực áp đặt khiến tinh thần Mị bị tê liệt, mất hết ý thức phản kháng. Nhà văn Tô Hoài đã so sánh Mị với các loài vật (con ngựa, con trâu, con rùa). Từ đó, Mị sống trong vô cảm, tâm hồn bị đóng kín bởi sự câm lặng, lạnh giá 'càng ngày Mị càng không nói, cứ lùi lùi như con rùa nuôi trong xó cửa'. Có thể nói không còn gì đáng thương hơn thế nữa.
Nhưng thông qua lòng nhân đạo và tình yêu thương đồng cảm với số phận con người, Tô Hoài đã truyền đạt cho người đọc những khung hình chậm rãi về sức sống tiềm ẩn, mãnh liệt đang tỏa sáng trong Mị. Bên ngoài là một cô Mị như bóng, như đã chết nhưng bên trong lại ẩn chứa lòng ham sống. Sức sống ấy giống như một viên than nhỏ bị vùi lấp dưới lớp băng giá của vẻ ngoài lặng lẽ, vô cảm. Một cơn gió trong đêm tình mùa xuân đã làm hồi sinh con người Mị, đánh thức lại kí ức tươi đẹp và đưa ra một sức sống, lòng ham sống mãnh liệt nhưng cũng đầy bi kịch.
Mùa xuân ở Hồng Ngài rộn ràng với âm thanh và màu sắc. Đó là tiếng cười của trẻ em, màu vàng của cỏ dại và cơn gió lạnh, là màu đỏ của những chiếc váy hoa treo trên những tảng đá như những bông bướm vẫy vùng và chắc chắn không thể thiếu được 'tiếng sáo gọi bạn yêu lững thững bay ngoài đường'. Những hình ảnh và âm thanh đó như một cơn gió làm tan biến những cảm giác u tối quanh cuộc sống của Mị. Đặc biệt qua nghệ thuật diễn đạt và mô tả tinh tế, Tô Hoài đã tái hiện một linh hồn đang trỗi dậy đằng sau lớp vỏ giá lạnh. Chính tiếng sáo đã thức tỉnh Mị, đánh thức một tâm hồn lạnh lùng. Tiếng sáo như một sợi dây vô hình nối Mị với quá khứ và hiện tại, làm sống lại trong Mị một kí ức tươi đẹp. Nói chính xác hơn, nó đã đánh thức tài năng của Mị. Mị thổi sáo tốt, thổi lá giỏi làm cho bao người mê mẩn. Quá khứ tươi đẹp nhưng đối lập với một hiện tại u tối. Mị ngồi nhớ lại lời người thổi sáo:
Mày đã có con trai con gái chưa
Mày đi làm nương đã
Tao chưa có con trai con gái
Tao đi tìm người yêu
Tiếng sáo đã làm cho Mị trở nên mạnh mẽ hơn, Mị đã thoát khỏi cái lớp xác vô hồn ấy bằng một hành động 'đầy táo bạo'. Mị đã tìm đến rượu, nhưng không phải để tìm vui mà là để giải sầu. Mị uống say từng hơi, nuốt chửng căm hận vào trong lòng. Sự khác biệt đó đã thể hiện tất cả. Sức chịu đựng đã đạt đến giới hạn, đã đến lúc cần phải bùng cháy. Rượu và tiếng sáo chính là liều men đánh thức phần cuộc đời đã qua của Mị, bây giờ Mị không còn yên lặng nữa mà đã sống lại. Mị đang sống lại những ngày xưa và không có gì ngăn cản được niềm hạnh phúc của Mị 'trái tim Mị bỗng vui sướng như những đêm tết xưa'. Có gì bằng khi mình tìm lại được chính mình? Tô Hoài đã thâm nhập vào tâm trạng của người phụ nữ này và với lòng thông cảm yêu thương sâu sắc, nhà văn đã làm cho người đọc thực sự cảm động trước những thay đổi về tâm lý của Mị. 'Con rùa nuôi trong xó cửa' ấy không còn lùi lại nữa. Nó đã phá vỡ cái tường vô cảm để tìm ra thiên đường mùa xuân của tuổi trẻ, của hạnh phúc. Mị nhận ra chính mình, đó chính là ý thức về tuổi trẻ. Mị thấy mình còn trẻ 'Mị còn trẻ lắm. Mị hãy còn trẻ. Mị muốn đi chơi'. Còn trẻ là còn sức sống, là còn muốn sống, là còn muốn yêu thương. Đúng là một cảm xúc bi kịch: nhận ra mình còn trẻ trong khi tuổi xuân đã qua và sống trong hoàn cảnh đáng thương này thì đúng là bi kịch. Nhưng dù là bi kịch thì Mị vẫn hạnh phúc vì dù sao Mị vẫn là chính mình với trái tim đầy khát khao.
Nhưng đáng tiếc, cùng với niềm vui được tìm lại chính mình là một nỗi đau về bản thân. Nỗi đau khi nhìn nhận thực tại. Mị đã có chồng nhưng người chồng ấy không yêu thương, không hạnh phúc. A Sử – kẻ tàn nhẫn ấy đã giam cầm cuộc đời Mị và dù 'không có tình yêu nhưng vẫn phải sống với nhau'. Cảm xúc đó như một cái gáo nước lạnh, làm tan biến mọi niềm vui mà Mị đã dành dụm. Có gì đau khổ bằng việc sống với một người mà mình không yêu. Có gì đau khổ bằng việc phải sống với một kẻ vô tâm chỉ xem mình là một món đồ chơi và bị coi thường như một con nô lệ. Mị lại nghĩ đến việc nắm lá ngón, Mị ao ước có nắm lá ngón trong tay lúc này Mị sẽ ăn cho chết ngay chứ không buồn nhớ lại nữa, nhớ lại nước mắt chỉ rơi. Muốn chết để thoát khỏi đau khổ, muốn chết để thoát khỏi bi kịch, điều này dễ hiểu nhưng hơn hết Tô Hoài đã mang đến cho người đọc sự biến đổi của Mị. Muốn chết chính là dấu hiệu của sự sống. Khi Mị đã hồi sinh, khó có thể chấp nhận được sự thực này.
Nhưng không có nắm lá ngón, tâm trạng Mị chợt chuyển hướng. Khi tiếng sáo gọi bạn yêu ngoài kia vang vọng, khi thiên đường hạnh phúc của mùa xuân ẩn sau cánh cửa nhỏ kia đang rực rỡ, trái tim Mị không thể yên ổn nữa. Mị phải đứng dậy! Mị hành động mà không gây ồn ào. Mị hành động im lặng nhưng mãnh liệt. Mị đã thắp lên ngọn đèn trong căn phòng u ám, đẩy lùi bóng tối. Ngọn đèn chiếu sáng tâm hồn Mị, đốt cháy nỗi khát khao vượt ra khỏi bức tường của địa ngục để đến với thế giới bên ngoài với tiếng sáo vang vọng. Tô Hoài đã mô tả sâu sắc khát vọng rực rỡ ấy của Mị bằng một cách ngắn gọn nhưng đầy cảm xúc chia sẻ. Câu văn ngắn, nhịp điệu nhanh chóng thể hiện sự sống lại mạnh mẽ của nhân vật 'Mị vùng bước đi. Mị vuốt tóc, vặn váy hoa từ trong tấm vách'. Mị hành động bình tĩnh, dù biết A Sử đang có mặt trong căn phòng của Mị. Nhưng Mị không sợ, bóng ma thần quyền đã không thể kiềm chế Mị nữa. Tuy nhiên, đau đớn là, sự tàn nhẫn của tầng lớp thống trị miền núi đã làm tắt bớt khát vọng và sự sống lại của Mị. A Sử đã trói Mị với một thúng dây, tóc Mị rối bời khiến Mị không thể cúi đầu. Nhưng lúc này, Mị không còn sống dựa vào thể xác mà thực sự là dựa vào tâm hồn. A Sử có thể trói thể xác của Mị nhưng không thể trói tâm hồn. Bởi tâm hồn Mị đã vượt ra khỏi cái hố sâu để sống cùng với đêm tình mùa xuân. Thể xác Mị nằm đây, giữa bốn bức tường câm lặng nhưng tâm hồn Mị 'đi theo những cuộc chơi, những trò chơi'. Tâm hồn Mị đầy tiếng sáo, ghi lại những kỷ niệm tươi đẹp. Đôi khi tiếng sáo làm cho Mị như lửa bùng cháy 'Mị mạnh mẽ bước đi'. Hành động này chứng tỏ Mị không biết mình bị trói (hoặc có thể biết nhưng quên đi vì sức sống của tâm hồn lớn hơn nỗi đau thể xác). Nhưng sau cùng 'tay chân đau nhức' đưa Mị trở lại hiện thực cay đắng 'Mị cảm thấy không bằng con ngựa'. Nhưng sức sống vẫn tồn tại mặc cho đau khổ và tủi nhục. Suốt đêm, Mị thỉnh thoảng tỉnh giấc. Lúc mê, Mị sống trong 'hơi rượu' cùng tiếng sáo hấp dẫn. Lúc tỉnh, Mị 'thấu hiểu sâu sắc'. Có một chi tiết quan trọng khi nhà văn kết thúc tâm trạng của Mị trong đêm tình mùa xuân. Đó là Mị tỉnh giấc và nhớ lại câu chuyện của người phụ nữ bị chồng trói chết trong căn nhà này. Và Mị đã sợ, sợ chết 'Mị mạnh mẽ đẩy cửa, kiểm tra xem mình còn sống hay không'. Sợ chết là biểu hiện của sự ham muốn sống. Sức sống trong con người khốn khổ ấy không bao giờ tắt, vẫn tồn tại mãnh liệt như những đợt sóng ngầm gầm gào dưới đại dương. Như nhà văn Lỗ Tấn đã viết 'Một tia lửa hôm nay báo hiệu một đám cháy ngày mai'. Rõ ràng, những đợt sóng ngầm đó sẽ trở thành cơn sóng thần trong tương lai. Đó là đêm mở cửa cho A Phủ một năm sau đó.
Chị Phụ, cũng như tôi, đều là nạn nhân của chính sách cho vay nặng lãi. Chúng tôi đã trở thành công cụ, nhưng mỗi người một vị trí. Chúng tôi đều bị coi thường, sống dựa vào lòng thương xót của kẻ giàu có. Vì một con trâu, chị Phụ phải đối diện với án tử, sự chết luôn đe dọa từng giây. Những đêm mùa đông trên núi cao trở nên dài và buồn bã. Tôi tỉnh dậy và sống bên ngọn lửa. Tôi vẫn im lặng trong cô đơn. Lửa cũng cô đơn. Nhưng hai kẻ cô đơn ấy đã tìm thấy sự ấm áp trong nhau. Nhìn thấy chị Phụ bị trói, tôi không cảm thấy bất ngờ, chỉ cảm thấy bình thản, một cách kỳ lạ và tàn nhẫn. 'Sống lâu trong nỗi khổ, tôi đã quen với nó', có lẽ vì vậy tôi không cảm nhận được nỗi khổ của người khác. Nhưng khi thấy nước mắt của chị Phụ rơi, thấu hiểu sâu sắc đã đánh thức lòng nhân ái trong tôi. 'Dòng nước mắt sáng lên' tan chảy lớp băng giá trong lòng tôi. Lúc đó, tôi mới hiểu được nỗi đau của kiếp người. Tôi cảm thấy thương xót, cảm thấy đau đớn cho bản thân và cho chị Phụ. Tôi nhớ lại những tháng ngày bất hạnh của mình, và chị Phụ cũng giống như vậy, tôi cũng từng bị trói bởi kẻ ác độc, 'nhiều lần khóc, không biết phải lau nước mắt'. Tôi nhận ra sự đồng cảm giữa chúng tôi, và những người cùng cảnh ngộ thường dễ dàng cảm thông cho nhau. Tôi tức giận khi nhớ lại người phụ nữ bị trói chết trong căn nhà này. Tôi tức giận, uất hận 'chúng ta thật tàn ác'. Tôi cảm thấy đau lòng khi nghĩ về tương lai của mình: 'Tôi là thân phận của chúng ta, họ sẽ đưa tôi về nhà ma của họ và chờ tôi chết'. Nhưng tôi không thể bỏ qua người khác. Lý trí bảo tôi phải cứu chị Phụ. Trái tim nhân ái của tôi thúc đẩy tôi hành động. Mặc dù tôi sợ hãi, nhưng sự thương xót đã vượt lên mọi nỗi sợ. Tôi dũng cảm, quyết đoán, tôi làm tan dây trói và tự giải thoát mình. Đó là sự sống của cô gái Mèo, dám đối mặt với ác quỷ. Mặc dù còn nhiều yếu tố tự nhiên, nhưng đó là dấu hiệu của sự thức tỉnh của những nô lệ trước cuộc cách mạng. Không ai có thể ngờ rằng việc tôi cứu chị Phụ cũng là việc cắt đứt sự áp bức trói buộc cuộc đời mình. Tôi đã làm một việc kỳ diệu, nhưng đó là điều tất yếu. Khi tôi đứng trong bóng tối, tôi cảm nhận sự phức tạp của cuộc sống, đầy nhiều trăn trở. Tôi đứng giữa sự lựa chọn: chạy theo chị Phụ hay chờ đợi cái chết? Cuối cùng, tiếng gọi của tự do và sức sống đã thúc đẩy tôi phải sống, và tôi quyết định bước đi theo chị Phụ. Những bước chân của chúng tôi là sự chống lại sự uy quyền, thần quyền của các quan lại. Tôi nói sau bao nhiêu năm im lặng: 'Chị Phụ, hãy để tôi đi!... Ở đây, tôi sẽ chết'. Đó là lời nói thể hiện khao khát sống và tự do. Và tiếng gọi của tự do đang đón chúng tôi phía trước, nơi mà chúng tôi sẽ tìm thấy sự tự do và hạnh phúc.
Hành động của tôi không chỉ là bản năng mà còn là kết quả của khao khát sống tự do và trí nhớ của mình. Tôi giải thoát chị Phụ và cũng giải thoát bản thân mình! Sự dũng cảm và bất ngờ đó là hậu quả của sức mạnh tiềm ẩn khi cô gái yếu đuối dám đứng lên chống lại cả quyền lực và thần thánh. Sự thành công của nhà văn khi mô tả sự hồi sinh của nhân vật đó chính là nhờ vào nghệ thuật truyền đạt hấp dẫn. Cách tạo ra cảnh quay sống động. Cách miêu tả nội tâm phong phú và đầy bất ngờ. Sử dụng ngôn từ mộc mạc giản dị. Tất cả đã tạo ra giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm, góp phần mang đến cho người đọc sự xúc động mãnh liệt trước số phận của đồng bào miền núi Tây Bắc dưới ách thống trị của bọn chủ nô và lũ Tây đồn.
Vợ chồng chị Phụ đã để lại trong lòng người đọc hình ảnh của lòng nhân ái, tình yêu thương và sự đồng cảm sâu sắc với những số phận nghèo khổ. Qua nhân vật tôi, nhà văn đã khơi dậy sức sống mạnh mẽ của người phụ nữ miền núi, cũng như người phụ nữ Việt Nam nói chung. Sức mạnh tiềm ẩn ấy giúp nhà văn khẳng định sức mạnh của tinh thần con người Việt Nam và chân lý vĩnh cửu: nơi có bất công, sẽ có cuộc đấu tranh chống lại nó, dù đó là sự tự giác tự phát như của tôi. Đó là giá trị nhân văn sáng rạng của tác phẩm.
Phân tích về sức sống tiềm ẩn của nhân vật tôi - mẫu 6
Tô Hoài, tên thật là Nguyễn Sen, là một tác giả sáng tạo của văn học Việt Nam. Ông có kiến thức phong phú về phong tục tập quán của nhiều vùng miền, cách diễn đạt hóm hỉnh, sử dụng từ ngữ giàu có và sáng tạo, cùng cách miêu tả sâu sắc, đầy cảm xúc. 'Vợ chồng A Phủ' là một trong những tác phẩm nổi bật của ông. Truyện mô tả cuộc sống khổ cực và cuộc chiến đấu của người dân miền núi Tây Bắc trước bọn thực dân, chúa đất. Tô Hoài đã thành công trong việc vẽ nên nhân vật Mị, một con người sống trong bóng tối nhưng đầy sức sống ở Hồng Ngài.
Năm 1952, Tô Hoài tham gia giải phóng Tây Bắc, một trải nghiệm thú vị và đầy cảm xúc. 'Vợ chồng A Phủ' được in trong tập 'Truyện Tây Bắc'.
Tô Hoài mở đầu câu chuyện một cách nhẹ nhàng nhưng sâu sắc: 'Ai đi ngang qua thị trấn Pá Tra thường thấy một cô gái ngồi quay sợi bên ngoài cửa, mặt buồn rười rượi'. Cách giới thiệu này tạo ra một sự đối nghịch giữa cô gái trẻ và sự tấp nập của gia đình thống lí Pá Tra, kích thích sự tò mò của người đọc.
Mị được mô tả là một cô gái xinh đẹp, tài năng, hồn nhiên và nổi tiếng trong làng. Mặc dù là một con gái hiền lành, Mị đã phải chịu đựng nhiều đau khổ và tủi nhục trong cuộc sống. Nhưng dù vậy, sức sống trong Mị vẫn bùng cháy mạnh mẽ, dẫn dắt cô đến hành động phản kháng dũng cảm và quyết liệt.
Sau khi trở thành con dâu thống lí, Mị phải chịu đựng cuộc sống khổ sai và tủi nhục, đến mức không thể chịu đựng nổi. Mặc dù vậy, sức sống trong Mị vẫn hiện hữu, dẫn dắt cô đến những hành động táo bạo để tìm kiếm tự do và giải thoát khỏi cảnh áp bức.
Mị sống trong cảnh đau khổ và tủi nhục, nhưng bản tính tự do và tự giác trong cô vẫn không bao giờ phai mờ. Tô Hoài đã thành công trong việc phát hiện sức sống tiềm ẩn này trong nhân vật Mị, và tạo ra những tình huống và cảnh quay để làm nổi bật vẻ đẹp và tính cách của cô.
Với sự cảm thông và tôn trọng, Tô Hoài đã phát hiện và mô tả sự sống mãnh liệt ẩn giấu trong nhân vật Mị, dẫn dắt cô đến những hành động phản kháng dũng cảm và quyết liệt. Nhà văn đã tạo ra những tình huống và cảnh quay hợp lý để làm tỏa sáng vẻ đẹp tính cách của nhân vật.
Tết đến xuân về, bức tranh sắc màu của những chiếc váy hoa 'phơi trên đá như những đóa bướm sặc sỡ', tiếng cười vang vọng của trẻ con trước nhà, đặc biệt là âm nhạc của tiếng sáo mời gọi bạn đi chơi đã khiến tâm hồn Mị rung động. Mị nghe tiếng sáo vang lại tha thiết trong lòng, bồi hồi. Mị nhớ ngay lời ca:
'Có con trai con gái rồi
…
Ta đi tìm người yêu'
Ngôn từ đơn giản, mộc mạc của tiếng sáo chứa đựng lẽ sống tự do, hào phóng của con người. Tiếng sáo đánh thức ý thức, làm sống lại tâm hồn Mị, thắp sáng sức sống tiềm ẩn trong Mị. 'Ngày Tết, Mị cũng uống rượu, uống ực từng bát. Rồi say...'. Uống rượu 'ực từng bát' khiến ta nghĩ Mị như đang uống đắng cay của cuộc đời đã qua và khao khát của cuộc đời chưa tới. Rượu có thể làm say cả thân xác và tâm trí Mị nhưng tâm hồn cô đã tỉnh lại sau những ngày tháng đầy đọa khổ. Tiếng sáo gợi nhớ cho Mị những ký ức tươi đẹp, một thời tự do. Sau bữa cơm Tết, khi mọi người đi chơi, Mị trở về phòng, 'ngồi trên giường, nhìn ra cửa sổ lỗ vuông, trăng trắng mờ mờ'. Mị không bao giờ được phép đi chơi Tết, nhưng trong lòng cô lại tràn đầy niềm vui như những đêm Tết xưa. Mị cảm thấy mình còn trẻ, muốn đi chơi như bao người phụ nữ khác. Mị nhận ra tình cảm của mình và quyết định phản kháng hoàn cảnh. 'Tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn bay ngoài đường' nghe càng da diết, thúc đẩy Mị bước vào hành động. Khi tiếng sáo vang lên trong đầu, Mị quyết định đi chơi, Mị chuẩn bị sẵn sàng đi chơi, Mị 'xắn tóc lại', 'mặc chiếc váy hoa', 'thêm một chiếc áo'. Hành động này của Mị là biểu hiện của một tâm hồn tự do, theo đuổi tiếng gọi bên trong. Giữa cảm giác khát khao tự do, Mị bị A Sử trói vào cột, 'không thể cúi càng đầu'. Mặc dù bị trói, Mị vẫn tỉnh mơ, tâm hồn Mị vẫn theo tiếng sáo, nhớ lại những kỷ niệm đẹp thời trẻ. Khi Mị bước đi, sợi dây trói nhắc Mị về thân phận hiện tại. Mị cảm thấy 'không bằng con ngựa', vì con ngựa vẫn được tự do, còn Mị bị giữ lại. Mỗi đêm bị trói, Mị nghẹn ngào nhớ về...'
Sức sống mãnh liệt trong Mị không thể bị chôn vùi. Tác giả đã khám phá sâu vào bí mật của tâm hồn, phát hiện vẻ đẹp và tính cách của nhân vật ngay cả khi đối mặt với những gì đau khổ nhất. Tô Hoài đã đồng cảm với số phận của những con người phải chịu đựng áp bức từ chế độ thống trị. Ông đã chỉ trích và tố cáo một xã hội tàn bạo, xấu xa như thế. Thông qua đó, Tô Hoài cũng tôn vinh sức sống và khao khát tự do mãnh liệt của nhân vật Mị.
Phân tích về sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị - mẫu số 7
Những tác phẩm nổi tiếng của Tô Hoài như Vợ chồng A Phủ (1953), Miền Tây (1967), Vừ A Dính (1962)... đã lưu diễn vào lòng người về cuộc sống và con người miền Tây Việt Nam. Tô Hoài từng nói rằng: “Đối với tôi, Việt Bắc và Tây Bắc giống như một phần của quê hương...” (Tạp chí Văn nghệ, số 14/10/1995). Tập truyện Tây Bắc là bước đầu tiên rực rỡ của Tô Hoài viết về đề tài miền Tây. Một chuyến đi dài đầy ấn tượng, Tô Hoài theo bộ đội vào giải phóng Tây Bắc. Ông đã viết nên tác phẩm thành công 'Truyện Tây Bắc', trong đó có truyện 'Vợ chồng A Phủ'. Từ câu chuyện này, Tô Hoài đã khắc họa sâu sắc nỗi khổ đau và lòng vùng dậy của người Mèo ở Tây Bắc, với quyết tâm chiến đấu để giành lại tình yêu và hạnh phúc.
Trang viết về Mị, một trong hai nhân vật chính của truyện, rất sâu lắng và cảm động. Mặc dù Mị phải chịu đựng nhiều đau khổ và sự bất công trong cuộc sống, nhưng cô đã sở hữu một sức mạnh bí ẩn.
Mị là một cô gái trẻ xinh đẹp, duyên dáng, có tài năng trong việc thổi sáo, thu hút “biết bao nhiêu người đã mê, ngày đêm đã thổi sáo đi theo Mị”. Gia đình Mị thuộc tầng lớp nghèo, mỗi năm bố Mị đều phải trả nợ một nương ngô cho thống lí Pá Tra. Bố già yếu, Mị thương bố rất nhiều. Cô đã nói với bố: “Con nay đã biết cuốc nương ngô, con phải làm nương ngô giả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho nhà giàu”. Món nợ mà bố Mị vay của thống lí như một gánh nặng oan trái của cuộc đời. Mị bị A Sử - con trai thống lí lừa bắt về để cúng trình ma. Mị trở thành con dâu gạt nợ... Thật đau lòng! “Chao ôi! Thế là cha mẹ ăn bạc của nhà giàu từ kiếp trước, bây giờ người ta bắt bán con trừ nợ. Không còn cách nào khác!”. Tiếng than của bố Mị phản ánh một sự thật cay đắng: Mị là con dâu gạt nợ của thống lí Pá Tra - điều đó như một số phận bi thảm!
Những năm tháng dằng dặc làm dâu gạt nợ, Mị bị đối xử tàn nhẫn như một con vật. Phải làm cực khổ, suốt ngày suốt đêm. Lên núi hái thuốc phiện, giặt giũ, xe cỏ, đi nương, lúc hái củi bung ngô, lúc nào Mị cũng phải gài một bó đay trên vai. Mị giống như con trâu, con ngựa nhà thống lí. Đau khổ quá mức: “Con ngựa, con trâu cũng có giờ nghỉ, cả đêm chúng còn được đứng gãi chân, nhai cỏ, con gái nhà này vùi mình vào làm việc cả ngày cả đêm”.
Tuổi trẻ và vẻ đẹp của Mị bị tước đoạt, bị bóp méo. Cô như một bông hoa rừng héo úa, luôn “cúi mặt, mặt buồn rười rượi'’. Buồng phòng của Mị như một cái chuồng nhốt thú, tối tăm, chỉ có một lỗ nhỏ như lòng bàn tay, nhìn ra “chỉ thấy trăng trắng, không biết là sương hay là nắng”. Đau khổ đến nỗi “Mị nghĩ rằng mình chỉ cần ngồi trong cái lỗ vuông ấy mà nhìn ra, cho đến khi chết thì thôi!’’. Nỗi ám ảnh đó quá ghê sợ. Mị như một linh hồn chết.
Ban đầu có vẻ như Mị đã chấp nhận số phận. Nhưng cô đã cố gắng hết sức để thoát khỏi sự ràng buộc của số phận đau khổ. Một vài tháng liền, mỗi đêm Mị đều khóc. Mị trốn về nhà, đôi mắt đỏ hoe. Gặp bố “Mị quỳ lạy, úp mặt xuống đất, nức nở'. Lần đầu tiên, Mị chống lại số phận tủi nhục, hái lá ngón để tự tử. Nhưng nếu Mị chết, ai sẽ làm nương ngô giả cho thống lí, khi bố Mị đã “ốm yếu quá rồi”. Thương bố, Mị “không chịu lòng chết”. Mị bưng mật khóc, ném lá ngón xuống đất “đành trở lại nhà thống lí”, chấp nhận cuộc sống ngựa trâu, sống khuất phục như con rùa trong hang. Biết bao mùa xuân đã qua! Biết bao nước mắt Mị đã rơi. Cũng như bao người phụ nữ khác trong nhà thống lí “một đời con người chỉ biết đi theo đuôi con ngựa của chồng”. Mị chấp nhận số phận: “sống lâu trong cảnh khổ, Mị đã quen rồi’’... Mị thấy mình chỉ là con trâu, con ngựa “chi biết ăn cỏ, biết đi làm mà thôi!”. Một cuộc đời con gái, một kiếp người bị đè nén đến tận cùng!
Một điều bất ngờ khác đã xảy đến với độc giả. Lần thứ hai, Mị bắt đầu vùng dậy. Dịp Tết đến, Mị lén uống hũ rượu “uống ừng ực từng bát” rồi say, “lìm mặt’' ngồi xem bọn nhảy đồng, người hát, nhưng “lòng Mị thì đang sống về ngày trước”. Con gái nơi vùng quê cao nguyên, ai mà không uống rượu? Có lẽ Mị đã từng uống rượu, nhưng cách uống “ừng ực từng bát” lần này là lần đầu tiên. Mị uống để quên hết mọi đau khổ? Mị uống để dập tắt sự tức giận? Hay Mị uống để thức tỉnh tâm hồn, sống lại với mùa xuân, với những đêm tình mùa xuân thuở còn trẻ? Nếu những năm tháng đã qua đã sưởi ấm tâm hồn Mị, làm dịu đi bao đau thương, bực tức của cuộc sống, thì bây giờ, tiếng sáo, tiếng hát của trai gái Mèo đang khơi dậy trong Mị bao khao khát:
Anh ném bóng, em không chạm
Em không thương, trái bóng đã rơi...
Mị tự nhận ra bản thân mình. Mị cảm thấy lòng như được hồi sinh, vui vẻ như lúc con gái bước vào những đêm tình mùa xuân. Mị cảm thấy mình còn trẻ lắm... vẫn còn trẻ. Mị cảm thấy mình đơn độc. Mị cần phải ra ngoài vui vẻ. Nhiều cô gái khác đã có chồng vẫn đi chơi. Thật không công bằng, hơn nữa Mị cảm thấy mình với A Sử “không có tình cảm với nhau nhưng vẫn phải sống chung”. Mị khóc. Mị thương bản thân đau khổ. Mị căm ghét thằng A Sử “còn muốn lợi dụng nhiều cô gái khác để làm vợ...”. Mị muốn tự kết liễu cuộc đời! Một tinh thần mạnh mẽ trong lòng Mị như ngọn lửa ấm áp đang rực cháy. Bạo lực, Mị cũng không sợ. Mị trang điểm thêm cho đẹp, rồi cô gấp tóc, mặc chiếc váy hoa, thêm cái áo, sẵn sàng đi chơi. Hành động của Mị diễn ra trước mắt thằng A Sử như một thách thức. Không cần trả lời khi hắn hỏi: “Mày muốn đi chơi à?”. Sự bừng tỉnh của Mị lần này lại phải trả giá! Thằng con trai của nhà thống lí vô cùng tàn ác đã trói đứng Mị trong buồng tối bằng một sợi dây và còn buộc tóc Mị lên cột, khiến cô “không thể cúi không thể nghiêng đầu nữa”. Nhưng ý chí sống vẫn tồn tại trong tâm hồn của người con gái Mèo này. Suốt đêm bị trói đứng “dây buộc chặt lại, đau nhức”, lúc tỉnh lúc mê, Mị “khao khát nhớ” và cô đầy quyết tâm: “Mị vẫn nghe tiếng sáo dẫn Mị vào những trò chơi, những buổi tiệc”. Tâm trí Mị rối bời “có lúc muốn bước đi”, nhưng bị trói, làm sao có thể đi? Nghe tiếng ngựa gãi chân, nhai cỏ “Mị thức dậy nhận ra mình không bằng con ngựa”.
Chúng ta đã từng đọc truyện thơ 'Tiễn dặn người yêu' trong đó cô gái Thái bị ép duyên đau khổ than thân: “Ngẫm thân em chỉ bằng thân con bọ ngựa — con chẫu chuộc thôi...”. Nỗi đau của Mị còn nặng gấp trăm, gấp nghìn lần! Được cởi trói do một sự tình cờ, cô lại phải vào rừng hái lá thuốc, đêm ngồi hầu hạ, xoa thuốc dấu cho A Sử. Đau đớn, mệt mỏi, Mị “đầu gục xuống”, lại bị tên đồ tể “đạp chân vào mặt”. Tô Hoài đã ghi lại một cách đầy cảm xúc sự bừng tỉnh lần thứ hai của Mị với bao vùi dập, đau đớn ê chề ! Mị vẫn không chịu đầu hàng trước số phận!
Lần thứ ba, Mị lại tỉnh dậy. Dường như số phận của Mị đã liên kết với số phận của A Phủ như một điều định. Một bên là con dâu gật nợ, một bên là kẻ phạm tội đánh con quan. Cả hai đều là con trâu, con ngựa của nhà thông lí Pá Tra. Mị đã bị A Sử trói đứng. A Phủ vì tội để hổ bắt mất bò đã bị Pá Tra trói vào cọc bằng một cuộn dây mây, “quấn từ chân lên vai, chỉ còn cổ và đầu hơi lúc lắc được”. Làm sao bắt được con hổ? A Phủ chắc chắn sẽ bị thế mạng. Suốt 3 ngày đêm bị trói “A Phủ chỉ đứng nhắm mắt” Má A Phủ đã trắng bệch. A Phủ sắp chết! Giữa đêm từ bếp lửa nhìn sang, Mị nhìn những giọt nước lăn trên má A Phủ mà xót xa, rưng rưng: “Ôi trời ơi, chúng nó bắt trói đứng người ta đến chết...”. Mị căm thù nguyền rủa cha con thống lí: “Chúng nó thật tàn ác. Người kia phải chết vì lỗi lầm của chúng nó..”. Mị không còn biết sợ hãi nữa. Cô đã dùng dao nhỏ cắt nút dây mây, giải phóng A Phủ khỏi cơn ác mộng, cứu thoát A Phủ. Như một lời động viên: “Nhanh lên!”. Mị đã dũng cảm theo đuổi A Phủ. Cô đã nói: “ A Phủ cứu Mị... ở đây thì Mị sẽ chết!”. Lương tâm tỉnh thức. Mị cứu A Phú và cũng là tự giải thoát cho mình. Thật là gay gắt và kinh khủng. Tình huống truyện tạo nên sự bi thảm của số phận. Bao nhiêu máu và nước mắt, Mị mới đạt được tự do. Mị thương người, tự thương bản thân. Khao khát về tự do và hạnh phúc, là nguồn sức mạnh của sự tỉnh tỉnh giấc giấc của Mị.
Trốn thoát khỏi Hồng Ngài, Mị và A Phủ rong ruổi suốt một mùa mưa, vượt qua những triền núi đá tai mèo, họ trở thành vợ chồng khi đến khu du kích Phiềng Sa. Hành động cắt dây trói giải thoát A Phủ và cùng A Phủ chạy trốn là đỉnh cao của sự tỉnh thức của Mị, là biểu hiện sức sống tiềm ẩn của người con gái Mèo trong truyện ngắn Vợ chồng A Phủ. Khao khát về tự do, hạnh phúc, về quyền sống của con người đã trao cho nhân vật Mị nhiều sức mạnh để tỉnh tỉnh giấc giấc. Sức sống tiềm ẩn của Mị mang tính biểu hiện sâu sắc, thể hiện một cách cụ thể, chân thực và sống động cho sự tỉnh dậy của người Mèo trên con đường tìm kiếm hạnh phúc, tự do và họ đã đến với cách mạng và kháng chiến.
Nhân vật Mị được nhà văn Tô Hoài mô tả và phát triển trong chiều sâu tâm hồn, trong những biến động tâm trạng phức tạp. Thành công trong việc mô tả sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị, bút pháp nghệ thuật của Tô Hoài đã làm cho truyện ngắn Vợ chồng A Phủ tỏa sáng giá trị nhân văn. Người đọc sẽ mãi mãi cảm nhận về giá trị của tình yêu thanh xuân và hạnh phúc, tự do.
Phân tích sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị - mẫu 8
Những niềm vui thoáng qua và những đau khổ sâu sắc theo năm tháng. Khi đọc Vợ chồng A Phủ, tim tôi rung động theo tiếng thổn thức của Mị. Sức sống mãnh liệt trong Mị vẫn tỏa sáng, dù cuộc đời của cô gái trẻ đã chôn vùi trong nhà thống lí.
Mị sống nhưng chỉ là một cái xác, linh hồn của cô đã tắt lịm từ lâu. Cô cứ 'lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa', buồn bã và tủi nhục với cuộc sống mà gia đình Pá Tra ép buộc. Mặc cho sự tồn tại vật chất, Mị vẫn giữ nguyên sức sống mãnh liệt.
Mị là con của núi rừng, sống tự do và yêu cuộc sống. Nhưng định mệnh đã ép buộc cô phải sống trong sự đau đớn và đó là một thách thức khó khăn. Thế nhưng, dù cuộc đời đã tước đi tự do và niềm vui, sức sống mãnh liệt trong Mị vẫn đang cháy bùng.
Tiếng sáo đêm xuân len lỏi vào tâm hồn Mị, mở cửa ngôi nhà tâm hồn từ lâu khóa lại. Mị nhớ về quá khứ hạnh phúc, nhưng cũng gặp lại ý định tự tử. Sức sống trong Mị không bị hủy diệt, mà nó lại trỗi dậy mãnh liệt hơn bao giờ hết.
Mị cởi trói cho A Phủ như một hành động tự giải phóng. Nó xuất phát từ cái buồn của cuộc đời và được kích thích bởi tiếng sáo gọi bạn. Hành động này là sự thể hiện của sức sống tiềm ẩn trong Mị, không chấp nhận sự tàn ác và tự giác phản kháng.
Trong bóng đêm u tối, Mị theo đuổi A Phủ, vượt qua bóng tối để đến với ánh sáng tự do và hạnh phúc. Mị đuổi theo A Phủ để tìm một cuộc sống mới, để trở thành con người thực sự. Dù tình yêu giữa Mị và A Phủ chưa thể hiện theo cách truyền thống, nhưng họ chia sẻ một tình thương đặc biệt: tình người, tình đồng cảm. Họ biết rằng chỉ có nhau mới có thể sống sót. Mị đã chiến thắng số phận đen tối, quên đi mọi thứ để tìm kiếm tự do và hạnh phúc.
Kết thúc của đoạn trích là hình ảnh A Phủ dắt Mị đi xuống dốc. Nếu câu chuyện kết thúc ở đây, độc giả có lẽ sẽ tin rằng A Phủ và Mị sẽ có một cuộc sống hạnh phúc và bình yên. Với sức mạnh sống mãnh liệt và niềm tin vào cuộc sống của họ, không có lý do gì mà họ (đặc biệt là Mị) không thể tìm ra cuộc sống mà họ mong muốn. Và không chỉ riêng Mị, mà bất kỳ ai khác cũng tin rằng hạnh phúc sẽ đến với họ, dù có phải trải qua nhiều khó khăn và gian nan. 'Hạnh phúc là sự đợi chờ' (J.Rútxô).
Phân tích về sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị - mẫu 9
“Vợ chồng A Phủ” là một trong ba tác phẩm nổi tiếng về đề tài miền núi xuất phát từ tập truyện “Tây Bắc” (1953) của nhà văn Tô Hoài. Tác phẩm gây ấn tượng mạnh mẽ và đầy cảm xúc về số phận của Mị - một cô gái con nợ nhà thống lí Pá Tra với vẻ đẹp nội ngoại hình và sức sống mãnh liệt.
Trước khi trở thành con dâu nhà thống lí Pá Tra, Mị là một cô gái xinh đẹp, trẻ trung với ước mơ về cuộc sống tự do và tình yêu. Trong tác phẩm, tác giả Tô Hoài đã tạo ra hình ảnh một cô gái miền núi không chỉ xinh đẹp mà còn rất tài năng và chăm chỉ. Vẻ đẹp của Mị làm cho các chàng trai trong làng mê mẩn. Vì vậy, cô hoàn toàn xứng đáng được tôn trọng và hạnh phúc.
Sau khi trở thành con dâu nhà thống lí Pá Tra, Mị phải đối mặt với số phận bất hạnh và bi kịch. Tình huống khởi đầu của tác phẩm đã chỉ ra sự khốn khổ của Mị khi người ta thấy 'một cô gái ngồi cạnh một tảng đá trước cửa chuồng ngựa'. Vì cha mẹ không thể trả nợ cho nhà thống lí Pá Tra, Mị phải trở thành con dâu gạt nợ. Từ đó, cô trở thành một nô lệ bị đày đọa, bị hành hạ và mất đi tất cả quyền lợi của một con người. Mị sống một cuộc sống không ý nghĩa.
Dường như hoàn cảnh khốn khổ đã dập tắt hy vọng cuộc sống trong Mị. Nhưng không! Tình yêu và hy vọng về cuộc sống vẫn còn sống mãi trong Mị. Mỗi khi vào buồng, Mị luôn nhìn ra cửa sổ, cho thấy tâm hồn cô vẫn mong muốn cuộc sống mới. Tiếng sáo đêm đã đánh thức kí ức của Mị về quá khứ hạnh phúc. Mị không còn là cô con dâu gạt nợ của nhà thống lí Pá Tra nữa: “Mị thổi sáo và uống rượu. Mị nhớ lại ngày xưa khi mọi người thích nghe Mị thổi sáo. Nhưng thực tế, Mị vẫn bị giam cầm bởi A Sử và phải chịu đựng cuộc sống đầy khổ đau. Hành động phản kháng đầu tiên của Mị đã bị ngăn chặn khi A Sử phát hiện và trói cô. Nhưng tinh thần của Mị không thể bị giam cầm.
Sức sống mãnh liệt trong tâm hồn của Mị được thể hiện khi cô cắt dây trói cho A Phủ. Cuộc sống đau đớn tại nhà thống lí Pá Tra vẫn tiếp tục nếu không có sự can thiệp của A Phủ - người đã đánh lại A Sử để bảo vệ một con bò. Ban đầu, Mị lạnh lùng và vô cảm với việc A Phủ bị trói. Nhưng khi nhìn thấy nước mắt của A Phủ, Mị nhớ lại những đau khổ mình từng trải qua khi bị trói bởi A Sử. Mị đau xót cho A Phủ và trong lòng cô, sự lo sợ bị trói lại lần nữa đã nảy sinh. Nhưng khát vọng sống tự do đã thúc đẩy Mị cởi trói cho A Phủ và chạy theo anh, cũng là cách giải thoát cho bản thân. Hành động mạnh mẽ và bất ngờ đó là kết quả tất yếu của sức sống tiềm ẩn khi một cô gái yếu đuối phải đối mặt với cường quyền và thần quyền.
Tác giả Tô Hoài đã thông qua việc mô tả tâm trạng của nhân vật Mị một cách tinh tế và sắc bén, tạo nên hình ảnh của một người phụ nữ có ngoại hình và tâm hồn đẹp đẽ, đặc biệt là sức sống tiềm ẩn mạnh mẽ. Qua Mị, tác giả đã đặt ra những câu hỏi về giá trị thực tế của cuộc sống trong bối cảnh xã hội đầy áp lực và hạn chế. Tác giả thể hiện sự đồng cảm và chia sẻ với những người bị áp bức và tin tưởng vào sức mạnh tiềm ẩn bên trong con người.
Phân tích về sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị - mẫu 10
Cuộc đời của Mị bắt đầu khi cô trở thành con dâu nhà thống lí Pá Tra. Thường thì khi một phụ nữ kết hôn với một người đàn ông giàu có, cô sẽ có một cuộc sống thoải mái và sung sướng. Nhưng Mị chỉ cảm thấy cô đơn và bất hạnh. Ngày xưa, Mị đã có một thời tuổi trẻ hạnh phúc (mặc dù trong cảnh nghèo đói). Trong những đêm xuân, các chàng trai đến thổi sáo đứng 'chật cả chân vách đầu buồng Mị'. Và Mị đã có một tình yêu, một tình yêu đẹp. Tâm hồn của cô gái xinh đẹp và hoa kia vẫn rộng mở để chứa đựng hạnh phúc của cuộc đời. Nhưng tất cả đã chấm dứt khi Mị bị bắt cóc về nhà thống lí Pá Tra. 'Sáng hôm sau, Mị mới nhận ra mình đang ở trong nhà thống lí Pá Tra. Họ đóng Mị vào buồng. Bên ngoài, tiếng nhạc cúng ma đương rập rờn'. Mị bị bắt cóc để trở thành con dâu của thống lí, trả món nợ hôn nhân từ đời cha mẹ Mị.
Trong những ngày đầu làm dâu nhà thống lí, Mị chịu đựng nỗi đau của một cuộc đời bị cướp đi. 'Mỗi đêm, Mị đều khóc'. Đúng là làm dâu gạt nợ, Mị bị cha con thống lí đối xử như một con vật. Suốt ngày, Mị 'ngồi quay sợi gai cạnh tảng đá, trước cửa chuồng ngựa, gương mặt cô lúc nào cũng cúi xuống, mặt buồn rười rượi'. Cuộc sống của cô bị ràng buộc bởi những công việc nặng nhọc. Đọc đoạn mở đầu của truyện, không thể không tự hỏi, khát vọng hiểu biết về nguyên nhân đưa Mị vào tình cảnh đó.
Trước khi trở thành con dâu nhà thống lí, Mị là một bông hoa rừng. Cô là một phụ nữ trẻ đẹp, chăm chỉ, tôn trọng cha mẹ, tự tin và thông minh... Người phụ nữ ấy là niềm mơ ước của nhiều chàng trai. 'Có biết bao nhiêu người mê, ngày đêm thổi sáo đi theo Mị'. Mị chưa có cơ hội trải nghiệm hạnh phúc của cuộc sống đã phải đối mặt với cay đắng, tìm kiếm nắm lá ngón để kết thúc cuộc sống không hạnh phúc. Bởi vì, Mị không muốn sống một cuộc sống chết mòn - điều này chứng tỏ sức sống mãnh liệt tiềm ẩn trong Mị muốn thoát khỏi cuộc sống nô lệ. Nhưng vì tình yêu và lòng hiếu thảo, Mị không thể đứng ra chống lại, nhưng quay trở lại nhà thống lí. Ngày qua ngày, nỗi đau dần dần dập tắt sức sống tiềm ẩn trong Mị. Mị không còn suy nghĩ về cái chết (thậm chí khi cha mẹ cô không còn). Mị cảm thấy như một con trâu, một con ngựa trong nhà thống lí ách áp bức của giai cấp thống trị, văn hóa mê tín đã biến Mị thành một con người hoàn toàn mới khi 'ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi'. Mối giao cảm giữa Mị và thế giới bên ngoài dường như bị hạn chế trong 'căn buồng âm u, kín mít, có một chiếc cửa sổ, một lỗ vuông bằng bàn tay. Lúc nào trông ra cũng chỉ thấy trắng trắng, không biết là sương hay nắng'.
Ngoài đầu núi đã vang lên tiếng sáo mời bạn đi chơi. Mị nghe thấy tiếng sáo đó vang vọng, làm lòng bồi hồi. Tiếng sáo đã đánh thức sức sống đang ẩn mình trong Mị, mà cô tưởng như đã tắt lịm. Mị vẫn nhớ rõ những lời hát ngọt ngào mà cô từng nghe, từng hát, từng thổi sáo, thổi kèn lá. Hiện tại, cô đang trải lại những khoảnh khắc của quá khứ. Mị không phải là một người 'chết dần chết mòn' như Chí Phèo. Tiếng sáo đã thấm vào trái tim Mị, đánh thức sự im lặng trong lòng cô. Sau đó, Mị uống rượu, cảm giác hưng phấn đã đẩy tâm hồn Mị lên cao, tâm hồn Mị đã tự do, vượt ra khỏi 'cái khung cửa mờ mờ kia'. Khao khát đi chơi bỗng bùng cháy trong lòng Mị. Đó là khao khát của cuộc nổi loạn nhân tính trong Mị. Từ khi về làm dâu nhà thống lí, Mị không được phép đi chơi Tết. Mị buồn rầu. Nhưng khi nghe tiếng sáo gọi, cô đã không thể cưỡng lại được. Mị bắt đầu nhớ về những kỷ niệm ngọt ngào trong mùa xuân. Tiếng sáo đã đưa Mị đi theo những cuộc vui, những lễ hội.
Quá trình hồi sinh của Mị không diễn ra dễ dàng, mà là một sự trở lại từng bước của con người. Mị giống như một cây hoa ban, hoa Đào Tây bắc trước khi nở hoa. Mặc dù bề ngoài có vẻ yếu đuối, nhưng bên trong vẫn là sức sống đang chờ đợi để bùng nở. Mị muốn đi chơi Tết nhưng không được phép. A Sử luôn đến một mình, để Mị cô đơn ở nhà. Giai cấp phong kiến không thể kìm hãm được sức sống trong Mị. Khi nghe tiếng sáo, Mị không thể kiềm chế được bản thân. Mị muốn đi theo tiếng sáo, nhưng bị A Sử ngăn cản. Mị cảm thấy bị trói buộc, nhưng sức sống trong cô vẫn rực cháy. Tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, nhưng cuối cùng Mị phải đối diện với thực tại khắc nghiệt.
Thời gian trôi đi, trong đêm A Phủ bị trói vào cột nhà vì con bò bị hổ trộm. A Phủ bị phạt vì đánh lại quan lại, trở thành người gạt nợ cho gia đình thống lí, cũng như Mị. Cả hai đều phải chịu số phận giống nhau, sống trong cuộc sống gạt nợ. Mỗi đêm, Mị thấy A Phủ vẫn còn sống nhưng không nói gì. Mặc dù có lửa sưởi sáng, nhưng Mị vẫn cảm thấy cô đơn và lạnh lẽo. Khi thấy nước mắt của A Phủ, lòng thương của Mị bùng cháy. Mị nhớ lại lần cô cũng bị trói như vậy và cảm thấy đau lòng. Mị muốn giải thoát cho A Phủ và chính bản thân mình.
Mị đã suy nghĩ kỹ và sẵn sàng chịu trói thay cho A Phủ. Cô không sợ và cảm thấy bình tĩnh. Việc giải thoát cho A Phủ là hành động tự nhiên và không phải do tình huống truyện đặt ra. Mị muốn sống và quyết định theo đuổi A Phủ. Hành động này bắt nguồn từ sức sống mãnh liệt trong tâm hồn của Mị.
Nhân vật Mị thu hút độc giả bởi sức sống tiềm ẩn. Tô Hoài đã thành công trong việc tạo dựng nhân vật này. Mị có tính cách mâu thuẫn nhưng hợp lí và tự nhiên. Cô biểu hiện sự dửng dưng và lòng thương xót qua những hành động của mình.
Mị là một bức chân dung tĩnh lặng nhưng ẩn chứa sức sống mãnh liệt và khát vọng vươn lên. Tiếp xúc với Vợ chồng A Phủ khiến người đọc nhớ và yêu quý Mị hơn.
Phân tích sức sống tiềm ẩn của nhân vật Mị
Vợ chồng A Phủ được xem là thành công nhất trong tập Truyện Tây Bắc của Tô Hoài. Trong câu chuyện này, nhân vật Mị là người có tâm hồn phong phú nhất. Mặc dù Mị trải qua nhiều khó khăn, nhưng trong lòng vẫn luôn tồn tại một khao khát sống và tìm lại ý nghĩa của cuộc sống.
Mị bị buộc phải làm con dâu gạt nợ cho nhà thống lí Pá-Tra, trải qua những ngày tháng đau khổ và bất công. Tuy nhiên, bằng lòng hi sinh và lòng thương yêu gia đình, Mị chấp nhận số phận và tiếp tục sống. Sức sống mãnh liệt bên trong Mị dần trỗi dậy, giúp nàng vượt qua những thử thách của cuộc sống.
Dù trong tâm trạng buồn bã và ý muốn từ bỏ, nhưng Mị vẫn giữ được sức sống và ý chí mạnh mẽ. Tiếng sáo và hơi men rượu giúp Mị thức tỉnh lại sự sống trong lòng, khiến nàng muốn đối mặt và vượt qua mọi khó khăn.
Mị thường uống rượu và nghe tiếng sáo để giải tỏa, nhớ lại những kỷ niệm đẹp của quá khứ. Dù đã trải qua nhiều gian khổ, nhưng sức sống trong Mị vẫn chưa bao giờ phai nhạt.
Dù bị trói buộc, Mị vẫn cảm nhận được sức sống mãnh liệt trong lòng mình, sẵn sàng bùng phát và đối mặt với cuộc sống.
Mị bất ngờ cảm nhận được sự sống mãnh liệt trong tâm hồn khi nghe tiếng sáo và nhớ lại những lời ca từ quá khứ. Mặc dù cơ thể đang đau đớn, nhưng ý chí sống mạnh mẽ của Mị không ngừng phát triển.
Mị không ngừng bước đi, dù cơ thể đau đớn nhưng sức sống bên trong nàng vẫn mãnh liệt không ngừng phát triển.
Sức sống bất ngờ của Mị đã phản ánh rõ nhất qua hành động dũng cảm giải thoát cho cả A Phủ và bản thân mình. A Phủ, một người bị trừ nợ (vì đánh A Sử nên bị phạt) trong gia đình thống lí, đã trải qua nhiều bi kịch. Trong những đêm tăm tối, Mị vẫn thức dậy sưởi ấm lửa, nhìn thấy ánh mắt A Phủ nhưng không hề chạnh lòng, bởi cuộc đời Mị quá đau khổ. Mị chỉ còn tin vào ngọn lửa duy nhất. Một đêm, Mị đã dũng cảm giải thoát A Phủ khỏi sự trói buộc. Hành động này không chỉ giải thoát A Phủ mà còn giải thoát Mị khỏi sự giam cầm trong gia đình thống lí. Hình ảnh này thể hiện sự dũng cảm và quyết đoán của Mị, đánh dấu bước ngoặt trong cuộc đời nàng.
Nguồn gốc của hành vi này xuất phát từ tấm lòng nhân ái và niềm tin vào cuộc sống tự do của Mị, được thức tỉnh bởi tiếng sáo trong những đêm xuân. Sức sống tiềm tàng của Mị là điểm thu hút trong tác phẩm của Tô Hoài. Mị đã tự giải thoát mình bằng sự quyết đoán và lòng dũng cảm, trở thành một biểu tượng tích cực trong cuộc đời của A Phủ.
Sức sống tiềm ẩn của Mị là điểm sáng trong bối cảnh khốc liệt của xã hội thời bấy giờ. Tô Hoài đã mô tả một cách xuất sắc sự vận động tâm trí của nhân vật, từ sự khốn khổ đến hành động phản kháng. Mị đã tự giải thoát bản thân và trở thành nguồn động viên cho những người khác.
Sức sống tiềm tàng của Mị đã được phân tích và khám phá sâu hơn trong tác phẩm. Tô Hoài đã thành công trong việc tái hiện cuộc sống của những người dân miền núi trước và sau Cách mạng, qua những biến cố đầy khó khăn và thách thức.
Vợ chồng A Phủ là một phần quan trọng trong tập Truyện Tây Bắc của Tô Hoài, thể hiện sự chân thành và nhân đạo. Mị là biểu tượng của sức mạnh và lòng dũng cảm trong cuộc đời.
Nhân vật Mị được Tô Hoài xây dựng với nhiều phẩm chất tốt đẹp của phụ nữ miền núi. Mặc dù trải qua nhiều khó khăn, nhưng Mị vẫn giữ vững tinh thần và lòng kiên nhẫn, là nguồn động viên cho những người xung quanh.
Cuộc sống của Mị đầy gian truân và đắng cay khi bị coi như một công cụ để trả nợ cho gia đình thống lí. Tuy nhiên, sức sống mãnh liệt bên trong Mị đã giúp nàng vượt qua mọi thử thách và tìm được ý nghĩa của cuộc sống.
Nỗi đau, sự cảm thấy nhục nhã đã lấy đi tuổi trẻ của Mị, biến cô thành một người phải chịu đựng, cam chịu. Cô gái xinh đẹp, trước kia luôn hồn nhiên và đa cảm, giờ đã trở nên như một bóng tối, luôn cúi đầu, biểu hiện khuôn mặt buồn rười rượi... ngồi quay lưng với những gai đá trước cửa, bên cạnh chăn ngựa... của gia đình thống lí. Mị sống một cách âm thầm, lẻn vào trong như một con rùa nuôi trong xó...
Không chỉ bị đày đọa về thể xác, Mị còn bị đè nén, ép buộc tinh thần. Cô chán nản với cuộc sống nhưng không thể chết, vì nếu Mị chết, món nợ truyền kiếp vẫn còn và cha già càng thêm đau khổ. Cuộc sống của Mị bị trói buộc bởi quyền lực và tập tục mê tín của người dân miền núi. Mị cảm thấy như mình bị ánh mắt ma quỷ của nhà thống lí thôi thúc: nó đã bắt Mị trở về như một con ma trong gia đình nó và Mị chỉ có thể chờ đợi ngày bị rũ xương ở đây...
Cách xử sự bất công, tàn nhẫn từ cha con thống lí đã làm cho Mị phải chịu đựng nhiều đau khổ. Cô sống một cách im lặng như một bóng đen, không có ai để chia sẻ. Cô chỉ có ngọn lửa làm bạn đồng hành trong những đêm dài và u ám. Thân thể Mị trở nên yếu đuối, tâm hồn lạnh lẽo, trống trải, nếu không có ngọn lửa sưởi ấm kia thì Mị cũng đã chết lâu rồi... Ngọn lửa trở thành người bạn duy nhất giúp Mị xua tan phần nào bóng tối bao phủ cuộc sống...
Với Mị, khổ đau đã kéo dài đến nỗi lòng trở nên lạnh lẽo. Mọi cảm xúc, khao khát dường như đã bị dập tắt từ lâu. Điều kỳ diệu là giữa cảm giác đau thương cùng bất lực, Mị vẫn tồn tại mạnh mẽ. Dù vất vả, đau khổ, nhưng Mị vẫn sống mãnh liệt. Từ đáy tâm hồn của người phụ nữ bị đày đọa vẫn tiếp tục tỏa sáng một ngọn lửa yêu đời, mong muốn sống. Mùa xuân về, Mị lặng lẽ uống rượu và nhớ về những kỷ niệm... Mị cảm thấy vui vẻ, trẻ trung. Mị muốn đi chơi...
Tác giả giúp người đọc hình dung rõ hơn về cuộc sống bế tắc của Mị qua hình ảnh căn buồng tối tăm, kín đáo, chỉ có thể nhìn ra bên ngoài qua một lỗ cửa sổ bé nhỏ như lòng bàn tay. Ở trong căn phòng đó, không biết là đêm hay ban ngày, sương hay nắng...
Suốt nhiều năm, bị đày đọa trong gia đình thống lí, mọi cảm xúc của Mị dường như đã bị làm chết. Ý thức phản kháng cũng như vậy. Mị cảm thấy như mình chỉ là một con trâu con ngựa của gia đình giàu có, chỉ biết làm việc và điều này. Trước đây, có lúc Mị cố gắng phản kháng bằng cách muốn tự tử, nhưng bây giờ, Mị không còn suy nghĩ về cái chết nữa vì đã quá quen với cuộc sống cay đắng. Đời Mị dường như trôi qua trong sự tuyệt vọng. Với Mị, cuộc sống không còn ý nghĩa...
Nỗi đau kéo dài đã làm cho trái tim Mị cảm thấy nguội lạnh. Dường như mọi cảm xúc, khao khát đã bị đè nén từ lâu. Điều đặc biệt là giữa đau thương và tuyệt vọng, Mị vẫn tiếp tục tồn tại, mãnh liệt. Từ sâu trong tâm hồn của người phụ nữ bị đày đọa kia vẫn tồn tại một ngọn lửa yêu đời, khát khao sống. Mùa xuân về, Mị lặng lẽ uống rượu và nhớ về những ngày xưa... Mị cảm thấy hạnh phúc, trẻ trung. Mị muốn đi chơi...
Rõ ràng, bản chất thật sự của Mị đã tái hiện. Tất cả giác quan, cảm xúc dường như đã tàn phai vì nỗi đau nhưng giờ đây lại sống dậy. Mị cảm thấy mình còn trẻ lắm, và khi còn trẻ thì phải biết vui vẻ. Vì vậy, bất ngờ Mị muốn đi chơi. Nhưng khát khao đó lại bị hiện thực đánh bại. A Sử đánh Mị, trói Mị, nhưng Mị vẫn cảm thấy hồn lâng lâng theo tiếng sáo gọi bạn. Tiếng sáo của mùa xuân, tiếng sáo gọi tình yêu thắm thiết trong lòng Mị. Dù phản ứng ban đầu của Mị không giải phóng cuộc đời cô nhưng những khoảnh khắc tỉnh táo đó có ý nghĩa thức tỉnh. Như ngọn lửa nhỏ trong đám tro tàn, một ngày nó sẽ bùng cháy khi gặp cơn gió mạnh.
Nhìn thấy A Phủ bị trói, bị đánh, mấy đêm đầu, Mị vẫn thức dậy sưởi ấm lửa. Mị vẫn bình thản với việc đánh đập, trói buộc thường xuyên xảy ra ở nhà thống lí. Nhưng đêm nay, nhìn thấy dòng nước mắt của A Phủ, Mị không thể giữ lại được cảm xúc. Mị cảm thấy thương A Phủ, người cũng bị đày đọa như mình. Mị liên tưởng đến những kẻ khác trong nhà này cũng đã chịu đựng sự tàn nhẫn của cha con thống lí. Có người chết đói, chết rét sau mấy ngày bị trói buộc. A Phủ cũng sẽ bị như vậy và một ngày nào đó, Mị cũng thế. Ý thức về sự khốn khổ và số phận của mình bùng cháy trong lòng Mị. Mị thương người, thương thân. Giọt nước mắt bất lực của A Phủ làm tràn ngập lòng Mị, càng thương thêm và càng căm hận cha con thống lí. Cảm xúc tràn lên, dẫn Mị đến hành động táo bạo: cắt dây trói để cứu A Phủ. Đây là hành động bộc lộ nhưng là kết quả của sự bức xúc và nỗi đau đã tích tụ bấy lâu nay. Mị cắt dây trói cho A Phủ cũng như cắt đứt những dây trói vô hình đã giam cầm Mị trong cuộc sống đau khổ. Mị chạy theo A Phủ vì Mị nhận ra sự sống và tự do của mình: ở đây là chết đi, còn ở ngoài đó là tự do, Mị tự giải phóng mình khỏi vuốt ngà cha con thống lí tàn bạo. Từ trong địa ngục của cuộc sống bế tắc, Mị đã tìm lại sự sống, làm mới cuộc đời.
Thể hiện sức mạnh tinh thần và ý chí sống của Mị trong bối cảnh khó khăn, nhà văn Tô Hoài muốn nhấn mạnh rằng không có sự tàn ác nào có thể đè nén được ý chí sống và khao khát tự do của con người; đồng thời nhấn mạnh rằng, chỉ có sự tự giác vùng dậy của bản thân dưới sự dẫn dắt của cách mạng mới có thể giải phóng con người khỏi kiếp nô lệ, làm người. Đó là giá trị nhân văn to lớn của tác phẩm.
