Phân tích khổ ba của bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi (Dàn ý + 2 Mẫu) Các bài văn xuất sắc cho học sinh lớp 10, 12

Phân tích khổ ba của bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi với 2 bài văn mẫu xuất sắc kèm theo hướng dẫn cách viết chi tiết. Phân tích khổ ba của Đất nước của Nguyễn Đình Thi giúp học sinh lựa chọn phong cách văn học phù hợp và biến nó thành kiến thức sâu sắc của riêng mình.

Phân tích khổ ba của bài thơ Đất nước của Nguyễn Đình Thi viết rất chất lượng, dễ hiểu giúp học sinh tự học mở rộng và nâng cao kiến thức. Đây là nguồn tư liệu hữu ích giúp học sinh nắm vững môn Ngữ văn và chuẩn bị tốt cho bài học. Đồng thời, hãy xem thêm phân tích 7 câu đầu của bài thơ Đất nước.

Dàn ý phân tích khổ ba của bài thơ Đất nước

I. Khai mạc

– Đây là một bài thơ xuất sắc của Nguyễn Đình Thi và của thơ ca kháng chiến chống ách thống trị của Pháp.

– Phần mở đầu của bài thơ Đất nước được đánh giá là phần hay nhất vì nó trực tiếp thể hiện cảm xúc về một mùa thu mới đang đến trên quê hương.

II. Nội dung chính

– Phần thân bài của bài thơ là sự kết hợp của hai đoạn thơ khác nhau được kết nối lại với nhau và chỉnh sửa một chút.

– Bắt đầu bằng việc tạo ra hình ảnh của một “mùa thu đã qua” với không khí “rối bời” và hình ảnh của “người ra đi” một cách im lặng. Sự rối bời và bâng khuâng là điểm nhấn chính trong câu đầu này.

– Sau đó, tác giả thể hiện niềm vui hòa quyện giữa lòng người và thiên nhiên khi chứng kiến “mùa thu hiện nay” đầy phấn khích – mùa thu của sự giải phóng. Hai từ “phấn khích” không chỉ diễn đạt một trạng thái tinh thần tạm thời mà còn thể hiện cách nhìn mới về cuộc sống của nhà thơ.

– Từ niềm vui trên, đoạn thơ tiếp tục nhấn mạnh ý thức sở hữu của chúng ta đối với quê hương non sông, đồng thời, thể hiện sự tự hào và hạnh phúc của nhà thơ trước vẻ đẹp quyến rũ của Tổ quốc.

– Phần kết của đoạn thơ dẫn dắt người đọc suy ngẫm về truyền thống anh hùng của đất nước, với một định nghĩa rất thơ và đặc trưng của Nguyễn Đình Thi về Tổ quốc Việt Nam.

III. Kết luận

Trong bài thơ, cảm hứng thời đại và cảm hứng lịch sử kết hợp với nhau trong một bức tranh thơ xúc động.

Phân tích bài thơ Đất nước Nguyễn Đình Thi khổ 3

Bài thơ Đất nước được viết trong thời gian dài (1948-1955) và lần đầu tiên được xuất bản trong tập Chiến sĩ (1956). Đây là một trong những tác phẩm nổi tiếng của Nguyễn Đình Thi, đặc biệt là trong thơ ca kháng chiến chống Pháp. Bài thơ thể hiện phong cách riêng của Nguyễn Đình Thi với chủ đề chính xoay quanh lòng yêu nước, ý thức độc lập tự chủ và niềm tự hào về đất nước và nhân dân anh hùng. Trong đó có những đoạn thơ về sức sống và ý thức tự do của Tổ quốc, đồng thời kể về truyền thống anh hùng của dân tộc:

Mùa thu đã khác rồi!
....
Câu chuyện về những ngày xưa vẫn còn vang vọng.

Sau khi nhớ lại mùa thu trong những ngày rời Hà Nội với tâm trạng buồn bã (Hoài Thanh), tác giả miêu tả cảm xúc của mình đối với mùa thu mới, mùa thu trên đất nước đã chiến thắng, mùa thu kháng chiến tại núi rừng Việt Bắc: “Mùa thu đã khác rồi”. Lời thơ này thể hiện sự khác biệt trong không gian, thời gian và tâm trạng của con người trước mùa thu. Nhưng điều đặc biệt của mùa thu này là nét riêng biệt trong nhịp điệu, tiết tấu và hình ảnh thơ: từ những câu thơ trữ tình, cổ điển đậm chất Đường thi, bài thơ chuyển sang những câu thơ tự do, tạo ra một nhịp điệu sôi động khiến cho đoạn thơ như hát vang từ trái tim đong đầy niềm vui.

Đứng giữa bao la không gian, giữa vẻ đẹp của thiên nhiên, với trái tim hân hoan, tác giả nghe và cảm nhận vẻ đẹp của mùa thu, hồn mùa thu mới “Tôi đứng vui nghe giữa dòng núi và thung lũng”. “Vui nghe” không chỉ đơn giản là nghe mà là sự vui mừng từ trái tim, lan tỏa khắp nơi, làm cho mọi thứ, từ cỏ cây, đất trời đều sống động: “Gió thổi nhè nhẹ trong rừng tre”. “Nhè nhẹ” là từ mô tả tinh tế, gợi lên hình ảnh nhẹ nhàng, gợi cảm và giàu ý nghĩa. Gió thổi nhè nhẹ trong rừng tre, hay cảm giác nhẹ nhàng của lá cờ đỏ tung bay giữa chiến khu tự do, đều tạo nên niềm vui phơi phới cho con người đang cùng với đất trời giải phóng?

Trong niềm vui hân hoan ấy, nhà thơ đã cảm nhận được sự biến đổi rất tinh tế của bản sắc mùa thu:

Mùa thu đã thay áo mới
Trong lời nói cười thân mật

Nhờ vào việc sử dụng kỹ thuật nhân hoá đặc biệt, nhà thơ không chỉ miêu tả được sự thay đổi của màu thu mà còn diễn tả được sự thay đổi của tâm hồn con người. Qua những dòng thơ của Nguyễn Đình Thi, mùa thu của đất nước đã được tái sinh và hiện ra như một cô gái trẻ trung, trẻ đẹp, trẻ trung tâm hồn. “Trong lời nói cười thân mật”. Dù chỉ có 6 từ nhưng truyền tải được biết bao cảm xúc và ấn tượng: tiếng cười vui tươi, sắc thu rực rỡ, tình cảm thân mật. Kỷ niệm về mùa thu xưa nay trở về như một thiếu nữ “đứng chịu tang. Tóc buồn buông xuống lệ ngàn hàng” với “áo mơ phai dệt lá vàng” đã được thay thế bằng chiếc áo mới tươi sáng, giản dị, khiến ta cảm nhận được sự thu từ đây không còn là “mùa thu buồn biết bao” mà là “mùa thu hạnh phúc nhuộm màu xuân mát mẻ”:

Mùa thu rực vàng tới rồi nơi này
Chiếc áo mới em treo gió thổi bay
Váy trắng lượn phất lãng đã hoá
Áo vàng em mặc cánh thu vờn bay

(Theo Xuân Diệu)

Với sự vận dụng của nhiều động từ như “đứng, nghe, gió thổi, thay áo, nói, cười”, tác giả đã thổi vào bài thơ không khí sôi động và rộn ràng của mùa thu, khiến cho cảnh thiên nhiên trở nên tươi mới và đầy sức sống, phản ánh tâm trạng hồ hởi của thi sĩ về một mùa thu Việt Nam tươi đẹp.

Đứng trước cảnh mùa thu hân hoan hồi sinh của đất nước, tác giả đã thể hiện tình yêu thương sâu nặng và niềm tự hào về vẻ đẹp tự nhiên của Tổ quốc. Bằng cách này, ông đã mở ra một bức tranh sống động và tràn đầy màu sắc về đất nước, khiến cho người đọc cảm nhận được vẻ đẹp và sức mạnh của nó.

Trong những dòng thơ của Tố Hữu, ông đã mô tả vẻ đẹp của tự do và độc lập của đất nước thông qua sự biểu hiện của màu xanh của trời, khiến cho người đọc cảm nhận được sự tươi mới và rạng rỡ của quê hương.

Nhìn xa xa là những dãy núi, rừng xanh biếc trải dài “Núi rừng đây là của chúng ta”. Điều này không chỉ là biểu hiện của sự giàu có của đất nước mà còn là minh chứng cho sự kiêu hãnh và tự hào về quê hương. Những hình ảnh này thực sự gợi lên trong lòng người cảm giác của một đất nước tự do và mạnh mẽ.

Ký ức về quê hương trong những thời kỳ chiến tranh nặng nề, cảnh sắc đồng bằng lưu vong dưới bóng sắc đỏ của chiến trường, là những hình ảnh đẫm máu và hủy diệt. Nhưng đó cũng là lúc mà tình yêu thương và lòng kiêu hãnh về đất nước tự do, độc lập trỗi dậy mạnh mẽ nhất.

Đất nước này là của chúng ta
Núi rừng này là của chúng ta

Những câu thơ khẳng định, những đại từ chỉ định “đây” cùng với từ ngữ “của chúng ta” đã thể hiện niềm kiêu hãnh về quyền tự chủ đất nước. Cảm hứng này thường xuất hiện trong thơ ca Việt Nam sau thời kỳ giải phóng:

Đất trời của ta, ngày đêm
Núi này, sông kia, đều thuộc về ta

(Tố Hữu)

Những câu thơ “Tôi nhớ lại; Tôi đứng vui nghe” là lời của một nhân vật trữ tình, nhưng cũng là tiếng nói của toàn dân, thể hiện niềm vui và tự hào về việc tự chủ đất trời thiên nhiên của quê hương:

Những cánh đồng thoáng đãng
Những con đường mênh mông
Những dòng sông màu nâu đậm đà

Bằng hàng loạt từ “những” mô tả sự phong phú của đất nước, tác giả muốn thể hiện sự đa dạng và vẻ đẹp của nó. Cảm xúc yêu nước và niềm tự hào về quê hương hiện lên trong từng dòng thơ của Nguyễn Đình Thi.

Đất nước này
Nơi những con người không bao giờ chấp nhận thất bại
Đêm đêm vang vọng trong tiếng đất
Những ngày xưa vẫn còn đọng về

“Đất nước này”, chỉ ba từ nhưng lại chứa đựng nhiều tình cảm sâu sắc của tác giả về quê hương.

“Nước chúng ta”, ba từ nhưng mang trong đó biết bao cảm xúc yêu thương và tự hào về đất nước.

Nghĩ về quá khứ của dân tộc, điều làm tác giả cảm kích nhất là truyền thống bất khuất kiên cường. Đó là nét đặc trưng rạng rỡ nhất của lịch sử cha ông “Đất nước những người chưa bao giờ khuất”. Câu thơ đơn giản nhưng đã khơi dậy lại trước mắt chúng ta cả một quá khứ hào hùng của tổ tiên.

Sức mạnh anh hùng của dân tộc đối với hiện tại là một sự thật lớn lao và hùng vĩ. Tác giả đã diễn tả điều này bằng cách sáng tạo ra một hình ảnh âm thanh tưởng tượng, một âm thanh của tâm trí hơn là của tai: tiếng rì rầm đêm đêm trong lòng đất vang vọng từ xa xưa vẫn còn vang mãi. “Rì rầm” gợi lên hình ảnh của một dòng suối chảy không ngừng trong im lặng. Với hình ảnh đặc biệt này, tác giả đã hình dung lại truyền thống anh hùng của dân tộc thành một hình ảnh sâu sắc và vĩnh hằng, trở thành nhịp đập của lịch sử Việt Nam bất khuất anh hùng.

Tiếng Bạch Đằng ca vang vọng
Gươm sắc “sát thát” chém Toa Đô
Nguyễn Trãi hòa nhịp thơ âm
Đại cáo bình Ngô vang vang

Đúng là một hình ảnh thơ sáng tạo, đầy cảm xúc và ý nghĩa tượng trưng sâu sắc “Những buổi ngày xưa vọng nói về”. Câu thơ của Nguyễn Đình Thi đã diễn tả thành công tính chất bất khuất kiên cường của truyền thống dân tộc.

Nghe như tiếng của cha ông hồi xưa
Truyền con cháu hãy vững bước
Nghe như lời cây cỏ gió mưa
Hãy viết tiếp trang sử kiêu hùng ngày xưa

Bằng những câu thơ sâu sắc và đầy cảm xúc, qua những hình ảnh sống động và biểu tượng, đoạn thơ trên không chỉ thể hiện niềm vui và niềm tự hào về Tổ quốc giàu đẹp và ý thức độc lập tự chủ, mà còn biểu lộ lòng biết ơn sâu sắc đối với tổ tiên. Nhà thơ đã nhận ra rằng những thành tựu hôm nay là kết quả của sự kết hợp giữa quá khứ oanh liệt của cha ông và cuộc đấu tranh anh hùng của nhân dân ta.

Thời đại mở ra cánh cửa tự do
Không có gì quý hơn là độc lập tự do.
Bốn mươi thế kỷ đồng lòng ra trận
Với Đảng ta, với Bác Hồ

Phân tích khổ thơ thứ ba trong bài 'Đất nước' của Nguyễn Đình Thi.

Nguyễn Đình Thi là một nghệ sĩ tài năng và sáng tạo. Trên nhiều lĩnh vực văn học như văn xuôi, thơ, nhạc, kịch bản, ông đều có những thành tựu đáng tự hào. Thơ của Nguyễn Đình Thi có phong cách riêng, với những tìm tòi về hình ảnh và ngôn ngữ. Thơ của ông tràn ngập cảm xúc khi diễn tả về đất nước trong thời kỳ chiến tranh.

Bài thơ 'Đất nước' được trích từ tập thơ 'Người chiến sĩ', nó được viết và hoàn thiện trong khoảng thời gian từ năm 1948 đến năm 1955. Dựa trên thực tế lịch sử và cuộc sống của dân tộc, nhà thơ đã suy ngẫm về đất nước.

Đây là một trong những bài thơ xuất sắc nhất về tình yêu quê hương của văn học Việt Nam hiện đại.

Thể hiện niềm vui rộn rã của người lính cầm súng bảo vệ tổ quốc, với tình yêu và tự hào về đất nước, Nguyễn Đình Thi đã viết:

'Mùa thu nay đã khác lạ
...
Những ngày xưa vẫn mãi vọng về'.

Niềm đam mê yêu nước, niềm tự hào tràn đầy trong tâm hồn của nhà thơ và những người chiến sĩ 'đã trở thành anh hùng. Họ đã rời bỏ từ mùa thu đó, khi 'toàn thành phố chìm trong biển lửa sau lưng' (Chính Hữu), từ biệt phố cũ thân thương, bước vào hỏa ngục của chiến trường.

Ngược lại với 'những ngày thu xa xưa' đẹp mà buồn, là 'Mùa thu nay đã thay đổi'. Nhà thơ mừng rỡ tự hào, niềm vui tràn đầy. Đứng giữa núi đồi chiến trường, say mê ngắm nhìn tổ quốc. Thiên nhiên rộng lớn tươi đẹp như phấn khích với con người. Bốn từ 'tôi đứng vui nghe' thể hiện một tư thế, một dáng vẻ kiêu hãnh tuyệt vời. Con người hoà mình vào cỏ cây và ngưỡng mộ vẻ đẹp của quê hương. Gió mát thu làn khói cốm mới như hát cùng với đất nước. Hình ảnh 'rừng tre xanh biếc' diễn tả mạnh mẽ sức sống của tổ quốc:

'Mùa thu nay đã thay đổi
Tôi đứng vui nghe giữa núi rừng
Gió thổi rừng tre xanh biếc...'.

Mùa thu đang trở lại với tổ quốc và con người trong sắc màu tươi sáng: 'Mùa thu thay áo mới – Trong biếc nói cười rạng rỡ'. Toàn cảnh đất nước là một không gian bao la, một thiên nhiên tươi đẹp như được nhân hóa, gắn bó hòa hợp với con người. Với khát vọng tự do, con người ta nhìn xa vời vợi, mênh mông. Chính vì vậy, nhà thơ đặc biệt chú ý đến bầu trời. Năm lần nhà thơ nhắc đến bầu trời, mỗi lần lại mang một ý nghĩa sâu sắc, một cảm nhận mới mẻ:

'Trời thu thay áo mới',
'Bầu trời xanh này thuộc về chúng ta'.
'Bầu trời kia chim bay, đất mở hoa nở'.
'Dây thép gai thắng trời chiều tím'.
'Trán rực lửa suy nghĩ về tương lai đất trời'.

Sự đặc biệt của mùa thu này được thể hiện qua vần điệu sôi động, nhộn nhịp, được diễn tả qua hình ảnh sống động, tươi mới: Gió thổi rừng tre xanh biếc', hiện diện trong ánh mắt, nụ cười: 'Trong biếc nói cười rạng rỡ'. 'Biếc' của bầu trời, 'biếc' của ánh mắt những chàng trai, cô gái đang say mê ngắm mùa thu rực lửa.

Lý do cho niềm vui này thật sâu sắc, to lớn. Cách mạng thành công, nhân dân đã và đang đóng góp trí tuệ và máu của mình để bảo vệ và xây dựng đất nước. Đất nước thuộc về nhân dân. Nguyễn Đình Thi như hòa mình vào niềm hạnh phúc tột cùng của những người dân đang làm chủ đất nước:

'Bầu trời xanh là của chúng ta,
Núi rừng kia cũng là của chúng ta,
Những cánh đồng mát mẻ,
Những con đường bát ngát,
Những dòng sông phù sa đỏ nặng'.

Câu nói quả quyết 'của chúng ta' vang vọng, tự hào. Dân tộc ta đã dũng cảm đứng lên chống Pháp, để tiếng nói tự hào đó vang dội. Tất cả những điều quý giá, thiêng liêng trên đất nước này đều thuộc về chúng ta, thuộc về nhân dân. Sau những thời kỳ chịu nô lệ, đất nước giành được độc lập, niềm tự hào ấy mới thực sự vẹn tròn. Khát vọng chi phối đất nước, khát vọng của tất cả chúng ta đã được thể hiện qua hàng ngàn năm lịch sử: 'Của ta, trời đất, đêm ngày – Núi này, đồi kia, dòng sông này là của ta' ('Hoan hô chiến sĩ Điện Biên' - Tố Hữu). Với sự lặp lại, sử dụng từ ngữ sâu sắc như 'của chúng ta', 'đây là của chúng ta', tác giả đã tạo nên bức tranh thơ sôi động, lôi cuốn, với âm điệu anh hùng.

Hình ảnh đất nước trong thơ Nguyễn Đình Thi hiện lên sống động qua những bài thơ rực rỡ. Nhà thơ như muốn trỏ tay về 'bầu trời xanh' và 'núi rừng', ... để ca ngợi. Tình yêu dành cho đất nước còn gì lớn hơn? Đất nước của chúng ta rộng lớn, hùng vĩ với bầu trời cao, biển lớn sông dài, ... trở nên gần gũi, thiêng liêng. Đất nước với những cánh đồng bát ngát thẳng cánh cò, hương lúa thơm mát bốn mùa. Đất nước với những con đường tự do, những đoạn đường kháng chiến bát ngát mênh mông. Đất nước với những dòng sông – sông Hồng, sông Đà, sông Lô, sông Mã, Cửu Long, ... 'đỏ nặng phù sa', bồi đắp nên những cánh đồng màu mỡ, nuôi dưỡng nhân dân qua hàng đời. Các từ ngữ như 'xanh', 'mát mẻ', 'bát ngát', 'đỏ nặng', ... tượng trưng cho vẻ đẹp và sức sống vững chắc của đất nước, thể hiện tài nghệ sắc bén, uyển chuyển của Nguyễn Đình Thi trong việc chọn lựa ngôn từ để tạo ra những hình ảnh thơ, tạo ra những điệu văn uyển chuyển, đậm đà tình thương.

'Tổ quốc ta đẹp đến lạ thường' (Tố Hữu). Cảm xúc về đất nước ngập tràn trong lòng chúng ta khi tiếp xúc và trải nghiệm những bài thơ của tác giả 'Người chiến sĩ' về hình ảnh đất nước.

So với các nhà thơ cùng thời, Nguyễn Đình Thi là một nhà thơ có cái nhìn mới mẻ, sâu sắc về đất nước. Ông kết hợp cảm hứng từ lịch sử và truyền thống với tình cảm hiện đại. Có sức mạnh của dòng máu anh hùng từ thời xa xưa mang lại cho nhân dân ta, trong thời đại của Hồ Chí Minh, một niềm tự hào và sức mạnh không thể vượt qua được bởi bất kỳ thế lực thù địch nào:

'Vùng đất này
Là của chúng ta mãi mãi không bao giờ chịu khuất phục
Đêm đêm vẫn ngân nga trong âm thanh của lịch sử,
Những ngày xưa vẫn còn đọng lại trong lời nói'.

Ba từ 'vùng đất này' thể hiện sự mạnh mẽ, kiêu hãnh của dân tộc. Đất nước và con người với bàn tay lao động, thanh gươm và cây gậy tre không bao giờ chịu khuất phục. 'Những ngày xưa' mà nhà thơ nhắc đến là thời kỳ của sự đau khổ và vinh quang. Không thể quên những trận chiến của Bà Trưng, Bà Triệu, những bài thơ của Lý Thường Kiệt viết trên chiến trường sông Cầu – Như Nguyệt, Trần Quốc Tuấn chiến thắng trên sông Bạch Đằng, Liễu Thăng hy sinh tại Chi Lăng, Tôn Sĩ Nghị vứt bỏ quyền lợi để bảo vệ biên giới,... Mỗi người dân đều tự hào về 'những ngày xưa' đó:

'Khi Nguyễn Trãi sáng tác thơ và đánh đuổi quân thù
Nguyễn Du viết Kiều, làm cho đất nước trở thành văn hóa.
Khi Nguyễn Huệ dẫn quân vào Cửa Bắc,
Hưng Đạo đánh bại quân Nguyên trên sông Bạch Đằng'.

Hai từ 'đêm đêm' là biểu hiện của sự liên tục trong lịch sử dân tộc suốt hàng ngàn năm. Từ 'rì rầm' như một nốt nhạc trong ca khúc của Tổ quốc, nó tạo ra hình ảnh của một dòng chảy mạch lịch sử, của một truyền thống anh hùng không bao giờ khuất phục trước sự xâm lăng. Cách diễn đạt linh hoạt, biến đổi từng câu thơ, từng từ ngữ, tạo ra âm nhạc phong phú. Cảm xúc mãnh liệt, hùng tráng, ngôn ngữ đẹp và tinh tế. Cùng với hình ảnh về đất nước là chuỗi ký ức về quá khứ vĩ đại, về sức mạnh của dân tộc Việt Nam.

Đoạn thơ trên là minh chứng cho tài năng và tâm hồn cao cả của thơ Nguyễn Đình Thi. Một linh hồn thơ bay bổng, tài năng. Một tình yêu sâu sắc và chân thành dành cho quê hương. Một đất nước phồn thịnh, hùng mạnh, tiềm ẩn và mạnh mẽ, một dân tộc anh hùng được tác giả tôn vinh. Lịch sử dài, tinh thần cao quý của dân tộc, tình thế bất khuất của con người Việt Nam được thể hiện qua đoạn thơ này một cách sâu sắc. 'Quê hương', một bài thơ làm rung động trái tim của chúng ta..., như 'làm hồn vương mãi đỉnh núi sông...'.