Phân tích khổ 5, 6, 7 của bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh bao gồm gợi ý viết kèm 16 mẫu văn mẫu rất hay. Phân tích khổ 5, 6, 7 bài Sóng là tài liệu quan trọng giúp học sinh trong quá trình học tập và đặc biệt là trong kỳ thi THPT Quốc gia 2024 sắp tới.
Phân tích Sóng khổ 5, 6, 7 đã tạo động lực lớn trong tình yêu đôi lứa. Tình yêu đó vẫn sống mãi theo thời gian và trong lòng những người biết yêu. Dưới đây là 16 mẫu phân tích Sóng khổ 5, 6, 7 hay nhất mời các bạn tham khảo. Ngoài ra, bạn cũng có thể xem: phân tích hai khổ đầu bài Sóng, phân tích bài thơ Sóng, phân tích khổ 5, 6 bài Sóng.
Dàn ý phân tích khổ 5, 6 và 7 của bài thơ Sóng
I. Giới thiệu
- Bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh được sáng tác vào năm 1967. Tác phẩm lộ rõ cảm xúc mãnh liệt, sâu sắc về tình yêu của nhân vật trung thành, điều đó được thể hiện rõ nhất ở khổ 5, 6, 7 của bài thơ.
II. Phần chính
- Nỗi nhớ về người con gái đã vượt xa không gian rộng lớn, biển cả với độ sâu bao la cũng không thể so sánh với nỗi nhớ ấy.
- Mỗi nỗi nhớ như là những đợt sóng dâng dề trong tâm hồn sâu thẳm của “em”.
- Nỗi nhớ luôn hiện diện trong tâm trí, không bị thời gian cuốn trôi đi.
- Dù có khoảng cách xa xôi, thì lòng chung thủy càng sâu đậm, nỗi nhớ về “em” càng lớn.
- Lời nguyện thề luôn hướng về anh, giữ trọn vẹn tình yêu.
- Tình yêu là sức mạnh giúp “em - anh” vượt qua mọi khó khăn, trắc trở của cuộc đời.
III. Đoạn kết
- Tiếng thơ của Xuân Quỳnh chính là nỗi lòng của bao người đang yêu và được yêu, đặc biệt là những thanh niên trẻ tuổi đầy khát vọng tình yêu.
Sơ đồ tư duy về khổ thơ 5, 6, 7 của bài thơ Sóng
Tóm tắt phân tích ngắn gọn các khổ thơ 5, 6, 7 của bài thơ Sóng
Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ đáng chú ý của thế hệ nhà thơ trẻ trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Thơ của Xuân Quỳnh luôn phản ánh một phong cách riêng đầy độc đáo, là tiếng thơ của một phụ nữ có tâm hồn hồn nhiên, chân thành và khao khát được yêu thương. 'Sóng' là bài thơ đại diện nhất cho nét thơ của Xuân Quỳnh, lột tả rõ nét tâm hồn nặng trĩu tình cảm, lòng trung thành và mãnh liệt của người phụ nữ khi yêu. Ba khổ thơ 5, 6, 7 trong bài thơ 'Sóng' thể hiện rõ nhất tinh thần đó.
Thơ của Xuân Quỳnh đa dạng, mang nhiều cảm xúc khác nhau từ hạnh phúc đắm say đến đau khổ và suy tư, được biểu đạt qua giọng thơ đậm chất của một người phụ nữ hiền lành. Bài thơ 'Sóng' như một lời tâm sự chân thành, lấp đầy nỗi lòng của nhà thơ trong dòng suy tư về tình yêu. Trong khổ thơ 5, 6, 7 với ngôn từ giản dị, hình ảnh đa chiều, Xuân Quỳnh đã thể hiện rõ những phẩm chất cao quý của người phụ nữ là nghĩa tình và trung thành.
Trong tác phẩm 'Truyện Kiều', Nguyễn Du đã lên tiếng:
“Không cảnh nào đeo sầu
Người buồn chưa từng vui bao giờ”
Thi sĩ luôn sử dụng hình ảnh cảnh vật để diễn đạt tâm trạng cá nhân. Tâm hồn của nhà thơ luôn hiện diện trong mỗi chi tiết nhỏ của cảnh vật. Xuân Quỳnh đã dùng hình ảnh của những con sóng để tượng trưng cho tình cảm của người phụ nữ và thay mặt người phụ nữ để tuyên bố về tình yêu.
Tình yêu không thể được lý giải bằng bất kỳ công thức nào. Trong thơ Xuân Quỳnh, tình yêu là điều bí ẩn, ngọt ngào và quyến rũ:
“Sóng dưới đáy sâu
Sóng trên mặt biển
Ôi, con sóng ấy mong bờ
Ngày đêm không ngủ được
Em nhớ anh
Cả trong giấc mơ vẫn tỉnh thức”
Con sóng ấy tồn tại cả ở “đáy lòng” và “trên mặt biển”, thể hiện tình yêu của người phụ nữ với sự dồn dập và liên tục, không ngừng nghỉ.
Thán từ “ôi” vang lên với sự mãnh liệt và diệu kỳ. Tác giả đã bày tỏ sự ngạc nhiên và cảm thán rằng: nỗi nhớ bờ của những con sóng luôn ám ảnh, vẫn vương trong lòng đến mức “ngày đêm không ngủ”. Con sóng đã từng trôi dạt đâu chứ? Nỗi nhớ anh của em có thể chấm dứt được sao?
Trong tác phẩm “Đêm nay Bác không ngủ”, nhà thơ Minh Huệ đã viết:
“Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh”
Ở đây, sự chủ động hành động “không ngủ” của Bác trong thơ Minh Huệ là vì lòng yêu nước. Còn sự chủ động “ngày đêm không ngủ” trong thơ của Xuân Quỳnh chỉ mang tính chất tình cảm cá nhân. Nhưng đó lại là nỗi lòng chung của nhiều người phụ nữ trong tình yêu xa cách, với vẻ đẹp ngọt ngào của tình yêu con người nên bài thơ mang ý nghĩa và thu hút đặc biệt.
Sự nhớ nhung dâng cao khi “cả trong mơ vẫn tỉnh thức” để nhớ thương. Nỗi nhớ còn cồn cào trong khoảnh khắc người trữ tình chia xa. Điều đó cho thấy tình yêu của tác giả với người thương sâu đậm.
Xuân Quỳnh vẽ lên nét đẹp thủy chung của người phụ nữ đang yêu một cách tự nhiên, không cần lời thề nguyền trăng hay chén rượu, chỉ qua những lời thổ lộ đằm thắm, chân thành:
“Dẫu đi về phương Bắc
Dẫu về ngược phương Nam
Em luôn nghĩ về anh
Theo một hướng”
Hai cặp từ đối lập “nam - bắc” và “xuôi - ngược” kết hợp với cấu trúc điệp biến bao quát lãnh thổ Việt Nam và vũ trụ, làm nổi bật ý thơ. “Nghĩ” không chỉ là suy nghĩ trong đầu mà còn ám chỉ ý chí, niềm tin và khát vọng.
Trên biển rộng lớn đó, người con gái vẫn giữ nguyên một điểm tựa duy nhất, đó chính là “phương” anh. Tác giả phát hiện ra một phương trời mới, độc đáo là phương anh, làm cho bài thơ thêm dễ thương, chân thật hơn, nữ tính hơn. Khổ thơ đã làm rõ vẻ đẹp thủy chung của người phụ nữ khi yêu, không chỉ của Xuân Quỳnh mà của tất cả con người Việt Nam.
Cuối cùng, sức mạnh vượt trên của những con sóng để đến bờ đã chiến thắng tất cả:
“Ở đại dương xa xôi bên ngoài kia
Trăm nghìn con sóng ấy
Con sóng nào cũng sẽ đến bờ
Dù có bao nhiêu trở ngại”
Sóng mãi mãi sẽ vỗ vào bờ. Đại dương vô tận, có nhiều bão giông nhưng sóng vẫn sẽ tới được bờ. Từ “trăm nghìn” để nói lên sự đầy đặn và bao dung của tình yêu. Người phụ nữ trong bài thơ lại một lần nữa nhấn mạnh triết lí từ thời xa xưa:
“Yêu nhau, núi cao cũng leo vượt
Sông dài cũng lội qua
Đèo dốc, dốc núi, cũng vượt qua”
Xuân Quỳnh đã truyền tải một sự thật về tình yêu: Bất kể khó khăn nào, chỉ cần giữ vững trái tim yêu thương, sẽ có ngày đoàn tụ. Những dòng thơ ấy làm ấm lòng những ai từng trải qua nỗi đau chia xa. Tình yêu của Xuân Quỳnh vượt qua mọi giới hạn, luôn cháy bỏng và đầy nữ tính. Vì vậy, nó trở nên cao thượng và thuần khiết hơn cả tình yêu cá nhân.
Chỉ với ba khổ thơ ngắn gọn, Xuân Quỳnh đã truyền đạt cảm hứng thiết tha về tình yêu đôi lứa. Tình yêu ấy sẽ sống mãi trong thời gian và trong trái tim của những người biết yêu.
Phân tích các khổ thơ 5, 6, 7 của bài thơ Sóng cho học sinh giỏi
Bài mẫu số 1
Từ xưa đến nay, tình yêu luôn là nguồn cảm hứng của rất nhiều nhà thơ. Tuy nhiên, mỗi nhà thơ lại có cách thể hiện riêng. Nó có thể đậm tính triết lý như trong thơ của Tagore hay rất thấm thiết và nồng nàn như thơ của Xuân Diệu. Bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh là một tình yêu đầy những âu lo, trăn trở và khát khao hạnh phúc trong cuộc sống thường nhật của người phụ nữ…
Nếu tác phẩm tự sự thường phản ánh tư tưởng, tình cảm của tác giả thông qua việc tái hiện khách quan hiện thực đời sống qua tình huống, sự kiện, nhân vật, chi tiết… thì thơ ca đi sâu vào phản ánh thế giới tâm hồn con người trước rung động tinh tế sâu sắc, trước cuộc sống đa màu sắc. Vì thế Lê Quý Đôn đã nói: “thơ ca bắt nguồn từ trái tim con người”. Có thể nói, bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh đã thể hiện rõ điều đó. Tác phẩm này được sáng tác vào năm 1967, khi tác giả đến với biển Diêm Điền. Đứng trước những con sóng liên tục, vô tận của biển cả, Xuân Quỳnh đã nhận ra sự đồng điệu giữa những cung bậc, trạng thái của sóng với cung bậc tình cảm, khát vọng trong tâm hồn người phụ nữ yêu. Bài thơ “Sóng” được in trong tập “Hoa dọc chiến hào” – tập thơ tiêu biểu của Xuân Quỳnh trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ. Trong tác phẩm này, nhà thơ đã sử dụng hai hình tượng “sóng” và “em” có khi tách biệt, có khi thống nhất, có khi lại hòa vào làm một để diễn tả vẻ đẹp trong tình yêu của tâm hồn người phụ nữ. Đồng thời, Xuân Quỳnh đã trình bày một quan điểm mới, nhân văn về tình yêu, về con người trong những năm tháng kháng chiến đầy khốc liệt.
Khổ thơ thứ năm là khổ thơ có số câu thơ nhiều nhất trong bài thơ “Sóng”. Sáu câu thơ ở giữa tác phẩm như một đợt sóng cao nhất lên từ trái tim của bài thơ, trong đó bốn câu đầu nhắc đến nỗi nhớ bờ, tha thiết của con sóng:
“Dưới lòng sâu, con sóng cuồn cuộn
Trên mặt nước, con sóng ngẩn ngơ
Ôi con sóng nhớ bờ ấy
Ngày đêm không thể ngủ”
Tác giả đã dùng từ “con sóng” lặp lại nhiều lần để tạo ra một giọng thơ sôi động phù hợp với cảm xúc dâng trào và nhấn mạnh hình ảnh của con sóng đang cuộn trào trong nỗi nhớ. Dưới bàn tay tài hoa của nữ thi sĩ, những con sóng ấy trở nên sống động hơn, mang đầy những suy nghĩ, tình cảm như một con người thực sự. Đó là nỗi nhớ sâu sắc, nỗi nhớ không nguôi về bờ thân thương “ấy”. Bằng cách nhân hóa đặc biệt với động từ “nhớ”, người đọc có thể cảm nhận được nỗi đau đớn hiện hữu trong hình ảnh con sóng biển. Đặc biệt hơn nữa, Xuân Quỳnh còn sử dụng cặp từ trái nghịch “trên mặt nước” - “dưới lòng sâu”, “ngày” - “đêm” để tạo ra cấu trúc song hành, đối xứng, làm cho ngôn ngữ thơ hài hòa, điệu văn nhịp nhàng nhưng trên hết là để nhấn mạnh nỗi “nhớ bờ” không nguôi của con sóng. Dù ở bất cứ nơi nào, dù nằm yên dưới lòng biển sâu hay vùng lên trên đại dương bao la, con sóng vẫn luôn “nhớ bờ”, luôn hướng về phương xa, về nơi dừng chân bình yên của mình. Nỗi nhớ ấy luôn vẫn hiện hữu trong hình ảnh con sóng và dường như bao phủ cả không gian mênh mông của biển cả, kéo dài không ngừng theo thời gian. Dù trong ngày thanh thản hay đêm tĩnh lặng, con sóng vẫn thao thức “không thể ngủ được”. Nữ thi sĩ tiếp tục sử dụng nhân hóa tinh tế, đầy biểu cảm. Nỗi “nhớ bờ” ấy phải đậm đà, sâu sắc như thế nào mới có thể khiến con sóng “không thể ngủ được”? Không còn là thứ vô tri vô giác nữa mà con sóng ấy từ lâu đã mang trong mình cả một tâm hồn, một tâm hồn biết “nhớ”, biết “không thể ngủ được” vì nỗi trăn trở. Đọc những câu thơ này, người ta không chỉ cảm nhận được những âm điệu sôi động, mãnh liệt của sóng mà còn hình dung được những con sóng đang trào dâng giữa biển cả với nỗi nhớ bao trùm cả không gian, kéo dài theo thời gian.
Từ nỗi nhớ của con sóng, Xuân Quỳnh đã bày tỏ nỗi nhớ của “em” một cách tự tin, trực tiếp:
“Trái tim em nhớ đến anh
Cả trong giấc mơ vẫn thức dậy”
Nếu trước đây người phụ nữ chỉ dám bày tỏ nỗi nhớ một cách gián tiếp thì người phụ nữ trong thơ Xuân Quỳnh đã vượt qua rào cản đó, khẳng định tình yêu của mình một cách chủ động, trực tiếp. Ở đây Xuân Quỳnh đã sử dụng từ “trái tim” rất chính xác để miêu tả tình cảm của người phụ nữ với tình yêu. Trái tim là nơi sâu thẳm nhất của tâm hồn, là nơi lưu giữ tình cảm được lên men qua bao nhiêu thử thách. Vì vậy mà tấm lòng ấy không hề có sự hờ hững mà là gan, ruột của người phụ nữ. “Trái tim em nhớ đến anh” là một lời khẳng định đơn giản, chân thành mà rất nồng nàn, sâu sắc và can đảm. Điều này chứng tỏ nỗi nhớ và tình yêu của người phụ nữ phải rất cháy bỏng, tha thiết và mãnh liệt mới có đủ can đảm để khẳng định tấm lòng của mình một cách chủ động như vậy. Đây cũng chính là vẻ đẹp của tình yêu tự do, hiện đại. Để rồi nỗi nhớ ấy không chỉ còn là ở cảm xúc hay ý thức mà nó đã trở thành nỗi nhớ tiềm thức: “Cả trong giấc mơ vẫn thức dậy”. Nếu chỉ nhìn nhận theo nhận thức thông thường thì khi mơ là đang ngủ và trạng thái ngủ là hoàn toàn đối lập với trạng thái thức. Cho nên “cả trong giấc mơ vẫn thức dậy” là điều rất vô lý, trái với nhận thức thông thường. Tuy vậy nhưng câu thơ vẫn được ca ngợi và đón nhận. Tại sao lại như vậy? Có lẽ là bởi nó được giải thích bởi luật lệ của tình yêu. Trong tình yêu, mọi điều vô lý đều có thể trở thành hợp lý và ở đây cũng vậy. Có lẽ chỉ những người đã và đang sống trong nỗi nhớ của tình yêu mới có thể cảm nhận trọn vẹn những cung bậc cảm xúc ấy. Có thể nói, Xuân Quỳnh đã mang đến cho người đọc những cảm nhận sâu sắc, mới mẻ về tình yêu trong tâm hồn người phụ nữ. Đây cũng là trạng thái cảm xúc tiêu biểu cho những ai đã, đang và sẽ yêu. Và đằng sau nỗi nhớ tha thiết đó là một lời khẳng định mạnh mẽ cho một tình yêu sâu sắc và cao đẹp.
Ở khổ thơ thứ sáu, ta lại gặp vẻ đẹp của người phụ nữ khi yêu: lòng trung thành, bền bỉ. Người phụ nữ trong thơ Xuân Quỳnh không chỉ mạnh mẽ bước ra biển lớn tìm tình yêu trọn vẹn hơn, đẹp đẽ hơn mà còn là một người con gái trung thành với tình cảm của mình, sẵn sàng bỏ lại mọi thứ để tìm bến bờ hạnh phúc và chỉ hướng về anh một lối đi duy nhất:
“Dù đi về phía Bắc
Dù đi về phía Nam
Ở nơi nào em cũng suy nghĩ
Về anh - chỉ một hướng duy nhất”
Trước hết ở hai câu thơ đầu, chúng ta thấy cách diễn đạt của Xuân Quỳnh rất thú vị:
“Dù đi về phía Bắc
Dù đi về phía Nam”
Trong cách diễn đạt thông thường của người Việt Nam, chúng ta thường nói “đi Nam, về Bắc”. Tuy nhiên, Xuân Quỳnh lại sắp xếp lại thành “đi Bắc, về Nam”. Vì sao tác giả lại không đi theo quy luật thông thường mà lại đảo ngược như thế? Lúc đó, phía Nam là điểm đầu, phía Bắc là điểm cuối mà chúng ta thường nói đi tiến về phía trước, đi ngược về phía sau. Điều này nhấn mạnh rõ hơn về những khó khăn, trắc trở mà “em” phải đối mặt. Có lẽ nhà thơ muốn nhấn mạnh rằng dù mọi thứ luôn thay đổi, cuộc sống luôn biến động, lòng người dễ thay đổi, dễ biến đổi từ ngược thành tiến, thì người phụ nữ vẫn luôn trung thành và kiên định trong tình yêu. Nhà thơ còn sử dụng cấu trúc “dù…” để khẳng định sự mạnh mẽ, táo bạo và chân thành của người phụ nữ khi yêu. Dù có phải trải qua tất cả những biến đổi, người phụ nữ vẫn trung thành với tình yêu và hạnh phúc với sự lựa chọn của mình. Dường như Xuân Quỳnh muốn phủ nhận tất cả những khó khăn, trái ngược để yêu – một tình yêu đích thực mà người phụ nữ mong muốn có được.
Kết thúc trong lòng người đọc là hai câu thơ cuối cùng:
“Ở bất cứ đâu, em luôn nghĩ về anh - chỉ một hướng”
Lời thơ truyền tải tiếng lòng da diết của người phụ nữ khi yêu. Không chỉ nghe thấy tiếng lòng của sóng mà còn của em. Xuân Quỳnh khẳng định một cách chân thành và mạnh mẽ: Dù đi về Bắc hay Nam, dù ngược xuôi đi, dù lên rừng hay xuống biển, dù ở bất cứ nơi đâu, dù có đi tới chân trời góc bể, em vẫn luôn nghĩ về anh, luôn hướng về anh. Và dù trái tim em có bốn phương, tám hướng, thì chỉ có một hướng duy nhất - hướng về anh. Dấu “-” đặt giữa câu thơ tạo nên điểm nhấn sâu lắng, nồng nàn của xúc cảm thơ. Xuân Quỳnh tỏ ra rất tự tin và chân thành trong cách thể hiện tình cảm thủy chung của mình với anh. Đó là sự tự tin của người phụ nữ dám yêu và dám đối mặt với mọi khó khăn để đạt được tình yêu của đời mình.
Tấm lòng thủy chung trong tình yêu là vẻ đẹp gắn liền với truyền thống của người phụ nữ Việt Nam. Đây là phẩm chất quan trọng của tình yêu đích thực, của hạnh phúc đời thường. Ca ngợi về tấm lòng thủy chung của người phụ nữ trong tình yêu đã khẳng định giá trị nhân văn cao đẹp trong thơ Xuân Quỳnh.
Để có được tình yêu sôi nổi, mãnh liệt và thủy chung, con sóng phải vượt qua đại dương bao la để đến với “bờ anh”.
“Ở nơi đại dương bao la
….
Dù gặp khó khăn trăm ngàn trở ngại”
Người phụ nữ đang yêu tin tưởng rằng tình yêu sẽ đưa họ đến bến bờ hạnh phúc, vượt qua mọi khó khăn thử thách. Một tình yêu chân chính, đích thực và niềm tin mãnh liệt vào tình yêu sẽ giúp họ vượt qua sóng gió cuộc đời, đến với bờ bến hạnh phúc trong tương lai. Dù gió có thổi từ xa vẫn sẽ đến được với những bãi cát dài sau nhiều gian nan. Tình yêu của em vượt qua mọi chông gai để đến bên anh, đến một mái ấm gia đình như Chế Lan Viên từng viết:
“Cây nối đầu cây chạy đến em
Đếm cây hoài lại mọc cây thêm
Tình anh như cây cối sau cùng
Đến tận quê em mọc trên thềm”
Ba khổ thơ với nỗi nhớ, sự trăn trở và lòng chung thủy son sắt cùng với phép lặp, nhân hóa và ẩn dụ đã khẳng định niềm tin mãnh liệt vào tình yêu, rằng tình yêu đẹp sẽ vượt qua mọi thử thách. Tha thiết với tình yêu, khao khát sống mãi trường tồn với tình yêu, nhà thơ đã có chút khắc khoải, lo lắng về sự trôi qua của thời gian, đời người mong manh và hạnh phúc của trái tim yêu Xuân Quỳnh cũng vậy. Nhưng nỗi nhớ da diết, tình yêu nồng nàn luôn đi cùng với nỗi lo âu khắc khoải:
“Cuộc đời dù dài đằng đẵng
Năm tháng vẫn trôi qua
Như biển kia dù rộng lớn
Mây vẫn bay đi xa”
Cuộc đời con người ngắn ngủi, nhưng thời gian vẫn không ngừng trôi đi mà không chờ đợi chúng ta. Bằng cảm nhận sâu sắc của một trái tim nhạy cảm, nhà thơ nhận ra rằng vũ trụ mãi mãi tồn tại - cuộc đời con người thì chỉ là hữu hạn
“Cuộc đời dù dài đằng đẵng
Năm tháng vẫn trôi qua”
Lo lắng khi tình yêu tan vỡ, phai nhạt, khi đứng trước sự trôi chảy của thời gian. Tuy nhiên, người phụ nữ ấy vẫn luôn tin vào tương lai của tình yêu, vào ý nghĩa thực sự của tình yêu
“Như biển kia dù rộng lớn
Mây vẫn bay đi xa”
“Sóng” là một tác phẩm nổi bật thành công của Xuân Quỳnh. Bài thơ phản ánh toàn bộ cung bậc của tình yêu, thể hiện tình cảm chân thật, trung thành, nồng nàn, cao thượng cùng với nỗi nhớ thương, niềm tin vào tình yêu cao cả không chấp nhận một tình yêu bình thường và hẹp hòi. Khát vọng một tình yêu đẹp thủy chung. Chỉ khi có một tâm hồn trung thành thì mới có những vần thơ tươi đẹp và lung linh như vậy. Xuân Quỳnh đã đóng góp một hơi thở say mê, một âm thanh sóng đẹp đẽ làm cho văn học hiện đại Việt Nam thêm phong phú.
Bài mẫu 2
Tình yêu luôn là chủ đề bất tận của những nhà thơ, nhà văn. Tuy nhiên, mỗi nhà văn lại mang đến cho tác phẩm của mình một đặc điểm riêng biệt. Chúng ta biết đến Xuân Diệu với những cảm xúc yêu đương mãnh liệt và nồng nàn, Anh Thơ với chút e thẹn và ngại ngùng của người con gái khi yêu… Dù ở bất kỳ tình cảm nào, ở đâu, thì tình yêu vẫn luôn đẹp và chân thật. Chúng ta biết đến Xuân Quỳnh với những sáng tạo sâu sắc về tâm trạng, tình cảm của người phụ nữ. Người ta gặp lại tình yêu mãnh liệt của các đôi lứa với nhiều cảm xúc thiêng liêng qua bài thơ “Thuyền và biển”. Tình yêu với những nỗi nhớ, niềm thương và lòng trung thành một lần nữa lại được thể hiện qua ba khổ thơ của bài thơ Sóng:
Con sóng dưới lòng sâu
…
Dù muôn vời cách trở
Xuân Quỳnh đã khéo léo sử dụng hình ảnh con sóng vỗ dạt dào để diễn tả tình yêu của người phụ nữ. Sóng có lúc dữ dội, lúc dịu êm, giống như những cảm xúc của những người con gái khi yêu, lúc ngọt ngào và lãng mạn, có lúc lại mãnh liệt và đầy sức hút:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Trái tim của Xuân Quỳnh không bao giờ cảm thấy nhẹ nhàng với nỗi nhớ trong tình yêu. Đó là một nỗi nhớ mãnh liệt và đầy cảm xúc. Nỗi nhớ ấy tràn ngập như đại dương, không ngủ được suốt ngày đêm. Nó chiếm lĩnh tâm hồn của những người yêu nhau, cả trong ý thức và tiềm thức, khi tỉnh và khi mơ. Đó là một nỗi nhớ không nguôi, cuồn cuộn như những đợt sóng triền miên. Trong bốn câu thơ đầu, hình ảnh sóng lặp đi lặp lại như một bản tình ca da diết và mãnh liệt, như một ám ảnh về tình yêu và nỗi nhớ. Ba câu thơ gắn liền với hình ảnh sóng như những đợt sóng dồn dập về bờ. Đó cũng là một ẩn dụ về những đợt sóng trong tâm hồn của người phụ nữ đang yêu. Tình yêu luôn tỉnh thức, không ngủ. Vì thế, nỗi nhớ của cô gái dành cho chàng trai cũng không nguôi.
Lòng em nhớ anh đầy mãnh liệt, ngay cả trong giấc mơ. Đó là nỗi nhớ đã vượt qua mọi giới hạn của ý thức và vô thức. Nỗi nhớ này trở thành nhịp sống của tình yêu trong tâm hồn người phụ nữ. Nó triền miên như hơi thở, dai dẳng và đeo bám lấy con tim người con gái đang yêu. Nó tồn tại suốt ngày đêm, hiện hữu sâu trong trái tim em và thường trực tạo nên những cảm xúc nghẹn ngào. Ban ngày, nỗi nhớ vẫn chưa đủ và ban đêm, những nỗi nhớ ấy lại hiện về trong giấc mơ. Trong tâm trí em, hình bóng anh luôn rõ ràng và hiện hữu, em nhớ từng khoảnh khắc, từng lời nói và cả những vòng tay ấm áp.
Con người sống trong hai trạng thái mơ và thức, nhưng nỗi nhớ anh đã xóa bỏ mọi khoảng cách và giới hạn. Nỗi nhớ da diết trong tâm hồn của người con gái đã lan tỏa mọi nơi, từ ý thức cho đến vô thức. Nỗi nhớ này đã trở thành nhịp sống của tình yêu trong tâm hồn của những người phụ nữ, triền miên như hơi thở. Nỗi nhớ người yêu vẫn luôn dai dẳng và đeo bám lấy con tim người phụ nữ đang yêu. Nó hiện hữu và tồn tại suốt ngày đêm, luôn trào lên những cảm xúc nghẹn ngào. Ban ngày, em vẫn nhớ anh chưa đủ và ban đêm, những nỗi nhớ ấy lại trỗi dậy trong những giấc mơ. Trong tâm trí em, hình bóng anh vẫn rõ ràng và hiện hữu, em nhớ từng khoảnh khắc, từng lời nói và cả những vòng tay ấm áp.
Dù có lo âu về sự vĩnh cửu của thời gian, người phụ nữ vẫn tin vào sức mạnh của tình yêu:
Dẫu cho đi đâu, em vẫn luôn nghĩ về anh, hướng về một phương.
Nhà thơ sử dụng cách diễn đạt giả thuyết, dựa trên những linh cảm về những trở ngại của tình yêu, sự nghi ngờ đa chiều của một trái tim phụ nữ, luôn lo lắng về niềm vui phổ biến của cuộc sống. Lựa chọn cách diễn đạt ngược lại 'Dù đi về hướng Bắc/ Dù đi ngược hướng Nam', Xuân Quỳnh muốn khẳng định rằng dù cuộc đời có đầy những bất cập, bất cân xứng đến đâu thì em vẫn chỉ hướng về một hướng duy nhất - 'hướng anh'. Dù trời đất có rộng lớn ra sao, có bốn phương tám hướng, tâm hồn của người phụ nữ đang yêu chỉ hướng về một điểm. Đó là hướng của những tình yêu trung thành và không bao giờ thay đổi như một lời khẳng định về sự bất biến giữa vạn thay đổi. Chúng ta sẽ thấy được sự đẹp của người phụ nữ vừa hiện đại vừa truyền thống, mãnh liệt và luôn khao khát được tự do bộc lộ nhưng vẫn trung thành và vĩnh cửu.
Vẫn chưa hài lòng với sự khẳng định đó, nhà thơ tiếp tục nhấn mạnh qua hình ảnh của đại dương:
Ở bên ngoài đại dương
Hai trăm nghìn con sóng
Có con nào không đến bờ
Dù có muôn vạn khó khăn
Sóng khát khao đến bờ như em khát khao có anh. Sóng vượt qua mọi trở ngại để đến bờ như em vượt qua mọi gian truân để đạt được hạnh phúc. Sóng muốn về bờ giống như em muốn về bên anh, em sẽ phải vượt qua mọi cạm bẫy của cuộc đời. Tình yêu là một phần không thể thiếu của cuộc sống và cuộc sống đầy chông gai. Tất cả những thử thách gian khổ chờ đợi chúng ta và là một phần không thể thiếu của tình yêu:
Tình yêu như những cây cối
Đã trải qua bão giông
Tình yêu như dòng sông
Đã lặng ngày lũ lụt
(Thơ tình vào cuối mùa thu)
Không có tình yêu nào không phải trải qua những thử thách và đầy rẫy hoa hồng. Để đến với nhau, chúng ta phải trải qua bao nhiêu gian khổ trong cuộc sống, nhưng với em, tất cả những khó khăn đó đều không là gì cả. Chúng không đủ sức mạnh để cản bước em đến bên anh. Bằng tình yêu nồng nhiệt, em sẽ vượt qua mọi điều để đến bên anh. Qua không gian và thời gian, sóng sẽ luôn trở về bờ và em cũng sẽ quay về bên anh. Tình yêu trải qua thử thách và bão giông là một tình yêu đẹp, cao cả, nhưng dù có cao đẹp đến đâu thì cũng rất mong manh trước thời gian vô thời vô chung.
Qua ba khổ thơ này, Xuân Quỳnh đã miêu tả nỗi nhớ mãnh liệt và lòng thủy chung trong tình yêu. Dù đi đâu, về đâu, dù có sóng gió như thế nào đi nữa, em vẫn hướng về người mình yêu. Tác giả cũng thể hiện những vẻ đẹp của người phụ nữ trong tình yêu qua hình ảnh của sóng. Tình yêu tha thiết và nồng nàn, đầy khát vọng vượt lên trên giới hạn của cuộc sống đời thường. Ba khổ thơ này, và những bài thơ khác của tác giả, để lại trong lòng người đọc một ấn tượng sâu sắc và khó phai. Trong biển lớn tình yêu cuộc đời này, có bao nhiêu con sóng tìm về bờ. Tình yêu luôn là đề tài hấp dẫn với mọi lứa tuổi, để mọi người tìm lời giải cho ẩn số của tình yêu trong hành trình gian khổ tìm kiếm tình yêu. Sống là phải yêu, và yêu là sống hết mình với cuộc đời vốn đầy yêu thương này.
Bài mẫu số 3
Voltaire từng nói: “Thơ là âm nhạc của tâm hồn, đặc biệt là tâm hồn cao cả, đa cảm,” khẳng định điệu tâm hồn thấm sâu trong từng câu thơ. Bởi vậy, chúng ta được gặp gỡ điệu hồn sâu lắng của người con gái trong tình yêu qua những dòng thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh. Ba khổ thơ năm, sáu, bảy là kết quả của bút lực tài hoa của nhà thơ và tiếng lòng phong phú đó.
Sau một chuyến đi thực tế ở biển Diêm Điền, nhà thơ được truyền cảm hứng khi nhìn thấy hình ảnh con sóng giữa đại dương. Bài thơ đó được lấy từ tập “Hoa dọc chiến hào” (1967). Trái với những tác phẩm xoay quanh tình yêu đất nước và tình yêu tổ quốc trong thời kỳ kháng chiến, thơ của Xuân Quỳnh tập trung vào tình cảm lứa đôi, khiến “Sóng” trở thành điểm sáng trong mê cung nghệ thuật của thời điểm đó.
Việc mượn hình ảnh của con sóng để diễn tả tâm tư tình cảm khi yêu của người con gái không phải là mới. Nguyễn Thị Hồng Ngát cũng đã dùng biển làm bối cảnh cho tình yêu nồng nàn:
“Biển yêu đất đến điên cuồng rộng lượng
Muốn xô bờ nhưng lại sợ bờ đau
…
Anh biết không, biển chính là em đấy”
Tuy nhiên, nhà thơ Xuân Quỳnh độc đáo khi sử dụng ẩn dụ giữa “em” và sóng, tạo sự hòa hợp giữa sóng biển và sóng trong tâm hồn. Nếu các bài thơ trước đó và con sóng thể hiện tâm hồn riêng tư, suy ngẫm về nguồn gốc của tình yêu, thì ở khổ thơ năm, con sóng trở thành biểu tượng của tình yêu lứa đôi:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi, con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Nhà thơ biến hình tượng của sóng thành biểu tượng của nỗi nhớ và tình yêu sâu sắc của trái tim đam mê. Điều này được thể hiện qua hình ảnh những con sóng trào dâng liên tục, vừa thể hiện sự phấn khởi và mãnh liệt, vừa mang đậm nét bình tĩnh và sâu sắc của nỗi tương tư. Nỗi nhớ lan tỏa không ngừng và đến mức choáng ngợp, thời gian trong tư tưởng của cô gái luôn rối bời bởi cuộn trào của những nỗi nhớ. Nữ sĩ đã gửi trọn trái tim vào sóng như chưa bao giờ thỏa mãn, khiến cho “em” tự mình lên tiếng về những cảm xúc sâu thẳm: “Lòng em nhớ đến anh” và những cảm xúc tràn đầy. Nỗi nhớ “anh” không chỉ khiến “em” thao thức mà còn chiếm lĩnh cả tiềm thức và vô thức của cô gái. Nhà thơ đã phá vỡ mọi giới hạn để dẫn người đọc vào thế giới vô tận của tâm hồn con người.
Sóng cùng “em” suy ngẫm về lòng trung thành trong tình yêu:
“Dù đi về phương bắc
Dù ngược về phương nam
Bất kể nơi đâu em đi
Đều hướng về anh một phương”
Sự đối lập giữa “ngược và xuôi” tái hiện hình ảnh cô gái dựa vào tình yêu để vượt qua những chông gai của cuộc sống. Từ “dẫu” nhấn mạnh sự bền vững của tình yêu trước những biến động của cuộc sống. Nhà thơ sử dụng khái niệm “phương anh” thay vì “phương bắc” để tách biệt giữa không gian địa lý và tình yêu. Trái ngược với bốn phương tám hướng trong địa lý, trong tình yêu “em” chỉ hướng về một điểm “anh”, thể hiện bản chất chân thành của tình yêu. Tình yêu như một sợi dây thép dẫn người “em” vượt qua mọi trở ngại để đến bến hạnh phúc, giống như con sóng chỉ hướng về bờ. Tác giả đã nhìn sâu vào lòng mình để hiểu rõ hơn về quy luật của con sóng.
Con sóng và “em” đã hướng về tương lai của tình yêu trọn vẹn:
“Biển bao la phía ngoài kia
Hàng trăm ngàn con sóng đều vỗ về bờ
Dù bao nhiêu khó khăn trở ngại”
Hình ảnh “hàng trăm ngàn” con sóng vượt qua mọi chông gai đến bờ, thể hiện sự tin tưởng của nhà thơ vào tình yêu đôi lứa là điểm tựa để đưa con người đến mục tiêu cuối cùng của cuộc đời, có thể vượt lên những giới hạn của cuộc sống. Đây không phải là suy nghĩ hão huyền hay ảo tưởng mà là sự nhận thức về quy luật và chân lý của cuộc sống, trong sáng, trọn vẹn và nồng nàn.
Thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh vừa nhẹ nhàng như sự sôi sục, vừa sâu lắng trong suy tư. Cách xây dựng hình tượng khéo léo và việc sử dụng ngôn từ sống động trong những câu thơ năm chữ thể hiện sự linh hoạt và giúp người đọc hiểu rõ hơn về tâm trạng phức tạp của người con gái trong tình yêu, trong hành trình nhận thức những quy luật đáng giá của tình yêu và ca ngợi tiếng nói chân thật của con người.
Phân tích những khổ thơ 5, 6, 7 trong bài “Sóng”
Bài mẫu số 1
Xuân Quỳnh, một trong những nữ thi sĩ nổi bật của thơ hiện đại Việt Nam, đã sáng tác bài thơ “Sóng” vào những năm 1967, thời điểm đất nước chống giặc. Bài thơ này thể hiện rất sinh động những vẻ đẹp tâm hồn của nữ thi sĩ và tài năng của Xuân Quỳnh khi truyền tải những cảm xúc tinh tế qua từng câu thơ.
Thi phẩm “Sóng” đưa độc giả đến với những cảm xúc đầy biến động của tình yêu, từ vui vẻ, buồn bã, lo lắng đến hạnh phúc và sự thủy chung. Những tình cảm sâu sắc trong tình yêu được thể hiện rõ nhất trong khổ thơ 5, 6, 7 của bài thơ:
'Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi, con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Xuân Quỳnh đã tinh tế sử dụng hình ảnh sóng để biểu hiện tâm trạng của người con gái đang yêu. Em giống như con sóng trên biển, luôn nhớ về anh dù ở đâu, ngay cả trong giấc mơ. Nỗi nhớ ấy vượt cả khoảng cách rộng lớn, như con sóng vẫn vỗ về bờ, em cũng luôn nhớ anh ngày đêm, mong được đến bên anh.
Nỗi nhớ này tựa như nỗi nhớ của người con gái xưa:
'Tâm trí không ngớt nhớ ai
Như đứng trước lửa, như ngồi trên rơm'
Tình yêu mãnh liệt vẫn cháy bỏng dù có khoảng cách xa xôi, dù mỗi người có hướng đi riêng, lòng trung thành vẫn luôn sâu đậm trong tim. Dù người yêu ở đâu, dù là phương Bắc hay phương Nam, em vẫn nhớ, vẫn nghĩ về anh. Khoảng cách địa lý không làm giảm đi tình yêu mãnh liệt, khi hai trái tim đã gắn kết như sợi tơ hồng. Lời thề 'dẫu' với 'ngược về phương Nam', 'xuôi về phương Bắc' là biểu hiện của tình yêu chân thành và chiến thắng mọi trở ngại. Lời nguyện thề hướng về anh là điều đáng quý, đáng trân trọng. Nhà thơ Xuân Quỳnh luôn tỏ ra tích cực và quyết đoán trong tình yêu, với cô, tình yêu là sự sống thật trọn vẹn, hết lòng và bình đẳng.
Trong cuộc sống, mỗi công việc đều có khó khăn riêng, và tình yêu cũng vậy, mỗi mối quan hệ đều đối mặt với những thử thách. Tuy nhiên, nếu cùng nhau nỗ lực, hiểu và bao dung cho nhau, thì tình yêu sẽ trở thành điều ngọt ngào, đạt đến hạnh phúc cuối cùng:
'Ngoài kia đại dương bao la
Trăm ngàn con sóng kia
Con nào cũng tới bờ
Dù có vượt qua muôn trùng khó khăn'
Sóng biển vẫn vượt qua bão tố, gió mưa để đến được bờ cát bình yên. Tình yêu của chúng ta cũng cần cùng nhau vượt qua gian truân, cám dỗ và sóng gió của cuộc đời để đến ngày hạnh phúc trọn vẹn. Như câu ca dao xưa nói:
'Yêu nhau vượt qua mọi gian khó
Mỗi sông, mỗi núi, mỗi đèo'
Tình yêu là nguồn sức mạnh hay chính tình yêu đã mang đến sức mạnh ấy.
Ba khổ thơ không dài nhưng đủ để thấy tấm lòng yêu thương sâu sắc của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh. Những câu thơ đó chính là tâm tình của những người đang yêu và được yêu, đặc biệt là những người trẻ trung, tràn đầy hoài bão về tình yêu. 'Sóng' đã chạm đến lòng người bằng những cảm xúc chân thật, khiến họ xuyến xao và rộn ràng với từng lời thơ, âm nhạc của bài thơ.
Bài mẫu số 2
Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ đặc trưng của thế hệ nhà thơ trẻ lớn lên trong cuộc chiến tranh chống Mỹ. Thơ của Xuân Quỳnh luôn thể hiện một phong cách riêng độc đáo. Đó là tiếng thơ của một trái tim phụ nữ chân thành, tình cảm và khát khao yêu thương. 'Sóng' là bài thơ đặc sắc nhất của Xuân Quỳnh, thể hiện rõ nhất tâm hồn phụ nữ nồng nàn, trung thành và mãnh liệt trong tình yêu, đặc biệt là trong khổ thơ 5, 6 và 7 của bài 'Sóng'.
Thơ của Xuân Quỳnh rất đầy cảm xúc, từ niềm hạnh phúc đắm đuối, đau khổ, suy tư đều được thể hiện qua giọng thơ dịu dàng của một người phụ nữ hiền lành. Bài thơ “Sóng” là lời tâm sự, lòng sâu kín của nhà thơ về tình yêu. Trên những dòng thơ 5, 6 và 7 với những từ ngữ đơn giản, hình ảnh đa chiều và giàu sức tưởng tượng, đã lộ rõ những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ: nghĩa tình, trung thành.
Trong “Truyện Kiều”, Nguyễn Du đã viết:
“Cảnh nào cũng ướt sầu đeo
Người buồn cảnh có vui được bao giờ”
Thi sĩ luôn sử dụng cảnh vật để diễn đạt tâm trạng. Tâm trạng của nhà thơ luôn hiện diện trong từng nét đẹp tinh tế của cảnh vật. Xuân Quỳnh đã dùng hình ảnh con sóng để biểu lộ tâm hồn người phụ nữ và đại diện cho tình yêu.
Tình yêu không có công thức cụ thể. Trong thơ của Xuân Quỳnh, tình yêu là điều bí ẩn, ngọt ngào và quyến rũ:
'Sóng dưới lòng sâu kia
Sóng trên mặt biển nơi
Ôi con sóng nhớ bờ
Cả ngày đêm vẫn thức trắng
Lòng em vẫn nhớ đến anh
Cả trong giấc mơ vẫn thao thức'
Con sóng hiện hữu cả trong “lòng sâu” lẫn “trên mặt biển”, thể hiện tình yêu của người phụ nữ dù là từ tận đáy lòng hay bề mặt đều dồn dập và liên tục không ngớt.
Thán từ “ôi” vang lên đầy mãnh liệt và kỳ diệu. Chính tác giả cũng bất ngờ và phải cảm thán rằng: nỗi nhớ bờ của con sóng ám ảnh đến mức “ngày đêm không ngủ”. Có bao giờ con sóng dừng lại đâu? Có bao giờ nỗi nhớ em dành cho anh có thể tan biến đâu?
Trong bài thơ “Đêm này Bác không ngủ”, nhà thơ Minh Huệ đã viết:
“Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lý do bình thường
Bác là Hồ Chí Minh”
Ở đây, việc Bác không ngủ được mà chúng ta đã thấy trong thơ Minh Huệ là vì nhiệt tình với đất nước. Còn việc “ngày đêm không ngủ” trong thơ Xuân Quỳnh chỉ là về cảm xúc cá nhân. Tuy vậy, đó cũng là nỗi lòng chung của hàng triệu phụ nữ phải chịu cảnh xa cách, là vẻ đẹp ngọt ngào của tình yêu nên bài thơ mới có ý nghĩa sâu sắc như vậy.
Sự nhớ nhung dâng cao khi “cả trong mơ còn thức” để nhớ. Nỗi nhớ đó vẫn tiếp tục không ngừng trong những khoảnh khắc cô đơn. Điều đó chứng tỏ tình yêu của tác giả với người ấy đến đâu.
Khắc họa vẻ đẹp chung thủy của người phụ nữ khi yêu, Xuân Quỳnh không dùng những lời thề nguyền dưới ánh trăng hay ly rượu cạn, kỉ vật duyên mà thể hiện bằng những lời thầm thì tự nhiên, đằm thắm, chân thành:
“Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Bất kể ở đâu em cũng nghĩ
Chỉ hướng về anh”
Hai cặp từ đối lập “nam - bắc” và “xuôi - ngược” cùng cấu trúc điệp đã bao trùm cả không gian của đất nước Việt Nam và vũ trụ, nhấn mạnh thêm ý nghĩa của thơ. Từ “nghĩ” không chỉ ám chỉ suy nghĩ trong đầu mà còn liên quan đến ý chí, niềm tin và khát vọng.
Trong vực thẳm của đại dương ấy, người con gái vẫn giữ nguyên điểm đến duy nhất, đó là 'hướng' đến anh. Tác giả phát hiện ra một 'hướng' rất độc đáo, mới lạ, đó là hướng đến anh. Điều đó khiến bài thơ thêm phần dễ thương, chân thật và đậm chất nữ tính hơn. Khổ thơ đã làm rõ nhất vẻ đẹp thủy chung của người phụ nữ trong tình yêu. Đó không chỉ là vẻ đẹp của Xuân Quỳnh mà còn là vẻ đẹp chung của người Việt Nam.
Cuối cùng, sức mạnh vượt trội của con sóng để tìm về bờ đã chiến thắng mọi trở ngại:
'Ở ngoài kia đại dương
Trăm nghìn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vạn trở ngại'
Sóng ngàn năm vẫn sẽ vỗ bờ. Đại dương rộng lớn, nhiều bão giông, nhưng sóng sẽ có ngày đến được đích. Từ 'trăm nghìn' nhấn mạnh vào cảm xúc dâng trào, đầy đặn của tình yêu. Người phụ nữ trong thơ một lần nữa thể hiện triết lí mà ông cha xưa đã dạy dỗ:
'Yêu nhau tam tứ núi cũng leo
Ngũ lục sông cũng qua
Thất bát đèo cũng dựng bước'
Xuân Quỳnh truyền đạt cho chúng ta một chân lý trong tình yêu: Dù có bao nhiêu gian khó, chỉ cần giữ vững trái tim yêu thương, nhất định sẽ có ngày đoàn tụ. Những câu thơ ấm lòng bao người phải chịu đắng cay của chia ly. Tình yêu của Xuân Quỳnh vượt qua mọi giới hạn, luôn đầy nữ tính và cháy bỏng. Vì vậy, nó vượt lên cái tôi và trở nên thánh thiện, thuần khiết hơn.
Dù chỉ là ba khổ thơ năm chữ ngắn, nhưng sóng thơ của Xuân Quỳnh đã truyền cảm hứng thiết tha về tình yêu đôi lứa. Tình yêu đó vẫn sống mãi cùng thời gian và trong tim những người biết yêu.
Bài làm mẫu 3
Xuân Quỳnh là một trong những nữ thi sĩ nổi tiếng nhất trên đàn thơ Việt Nam hiện đại. Bà là một nhà thơ đam mê về tình yêu cháy bỏng, trong các tác phẩm của bà luôn dồn dập, mãnh liệt về tình yêu. Và 'Sóng' là một trong những bài thơ tiêu biểu cho cách sáng tạo của Xuân Quỳnh. Đoạn thơ sau được trích từ 'Sóng', đoạn thơ giàu ý nghĩa về nỗi nhớ tình yêu sâu sắc của một người con gái.
Con sóng dưới lòng sâu
…
Dù muôn vạn trở ngại
Tình khắc sâu bao trùm không gian: “sóng dưới lòng sâu, sóng trên mặt nước”. Nỗi thao thức mỗi khi: “ngày đêm không ngủ được”
Giọng thơ mãnh liệt, dào dạt, náo nức, diễn tả nỗi nhớ thương, không nguôi, cuồn cuộn như sóng biển vô tận. Sóng vỗ bờ tha thiết, mãnh liệt, còn em nhớ anh đắm đuối hơn cả nhiều:
“Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Nói một cách cường điệu nhưng hợp lý, để tô đậm nỗi lòng, thể hiện tình yêu một cách chân thành, tha thiết, dũng cảm, mãnh liệt. Lời khẳng định: Dù đi về phương bắc hay ngược về phương nam, em vẫn “Hướng về anh một phương” là lời thề trung thành tuyệt đối trong tình yêu: dù đi đâu, về đâu, em vẫn hướng về người mình yêu thương. Tác giả muốn nhấn mạnh rằng: Dù cuộc đời có nhiều gian truân, trái ngang đến đâu thì em vẫn chỉ hướng về một điểm duy nhất - phương anh.
Mượn hình ảnh của sóng biển: Sóng trên đại dương - Con sóng nào cũng đều về bờ, đây là luật tự nhiên tất yếu. Trong khổ thơ này, tác giả sử dụng lối nói giả định để diễn tả hoàn cảnh vô cùng khó khăn, cách trở. Dù phải bôn ba ngược dòng cuộc đời rộng lớn để kiếm sống, phải vượt qua khó khăn của phương bắc, phương nam, trái tim người con gái luôn hướng về người mà mình yêu. Đó chính là lòng chung thủy. Lời giả định của tác giả là một lời khẳng định sự trung thành duy nhất để vượt qua những biến đổi vạn biến trong cuộc đời.
Xuân Quỳnh không chỉ dùng hình ảnh của sóng để diễn tả tình yêu của người con gái mà còn so sánh sóng với em để nói về sự nhớ mong của em, khiến nỗi nhớ của em càng trở nên sâu sắc hơn.
Dù có gian khó đến đâu, sóng vẫn đến bờ: Tình yêu là sức mạnh giúp em và anh vượt qua mọi khó khăn, thử thách để đến với hạnh phúc. Xuân Quỳnh thể hiện lòng tin mãnh liệt vào tình yêu của một con người.
Bài thơ có tựa đề là “Sóng”, đó là sóng biển nhưng cũng là những sóng dạt dào trong tâm hồn người phụ nữ khi yêu. Cùng với hình ảnh “sóng”, trong bài thơ còn xuất hiện hình ảnh “em”. Sóng là biểu tượng của tâm hồn người con gái khi yêu, là sự hiện thân, phân chia của cái “tôi” trung thành. “Sóng” và “em” dù khác biệt nhưng lại là một, có lúc phân chia để soi sáng lẫn nhau, có lúc lại hợp nhất để tạo ra âm vang đồng điệu. Hai hình ảnh này liên tục xen kẽ, quấn quýt, hòa quyện từ đầu đến cuối bài thơ, tất cả thể hiện khát vọng yêu thương, khát vọng bùng cháy trong lòng người phụ nữ khi yêu.
“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh – một phương”
Trong khổ thơ này, tác giả sử dụng lối nói giả định để diễn tả hoàn cảnh khó khăn, gian khổ. Dù phải trải qua những gian lao, chông gai trong cuộc đời, phải vượt qua địa hình bao la của phương bắc, phương nam, trái tim người con gái luôn hướng về người mình yêu. Đó chính là lòng trung thành. Lời giả định của tác giả là lời khẳng định về sự trung thành duy nhất, khẳng định sự bất biến giữa vạn biến của cuộc đời.
Xuân Quỳnh không chỉ dùng hình ảnh của sóng để diễn tả tình yêu của người con gái mà còn so sánh sóng với em để nói về nỗi nhớ của em, làm cho nỗi nhớ của em trở nên gấp bội. Từ nỗi nhớ ấy sinh ra niềm tin mãnh liệt:
'Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở'.
Trong khổ thơ này, tác giả không chỉ nhận ra quy luật của sóng: dù có gió to bão lớn thế nào thì con sóng 'đại dương', con sóng biển xa xôi vẫn hướng 'tới bờ', và tác giả còn miêu tả về hành trình tìm đến bến bờ hạnh phúc, vượt qua khó khăn gian truân để trung thành. Người con gái khi yêu vượt qua mọi trở ngại để tìm kiếm bến đỗ của tình yêu, nơi bờ bến hạnh phúc.
Dù có nhiều nỗi niềm, rất nhiều lo lắng nhưng trong những câu thơ buồn đó vẫn có sự suy ngẫm về 'cuộc đời', về 'năm tháng', về vũ trụ vô tận. Từ lo lắng nhưng nhà thơ dường như cảm nhận được một điều rằng: chỉ khi sống hết mình với tình yêu, con người mới trở nên bất tử vĩnh hằng.
Bài làm mẫu 4
Theo Voltaire, 'Thơ là nhịp nhạc của tâm hồn, đặc biệt là tâm hồn cao thượng, đầy cảm xúc', thể hiện sự thấm nhuần của tâm hồn trong từng câu thơ. Do đó, ta có dịp nghe điệu hồn sâu lắng của người con gái trong tình yêu qua bài thơ 'Sóng' của Xuân Quỳnh. Những khổ thơ này là sự kết tinh của bút lực nhà thơ và tiếng lòng phong phú ấy.
Sau một chuyến đi thực tế ở biển Diêm Điền, nguồn cảm hứng trào dâng trong lòng nhà thơ khi bắt gặp hình ảnh con sóng giữa đại dương. Bài thơ được trích từ tập 'Hoa dọc chiến hào' (1967). Khi cả nước chìm đắm trong âm vang của cuộc kháng chiến, các nhà văn thường đề cập đến tình yêu đôi lứa - cái tôi mở đường dẫn tới tình yêu tổ quốc- cái ta. Nhưng tiếng thơ của Xuân Quỳnh thuần túy là về tình cảm lứa đôi, khiến 'Sóng' trở thành một bông hoa lạ trong vườn hoa nghệ thuật lúc bấy giờ.
Mượn hình tượng con sóng xuyên suốt bài thơ để thể hiện những tâm tư tình cảm của cô gái khi yêu, Xuân Quỳnh không phải là người đầu tiên. Nguyễn Thị Hồng Ngát cũng gửi gắm tình yêu sâu sắc vào biển:
'Biển yêu đất đến điên cuồng rộng lượng
Muốn xô bờ nhưng lại sợ bờ đau
…
Anh biết không, biển chính là em đấy”
Tuy nhiên, Xuân Quỳnh độc đáo khi sử dụng phép ẩn dụ không hoàn toàn giữa 'em' và sóng, tạo sự kết hợp hài hòa giữa sóng biển và sóng lòng. Nếu những khổ thơ trước đó, con sóng chỉ thể hiện tâm hồn riêng của mình, suy ngẫm về nguồn gốc của tình yêu, thì đến khổ thơ năm, con sóng và nhân vật trữ tình nhận thêm những thuộc tính của tình yêu lứa đôi:
“Như những con sóng dưới lòng sâu
Và những con sóng trên mặt nước
Ôi, những con sóng mong nhớ bờ
Ngày đêm không thể ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong giấc mơ vẫn thức”
Biện pháp nhân hóa sóng thành biểu tượng của nỗi nhớ và tình thương sâu đậm trong trái tim yêu tha thiết. Việc sử dụng từ “con sóng” gợi lên hình ảnh những cơn sóng nhớ thương cuồn cuộn từ lớp này sang lớp khác, thể hiện sự dâng trào, sôi động và đồng thời sâu lắng, sâu thẳm của nỗi tương tư. Sự mong nhớ kéo dài, lan tỏa vô hạn, thời gian “lòng sâu, mặt nước”, “đêm, ngày” mang sự mở rộng vô hạn trong tâm trí của cô gái, không bao giờ yên lặng vì cuồn cuộn những cơn sóng nhớ nhung. Nhà thơ gửi trái tim vào sóng như chưa bao giờ hài lòng, vì vậy 'em” trực tiếp thổ lộ tiếng lòng sâu thẳm: “Lòng em nhớ đến anh”, mở rộng khung thơ bởi cảm xúc trào dâng. Nỗi nhớ mong manh “anh” không chỉ khiến “em” thao thức, mà còn chiếm lĩnh tiềm thức, vô thức của cô gái. Nhà thơ vượt qua mọi giới hạn để dẫn bạn đọc vào thế giới phiên bản vô tận của tâm hồn con người.
Sóng cùng 'em” suy ngẫm về lòng trung thành trong tình yêu:
“Dẫu đi về phương bắc
Dẫu quay về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh là một phương”
Biện pháp đối ngược 'ngược, xuôi” tái hiện hình ảnh người con gái dựa vào tình yêu để vượt qua các thử thách trong các cuộc hành trình khác nhau của cuộc sống. Từ ngữ “dẫu” nhấn mạnh sự bất biến của trái tim yêu trước dòng đời dài, vô số biến động. Nhà thơ đặt khái niệm phương anh bên cạnh phương bắc, nam để nói lên sự kết nối không gian địa lý và tình yêu. Trong khi trong địa lý, bốn phương, tám hướng có thể khiến con người lạc lối, trong tình yêu, “em” chỉ hướng về một phương là “anh”, đó chính là bản chất của tình yêu chân chính. Trái tim mạnh mẽ của nhân vật “em” vượt qua mọi trở ngại để đến với bến bờ hạnh phúc như con sóng chỉ hướng đến đích cuối cùng là bờ. Tác giả nhìn sâu vào chính mình để hiểu quy luật của sóng.
Sóng và 'em' cũng đặt niềm tin vào tương lai của tình yêu trọn vẹn:
“Ở ngoài đại dương kia
Có hàng trăm ngàn con sóng
Không một con sóng nào không tới được bờ
Dù có bao nhiêu khó khăn trở ngại”
Hình ảnh 'trăm ngàn' con sóng vượt qua mọi chướng ngại đến bờ, khơi gợi trong tâm hồn thi sĩ niềm tin vào tình yêu lứa đôi là điểm tựa, dẫn con người đến điểm cuối cùng của cuộc sống, có thể vượt qua mọi giới hạn của đời sống. Đó không phải là suy nghĩ bồng bột, mà là sự nhận thức về quy luật, chân lý của cuộc sống, trọn vẹn và cháy bỏng.
Thơ 'Sóng' của Xuân Quỳnh vừa nhẹ nhàng khi sục sôi, vừa suy tư, trầm lắng. Cách xây dựng hình tượng tinh tế, kết hợp ngôn từ sống động và thể thơ năm chữ mang giọng điệu linh hoạt, giúp người đọc cảm nhận được tâm trạng phức tạp của người con gái khi yêu trong hành trình nhận thức những quy luật của tình yêu chân chính, ngợi ca tiếng nói đích thực của con người.
Bài mẫu số 5
Thơ của Xuân Quỳnh có nét đặc trưng rất riêng, trong số các nhà thơ nữ Việt Nam, đó là sự chân thành và đam mê. Trong những bài thơ của chị, nổi lên màu sắc lung linh của một thế giới tình yêu. Thơ Xuân Quỳnh là sự khát khao hạnh phúc. Khi nhắc đến cảm xúc đó trong thơ của Xuân Quỳnh, ta nghĩ ngay đến bài thơ “Sóng”. Trong bài thơ này, nỗi nhớ và nỗi thương của người đang yêu được Xuân Quỳnh diễn tả một cách cảm động và tinh tế. Nỗi nhớ bao phủ cả không gian bao la. Nó chiếm lĩnh cả tầng sâu và bề mặt của tâm hồn. Và nó được thể hiện rất rõ trong ba khổ thơ cuối của bài “Sóng”.
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
“Con sóng dưới lòng sâu; con sóng trên mặt nước” là những biểu hiện đa dạng của nỗi nhớ của “em”. “Sóng trên mặt nước” là biểu hiện của nỗi nhớ khi thương. Còn “sóng dưới lòng sâu” là nỗi nhớ âm thầm sâu trong cõi lòng và “ngay cả khi giận anh, lòng em vẫn nhớ”. Nỗi nhớ đó là sự khắc khoải, bồn chồn, thổn thức sâu sắc không tả nổi! Hai câu thơ “Lòng em nhớ đến anh; Cả trong mơ còn thức” đã diễn tả một cách rất cảm động và chân thật cõi lòng của người phụ nữ đang yêu bằng một tình yêu trong sáng và mãnh liệt. “Em” nhớ “anh” từ cõi hiện thực đến cõi mơ. Cảm xúc trong giấc mơ mới là tình cảm thật nhất, sâu sắc nhất của cõi lòng. Bàn chân con người có thể “đi về phương Bắc” hoặc “đi về phương Nam”, nhưng trái tim chỉ “hướng về anh một phương” như hoa hướng dương hướng về mặt trời vậy… Lại một lần nữa, Xuân Quỳnh đã sử dụng kỹ thuật lặp lại để tăng cường nỗi nhớ của mình. Với người phụ nữ ấy, không phải phương Bắc hay phương Nam, mà chỉ là một hướng duy nhất. Đó là hướng của cảm xúc, của trái tim - “hướng về anh”. Chân thành và mãnh liệt đến cùng, không thể chối từ! Dù hơi táo bạo, nhưng sự đắm say của khát vọng tình yêu đã trở thành điểm tựa để thơ Xuân Quỳnh cất cánh. Đoạn thơ này của Xuân Quỳnh vừa là tiếng nói tha thiết và cháy bỏng của trái tim người phụ nữ trong nỗi nhớ, vừa được viết với phong cách nghệ thuật của một thi sĩ tài hoa. Nỗi nhớ được thể hiện không chỉ qua hình tượng gián tiếp, mà còn bằng lời nói trực tiếp của một trái tim không thể kìm nén nổi:
“Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Để nhấn mạnh tính đa dạng của nỗi nhớ, tác giả đã sử dụng kỹ thuật lặp lại “con sóng” (ba lần), nhân cách hóa “con sóng nhớ bờ”, và kỹ thuật đối lập “dưới lòng sâu” - “trên mặt nước”. Nỗi nhớ ở đây trở thành một tình cảm dày đặc trong “trái tim bé nhỏ mà không bờ” của thi sĩ, cứ dâng trào, cứ lớp lớp, tầng tầng như muốn đạt tới cực điểm, liên tục thúc đẩy và tràn ngập tâm hồn. Có biết bao câu ca dao, biết bao bài thơ viết rất hay về nỗi nhớ của người phụ nữ trong tình yêu:
“Em nhớ anh không chỉ trong giấc ngủ
Em nhớ anh không chỉ khi đi chơi
Em nhớ anh không chỉ khi trăng sáng
Em nhớ anh không chỉ khi mưa rơi
Ôi! Cái nhớ thật kì diệu
Ôi! Cái thương dịu dàng, mặn nồng
Có lẽ khi xa nhau mới hiểu hết tấm lòng
Người trao trọn mình từng phút giây trôi qua”
(Hoàng Thị Minh Khanh)
Trong bài thơ này, Xuân Quỳnh đã đưa ra một cách nhìn mới về tình cảm đó thông qua những vần thơ đơn giản nhưng sâu sắc và độc đáo.
Tình yêu chân chính như thế: vừa mãnh liệt sôi nổi, vừa trong sáng, trung thực. Thi sĩ suy tư về tình yêu ở đây không phải là một cảm xúc bay bổng, mơ hồ mà là tình yêu thật sự, gắn bó với cuộc sống hằng ngày. Cuộc sống không phải lúc nào cũng êm đềm, bình yên; đôi khi lại gặp phải bão giông, giông bão. Vì vậy, trong tình yêu cần có sự trung thành, ý chí, nghị lực và sức mạnh của tình cảm để vượt qua mọi khó khăn, thử thách và tìm đến hạnh phúc của đôi lứa:
“Ở ngoài kia đại dương
Có hàng ngàn con sóng ấy
Chẳng một con sóng nào không đến bờ
Dù có muôn vàn khó khăn, trở ngại”
Hãy quan sát hiện tượng gần như trở thành quy luật có vẻ mâu thuẫn của đại dương. Dù gió từ bờ thổi ra, nhưng sóng vẫn luôn hướng về bờ. “Em” cũng thế, dù gặp bao nhiêu trở ngại, “em” sẽ vượt qua hết để đến với “anh”, đến với một mái ấm hạnh phúc gia đình… (như Chế Lan Viên đã viết):
“Cây nối đầu cây chạy đến em
Đếm cây hoài lại mọc cây thêm
Tình anh như cây cuối cùng
Về tới quê em mọc tận thềm”
Khi đã yêu thực lòng, dù có muôn vạn khó khăn, chúng ta vẫn có thể đến với nhau. Ca dao xưa từng viết:
“Yêu nhau tam tứ núi cũng trèo
Ngũ lục sông cũng lội, thất bát đèo cũng qua”
Tình yêu luôn liên quan đến lòng tin, tin vào cuộc sống, tin vào người mình yêu, và tin vào sức mạnh của tình yêu. Vì vậy, sau bao năm sống dưới cảnh đạn bom tàn phá những gì quý giá mình xây dựng, trong tâm hồn người con gái bé nhỏ vẫn còn niềm tin mãnh liệt vào cuộc sống, sợi chỉ xanh ấy không thể bị đứt, không thể bị phá hủy bởi bất cứ điều gì (Mảnh trăng cuối rừng). Bài thơ “Sóng” làm nhấn mạnh một chút khắc khoải, lo âu về sự trôi chảy của thời gian, tính ngắn ngủi của cuộc đời và tình yêu bản thân. Trong lúc trái tim yêu thương, sự dự cảm day dứt là điều rất chính đáng:
“Cuộc đời mặc dù dài lắm
Năm tháng vẫn trôi qua
Như biển rộng vẫn có bờ
Mây vẫn bay về xa”
Biển dù rộng đến đâu cũng sẽ có bờ, có giới hạn, và những đám mây không thể mãi mãi dừng lại trên biển, mà chúng tiếp tục cuộc hành trình trên bầu trời để đi đến những vùng trời xa xăm vô tận. Tương tự, cuộc đời con người dù dài nhưng không phải là vĩnh cửu, và dù con người không mong chờ điều đó, năm tháng vẫn trôi đi trong cuộc đời theo quy luật tất yếu khắc nghiệt của thời gian. Không gian và thời gian là vô hạn. Ở một khía cạnh khác, Xuân Quỳnh cũng đã viết một câu thơ tương tự như thế: “Thời gian như là gió/Mùa đi theo tháng năm/Tuổi theo mùa đi mãi” (Thi Nghệ Tân Học).
Đứng trước biển, con người càng cảm nhận được sự nhỏ bé, hữu hạn của cuộc sống con người trước sự vĩnh hằng của vũ trụ. Do đó, con người luôn khao khát sống trọn vẹn trong tình yêu, khát khao gắn bó mãi mãi với cuộc sống này, hoà nhập với cuộc đời vĩnh cửu bằng tình yêu của mình. Niềm khát khao ấy, Xuân Quỳnh đã truyền tải vào hình ảnh “sóng”: Những con sóng không tan biến trên đại dương, mà hóa thân, tồn tại vĩnh viễn trong vô tận các con sóng khác. Tương tự, con người sẽ ra đi nhưng tình yêu sẽ ở lại, một tình yêu vô tận, vĩnh hằng như sóng giữa biển khơi. Đó là một khát vọng sâu sắc của con người:
“Làm sao có thể tan biến
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm vẫn vỗ”
Tình yêu của con người có hạn trong cuộc đời nhưng muốn nó vượt lên thành vĩnh hằng, chỉ có thể hòa vào những con sóng tình yêu của biển đời để ngàn năm sau, những con sóng đó vẫn “Vẫn hát mãi bên bờ/Một tình yêu chung không hết” (Xuân Diệu). Ở đây, tình yêu trở nên vĩnh cửu hơn cả bản thân, kéo dài hơn cả cuộc đời. Trong bài thơ “Tự hát”, nữ thi sĩ Xuân Quỳnh cũng đã khẳng định điều này:
“Anh vẫn trong tim em
Là nỗi niềm của đời thường ai cũng có
Luôn đồng hành dù cuộc đời kết thúc
Vẫn yêu anh dù đã ra đi rồi”
Nhờ trái tim phụ nữ đằm thắm, thiết tha, và bút pháp thơ giản dị mà hàm súc, hồn nhiên và đầy nghệ thuật, Xuân Quỳnh qua bài thơ “Sóng” đã làm nổi bật được vẻ đẹp và sức sống của tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu – một tình yêu giàu nữ tính, rất truyền thống mà cũng rất hiện đại.
Phân tích Sóng khổ 5 6 7
Bài làm mẫu 1
Có thể nói, tình yêu là chủ đề muôn thuở mà nhiều nhà thơ, nhà văn muốn khám phá. Chúng ta đã từng biết đến Xuân Diệu - ông hoàng của thơ tình với những cảm xúc yêu đương mãnh liệt, nồng cháy. Hay là một Anh Thơ với chút e thẹn, ngại ngùng của người con gái khi yêu. Tình yêu, dù là ở bất kỳ cảm xúc nào, vẫn đẹp đẽ và chân thật. Xuân Quỳnh là một nữ nhà thơ được biết đến với những sáng tác thấm đượm tâm tư và tình cảm của người phụ nữ. Bà khát khao yêu và được yêu. Người ta bắt gặp tình yêu lứa đôi với nhiều cảm xúc thiêng liêng qua “Thuyền và biển”. Tình yêu với những nỗi nhớ, niềm thương một lần nữa lại được thể hiện một cách rõ ràng và có phần mạnh mẽ hơn qua bài thơ “Sóng”. Trong bài thơ này, nhà thơ đã diễn tả được nỗi nhớ thương tới người yêu một cách rõ ràng và mạnh mẽ nhất trong ba khổ thơ 5, 6, 7.
“Sóng” được viết trong chuyến đi thực tế của nhà thơ ở vùng biển Diêm Điền năm 1967, xuất hiện trong tập “Hoa dọc chiến hào”. Đây là lời thổ lộ từ trái tim của nhà thơ, cũng là tiếng nói từ trái tim của những người phụ nữ đang đắm chìm trong vị ngọt của tình yêu. Bài thơ tổng hòa tất cả cung bậc cảm xúc của tình yêu, có yêu, có thương, có những nỗi nhớ nhẹ nhàng cũng có những nỗi nhớ mãnh liệt, da diết.
“Con sóng dưới lòng sâu
…
Dù muôn vàn cách trở”
Nhà thơ đã tài tình sử dụng hình ảnh của con sóng để vỗ dạt dào, tượng trưng cho người phụ nữ. Sóng “dữ dội và dịu êm” cũng là những xúc cảm của người con gái khi yêu, có lúc ngọt ngào, lãng mạn nhẹ nhàng, tha thiết, có lúc lại nóng bỏng, mãnh liệt và đầy sức hút.
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt đất
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được”
Giữa biển khơi mênh mông, rộng lớn, có biết bao con sóng, làm sao ta có thể đếm hết được. Có sóng dềnh dàng, cuồn cuộn trên mặt nước hay những con sóng uốn mình dưới lòng sâu. Dù là con sóng nào đi chăng nữa thì chúng cũng muốn trôi dạt vào bờ, được ôm ấp và vỗ về bờ cát đang đứng ở phía kia, đợi chờ, mong ngóng. Từ chân sóng đến ngọn sóng, tất cả đều mong muốn nhanh chóng chạm tay vào bờ, cảm nhận hơi ấm từ vòng tay mà bờ đang dang rộng sẵn để chờ sóng dạt vào. Nỗi nhớ ấy làm sóng “không ngủ được”, luôn vỗ, luôn chuyển động để thỏa nỗi nhớ da diết ấy. Sóng nhớ bờ cũng là nỗi nhớ của em dành cho anh bởi vì tình yêu không bao giờ thiếu những nỗi nhớ thương, mộng mị.
“Lòng em nhớ đến anh
Cả trong giấc mơ còn thức”
Nỗi nhớ đó gắn bó với trái tim của người phụ nữ. Nó luôn hiện hữu mọi lúc mọi nơi, luôn khơi gợi những cảm xúc nồng nàn, đắm say. Không gặp anh, em cảm thấy nhớ. Gặp anh rồi, vẫn thấy nhớ. Nỗi nhớ đó khiến em không muốn rời xa anh dù chỉ một lát thôi. Ban ngày em nhớ anh chưa đủ, nỗi nhớ còn dạt về trong giấc mơ. Ngay cả khi ngủ, em vẫn không ngừng nhớ anh. Em mơ về khuôn mặt anh, về giọng nói nhẹ nhàng và những vòng tay ấm áp. Trong tâm trí em, anh luôn hiện hữu. Và có những đêm, nỗi nhớ khiến em thao thức. Em ngồi nhớ anh, nhớ người mà em yêu thương trọn vẹn, chân thành:
“Dẫu đi về phương bắc
Dẫu về phương nam
Mọi nơi em cũng nghĩ
Về anh một mình”
Những con sóng dạt dào giữa biển khơi bao la. Sóng trôi từ bắc ra nam, từ nam vào bắc. Dù ở đâu, sóng vẫn hướng về bờ. Giống như em, dù ở bất cứ nơi đâu, trong lòng em vẫn hướng về anh, chỉ một mình anh. Em nghĩ về anh bất cứ lúc nào, ở bất cứ đâu mà em đã từng đặt chân tới. Trái tim nhỏ bé của em dường như đã được vẽ sẵn một con đường, con đường đó sẽ dẫn đến nơi anh đang đứng. Nó là tình yêu của em đến trái tim anh để anh cảm nhận hết những cảm xúc mãnh liệt và nỗi nhớ đã tồn tại trong em suốt bao ngày:
“Ở ngoài đại dương vô tận
Hàng ngàn con sóng kia
Con nào cũng nhớ bờ
Dù có bao nhiêu gian truân”
Giữa biển khơi bao la, sâu thẳm, có bao nhiêu con sóng được hình thành từ sức mạnh của gió. Gió tạo ra sóng nhưng cũng làm sóng xô đổ, đổi chỗ vì gió quá mạnh. Nhưng dù khó khăn ra sao, dù bão táp mưa giông thế nào, sóng vẫn vươn lên để vượt qua mọi thử thách và chạy về bờ để hòa nhập, như tình yêu của em. Không có tình yêu nào là phẳng lặng và không có khó khăn. Để được với nhau, chúng ta sẽ phải trải qua nhiều thử thách. Với em, tất cả những điều đó sẽ không ngăn cản được em. Bằng tình yêu mãnh liệt, em sẽ vượt qua tất cả. Tình yêu là một lời hứa, một sự ca ngợi về tình yêu mãnh liệt có thể vượt qua mọi rào cản. Nó là niềm tin của em dành cho tình yêu của mình. Em tin rằng tình yêu này sẽ chiến thắng tất cả.
Những vần thơ chân thực, nhẹ nhàng nhưng không kém phần mãnh liệt, ba khổ thơ giữa của bài “Sóng” đã diễn tả hết nỗi niềm của người phụ nữ đắm chìm trong những cảm xúc mãnh liệt của tình yêu. Tình yêu luôn là một thứ tình cảm thiêng liêng, đáng được trân trọng.
Bài làm mẫu 2
Xuân Quỳnh là một trong những gương mặt thơ tiêu biểu thời kỳ chống Mỹ cứu nước. Thơ của nữ sĩ là tiếng lòng của một người phụ nữ giàu tình cảm yêu thương, vừa hồn nhiên tươi tắn, vừa chân thành đằm thắm, vừa mãnh liệt đầy khao khát trong tình yêu, vừa luôn lo lắng về sự phai tàn, đổ vỡ cùng những dự cảm bất trắc. “Sóng” là bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ của Xuân Quỳnh, là một minh chứng cho câu nói nổi tiếng của M. Gorki: “Thơ chính là tâm hồn”.
“Sóng” là bài thơ được viết năm 1967 trong chuyến đi thực tế ở biển Diêm Điền. Lúc đó, Xuân Quỳnh đã trải qua nhiều cảm xúc ngọt ngào và đắng cay trong tình yêu, đã trải nghiệm và khám phá sự tan vỡ. Thế nhưng tình yêu trong sáng ấy vẫn tràn đầy khao khát và hoài bão. Bài thơ được trích từ tập “Hoa dọc chiến hào” và được mệnh danh là một trong những bài thơ tươi xanh viết về thời kỳ nước rực lửa của cuộc chiến tranh cách mạng. Đọc “Sóng”, có lẽ ấn tượng nhất trong lòng người đọc là ba khổ thơ về những sắc thái của sóng cũng như những cảm xúc phong phú của tâm hồn người phụ nữ trong tình yêu.
Tương tư là căn bệnh của tình yêu vĩnh cửu giữa hai người. “Một trái tim đang nhớ chính là trái tim đang yêu”. Câu đối cổ xưa tươi sáng lên nỗi nhớ tha thiết giữa nam và nữ:
“Nhớ ai vương vấn không thôi
Như ngọn lửa cháy, như than sôi bung
Nhớ ai chìm đắm, ngẩn ngơ
Nhớ ai, ai nhớ, bây giờ nhớ ai?”
Thơ ca sẽ luôn hấp dẫn bởi những đặc điểm riêng. Nỗi nhớ da diết của người con gái trong tình yêu trở nên hấp dẫn bởi sự đặc biệt của nữ thơ Xuân Quỳnh:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt biển
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ yên
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ cũng không nguôi giấc”
Thể thơ ngắn, năm chữ một câu, nhịp điệu nhanh chóng khiến âm hưởng thơ tràn ngập, giống như nhịp sóng. Xuân Quỳnh tinh tế sử dụng phép nhân hóa để biến những con sóng thành chủ đề của tình yêu mãnh liệt. Từ “sóng” lặp lại trong ba dòng thơ tạo nên hình ảnh những cơn sóng thương nhớ dâng cao, vô tận, như dòng chảy của nỗi nhớ trong trái tim yêu của người phụ nữ, vừa gợi lên hình ảnh vô tận của nỗi nhớ và tình cảm thương nhớ. Nỗi nhớ hiện diện qua sự tương phản của không gian “lòng sâu - mặt biển”, thời gian “ngày - đêm”. Đó là nỗi nhớ sâu sắc, vô tận như lòng biển, thấm đẫm cả ban ngày lẫn ban đêm.
Nữ thơ sử dụng hình ảnh của sóng để diễn tả tình yêu, nhưng sóng không thể nói hết được sự sâu sắc và mãnh liệt của nỗi nhớ, vì vậy nhân vật trữ tình đã trực tiếp lên tiếng thổ lộ tình cảm của mình:
“Lòng em nhớ đến anh
Cả trong giấc mơ vẫn thức”
“Thức” ở đây là tình trạng thao thức, biểu hiện cho một nỗi nhớ không bao giờ nguôi ngoai trong trái tim thao thức của Xuân Quỳnh. “Thức” còn ám chỉ tầng tiềm thức rộng lớn, là nỗi nhớ vượt qua cả ranh giới của hiện thực và ảo mộng. Do đó, nỗi nhớ không chỉ chạm vào tầng ý thức mà còn lan tỏa sâu vào tiềm thức, hiện diện trong từng giấc mơ. Cảm xúc nồng nàn của nỗi nhớ đã tràn ngập, biến từ bốn thành sáu dòng thơ, làm nổi bật tận cùng của tình cảm nhớ thương. Với những dòng thơ này, Xuân Quỳnh đã phá vỡ mọi giới hạn, dẫn người đọc vào thế giới vô tận của tâm hồn con người đang yêu.
Tình yêu luôn đối mặt với những thử thách, bao gồm cả sự cách biệt về thời gian và không gian. Vì vậy, những đôi lứa ngày xưa, với sức mạnh của tình yêu đã quyết tâm thề nguyền “trăm năm một chữ đồng đến xương”, dồn mọi nỗ lực vượt qua những trở ngại “tam tứ núi cũng trèo, ngũ lục sông cũng lội, thất bát nghèo cũng qua” để được hạnh phúc bên nhau suốt đời. Còn những nhân vật trữ tình “em” trong thơ Xuân Quỳnh thì:
“Dẫu đi về phương Bắc
Dẫu về ngược phương Nam
Nơi nào em đi, em vẫn nghĩ về anh
Chỉ hướng về một phương duy nhất - anh”
Nhà thơ đã sử dụng khái niệm 'phương anh' và 'phương Bắc, phương Nam' để phân biệt hai không gian địa lý và tình yêu. Trong địa lý có bốn phương tám hướng, nhưng không gian tình yêu của 'em' chỉ có một phương duy nhất - 'phương anh'. Hai từ này đã khẳng định bản chất của tình yêu chân chính. Sự đối lập 'ngược - xuôi' gợi lên sự bận rộn, lo toan, đồng thời thể hiện tình yêu bền vững qua hành trình lên thác xuống ghềnh, xuôi Bắc ngược Nam. Bóng dáng của người phụ nữ luôn hiện hữu trong tâm trí, dựa vào tình yêu để lo toan xuôi ngược trên những hành trình khác nhau của cuộc đời. Xuân Quỳnh đã viết ra những vần thơ ngọt ngào, có hình tượng 'sóng' và 'em' tuyệt đẹp, cùng với những ẩn dụ đầy tính nhân văn. Cấu trúc song hành kết hợp với các điệp ngữ tạo nên âm điệu triền miên, liên tục như tiếng sóng trong lòng 'em'.
Một đặc điểm độc đáo của bài thơ 'sóng' là luôn có sự sóng đôi, song hành giữa hình tượng 'sóng' và 'em'. Sự kết hợp này để tạo nên âm thanh ngân vang, sự hòa hợp:
“Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vàn cách trở”
Ở bất kỳ nơi nào, dù xa cách bao nhiêu, dẫu cuộc đời đảo điên đến đâu, 'em' luôn hướng duy nhất về 'phương anh'. Trở về bờ là quy luật tự nhiên của hàng ngàn con sóng, và mãi mãi hướng về anh là lẽ sống của trái tim 'em'. Những từ 'trăm ngàn', 'chẳng', 'dù' cùng với sự tương phản giữa điều kiện và sự việc, Xuân Quỳnh đã thể hiện niềm tin vào bến đỗ của tình yêu đích thực, của hạnh phúc sau những trắc trở đắng cay. Trở về bờ, sóng ru mình trong yên bình, êm đềm. Bên anh, 'em' đắm mình trong hạnh phúc ngọt ngào. Mặc dù khi viết bài thơ này, Xuân Quỳnh đã nếm trải vị đắng của tình yêu nhưng trái tim khao khát của nữ sĩ vẫn luôn dâng trào niềm tin vào tình yêu chân chính.
Nỗi nhớ, sự thủy chung và niềm tin lớn lao của người con gái trong tình yêu đã thể hiện cá tính sâu sắc của Xuân Quỳnh trong thơ và trong đời sống, mãnh liệt và đậm chất nữ tính. Xuân Quỳnh luôn dám sống thật với bản thân, sống theo cá tính của mình. Vì vậy, tình yêu trong 'Sóng' trở thành tiếng nói chân thành của con người lúc bấy giờ.
Được thể hiện qua những cảm xúc chân thật nhất của tác giả Xuân Quỳnh, khi đọc “Sóng”, người trẻ như tìm được tiếng nói chung, như tìm được nơi để dốc lòng tâm sự. Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, bài thơ “Sóng” với những giá trị nhân văn cao cả của nó vẫn in sâu dấu ấn trong lòng độc giả.
Bài thơ mẫu 3
Xuân Quỳnh là một nhà thơ trẻ đã trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Trong thơ của Xuân Quỳnh, chủ đề tình yêu luôn là điểm nổi bật. Trong số đó, bài thơ “Sóng” đã để lại ấn tượng sâu sắc về nét truyền thống của người con gái trong tình yêu. Khổ thơ năm, sáu và bảy đã hoàn thành nhiệm vụ của mình:
“Dưới lòng sâu sóng đập
Sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ em cũng thức
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Ở xa xôi đại dương
Hàng nghìn con sóng đều
Đều về tới bờ cuối cùng
Cho dù có ngàn vạn cách chia rẽ”
Có tình yêu nào không phải trải qua nỗi nhớ. Dù ở không gian “dưới lòng sâu” hay “trên mặt nước”, dù “ngày” hay “đêm” thì con sóng vẫn nhớ “đến bờ” mà thao thức bồn chồn đến nỗi “không ngủ được”. Xuân Quỳnh đã dùng không gian và thời gian để đếm nỗi nhớ trong tình yêu. Nhưng ai có thể đếm hết được nỗi nhớ? Nếu sóng nhớ đến bờ thì em cũng nhớ đến anh. Nỗi nhớ luôn hiện hữu trong tâm trí của “em”. Ngay cả trong giấc mơ cũng không thể ngừng. Nỗi nhớ tràn ngập không gian, thời gian và tiềm thức. Giống như ca dao từng diễn tả nỗi nhớ của những người yêu nhau:
“Nhớ ai đến điên cuồng,
Như đứng trước lửa như ngồi trên than?”
Hoặc như trong bài thơ “Tương Tư” của Nguyễn Bính:
“Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông
Một người chín nhớ mười mong một người
Gió mưa là bệnh của trời
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng”
Nỗi nhớ trong tình yêu không lạ lẫm gì, nhưng cách diễn đạt của Xuân Quỳnh thật độc đáo.
Bên cạnh những quan điểm mới mẻ về tình yêu, Xuân Quỳnh vẫn giữ được vẻ đẹp truyền thống. Đó là tấm lòng chung thủy của người con gái khi yêu. Cảnh thơ 'xuôi' và 'ngược', 'phương Bắc' và 'phương Nam' được nhà thơ dùng với ý nghĩa nghệ thuật sâu sắc.
Không chỉ thế, Xuân Quỳnh còn miêu tả niềm tin mãnh liệt vào tình yêu. Dù trên biển cả bao la ấy, có hàng ngàn con sóng xô. Nhưng cuối cùng, từng con sóng cũng tìm đến bờ của mình. Như “em” và “anh”, dù cuộc đời có trải qua nhiều sóng gió, có khi phải xa cách. Nhưng cuối cùng, “em” và “anh” sẽ gặp nhau lại. Tình cảm của đôi ta sẽ luôn tồn tại mãi mãi:
“Em trở lại đúng bản chất của trái tim em
Là máu thịt của cuộc sống thường ngày ai cũng có
Cũng ngừng đập khi cuộc sống không còn nữa
Nhưng biết yêu anh ngay cả khi qua đời”
Khổ thơ thứ bảy không chỉ là lời khẳng định tình yêu mà còn là lời động viên, an ủi những người đang yêu nhau, để họ có thêm sức mạnh vượt qua mọi 'cách trở', tìm đến bến hạnh phúc.
Đọc “Sóng” của Xuân Quỳnh, người đọc dường như trân trọng tình yêu hơn. Dù phụ nữ trong tình yêu của Xuân Quỳnh có mạnh mẽ đến đâu, họ vẫn giữ được nét đẹp truyền thống của phụ nữ xưa.
Bài làm mẫu 4
Thơ của Xuân Quỳnh là tiếng nói của những khát vọng hạnh phúc trong cuộc sống. Điều đó được thể hiện rõ trong bài thơ “Sóng”, đặc biệt là ở khổ thứ năm, sáu và bảy của bài thơ.
“Sóng” được viết vào năm 1967 trong một chuyến đi thực tế ở vùng biển Diêm Điền. Bài thơ thể hiện những nét đẹp trong tâm hồn của phụ nữ khi yêu: vừa hiện đại vừa truyền thống. Trong tình yêu, có lẽ điều đặc biệt nhất là nỗi nhớ:
“Con sóng dưới lòng biển
Con sóng trên mặt biển
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ anh
Cả trong giấc mơ em vẫn thức”
Giống như các nhà thơ khác, Xuân Quỳnh cũng đề cập đến nỗi nhớ nhưng theo cách rất riêng của mình. Hình ảnh “sóng” xuất hiện trong không gian “dưới lòng biển” và “trên mặt biển” cùng với thời gian “ngày” và “đêm”. Dù ở đâu, vào thời điểm nào, con sóng vẫn cồn cào nhớ đến bờ. Em cũng thế, nhớ đến “anh” ngay cả trong giấc mơ - điều kỳ lạ là trong giấc mơ lại có thể thức dậy? Có lẽ nỗi nhớ chiếm lấy tâm hồn người con gái, để rồi ngay cả trong giấc ngủ, hình bóng người yêu vẫn hiện hữu. Cũng giống như những lời thơ mà Xuân Diệu từng viết:
“Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh.
Anh nhớ em, anh nhớ lắm! Em ơi!
Anh nhớ anh của những ngày xa xăm,
Nhớ đôi môi cười trên phương trời.
Nhớ đôi mắt ngắm anh đầy đắm!”
Hay như trong những câu ca dao xưa tha thiết:
“Nhớ ai nhớ mãi như thế này,
Nhớ đêm không ngủ, nhớ ngày không ăn.
Nhớ ai em nhưng khóc thầm,
Hai hàng nước mắt ứa ra như mưa.
Nhớ ai như đắm chìm vào suy nghĩ,
Nhớ ai, ai đang nhớ bây giờ?
Nhớ ai thương thương rung rinh,
Như đứng giữa lửa như ngồi trên than.”
(Ca dao)
Con gái trong tình yêu luôn giữ được tấm lòng chung thủy và trang sức của mình. Hồ Xuân Hương đã thể hiện điều đó trong bài thơ “Bánh trôi nước”:
“Thân em trắng vừa tròn
Bảy nổi ba chìm dưới nước
Dẫu xác nhân đã tan tác
Thì em vẫn giữ vẹn tấm lòng son”
Ở đây, Xuân Quỳnh cũng bộc lộ điều tương tự. Giống như mọi con sóng, dù bị vật cản xa xôi, cuối cùng vẫn gặp được bờ. Lòng em cũng như vậy:
“Dù đi về phương Bắc
Hay ngược về phương Nam
Bất kể ở đâu em đều nghĩ
Về anh - một phương”
Cuộc đời luôn thay đổi, không ai biết trước điều gì sẽ xảy ra trong tương lai. Nhưng dù đi “về phương Bắc” hay “ngược về phương Nam”, tấm lòng em vẫn không đổi. Theo quy tắc thông thường, người ta nói “về Nam, ngược Bắc”, nhưng Xuân Quỳnh lại chọn cách nói đặc biệt để cho thấy tình yêu không tuân theo quy luật tự nhiên nào. Dẫu thế, em luôn hướng về một phương duy nhất, đó là “phương anh”. Trái tim chân thành của em luôn dành cho một người duy nhất - đó là anh.
Nhờ tấm lòng chung thủy, người con gái đã có niềm tin mãnh liệt vào tình yêu:
“Ở ngoài biển bao la
Có hàng trăm nghìn con sóng
Con sóng nào cũng về bờ
Dù có bao nhiêu chướng ngại vật”
Giữa đại dương vô biên, có hàng trăm ngàn con sóng vỗ dạt. Dẫu có bao nhiêu khó khăn - biển động, trời mưa bão, cuối cùng con sóng cũng vượt qua để đến bờ an yên. Cũng như “em” và “anh”. Cuộc sống luôn biến đổi không ngừng, “Hôm nay yêu, mai có thể xa rời” (Nói cùng anh, Xuân Quỳnh). Nhưng dù thế nào, “em” vẫn luôn tin tưởng vào tình yêu đó. Đó là nguồn sức mạnh giúp em vượt qua mọi khó khăn để đến bên anh, tìm đến hạnh phúc.
Tóm lại, qua những khổ thơ trên, “Sóng” của Xuân Quỳnh đã thể hiện được vẻ đẹp của người con gái trong tình yêu. Những phẩm chất đó rất đáng quý và trân trọng.
Bài làm mẫu 5
Tình yêu là những cảm xúc sâu sắc, thiêng liêng tồn tại trong con người chúng ta. Ai cũng có tình yêu, trừ khi là một khúc gỗ. Tình yêu là đề tài được nhiều nhà văn, nhà thơ yêu thích và mỗi người lại có cách tiếp cận riêng. Trong số đó, bài thơ “Sóng” của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh là một tác phẩm nổi bật, đặc biệt là ba khổ thơ năm, sáu và bảy của bài thơ.
Trong khổ thơ thứ năm của bài “Sóng”, Xuân Quỳnh đã viết:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không thể ngủ
Lòng em nhớ anh
Cả trong giấc mơ vẫn tỉnh táo”
“Con sóng dưới lòng sâu” và “con sóng trên mặt nước” là hai biểu hiện cảm xúc khác nhau của nỗi nhớ “em” dành cho “anh”. Giống như con sóng, khó nhận thấy khi dưới nước nhưng dễ thấy khi trên biển, “sóng dưới lòng sâu” là nỗi nhớ thầm lặng, còn “sóng trên mặt nước” là nỗi nhớ được bày tỏ. Nỗi nhớ của “em” dành cho “anh” sâu sắc và mãnh liệt.
Câu thơ “Lòng em nhớ anh/ Cả trong giấc mơ vẫn tỉnh táo” diễn tả sự chân thật của nỗi lòng người con gái đang yêu. “Em” nhớ “anh” không chỉ trong giấc mơ mà còn khi tỉnh thức, diễn tả tình yêu sâu sắc và trong sáng. Mặc dù có vẻ mâu thuẫn nhưng thể hiện tâm tư chân thành nhất của người con gái đang yêu.
Tiếp tục, Xuân Quỳnh viết:
“Dù đi về phương bắc
Hay ngược về phương nam
Bất kể ở đâu, em luôn suy nghĩ về anh một mình.”
Dù chúng ta có đi về phương bắc hay phương nam theo ý thích, nguyện vọng của mình, nhưng đối với “em” thì chỉ có “anh” là hướng đi duy nhất trong cuộc đời. Xuân Quỳnh lại một lần nữa sử dụng cấu trúc lặp để tăng thêm nỗi nhớ người thương của mình. Nếu phương bắc và phương nam là hai hướng tự nhiên của thế giới, thì “phương anh” là hướng đi duy nhất trong trái tim của “em”, luôn hướng về. Tình yêu của Xuân Quỳnh chân thành, nồng nàn và sâu sắc. Dòng thơ của nữ thi sĩ là tiếng nói của trái tim, sự chân thành của tình yêu và nỗi nhớ người thương.
Một tình yêu chân chính đối với nhiều người là tình yêu sôi nổi, mãnh liệt, trong sáng và trung thực, và qua “Sóng”, Xuân Quỳnh khẳng định lại một lần nữa ý nghĩa của tình yêu như vậy. Đối với Xuân Quỳnh, tình yêu không phải là cảm giác phù du, mơ hồ, luôn ngập trong những bong bóng màu hồng và những cảnh lãng mạn, tốt đẹp. Tình yêu là điều gắn bó với cuộc sống hàng ngày, vượt qua những khó khăn và thử thách. Một tình yêu đẹp là tình yêu cần những phẩm chất trung thành, kiên định, ý chí và sự tin tưởng sâu sắc vào đối phương để vượt qua mọi khó khăn, đạt đến hạnh phúc trong tình yêu. Xuân Quỳnh thể hiện điều này qua những dòng thơ sau:
“Ở ngoài kia đại dương
Có trăm ngàn con sóng vỗ dạt
Con sóng nào cũng vượt lên bờ
Dù gian nan đến đâu”
Xuân Quỳnh đã sử dụng hình ảnh sóng vỗ bờ để diễn đạt tình yêu của mình, cho thấy dù gặp khó khăn, thử thách thế nào thì tình yêu của nữ thi sĩ vẫn không thể ngăn cản, bà sẽ kiên trì đến cùng để đạt được hạnh phúc trong tình yêu, giống như sóng vẫn về bờ dù muôn vàn trở ngại.
Xuân Quỳnh vẫn xuất sắc với tác phẩm “Sóng”, để lại nhiều cảm xúc và tình cảm dâng trào trong lòng độc giả.
Phân tích khổ 5, 6, 7 của bài thơ “Sóng”
Bài mẫu số 1
Tình yêu là đề tài vĩnh cửu trong thơ ca, khiến con người say đắm, nhớ thương, giận dỗi và đau khổ. Xuân Quỳnh đã trải lòng về tình yêu qua bài thơ Sóng, sáng tác vào năm 1967 khi cô đến vùng biển Diêm Điền, tỉnh Thái Bình. Trước những sóng biển vô tận, Xuân Quỳnh cảm nhận được sự đồng điệu giữa từng đợt sóng và cảm xúc của người phụ nữ khi yêu, từ đó Sóng được viết vào tập thơ “Hoa dọc chiến hào”, là tuyển tập thơ đặc trưng của cô trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Tình cảm sâu đậm của người phụ nữ trong tình yêu được thể hiện rõ nét nhất trong khổ 5, 6, 7 của tác phẩm.
Khổ thơ thứ 5 chứa nhiều câu nhất, những câu đầu tiên mô tả sự dâng trào không ngừng của sóng, kèm theo đó là nỗi nhớ thương sâu sắc.
“Sóng dưới lòng sâu
Sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được'
Việc lặp lại từ “sóng” nhiều lần tạo nên một âm điệu thơ phong phú, và hình ảnh này ẩn dụ cho nỗi nhớ cuộn trào trong lòng người đang yêu.
Sự “không ngủ được” trong câu thơ thứ tư gợi nhớ đến câu chữ của Minh Huệ:
“Đêm nay Bác không ngủ
Vì một lẽ thường tình
Bác là Hồ Chí Minh”
Tại đây, sự chủ động của Bác trong việc “không ngủ” là vì lòng yêu quê hương, trong khi “ngày đêm không ngủ được” của Xuân Quỳnh chỉ là cảm xúc cá nhân nhưng lại là điều chung của hàng triệu phụ nữ Việt khi phải chịu đựng sự chia xa.
“Con sóng” của Xuân Quỳnh có thể nói là “rất người” vì nó biết “nhớ”, biết “không ngủ được”, từ đó tác giả truyền tải nỗi lòng của “em” một cách chân thành và mạnh mẽ.
“Lòng em nhớ về anh
Cả khi em thức và trong giấc mơ.”
Trong văn hóa phương Đông, đặc biệt là vào thời điểm đó, chuyện yêu đương thường là nam giới chủ động, nhưng ở đây Xuân Quỳnh lại tự bày tỏ nỗi lòng của mình, khẳng định tình yêu một cách trực tiếp và dũng cảm. Không còn ai phải chờ đợi như trước, tình yêu đã thúc đẩy sự dũng cảm này. Không chỉ nhớ anh khi tỉnh, mà cả khi em mơ, anh luôn là hình bóng duy nhất hiện diện trong tâm trí em. Điều này cho thấy tình cảm của người phụ nữ đối với người yêu rất chân thành và mãnh liệt.
“Dù đi về phương Bắc
Hay đi về phương Nam
Ở bất cứ nơi nào
Em cũng chỉ nghĩ về anh - một phương.”
Biện pháp điệp cấu trúc kết hợp với cặp từ đối lập “xuôi – ngược”, “Bắc – Nam” đã tỏa sáng khắp không gian rộng lớn, không chỉ giới hạn trong đất nước mà còn vươn xa đến vũ trụ. Từ “dẫu” được lặp lại nhằm nhấn mạnh sự phủ định, không để ý đến khoảng cách xa xôi giữa anh và em, em luôn nghĩ đến anh, hướng về anh và chờ đợi anh. Từ “nghĩ” không chỉ đơn thuần là suy nghĩ trong đầu óc mà còn thể hiện ý chí, niềm tin và khát vọng của người con gái. Họ không chờ đợi sự chủ động từ đối phương, họ cho rằng tình yêu phải rõ ràng và bình đẳng, khi đã dành tình cảm cho ai đó thì phải yêu hết lòng, thật trọn vẹn. Với niềm tin như vậy, mỗi dòng thơ của Xuân Quỳnh không chỉ đáng yêu mà còn rất quyết đoán, rõ ràng.
“Ở ngoài kia đại dương
Trăm ngàn con sóng vỗ bờ
Có đủ mọi khó khăn
Nhưng cũng vượt qua hết.”
Khó khăn là thứ luôn hiện hữu trong cuộc sống và trong tình yêu cũng vậy, nó chưa bao giờ vắng mặt. Nhưng nếu hiểu nhau, vì nhau, cùng nhau nỗ lực vun đắp thì sẽ nhận được kết quả ngọt ngào, đưa tình yêu đến bến bờ hạnh phúc. Ở đây, “em” tin rằng khi có một tình yêu chân chính, đích thực cùng niềm tin mãnh liệt sẽ giúp chúng ta vượt qua mọi khó khăn, bế tắc trong cuộc sống. Như trước mắt là biển cả, dưới chân là những con sóng, dù có vô vàn khó khăn, nhưng mọi con sóng cũng sẽ vượt qua và đến bờ vì trong đó có niềm tin và tình yêu to lớn. Đọc những câu thơ này của Xuân Quỳnh, ta cảm thấy tương đồng với câu ca dao:
“Yêu nhau mấy núi cũng leo
Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua.”
Tình yêu sẽ đem lại sức mạnh để vượt qua những điều tưởng chừng như không thể, tình yêu của nhân vật “em” ở đây vẫn giữ được sự nữ tính, cho người đọc cảm nhận rằng nó luôn đầy nhiệt huyết và sẵn sàng cháy hết mình để tìm được một hạnh phúc trọn vẹn.
Trong những khổ thơ 5, 6, 7, chúng ta như được ngấm vào dòng cảm xúc yêu đương của nhà thơ, đó là nỗi nhớ mãnh liệt, lòng chung thủy tuyệt đối và sự tin tưởng không đổi trong tình yêu. Bằng hình tượng “sóng”, tác giả đã diễn đạt nỗi lòng của người con gái khi yêu một cách chân thành, đẹp đẽ. Tình yêu trong bài thơ Sóng tha thiết, nồng nàn và đầy khát vọng, có thể vượt lên trên mọi rào cản, khó khăn và thử thách. Bài thơ nói chung và ba khổ thơ này nói riêng đã để lại trong lòng người đọc những cảm xúc, ấn tượng sâu sắc. Chắc chắn rằng dù thời gian có trôi đi thế nào, những từ ngữ này của Xuân Quỳnh vẫn sẽ là một tiếng nói tươi đẹp trong lòng người yêu thơ.
Mẫu số 2
Xuân Quỳnh là một nữ thi sĩ có phong cách nghệ thuật độc đáo. Những tác phẩm của nhà thơ vừa mang nét mạnh mẽ, táo bạo lại vừa đằm thắm, thiết tha. Xuân Quỳnh đã góp phần làm phong phú nền thơ Việt Nam với rất nhiều tập thơ hay và ý nghĩa. Trong đó, không thể không nhắc đến các tác phẩm như Hoa dọc chiến hào (1968), Sân ga chiều em đi (1984),... Bài thơ Sóng là một trong những bài thơ hay và đặc sắc nhất.
Bài thơ Sóng được Xuân Quỳnh sáng tác vào năm 1967 trong những ngày kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra ác liệt. Bài thơ nhằm thể hiện nỗi nhớ và khát vọng trong tình yêu của người phụ nữ. Đó cũng là những tình cảm đẹp nhất mà người phụ nữ có thể trao tặng cho người mình yêu. Điều đó được thể hiện rõ ràng nhất trong các khổ thơ năm, sáu và bảy của bài thơ:
'Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Trái tim của em luôn nhớ đến anh
Dù trong giấc mơ vẫn thức tỉnh
Dù đi về phương Bắc
Hay đi ngược về phương Nam
Bất cứ nơi đâu em cũng chỉ nghĩ về anh
Con đường chỉ hướng về một phương - anh.
Ở khổ thơ này, chúng ta thấy rõ rằng tình yêu luôn gắn liền với nỗi nhớ, sâu sắc và rộng lớn của nỗi nhớ luôn được tâm hồn đang yêu dạt vào sóng để diễn tả. Tình yêu đó lan tỏa đến cả tầng sâu và bề rộng, chiếm trọn cả ngày lẫn đêm.
'Sóng trên mặt nước' biểu lộ nỗi nhớ thương, còn 'con sóng trên mặt nước' là nỗi nhớ âm thầm sâu trong lòng và ngay cả khi giận dỗi cũng vẫn nhớ đến anh. Hai câu thơ 'Trái tim em nhớ anh/ Dù trong mơ vẫn tỉnh' cho thấy tấm lòng yêu của cô gái, là tình yêu trong sáng và mãnh liệt. 'Em' nhớ 'anh' ngay cả khi mơ, dù đi về phương Bắc hay ngược về phương Nam, trái tim vẫn chỉ hướng về 'anh'. Đây là một nỗi nhớ da diết nhưng không kém phần táo bạo và say đắm của khát vọng tình yêu. Đoạn thơ này là tiếng nói của người phụ nữ trong nỗi nhớ, được viết bằng thủ pháp nghệ thuật của nghệ sĩ tài hoa, biểu hiện nỗi nhớ bằng hình ảnh gián tiếp và trực tiếp bằng trái tim không thể kìm nén nổi.
Để nhấn mạnh tính đa dạng, sâu sắc của nỗi nhớ, tác giả còn nhân hóa 'sóng' và 'bờ' như những con người, ở đây là 'em' và 'anh'. Sự đối lập 'dưới lòng sâu' - 'trên mặt nước' tăng thêm sự khoảng cách của nỗi nhớ giữa hai người đang yêu. Nỗi nhớ ấy trở thành tình cảm thường trực trong 'trái tim bé nhỏ'.
Và nhà thơ Hoàng Thị Minh Khanh cũng đã viết:
Em nhớ anh không chỉ khi ngủ
Em nhớ anh không chỉ khi dạo chơi
Em nhớ anh không chỉ khi trăng sáng
Em nhớ anh không chỉ khi mưa rơi
Ôi! Sự nhớ thật kì diệu
Ôi! Tình thương đậm đà
Có lúc ta phải xa nhau mới hiểu hết trọn vẹn
Lòng người trọn vẹn trong từng giây phút trôi qua
Đến với khổ thơ thứ 7, ta bắt gặp hình ảnh
Ở ngoài đại dương kia
Trăm ngàn con sóng vỗ bờ
Có con sóng nào không tới được bờ
Dù có muôn vàn khó khăn
Có một hiện tượng rõ ràng nhưng cũng mang vẻ nghịch lý, gió thổi từ bờ ra nhưng sóng vẫn hướng vào bờ. Ý Xuân Quỳnh muốn nói ở đây là 'em' giống như sóng, dù gặp khó khăn đến đâu thì cũng sẽ vượt qua để đến gần 'anh'.
Trong thơ của Chế Lan Viên, ông đã viết:
Cây vươn đầu về phía em
Đếm cây mãi vẫn thấy mọc thêm
Tình anh như cây ở cuối cùng
Về đến quê em, cây càng mọc thêm'
Đúng là khi yêu, dù có gặp khó khăn đến đâu, chúng ta cũng sẽ quay về bên nhau. Ngay trong ca dao xưa cũng đã có câu:
'Yêu nhau tam tứ núi cũng leo
Ngũ lục sông cũng lội, thất bát đèo cũng qua'
Tình yêu luôn đi kèm với niềm tin, tin vào cuộc sống, tin vào người mình yêu và tin vào sức mạnh của tình yêu. Đọc những khổ thơ này, chúng ta cảm nhận được một chút lo lắng về sự trôi qua của thời gian, sự ngắn ngủi của cuộc đời và tình yêu của chính mình.