Phân tích khổ 3, 4 của bài Sóng của Xuân Quỳnh bao gồm 3 gợi ý viết kèm 12 bài văn mẫu rất hay. Phân tích khổ 3 4 Sóng là tài liệu tham khảo quan trọng giúp các em trong học tập và đặc biệt là trong kỳ thi THPT Quốc gia 2024 sắp tới.
Phân tích Sóng khổ 3, 4 giúp ta hiểu sâu hơn về những suy tư về tình yêu của tác giả. Nhân vật đang yêu biết mình đang bị cuốn hút bởi anh ta mỗi khi nghĩ đến anh. Nhưng lại không hiểu vì sao, khi nào, hay vì lí do gì? Bên cạnh đó, bạn cũng có thể xem thêm: phân tích hai khổ đầu của bài Sóng, phân tích bài thơ Sóng, phân tích khổ 5, 6 của bài Sóng.
Dàn ý phân tích khổ 3, 4 của bài Sóng
1. Mở đầu
- Nhắc đến những đặc điểm chính về tác giả Xuân Quỳnh.
- Giới thiệu về bài thơ Sóng, tóm tắt nội dung và ý nghĩa của tác phẩm.
- Đặt vấn đề về khổ 3 và 4 của bài Sóng.
2. Nội dung chính
- Mô tả hình ảnh sóng cùng những suy tư của nhân vật.
- Bày tỏ những lo lắng và tâm trạng của nhà thơ trước biển rộng lớn.
- Nhấn mạnh vào những kỷ niệm đáng yêu trong tình yêu của nhân vật.
3. Kết luận
- Tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ cũng như khổ 3 và 4.
- Chia sẻ những suy nghĩ và cảm xúc cá nhân khi nghiên cứu về khổ 3 và 4.
Tổ chức dàn ý về khổ thơ 3 và 4 của bài Sóng một cách tổng quát và đầy đủ
1. Giới thiệu:
- Tóm tắt về tác giả và tác phẩm:
- Xuân Quỳnh được xem là biểu tượng của thế hệ thơ trẻ chống chiến tranh Mỹ với một tinh thần trẻ trung, sáng tạo và đầy nữ tính.
- Trong số các tác phẩm của Xuân Quỳnh, bài thơ “Sóng” là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất, thể hiện rõ nhất bản sắc nghệ thuật của tác giả.
- Tổng quan nội dung của khổ thơ 3 và 4: hình tượng sóng thể hiện mong muốn của một thiếu nữ muốn có một tình yêu lãng mạn và chân thành.
2. Phần chính:
* Tóm tắt về hình ảnh của “sóng”
- Trong bài thơ, hình ảnh chính và nổi bật nhất là hình ảnh của “sóng”, mà bản thân bài thơ cũng là sóng.
+ Sức sống và vẻ đẹp tinh thần của nhà thơ trẻ, cũng như tất cả các tác phẩm nghệ thuật trong bài thơ đều được thể hiện thông qua hình ảnh của sóng. Toàn bộ bài thơ là những cung bậc cảm xúc của một người phụ nữ khi đối diện với biển cả.
+ “Sóng” là biểu tượng ẩn dụ quan trọng, nó là biểu hiện của cá nhân trữ tình của Xuân Quỳnh. “Sóng” và “em” không chỉ hoà quyện vào nhau mà còn tách rời để thể hiện sự phản ánh, tương phản. Tâm hồn của người phụ nữ đang yêu soi vào sóng để nhìn rõ hơn bản thân, thể hiện những trạng thái tinh thần của mình nhờ vào sóng.
-> Bằng hình tượng sóng, có thể nói rằng Xuân Quỳnh đã tìm ra một cách diễn đạt đầy chính xác tâm trạng của người phụ nữ trong tình yêu.
- Hình ảnh sóng được thể hiện rõ trong toàn bộ bài thơ qua âm điệu: Bài thơ mang đậm hơi thở của sóng biển, với nhịp điệu êm đềm và sôi động, thể hiện âm nhạc của những đợt sóng dập dềnh và vô tận. Âm nhạc này được tạo ra bởi cấu trúc thơ ngũ ngôn, với các câu thơ liền mạch, không ngừng, các khổ thơ được nối vần với nhau (“Khi nào ta yêu nhau”… “Con sóng dưới lòng sâu”).
-> Nhịp đập của sóng cũng là nhịp tim của tác giả, một trạng thái tinh thần đang biến động, dâng trào, mơ mộng và chứa đựng những khát vọng, cảm xúc mãnh liệt.
* Đoạn thơ là một khám phá về hình tượng sóng, mỗi dòng thơ sóng lại mang đến một ý nghĩa mới
“Ôi con sóng… ngực trẻ”
- Tới khổ thơ ba của bài, hình tượng sóng một lần nữa hiện lên với một ý nghĩa mới: Nguồn gốc của sóng cũng chính là nguồn gốc bí ẩn của tình yêu. Đứng trước biển, người phụ nữ muốn lấp đầy hiểu biết về nguồn gốc của sóng để tìm lời giải cho câu hỏi về sự bắt đầu của tình yêu trong lòng mình.
“Sóng bắt đầu… ta yêu nhau”
-> Mọi cố gắng để giải mã về tình yêu của Xuân Quỳnh cuối cùng trở nên không hiệu quả. Nhà thơ “thú nhận” một cách thành thật, ngây thơ nhưng không kém sâu sắc: “Em cũng không biết nữa – Khi nào ta yêu nhau”.
3. Kết bài:
- Tóm tắt lại nội dung của 2 khổ thơ.
- Cảm nhận của tôi: Tình yêu luôn là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người, mỗi cá nhân chúng ta đều có quyền được yêu và yêu thương. Và tình yêu của tuổi trẻ là tình yêu mãnh liệt và đầy cảm xúc nhất.
Dàn ý phân tích khổ thơ 3 và 4 của bài thơ Sóng
1. Mở bài:
- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và trích đoạn.
2. Thân bài:
a. Phân tích hai khổ thơ:
* Khổ 3: Suy nghĩ và sóng biển đồng hành cùng suy nghĩ về tình yêu.
- Đặt câu hỏi về cấu trúc: 'Em nghĩ về' liên kết với hai chủ thể: 'anh, em', 'biển lớn'.
- Câu hỏi nghệ thuật: 'Từ đâu sóng trỗi dậy?' -> Đặt ra vấn đề về nguồn gốc của sóng.
* Khổ 4: Lí giải độc đáo về tình yêu.
- Dẫn dắt tinh tế, kết nối ý nhị một cách thông minh:
+ Hỏi nhỏ: 'Sóng nảy sinh từ gió/ Gió bắt đầu từ đâu?'.
- Việc tìm kiếm nguồn gốc của sóng dường như bế tắc.
- Bí ẩn của những con sóng được tôn vinh.
- Định nghĩa đặc biệt về tình yêu: 'Em cũng không biết/ Khi nào ta yêu nhau.'
- Tình yêu đến tự nhiên như hơi thở, không cần lí do.
- Tình yêu ẩn chứa những điều bí ẩn tuyệt vời.
b. Đánh giá:
- Hai khổ thơ thể hiện sự hấp dẫn về cả nội dung và nghệ thuật.
- Hai khổ thơ đã lòe sáng nét nữ tính, mềm mại trong tâm hồn của Xuân Quỳnh.
3. Kết bài:
- Phê phán, phản biện và xác nhận giá trị của đoạn trích đối với tác phẩm.
Phân tích khổ 3 4 Sóng - Mẫu 1
Tình yêu là một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Tình yêu mang lại cho con người niềm hạnh phúc và sự thỏa mãn. Khi đắm chìm trong 'mật ngọt', mỗi người đều muốn khám phá thế giới đầy 'mộng mơ'. Xuân Quỳnh đã thể hiện niềm mong ước và khát khao về tình yêu một cách sâu sắc trong bài thơ 'Sóng', đặc biệt ở hai khổ thơ ba và bốn.
Ở khổ ba, nhân vật 'em' bày tỏ suy nghĩ về tình yêu khi tìm hiểu nguồn gốc của sóng. Trước biển rộng, nhân vật trưng dụng thể hiện tâm tư:
'Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn'
Việc sử dụng điệp cấu trúc 'Em nghĩ về' kết hợp với hai đối tượng 'anh, em' và 'biển lớn', cùng với câu hỏi tu từ 'Từ nơi nào sóng lên?' đã thể hiện nỗi băn khoăn về nguồn gốc của tình yêu của nhân vật. Lúc này, 'em' không giấu diếm cảm xúc mà trực tiếp thể hiện suy nghĩ và tình cảm của mình.
Đến với khổ thơ thứ tư, Xuân Quỳnh thể hiện nỗi trăn trở khi giải thích về tình yêu thông qua việc dẫn dắt khéo léo và liên tưởng đầy ý nhị 'Sóng bắt đầu từ gió/ Gió bắt đầu từ đâu?'. Tình yêu cũng như từng lớp sóng vừa bất ngờ, vừa bí ẩn. Bởi tình yêu là chuyện của con tim, là sự đồng điệu giữa hai tâm hồn:
'Chỉ có thuyền mới hiểu
Biển mênh mông nhường nào
Chỉ có biển mới biết
Thuyền đi đâu, về đâu'
Dù đã cố gắng tìm hiểu và giải thích, nhưng cuối cùng 'em' vẫn rơi vào bế tắc và phải thừa nhận 'Em cũng không biết nữa'. Chính vì vậy, thật khó để xác định chính xác thời điểm bắt đầu của chuyện lứa đôi 'Khi nào ta yêu nhau'. Ta nhận thấy rằng đằng sau câu thơ là sự lắc đầu nhẹ nhàng, bối rối của người con gái. Chẳng ai có thể biết rõ điểm đầu và điểm cuối của tình yêu. Tình yêu mãi mãi là một bí ẩn đối với con người. Có khi, tình yêu chỉ như cơn gió thoảng nhưng lại làm người ta say đắm, thổn thức một đời.
Để thể hiện khát vọng giải thích về tình yêu, nhà thơ Xuân Quỳnh đã sử dụng ngôn từ tinh tế và biện pháp điệp cấu trúc 'Em nghĩ về...', câu hỏi tu từ 'Từ nơi nào sóng lên?', 'Gió bắt đầu từ đâu'. Chắc chắn rằng, 'tình yêu luôn có quy luật riêng mà lý trí không thể hiểu nổi'. Tình yêu cũng như biển lớn, luôn bí ẩn. Bằng những rung động tinh tế của mình, Xuân Quỳnh đã mang đến cho người đọc những vần thơ dạt dào cảm xúc.
Phân tích khổ 3, 4 bài Sóng - Mẫu 2
Nữ thi sĩ Xuân Quỳnh là một trong những biểu tượng của phong trào thơ mới trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ. Bà nổi tiếng với những tác phẩm thơ tình tươi mới, trẻ trung và đầy nữ tính. Cùng với “Thuyền và biển”, “Thơ tình cuối mùa thu”, tác phẩm “Sóng” đã thể hiện hết những tài hoa của tâm hồn thơ trẻ này.
Ngay từ tiêu đề bài thơ, độc giả đã nhận ra, “sóng” là nhân vật chính, là hình tượng trung tâm của toàn bộ tác phẩm. Sóng biển không phải là điều mới mẻ. Nhưng chỉ có mỗi nữ thi sĩ Xuân Quỳnh mới biết cách mang nó vào thi ca một cách tinh tế. Chỉ có trái tim của một thiếu nữ trẻ đang yêu và một tâm hồn thơ ca nhạy bén mới có thể mô tả và so sánh “sóng” với tình yêu, với tâm tình của người con gái như bà.
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể”.
Đọc khổ thơ đầu, ta thấy ngay “Sóng” là hình tượng ẩn dụ. Nó chính là sự hóa thân cái tôi đầy trữ tình của thi sĩ Xuân Quỳnh. Sóng chính là người con gái, và “em” cũng chính là sóng. Người con gái soi lòng mình vào sóng để lý giải những vấn vương, những mối tơ vò.
Dù không nhìn thấy sóng nhưng, nhưng hình tượng của nó đã gợi ra cho toàn tác phẩm âm hưởng nhịp nhàng, dạt dào. Lúc trào dâng sôi nổi, khi lại sâu lắng, dịu dàng miên man và vô tận. Qua phân tích Sóng khổ 3 4, độc giả sẽ càng thấy rõ, nhịp sóng ấy chính là nhịp lòng của nhà thơ Xuân Quỳnh. Đó là tâm trạng xốn xang, xao động chất chứa sự rạo rực, khát khao của những người đang yêu.
“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?”
Khổ thơ mở đầu bằng hình ảnh “Muôn trùng sóng bể”. Có thể ở đây có rất nhiều sóng. Cứ trùng trùng điệp. Một không gian thật bao la rộng lớn để sóng thỏa sức vẫy vùng. Và có lẽ, ở nơi mênh mông đó, sóng mới được là chính mình. Và em cũng được là chính mình. Lúc này đây, nhân vật “em” và “anh” đã xuất hiện. Không còn giấu mình trong sóng nữa. Nhìn thấy sóng, “em nghĩ về anh, em”. Sự lặp lại câu “em nghĩ về” đã càng nhấn mạnh nỗi suy tư của tác giả.
Đúng là một tâm hồn đang khao khát tình yêu đẹp đẽ. Bởi đứng trước sự bao la của thiên nhiên, sóng bể, tác giả không nghĩ tới bản thân, gia đình mà nghĩ ngay tới “anh”. Anh đã đi vào tâm thức. Cứ hiển hiện trong ý nghĩ của em đầu tiên như một điều tất lẽ dĩ ngẫu. Có thể hiểu, thứ tình cảm ấy đã sâu đậm đến nhường nào. Nỗi nhung nhớ ấy đã mãnh liệt, đã da diết đến ra sao. Và đến khi gặp sóng, nhìn thấy sóng dạt dào và dịu em, em thấy như lòng mình. “Em”, “anh” và “sóng” có một sợi dây liên kết. Bởi hình ảnh sóng là nỗi lòng của tác giả, là của nhân vật trữ tình em, cả người con gái đang yêu.
Phân tích Sóng khổ 3 4 đến đây, dù không bộc bạch rõ rệt nhưng độc giả vẫn cảm nhận được những điều mà “em” đang nghĩ. Đó là giữa biển lớn mênh mông kia, thì “từ nơi nào sóng lên?”. Câu hỏi tu từ không có lời đáp nhưng độc giả đều hiểu đó là sự chuyển đổi trong tâm trạng của tác giả. Một tâm trạng đang yêu nên hay nghĩ mông lung, đứt đoạn. Bao âu lo suy nghĩ về tình yêu của em và anh bỗng chuyển sang lý giải cho cội nguồn tình yêu ấy. Câu hỏi có vẻ mang tính khoa học nhưng không phải là nghiên cứu về sóng mà chính là tác giả muốn lý giải về quy luật của tình yêu.
“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”
Tiếp nối khổ thơ ba, khổ thơ bốn bắt đầu bằng những câu hỏi về sự lý giải nguồn gốc của tình yêu. “Sóng bắt đầu từ gió/ Gió bắt đầu từ đâu?”. Mới đầu, tác giả biết đấy. Nhận ra một phần sóng bắt đầu từ gió, cũng như tác giải nhận ra tình yêu của mình bắt đầu từ những sự thoảng qua như những cơn gió. Thế nhưng những cơn gió thoảng qua ấy lại bắt đầu từ đâu? Hay những rung động ấy của em lại bắt đầu từ đâu, thì bà lại bảo “Em cũng không biết nữa. Khi nào ta yêu nhau”.
Tới đây, độc giả có thể thấy mọi nỗ lực của tác giả để cắt nghĩa, để truy tìm cội nguồn, để lý giải cảm xúc trong tình yêu của mình đều không bất lực. Lúc này, tác giả không bảo “Sóng cũng không biết nữa” mà thay vào đó là “em”. Tác giả không xấu hổ khi để người khác biết rằng kiến thức về tình yêu của mình hạn hẹp. Tác giả cũng không ngại khi ai đó biết rằng, “em” không biết khi nào “ta yêu nhau”. Một sự chấp nhận thua cuộc nhưng mang tới cảm giác hạnh phúc, sự thẹn thùng trong niềm vui trọn vẹn.
Tình yêu là thế. Nó là sự bí ẩn của thế gian mà đến cả những vị thần cũng không bao giờ lí giải nổi. Chẳng thế mà ông hoàng thơ tình Xuân Diệu đã từng phải thốt lên:
“Làm sao định nghĩa được tình yêu
Có nghĩa gì đâu một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ gió hiu hiu”
Một lần nữa độc giả lại có thể thấy vẻ đẹp huyền bí của tình yêu. Khi tâm hồn con người đang yêu cũng sẽ nhuốm màu lên mọi cảnh vật. Bởi thế, “sóng” trong toàn bộ tác phẩm cũng như trong hai khổ 3 4 đều là hình tượng trữ tình của nhân vật “em” hay chính là tâm tưởng của tác giả.
Cả hai khổ thơ đều thể hiện những suy nghĩ mông lung về tình yêu của tác giả. Nhân vật em biết mình đang yêu, yêu say đắm anh khi lúc nào cũng nghĩ đến. Nhưng lại không biết vì sao, khi nào, do đâu? Tác giả tìm cách lý giải, cắt nghĩa để hiểu hơn xúc cảm, tâm trạng của mình nhưng cuối cùng đã thất bại. Tuy nhiên, đó lại là một sự thất bại hạnh phúc. Bởi người thất bại muốn được như thế, muốn được sống mãi trong tình yêu thủy chung, nhiều dữ dội xen lẫn sự dịu êm ấy.
Phân tích khổ 3, 4 bài Sóng - Mẫu 3
'Sóng' là bài thơ tình tuyệt bút của Xuân Quỳnh (1942-1988). Bài thơ được viết theo thể ngũ ngôn thiên trường gồm có 38 câu thơ. Qua hình tượng 'sóng', Xuân Quỳnh đã thể hiện niềm khao khát của người thiếu nữ muốn được yêu, được sống trong một tình yêu hạnh phúc thủy chung.
Bốn khổ thơ dưới đây trích trong phần đầu bài thơ. Hình tượng 'sóng' trong sự liên hệ đối sánh với nhân vật trữ tình 'em' đã đem đến cho tâm hồn ta bao gợi cảm phong phú bất ngờ:
'Ôi con sóng ngày xưa
...
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức'.
Sóng là hiện tượng muôn đời của đại dương bao la. Còn vũ trụ, đất trời thì còn có đại dương; đại dương còn thì còn 'muôn trùng sóng bể'. Sóng là sức sống vĩnh hằng, kì diệu của biển, trường tồn trong dòng chảy thời gian: 'Ôi con sóng ngày xưa – Và ngày sau vẫn thế Từ 'ôi' cảm thán cất lên đầy xúc động ngây ngất của một nỗi niềm. Sóng của biển cũng như tình yêu là chuyện muôn đời của lứa đôi, là 'khát vọng' của trai gái xưa nay. Sóng reo, sóng vỗ trên biển cả mênh mông cũng như 'con sóng' tình yêu biến hóa vô cùng, lúc thì 'dữ dội và dịu êm', lúc thì 'ồn ào và lặng lẽ' làm cho trái tim tuổi trẻ rung động, xao xuyến, 'bồi hồi':
'Nỗi khát vọng tình yêu
Bồi hồi trong ngực trẻ'.
Hình tượng 'sóng' trong những vần thơ ngọt ngào thiết tha đầy gợi cảm mang tính nhân vãn. 'Trước muôn trùng sóng bể' của đại dương mênh mông, lớp lớp sóng Hên hồi, vô tận, thiếu nữ 'bồi hồi' nghĩ về quy luật của sự sống, về sự trường tổn của đại dương, về nguyên nhân kì diệu nào mà có 'sóng lên'. Rồi thiếu nữ bâng khuâng nghĩ về mối nhân duyên của mình, về tình yêu của 'em' và 'anh'. Điệp ngữ: 'Em nghĩ về ... Em nghĩ về ... kết hợp với câu hỏi tu từ: 'Từ nơi nào sóng lên?' đã làm cho giọng thơ nồng nàn, say đắm,cảm xúc bâng khuâng triền miên dào dạt dâng lên. Hình tượng 'sóng' và sự liên tưởng phong phú được diễn tả một cách thi vị:
'Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên'.
Hỏi sóng rồi hỏi gió: 'Gió bắt đầu từ đâu?'. Rồi thiếu nữ lại tự hỏi trái tim mình, tự hỏi lòng mình: 'Khi nào ta yêu nhau'. Đó là tâm trạng của 'em', của bất cứ chàng trai cô gái nào trong tình yêu. Và phải là mối tình mới có câu hỏi ấy. Tinh yêu đã đến với 'em' tự bao giờ, nhưng cái khắc khoải 'thắm lại' của hai tâm hồn 'anh' và 'em', đâu dễ trả lời. Ông chúa thơ tình Xuân Diệu đã viết: ' Làm sao cắt nghĩa được tình yêu'... Tuy không trả lời được câu hỏi: 'Khi nào ta yêu nhau?' nhưng cái khoảnh khắc thần tiên của mối tình đầu mãi mãi được ghi sâu trong lòng người:
'Ký ức ngọt ngào từ ngày đầu tiên
Có ai có thể quên được sau hàng nghìn năm?'
(Thế Lữ)
Sức hút của hình ảnh 'sóng' thật phong phú và đầy bất ngờ. Sóng tồn tại trong trạng thái 'sống động', trải dài trong mọi không gian 'dưới lòng biển' hay 'trên mặt nước' tầng tầng lớp lớp 'muôn trùng sóng bể'. Có sóng ẩn sâu và sóng nhấp nhô. Sóng sống động, thao thức không ngừng suốt ngày đêm: 'Sóng nhớ bờ', trong mọi tình trạng: 'Sóng không thể ngủ được'. Sóng được cảm nhận qua thính giác, thị giác, tri giác và cả tâm hồn. Hình tượng 'sóng' trở nên thêm phần lãng mạn và gợi cảm:
'Con sóng dưới lòng biển
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Suốt ngày đêm không nghỉ được'.
Cấu trúc tương đối, đối xứng: 'dưới lòng biển // trên mặt nước', 'ngày // đêm', 'nhớ bờ // không thể ngủ được' và thông điệp 'con sóng' đã khiến cho ngôn ngữ thơ trở nên hài hòa, âm điệu, nhịp nhàng, say đắm và ngọt ngào. Nhạc của thơ, hương vị ngọt ngào của tình yêu như được hòa quyện vào không gian, vào thời gian và cả vào tâm trí của người đọc.
Xuân Quỳnh đôi khi sử dụng 'thuyền' và 'biển' như một biểu tượng để diễn đạt nỗi nhớ nhung của hai người yêu nhau:
'Khi không gặp nhau mấy hôm
Biển trắng đầu nhớ thương
Khi không gặp nhau mấy hôm
Thuyền lòng đau đớn rạn vỡ...'
(Thuyền và biển)
Từ khía cạnh 'sóng nhớ bờ', nhà thơ liên tưởng đến nỗi nhớ 'em nhớ anh', một cảm xúc nhớ mãi, sâu sắc, không ngớt nghĩ trong tâm trí, cả trong hiện thực và cả trong giấc mơ, trong ý thức và cả trong tiềm thức:
'Trái tim em nhớ anh
Cả trong giấc mơ cũng không yên bình'.
Sóng là phép màu của vũ trụ, của đại dương. Khi tưởng tượng đến 'sóng nhớ bờ' và liên kết với 'em', với cảm xúc của 'lòng em nhớ đến anh...' thật đầy sáng tạo và thú vị. Ca dao thường kể về nỗi nhớ của người trẻ làng quê. Có nỗi nhớ sâu đậm: 'Nhớ đến quên ngủ, nhớ về quên ăn'. Có nỗi nhớ rối bời, lúng túng: 'Nhớ mãi, nhớ nhưng không biết nhớ ai'. Có nỗi nhớ dâng trào, xao xuyến: 'Nhớ mãi, nhớ như cháy như than. Từ đó, ta hiểu được nỗi nhớ của 'em' trong bài thơ 'Sóng': 'Lòng em nhớ anh - Cả trong giấc mơ vẫn thức' sâu lắng, bất ngờ, mới mẻ.
Năm 1962, thi sĩ Xuân Diệu viết bài thơ tình 'Biển' với hình tượng 'sóng' là ẩn dụ về một chàng trai đa tình, say đắm và nồng nhiệt:
'Anh muốn là sóng biển
Hôn mãi bờ cát vàng của em
Hôn nhẹ nhàng, êm dịu
Hôn mãi mãi êm đềm'...
Bài thơ 'Biển' đặt ra một thách thức lớn đối với Xuân Quỳnh. Năm năm sau, bài thơ ra đời, với hình ảnh 'sóng' như là biểu tượng của một thiếu nữ trong tình yêu đầu đời, với nhiều phẩm chất tốt đẹp. Đó là một sáng tạo đầy bất ngờ.
Người thiếu nữ trong bài thơ 'Sóng' tự hát về nỗi khao khát được yêu thương, sống trong tình yêu hạnh phúc. Hình tượng 'sóng' đem lại nhiều cảm xúc mạnh mẽ, đậm nét và bất ngờ. Sóng thật mãnh liệt. Em đắm chìm trong niềm khát khao yêu thương, với em thì tình yêu là 'một khao khát'.
Phân tích khổ 3, 4 của bài thơ Sóng - Mẫu 4
Hình tượng “sóng” trong những dòng thơ ngọt ngào, thiết tha đầy cảm xúc mang đậm tính nhân văn. Khi nghĩ về 'muôn trùng sóng bể' của đại dương bao la, lớp lớp sóng biển lan tỏa vô tận, thiếu nữ bồi hồi suy ngẫm về quy luật sống, về sự tồn tại của đại dương, về nguồn gốc kỳ diệu của sóng biển. Rồi, cô bâng khuâng suy ngẫm về mối quan hệ của mình, về tình yêu giữa 'em' và 'anh'. Điểm nhấn nổi bật là câu hỏi: 'Em nghĩ về ... Em nghĩ về ... Từ đâu sóng lên?'.
Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ đâu sóng lên?
Sức hấp dẫn của hình tượng 'sóng' thật phong phú và bất ngờ. Sóng tồn tại trong trạng thái 'động', trong mọi không gian 'dưới lòng sâu' hoặc 'trên mặt nước', với hàng ngàn sóng biển không ngừng lăn tăn, sóng biển màu xanh. Sóng trở nên sống động, hiện diện suốt ngày đêm trong mọi thời gian: 'Sóng nhớ bờ', trong mọi tình huống: 'Sóng không ngủ được'. Sóng được cảm nhận thông qua thính giác, thị giác, tri giác và cả tâm hồn. Hình tượng 'sóng' trở nên lãng mạn và gợi cảm hơn.
Hỏi sóng, hỏi gió: 'Gió bắt đầu từ đâu?' rồi lại: 'Khi nào ta yêu nhau?'. Đó là tâm trạng của 'em', của mọi người trong tình yêu. Và chỉ có trong một mối tình mới có những câu hỏi đó. Tình yêu đã đến với 'em' từ khi nào, nhưng việc trả lời câu hỏi của hai tâm hồn 'anh' và 'em' là không dễ dàng. Ở khổ 4, nhân vật trữ tình đã sử dụng lý trí 'em nghĩ' hai lần nhưng vô vọng: 'Em cũng không biết nữa'. Điều đó trở thành một sự thú nhận chân thành, đáng yêu: không biết nguồn gốc của sóng, cũng không biết nguồn gốc của tình yêu.
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ nơi nào?
Em không thể biết nữa
Khi nào chúng ta yêu nhau
Xuân Quỳnh đôi khi tận dụng hình ảnh của “thuyền” và “biển” để diễn đạt nỗi nhớ thương của cặp đôi:
“Những ngày không gặp nhau
Biển bao la đầy nhớ nhung
Những ngày không gặp nhau
Lòng thuyền tan vỡ…”.
(Thuyền và biển)
Năm 1962, nhà thơ Xuân Diệu sáng tác bài thơ tình “Biển” trong đó hình tượng “sóng” được sử dụng để ám chỉ một chàng trai đa tình, đắm chìm trong tình yêu mãnh liệt, nồng nàn:
“Anh ước làm sóng xanh
Hôn cát vàng em mãi
Hôn nhẹ nhàng thật êm
Hôn mãi mãi êm đềm”…
Xuân Quỳnh đã tạo ra một giai điệu hoàn hảo cho tình yêu đôi lứa qua bài thơ “Sóng”. Sóng biển là quy luật vận động của vũ trụ, của đại dương. Tưởng tượng “sóng nhớ bờ” và so sánh với “em”, với nỗi nhớ “lòng em nhớ đến anh…” thật đầy bất ngờ và thú vị.
Trong truyền thống ca dao dân ca, có nhiều câu nói về nỗi nhớ của đôi trai gái. Có nỗi nhớ đậm đà không nguôi: “Nhớ ai mãi thế này?- Nhớ đêm quên ngủ, nhớ ngày quên ăn”. Có nỗi nhớ bồn chồn, lúng túng: “Nhớ ai ra ngẩn ngơ – Nhớ ai ai nhớ bây giờ nhớ ai”. Có nỗi nhớ sục sôi: “Nhớ ai mãi mãi – Như đứng trước lửa, như ngồi bên than. Nhờ đó, chúng ta hiểu sâu sắc nỗi nhớ của “em” trong bài thơ “Sóng”: “Lòng em nhớ đến anh – Cả trong giấc mơ cũng thức” mang đậm sự sâu sắc, bất ngờ và mới lạ.
Nhân vật thiếu nữ trong khổ thơ 3 và 4 của bài “Sóng” đã “tự hát” về mong muốn được yêu thương, sống trong tình yêu hạnh phúc. Hình tượng sóng đem lại những cảm xúc mạnh mẽ, còn “em” hiện diện với sự say đắm, với em, tình yêu là một khát vọng không có điểm dừng.
Phân tích khổ thơ 3, 4 của bài “Sóng” - Mẫu 5
Tình yêu luôn là nguồn cảm hứng không bao giờ cạn cho mỗi nhà thơ, nhà văn. Với trái tim nhạy cảm và khao khát yêu thương, Xuân Quỳnh đã sáng tạo bài thơ “Sóng”, một trong những tác phẩm xuất sắc nhất trong sự nghiệp viết thơ của bà. Đứng trước biển lớn vô tận, nữ sĩ đã thể hiện những suy tư, những câu hỏi về nguồn gốc của tình yêu đôi lứa:
'Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau'
Sau khi sóng hoàn thành nhiệm vụ của mình và vươn ra biển lớn. “Giữa muôn trùng sóng bể” - sóng đã vượt qua giới hạn của mình để tìm kiếm tình yêu chân thành. Đứng trước vẻ đẹp mênh mông của biển cả, “em” có cơ hội suy ngẫm về anh, về bản thân mình và về tình yêu:
'Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên'
Thường thì, cuộc hành trình ra biển lớn là của sóng nhưng ở đây, tác giả đã đồng nhất hình ảnh của sóng và em, để nói lên rằng đây cũng chính là cuộc hành trình của em để tìm kiếm nguồn gốc của tình yêu chân thành. Câu hỏi “Em nghĩ về” kết hợp với câu hỏi “Từ nơi nào sóng lên?” thể hiện mong muốn tìm kiếm, khao khát lời giải thích chi tiết về nguồn gốc của tình yêu. “Từ nơi nào sóng lên?” - câu hỏi này như là tâm trạng của nhiều chàng trai, cô gái. Mọi người đều muốn biết: tình yêu ở đâu mà có, tình yêu từ đâu mà sinh ra? Nhưng không ai có thể đưa ra câu trả lời đầy đủ. Cho nên không khó hiểu nếu người con gái đó còn suy nghĩ, lo lắng như thế này:
'Sóng xuất phát từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau?'
Mỗi khi yêu thương nhiều, con người lại khát khao hiểu biết nhiều hơn. Vì tình yêu, như con sóng kia, phải vượt qua muôn trùng vạn dặm để tìm nguồn gốc. Và như vậy, vì yêu anh, em cũng loay hoay tìm kiếm bản chất của tình yêu chân chính. Nhưng tình yêu từ lâu đã là một bí ẩn, không ai có thể giải thích được, và chính em cũng phải bật mí 'Em cũng không biết nữa'. Sóng hay gió bắt nguồn từ đâu cũng chẳng ai biết, như tình yêu cũng không có điểm đầu và điểm cuối, không có giới hạn và không dễ dàng tìm lời giải. Vậy nên, dù có mong muốn đến đâu, đôi khi chúng ta cũng phải bất lực trước những bí ẩn của tình yêu. Có khi tình yêu được ví như biển cả, rộng lớn và dồi dào như những con sóng cuồn cuộn? Trong sự trân trọng đó, người con gái trở nên bất lực trong việc tìm kiếm nguồn gốc của tình yêu. Tình yêu cũng rộng lớn và bí ẩn như thế giới tự nhiên, đến bất ngờ, khiến ta chợt thổn thức:
'Ai biết lý do của tình yêu
Khó khăn gì một chiều chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây bay, gió xô biển'
(Xuân Diệu)
Tình yêu thường là đề tài quen thuộc trong thơ, nhưng Xuân Quỳnh đã sử dụng bút mình để viết nên một bài thơ đặc sắc về tình yêu nữ tính. Hành trình tìm kiếm tình yêu của cô gái mặc dù gian nan nhưng thể hiện sự khao khát yêu thương và hiểu biết sâu sắc để tìm kiếm một tình yêu chân chính. Có lẽ chẳng có cảm xúc nào khiến con người trở nên mạnh mẽ như thế, cũng vì yêu thương mà ta trở nên mạnh mẽ. Xuân Quỳnh - một trái tim luôn đầy yêu thương đã thổi hồn vào những dòng thơ đầy xúc cảm, để rồi bài thơ ấy luôn đọng sâu trong lòng người đọc với cảm xúc ngọt ngào.
Xuất thân trong hoàn cảnh khó khăn của năm 1967, 'Sóng' đã vượt lên trên dòng thơ cách mạng phổ biến vào thời đó để mang lại cho người đọc những cảm xúc thơ mới mẻ. Điều này khiến nó xứng đáng trở thành một trong những bài thơ tình hay nhất của thế kỷ XX.
Phân tích khổ 3, 4 của bài thơ 'Sóng' - Mẫu 6
Coi thơ là sự sống, là tình yêu, là tất cả ý nghĩa của cuộc sống, Xuân Quỳnh đã gửi trọn những tâm sự, cảm xúc dạt dào, mãnh liệt của mình vào những dòng thơ. Bài thơ “Sóng” của nữ sĩ là một lời chia sẻ tâm trạng, cảm xúc được rất nhiều người đón nhận. Sau hai khổ thơ đầu nói về hình tượng sóng và quy luật của tình yêu, khổ thơ ba và bốn tiếp tục để lại trong lòng người đọc những suy nghĩ, ấn tượng đặc biệt.
Xuân Quỳnh, tên khai sinh là Nguyễn Thị Xuân Quỳnh, một nghệ sĩ tài năng và tinh tế, người con của đất Hà Tây (nay thuộc Hà Đông, Hà Nội). Đọc thơ của Xuân Quỳnh, những cảm xúc, suy tư mà nữ sĩ gửi gắm đã làm bao người đọc trăn trở và mong muốn được chia sẻ. Có những bài thơ tràn ngập hạnh phúc đắm say, có những dòng thơ đậm nỗi suy tư, trăn trở. Sự đằm thắm, dịu dàng nhưng cũng đầy mạnh mẽ, táo bạo đã giúp cho những cảm xúc ấy đi vào thơ với dáng vẻ rất riêng, đậm chất Xuân Quỳnh. Với nhà thơ, văn chương nghệ thuật, đặc biệt là thơ ca, có vai trò quan trọng, giống như sự sống, tình yêu của cuộc đời mình: “Nếu ngày mai em không làm thơ nữa/ Cuộc sống trở về bình yên/ Ngày nối nhau trên đường phố êm đềm/ Không nỗi khổ, không niềm vui kinh ngạc…”. Bài thơ “Sóng” được nhà thơ viết năm 1967 trong chuyến đi thực tế đến biển Diêm Điền, Thái Bình. Tác phẩm này được rút từ tập “Hoa dọc chiến hào” xuất bản năm 1968, được xem như một bông hoa lạ trong vườn thơ chống Mỹ. Hai khổ thơ đầu tiên của nhà thơ đã tạo dựng hình ảnh của sóng và quy luật của tình yêu. Đến với hai khổ thơ sau đó là nói về sóng và hành trình tìm kiếm nguồn cội của tình yêu.
Khổ ba và bốn trong bài thơ nói về sóng và hành trình tìm kiếm nguồn cội của tình yêu:
'Trước biển cả muôn trùng sóng
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về đại dương lớn
Từ đâu sóng trỗi dậy?
Sóng bắt đầu từ hơi thở của gió
Và gió, nó xuất phát từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta mới yêu nhau?'
Nghĩ về “yêu”, nhà thơ Xuân Diệu từng viết:
'Yêu là chết ở trong lòng một ít
Vì mấy khi yêu mà được yêu đáp lại
Dù ta trao đi nhiều nhưng nhận về ít
...
Và cuộc đời này giống như sa mạc cô đơn
Và tình yêu, nó như một sợi dây buộc chặt
Yêu, là chết ở trong lòng một ít'
Đối với Xuân Diệu, “yêu là chết ở trong lòng một ít”. Đối với Xuân Quỳnh, bà truyền tải suy tư về tình yêu thông qua hình ảnh của những cơn sóng. Nữ sĩ đặt ra một loạt câu hỏi trăn trở để gửi đi những suy nghĩ sâu xa: “Từ đâu sóng trỗi dậy?”, “Gió, nó bắt đầu từ đâu?, “Khi nào ta mới yêu nhau”. Những câu hỏi này không chỉ tái hiện hình ảnh những con sóng trên biển mênh mông mà còn ám chỉ đến những sóng cảm xúc trong lòng người con gái đang yêu. Từ hình ảnh của những con sóng, nhà thơ khơi mào cho hành trình tìm kiếm nguồn gốc của tình yêu và cố gắng lý giải bản chất sâu xa, ý nghĩa của tình yêu. Xuân Diệu đã viết trong bài thơ “Vì sao”:
'Làm sao có thể hiểu rõ được tình yêu
Nó không có ý nghĩa gì cả, chỉ là một buổi chiều
Nó chiếm lấy tâm hồn ta bằng ánh nắng yếu ớt
Hoặc bằng những đám mây nhẹ, bồng bềnh, gió nhẹ nhàng vuốt ve'
Xuân Diệu – vị vua của thơ tình Việt Nam vẫn cảm thấy bối rối khi phải khám phá và định nghĩa hai từ “tình yêu”. Xuân Quỳnh cũng vậy, bà cũng gửi nỗi băn khoăn đó vào thơ, vào bài “Sóng” khi chân thành thú nhận rằng: “Em cũng không biết nữa”. Thú nhận? Đúng, đó là một lời thú nhận về sự bất lực của con người trước hành trình tìm kiếm nguồn gốc của tình yêu. Tuy nhiên, đó cũng là một sự nhận thức. “Em”, có lẽ cũng chính là nhà thơ đã nhận ra một chân lý: tình yêu là một điều gì đó vô cùng thiêng liêng, đẹp đẽ, mà chúng ta chỉ có thể ngắm nhìn, cảm nhận mà không thể định nghĩa được.
Bài thơ “Sóng”, và đặc biệt là hình ảnh của sóng đã phần nào thể hiện được những suy tư sâu sắc, lo âu trong tâm trí của Xuân Quỳnh. Nữ sĩ suy ngẫm về tình yêu – một tình cảm vĩnh cửu, cao quý. Đó có thể là một tình cảm đầy đối lập. Và từ đọc khổ thơ ba, bốn, chúng ta hiểu được tình yêu trong suy nghĩ của Xuân Quỳnh cũng là một tình yêu đẹp chỉ có thể cảm nhận mà không thể tìm ra nguồn gốc và định nghĩa, giải thích được. Từ sự nhận thức đó, những người yêu văn chương, yêu thơ của Xuân Quỳnh càng ngưỡng mộ hơn với bài thơ “Sóng” và yêu thích cái nhìn nghệ thuật tinh tế cùng cách diễn đạt sống động, sáng tạo của nhà thơ.
Phân tích khổ 3, 4 bài Sóng - Mẫu 7
Thơ của Xuân Quỳnh dù đã lắng nghe bao lần, ta vẫn thấy những dấu hiệu của sự lo sợ mong manh cùng vẻ đẹp của một tâm hồn nhạy cảm, giàu cảm xúc. Và đó, chính là nét đặc trưng của vẻ nữ tính làm nên bản sắc của Xuân Quỳnh, mà trong bài thơ “Sóng”, tác giả đã thể hiện một cách toàn diện nhất.
“Trước biển cả muôn trùng sóng
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về đại dương lớn
Từ đâu mà sóng nổi lên?'
Đứng trước biển khơi rộng lớn bao la, tâm hồn nhạy cảm tinh tế của một trái tim yêu bỗng dưng trào lên những xúc cảm mãnh liệt về người mình thương nhớ. Đồng thời, trạng thái ấy cũng phần nào khẳng định trái tim yêu tha thiết mãnh liệt của Xuân Quỳnh, ở bất cứ không gian và thời gian nào, nỗi nhớ luôn hiện hình luôn trực trào lên. Từ câu hỏi về cội nguồn của cơn sóng - biểu tượng của sự sống, sự vĩnh cửu, bất tận, nhà thơ cất lên nỗi băn khoăn về nguồn gốc của tình yêu. Đi từ thiên nhiên rộng lớn đầy những bí ẩn để gắn kết nó với nỗi niềm khắc khoải trong lòng người, quả nhiên, cách diễn đạt của Xuân Quỳnh đã làm mềm đi rất nhiều tính chất nghi vấn trong lời gõ cửa của trái tim.
Đặc biệt, nếu để ý dấu phẩy ngăn cách ở câu thơ thứ hai chính là một cách làm “điệu thơ” rất có duyên của Xuân Quỳnh. Nó khiến câu thơ vốn đơn thuần mang tính chất tự sự, bỗng dưng được thổi hồn để mang chút ngập ngừng, âu lo vốn là nét đặc trưng của hồn thơ Xuân Quỳnh - một hồn thơ nhạy cảm, giàu trực cảm. Câu thơ đã đặt cả người được nhớ và người đang nhớ vào trong một mạch chảy, khiến cho cảm xúc thơ càng rạo rực, càng cho thấy tấm lòng của nhân vật trữ tình trong tình yêu.
“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau?”
Cắt nghĩa, lý giải về nguồn gốc của tình yêu đã từng được thi sĩ Xuân Diệu với đôi mắt xanh non rộn biếc nhấn mạnh: Làm sao có thể cắt nghĩa được tình yêu? Nhưng, ngay sau khi phủ nhận, Xuân Diệu lại dí dỏm đưa ra câu trả lời của riêng mình:
“Không khó gì một buổi chiều
Nó chiếm lấy hồn ta bằng ánh nắng mặt trời nhẹ nhàng
Bằng những đám mây trôi, và gió hiu quạnh”
Thì với Xuân Quỳnh chị không ham lí giải, phân tích dù trong lòng có bao bức xúc đòi tìm ra tận bể, để được thấu hiểu, để được đồng điệu. Điều mà nhà thơ muốn bộc bạch ở đây là sự thể hiện tự nhiên tựa như một lời giãi bày về mặt tình cảm hơn là thể hiện sự phân tích lý tính rạch ròi. Thậm chí, đó còn là lời thú nhận rất duyên dáng và đậm chất nữ tính của nhà thơ về sự bất lực khi không thể, cắt nghĩa, lý giải được bản chất của tình yêu nhiệm màu: em cũng không biết nữa. Cái lắc đầu rất nữ tính ấy hóa ra là ẩn dấu sau nó còn là sự thấu hiểu sâu sắc và nhận thức được rõ ràng tình yêu, tự nó là một cuốn từ điển riêng, là một chân trời mới lạ mà ở đó người ta chỉ có thể cảm nhận, không thể cắt nghĩa. Tình yêu là một địa hạt chứa đựng những triết lí của riêng nó, nó là câu chuyện của trái tim và đòi hỏi sự cảm nhận, lắng nghe, nó nằm ngoài sự xét đoán của lý trí. Tựa như trái tim yêu của Xuân Quỳnh đã dành tất cả sự chân thành tha thiết để mong thấu hiểu được những nội hàm huyền bí ở trong nó, nhưng nếu như tình cảm và cảm xúc có thể cân đo đong đếm và cắt nghĩa, người ta đã chẳng còn hứng thú bởi những điều mới mẻ, kì diệu mà tình yêu mang lại.
Chính Ta-go trong bài thơ tình số 28 cũng đã bày tỏ:
“Trái tim anh lại là tình yêu
Nào ai biết được chiều sâu và bến bờ của nó
Em là nữ hoàng của vương quốc đó
Ấy thế mà em có biết trọn nó đâu”.
Nhưng, nếu thơ Ta-go là tiếng nói hướng nội truy tìm bản thể để hướng tới những suy tưởng triết lý sâu sắc thì thơ Xuân Quỳnh hướng ngoại để hướng nội, nên ở đây tính chất triết lý suy tưởng được giấu bên ngoài vẻ hồn nhiên trực cảm, do đó dễ khơi gợi sự đồng điệu cảm xúc bên ngoài và đánh thức những suy tưởng bên trong độc giả.
Chỉ với hai khổ thơ ngắn, nhưng cách diễn đạt nhỏ nhẹ cùng với những câu hỏi vừa như nghi vấn, vừa như giãi bày đã phần nào lột tả nét nữ tính, mềm mại trong hồn thơ Xuân Quỳnh. Đồng thời ở hai khổ thơ này, người đọc cũng thấy thêm một nét mới mẻ nữa của những trái tim yêu trong hành trình kiếm tìm, chinh phục, lí giải cội nguồn của tình yêu.
Phân tích khổ 3, 4 của bài thơ Sóng - Mẫu 8
Tình yêu là món quà vô giá mà thượng đế đã ban tặng con người. Đó là tiếng lòng đồng điệu giữa những tâm hồn khát khao yêu thương, đồng cảm, gắn kết trái tim lại với nhau. Có lẽ chính vì vậy mà tình yêu luôn là chủ đề muôn thuở trong thơ ca. Nhắc đến thơ ca tình yêu, bên cạnh những tên tuổi lớn như Puskin, Tago trên thi đàn thế giới, thì ta cũng không quên nhắc đến những tên tuổi lớn của nền văn học Việt Nam như Xuân Diệu, Nguyễn Bính,… Và đại diện cho tình yêu nồng nàn đằm thắm của người phụ nữ, không thể không nhắc đến Xuân Quỳnh. Nữ sĩ viết rất nhiều về tình yêu, nhưng để lại dấu ấn sâu đậm phải kể đến bài thơ Sóng. Tác phẩm chính là tiếng lòng nhẹ nhàng nhưng cũng rất mạnh mẽ của người phụ nữ trong tình yêu, đặc biệt ở khổ 3 và 4 của bài thơ.
Xuân Quỳnh tên khai sinh là Nguyễn Phạm Xuân Quỳnh, sinh năm 1922 mất năm 1980. Xuân Quỳnh từ nhỏ sống chung và được bà nuôi lớn. Chính những ngày tháng sống bên cạnh bà đã hun đúc cho Xuân Quỳnh một hồn thơ nhẹ nhàng đầy nữ tính.
Nhắc đến Xuân Quỳnh người ta thường nghĩ ngay đến vai trò nhà thơ, nhưng ít ai biết được nấc thang đầu tiên Xuân Quỳnh đến với nghệ thuật là làm diễn viên múa. Xuân Quỳnh từng tham gia khóa học tại trường Bồi dưỡng những người trẻ viết văn (Khóa I) do Hội Nhà văn Việt Nam tổ chức. Sau đó bà hoạt động tại các tờ báo lớn như báo Văn nghệ, báo Phụ nữ Việt Nam. Xuân quỳnh còn là ủy viên Hội Nhà văn Việt Nam.
Bên cạnh sự nghiệp văn học, cuộc sống cá nhân của nhà thơ cũng đã có hạnh phúc. Tuy ở giai đoạn đầu, Xuân Quỳnh có một cuộc hôn nhân không trọn vẹn nhưng cuối cùng cô đã tìm thấy bên đỗ bình yên bên cạnh Lưu Quang Vũ. Thế nhưng trong một tai nạn định mệnh, đã cướp mất đi hai tài năng của văn học Việt Nam là Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ.
Nhắc về sự sáng tác của Xuân Quỳnh, bà để lại cho thế hệ sau một tâm hồn nhẹ nhàng và đậm đà. Điều này hiển nhiên qua cả hai phong cách sáng tác của bà, từ thơ về tình yêu đến thơ về thiếu nhi. Trong bài thơ Sóng, ta thấy một Xuân Quỳnh nhẹ nhàng nhưng cũng dữ dội và mãnh liệt. Bằng cách sử dụng hình ảnh của sóng, bà đã tinh tế kể lên những cảm xúc và tình cảm sâu thẳm của một người phụ nữ trong tình yêu.
Khởi đầu khổ thơ thứ ba là một không gian mênh mông vô tận:
“Trước muôn trùng sóng bể”
“Muôn trùng” ở đây ám chỉ sự vô số. Điều này mở ra một không gian mênh mông vô cùng. Biển đã rộng lớn, nhưng trong câu này, nó càng trở nên vô hạn hơn khi kết hợp với “muôn trùng sóng bể”. Chỉ có trong một không gian rộng lớn như vậy, sóng mới có thể tự do tung hoành. Trong không gian đó, sóng tồn tại với tất cả những suy nghĩ và cảm xúc của chính mình. Và đó không chỉ là không gian cho sóng mà còn là không gian tâm tư của em.
Trong không gian mênh mông ấy, con người thường cảm thấy nhỏ bé. Mặc dù biển có vẻ yên bình, nhưng dưới đáy biển lại luôn sôi động không ngừng. Thời gian cũng vậy. Nó diễn ra chậm rãi mà không hề ngừng lại, nhưng con người không nhận ra điều đó. Mọi thứ luôn tiếp tục di chuyển. Trong sự di chuyển của thời gian, con người không thể can thiệp được. Chỉ có thể chấp nhận sự thay đổi như một phần tất yếu của cuộc sống.
Dòng thời gian giống như dòng nước luôn chảy không ngừng, không chút nghỉ ngơi, vô tận như cuộc sống này. Điều này làm cho con người khi đứng trước không gian bao la luôn nhận ra rõ ràng hơn về bản thân mình. Xuân Quỳnh cũng không ngoại lệ. Bà bắt đầu suy ngẫm về cuộc sống, về tình yêu.
Nếu ở hai khổ thơ đầu,
“Dữ dội và dịu êm
Ồn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu mình
Sóng tìm đến tận bể
Ôi con sóng của ngày xưa
Và ngày nay vẫn như vậy
Nỗi khao khát tình yêu
Thấm nhuần trong tim trẻ”
sự xuất hiện của nhân vật trữ tình “em” chỉ là một cách gián tiếp, nhưng đến câu thơ này, nhân vật trữ tình đã xuất hiện trực tiếp
“Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn”
Điệp cấu 'em suy nghĩ về...' nhấn mạnh nỗi lòng sâu thẳm của riêng mình Xuân Quỳnh.
Thơ mượn hình ảnh sóng để diễn đạt về tình cảm mạnh mẽ của Xuân Quỳnh dành cho người ấy.
Trong không gian rộng lớn, anh là điều đầu tiên hiện hữu trong tâm trí của em.
Tuy không lên tiếng nhưng nỗi lo âu về tình yêu của em dành cho anh vẫn hiện hữu trong tâm trí.
Khăn thương nhớ, đèn không tắt, mắt không yên... tất cả là những biểu hiện của nỗi lo âu trong tình yêu của em.
(Câu ca dao)
Hoặc những lời chia sẻ tâm tư:
'Hòn đá vẫn cứng vững dưới dòng nước chảy
Hòn đá bạc màu vì ánh sáng sương mù
Em thầm thương anh không dám lên tiếng
Lo sợ mẹ như biển, lo sợ cha như trời
Anh và em cũng muốn đoàn kết nhưng cũng sợ những biến cố không lường trước.
(Câu ca dao)
Từ câu chuyện của chúng ta, đột nhiên lại chuyển sang câu chuyện về sóng nước:
'Sóng bắt đầu từ đâu'
Sự chuyển đổi này dường như không có lý nhưng nếu nhìn vào tâm trạng thì lại không hề là vô lý. Bỏ qua những suy tư về tình yêu của chúng ta và những điều hạnh phúc, để tìm kiếm nguồn gốc của tình yêu. Cảm xúc cứ trào dâng, không ngừng. Câu hỏi 'Sóng bắt đầu từ đâu' không chỉ là sự hỏi ngơ, nó còn chứa đựng nhiều hơn thế. Tìm hiểu về sóng biển cũng chính là tìm hiểu về tình yêu.
'Sóng bắt đầu từ đâu'
'Gió bắt đầu từ nơi nào'
Câu hỏi 'Sóng bắt đầu từ đâu' đã được giải đáp thuyết phục. Sóng được tạo ra bởi sức gió trên mặt nước. Vậy thì câu hỏi ban đầu đã có câu trả lời. Nhưng trái tim liệu có dừng lại ở đó không. Câu trả lời là không. Tiếp tục từ câu hỏi đó, lại là một câu hỏi 'Gió bắt đầu từ nơi nào'. Câu hỏi này như muốn tìm hiểu sâu hơn về nguồn gốc của sóng, hoặc chính là của tình yêu mà trái tim em đang rung động.
Nếu kéo dài mãi, liệu có tìm ra nguồn gốc không? Câu trả lời là không, vì mỗi câu trả lời tạo ra một câu hỏi mới. Vậy nên, ta chỉ có thể mỉm cười nhẹ nhàng trước những câu hỏi ấy.
'Em cũng không biết nữa'
Cái lắc đầu biểu lộ sự phức tạp của tình cảm. Dù có thể lý giải khoa học về nguồn gốc của gió, nhưng trái tim không quan tâm đến điều đó. Bởi lẽ tình yêu vượt xa khỏi lý trí, nó chỉ cần cảm nhận và yêu thương.
'Khi nào ta yêu nhau'
Câu hỏi này là vấn đề vĩ đại trong tình yêu. Lý trí không thể trả lời nó, chỉ có trái tim mới có thể. Tình yêu không cần lời giải thích, nó chỉ cần được cảm nhận và hiểu.
Em không biết khi nào tình yêu bắt đầu, nhưng điều đó không quan trọng. Tình yêu không cần lời giải thích, chỉ cần cảm nhận và yêu thương.
'Làm sao mà định nghĩa được tình yêu'
'Có ý nghĩa gì đâu một buổi chiều'
Nó bao trùm ta bằng ánh nắng nhạt
Bằng những đám mây nhẹ và cơn gió hiu hiu'
(Vì sao – Xuân Diệu)
Và em cũng không biết tình yêu của chúng ta bắt đầu khi nào, chỉ biết con tim em đã rung động khi yêu anh. Đó là khoảnh khắc tình yêu của em dành cho anh bắt đầu nảy nở. Em không quan tâm tình yêu bắt đầu từ khi nào, điều em cần là sống trong tình yêu của anh, và làm cho tương lai của chúng ta thêm phần tươi đẹp. Tìm hiểu về tình yêu không phải để phê phán hay oán trách, mà là để thêm yêu giây phút ở bên nhau.
Sử dụng hình ảnh của sóng, Xuân Quỳnh đã rất tinh tế để thể hiện tình cảm sâu lắng trong lòng người. Thơ năm chữ đóng vai trò quan trọng trong việc gợi lên nhiều cảm xúc, kết hợp với hình ảnh tạo nên một nét đặc biệt cho bài thơ. Thành công đến từ ngôn từ trần thuật, lồng ghép giọng kể và giọng tâm tình. Đôi khi, người đọc cảm thấy sóng và em như một, hai thứ đã hòa vào nhau.
Chỉ với hai khổ thơ ngắn, cô đọng nhưng vẫn truyền đạt được nỗi lòng của người phụ nữ trong tình yêu. Đó là một tình yêu đầy thiết tha và da diết. Đồng thời, đó cũng là một bức tranh thi vị về tính yêu nữ tính. Nói lên những cảm xúc nhẹ nhàng về tình yêu, nhưng vẫn đủ sâu để ta suy ngẫm.
Phân tích bài thơ Sóng khổ 3, 4 - Mẫu 9
Trong hàng ngũ những nhà thơ trẻ thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, Xuân Quỳnh nổi tiếng với sự trẻ trung, tươi mới và nữ tính trong thơ. Tình yêu, qua bút pháp của bà, luôn thể hiện sự mạnh mẽ, táo bạo và chân thành của phụ nữ. Tất cả được thể hiện trong một tiếng thơ đơn giản, tự nhiên như bản năng - 'Sóng', đặc biệt là khổ thơ ba và bốn.
Bài thơ là sản phẩm của một chuyến đi thực tế đến vùng biển Diêm Điền - Thái Bình vào cuối năm 1967, được xuất bản trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào” (1968). Trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, con người Việt Nam lại bày tỏ tình yêu, tình cảm riêng tư và vĩnh cửu nhất của con người. Vì vậy, bài thơ được coi như 'bông hoa lạ' nở 'dọc chiến hào' trong những năm kháng chiến chống Mỹ. Sau hai khổ thơ đầu về quy luật của tình yêu, 'em' vẫn còn muốn tìm kiếm căn nguyên, nguồn gốc của tình yêu.
Đứng trước vẻ đẹp lớn lao của biển, mọi người có những suy nghĩ khác nhau. Nhưng Xuân Quỳnh lại có những suy tư chân thực và cụ thể nhất:
'Trước muôn trùng sóng bể'
'Em nghĩ về anh, em'
'Em nghĩ về biển lớn'
'Từ nơi nào sóng lên?'
Trước sức mạnh và kỳ diệu của tình yêu, con người luôn khao khát khám phá những bí ẩn về nó, luôn muốn tìm hiểu cội nguồn của tình yêu. Tuy nhiên, đó lại là một trạng thái tâm lý khó giải thích bằng những lý lẽ thông thường, khó mà có ai có thể trả lời một cách chính xác về nguyên nhân, nguồn gốc của tình yêu, giống như lúc Xuân Diệu băn khoăn: “Làm sao cắt nghĩa được tình yêu?”. Câu hỏi: “Từ nơi nào sóng lên” nhẹ nhàng như hơi thở, dường như không đáng chú ý nhưng lại gợi lên nhiều suy tư trong lòng người. Vẫn là ước muốn tìm hiểu đến cùng về bản chất: “Con người từ đâu đến? Họ sẽ đi về đâu? Tình yêu từ đâu mà phát sinh?”
Khổ thơ tiếp theo như là một loạt câu hỏi liên tục như những đợt sóng vô tận, không ngừng, đưa con người vào những suy ngẫm vô tận:
“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”
Trả lời cho câu hỏi: “Từ nơi nào sóng lên?”, lời giải thật đơn giản, nhanh chóng: “Sóng bắt đầu từ gió”. Câu hỏi thứ hai khó khăn hơn, lý trí muốn đẩy những thắc mắc đến tận cùng: “Gió bắt đầu từ đâu?”. Những câu hỏi từ từ từ lúc nằm im bên sóng, rồi lại trào lên đỉnh sóng như những suy tư. Nhân vật trữ tình không nhìn thấy sóng mà cảm nhận về sóng. Theo những con sóng, nhà thơ bắt đầu hành trình tìm kiếm nguồn gốc của tình yêu và phân tích, lý giải bản chất của tình yêu. Đó cũng là khát vọng vĩnh cửu của bao cặp đôi. Câu trả lời không chỉ là việc thú nhận, mà còn là sự nhận biết: “Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau”. Thú nhận sự bất lực trong việc tìm kiếm nguồn gốc của tình yêu nhưng cũng là sự nhận biết sâu sắc: tình yêu là một điều kỳ diệu, con người chỉ có thể cảm nhận chứ không thể tìm hiểu nguồn gốc, cũng không thể định nghĩa rõ ràng, phân biệt. Chẳng khác gì Xuân Diệu đã chia sẻ:
“Làm sao cắt nghĩa được tình yêu
Có khó gì đâu một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu”
Xuân Diệu hỏi để giải thích còn Xuân Quỳnh chú trọng vào tiếng nói của tình yêu. Hỏi chỉ để cảm nhận sự hiện hữu của tình yêu.
Như vậy, qua hình ảnh của sóng, Xuân Quỳnh đã biểu hiện được những trải nghiệm, suy ngẫm về nguồn gốc của tình yêu và vẻ đẹp của người phụ nữ yêu. Sự kết hợp giữa hình ảnh sóng và em đã mô tả rõ vẻ đẹp dịu dàng, tinh tế, đồng thời mãnh liệt và truyền thống, hiện đại của một tình yêu chân thành, thiết tha. Thể thơ năm chữ với cách ngắt nhịp tự nhiên đã truyền đạt được âm hưởng dạt dào của sóng biển, sóng lòng. Câu hỏi tự nhiên, hình ảnh thơ trong trẻo lại chứa đựng sức mạnh gợi mở và suy tưởng đầy ý nghĩa.
Một nhà phê bình Pháp đã khẳng định: “Thơ, tự truyện của khao khát” có lẽ đã được dành cho Xuân Quỳnh. Thơ, với bà, là sự sống, là tình yêu, làm thơ là sống với chính mình, sống đầy đủ và toàn vẹn. Đọc thơ Xuân Quỳnh, chúng ta cũng cảm nhận được tình yêu và nghe thấy khao khát trong lòng. Đó là lý do, vượt qua thời gian, thơ vẫn và sẽ sống cùng chúng ta đến hết cuộc đời.
Phân tích Sóng khổ 3, 4 - Mẫu 10
Cuộc sống như một bông hoa, tình yêu như mật ngọt”, nhà văn lớn V.Hugo đã từng phát ngôn như thế. Tình yêu là món quà quý giá mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Đó cũng là nguồn cảm hứng không bao giờ cạn của các nghệ sĩ. Nói về thơ tình Việt Nam hiện đại, không thể không nhắc đến nữ hoàng tình yêu Xuân Quỳnh – người đã mang lại cho làng thơ Việt Nam một tình yêu đầy nồng nàn, táo bạo và thiết tha, dịu dàng và hồn nhiên, giàu cảm xúc mà sâu lắng những trải nghiệm suy tư. “Sóng” là một trong những tác phẩm tình yêu xuất sắc nhất của Xuân Quỳnh. Trước biển lớn, Xuân Quỳnh đã tỏ ra thẳng thắn, băn khoăn về nguồn gốc của tình yêu của mình.
Đối diện với bãi biển sóng vỗ
Em nhớ về anh, em
Em nhớ về cả biển rộng lớn
Từ đâu sóng trỗi dậy
Sóng bắt nguồn từ hơi thở của gió
Cái nào là nguồn của nguồn
Em cũng không biết nữa
Khi ta chợt yêu nhau
Dòng thơ “Trước bãi biển sóng vỗ” cho thấy sóng đã về tới bờ, đã hoàn thành cuộc hành trình đầy công lao. Đối diện với biển lớn là đối mặt với vô tận, một môi trường sống mới hoàn toàn khác biệt với dòng sông nhỏ hẹp xưa kia, khiến niềm khát khao tự nhiên và tất yếu nảy sinh. Thường thường, trong khổ thơ này, nhà thơ sẽ viết “sóng suy nghĩ về”, nhưng nhà thơ lại chọn viết “em nghĩ về”, để tạo ra sự đồng nhất giữa sóng và em. Hành trình của sóng cũng là hành trình của em. Trong đoạn kết “Em nhớ về anh, em – Em nhớ về biển rộng lớn” ẩn chứa niềm khao khát của một phụ nữ về tình yêu, về bản thân, về một môi trường sống mới.
Từ nơi nào sóng bắt đầu vỗ về
Đó là câu hỏi đã khiến nhiều cặp đôi băn khoăn và không ai có thể trả lời một cách rõ ràng, chính xác. Càng đắm say, càng nhận ra tình yêu huyền bí bao nhiêu. Con người thường tôn trọng tình yêu của kiếp này, không biết liệu đó có phải là sự hẹn hò của kiếp sau hay không. Nữ thi sĩ Xuân Quỳnh cũng không phải là ngoại lệ, cũng đầy băn khoăn, thắc mắc, chiếm giữ đi tìm lời giải đáp. Nhưng cuối cùng Xuân Quỳnh cũng phải thừa nhận với một cái gật đầu dễ thương:
Em cũng không rõ nữa
Lúc nào chúng ta yêu nhau
Điều thú vị là sau cái gật đầu dễ thương đó, người đọc khám phá ra những định nghĩa mơ hồ nhưng hấp dẫn của tình yêu theo cách riêng của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh. Trước sóng biển vô tận, trước biển lớn, tại sao bà lại nghĩ đến chúng ta, tức là tình yêu của đôi ta? Có thể tình yêu của đôi ta cũng mênh mông, sâu lắng như biển cả, vô tận. Sóng, biển, gió từ đâu mà có? “Em cũng không rõ nữa” và tình yêu cũng vậy. Không ai biết điểm bắt đầu, điểm kết thúc, không ai biết nơi mà tình yêu bắt đầu và kết thúc. Tình yêu vẫn là một điều huyền bí như chính thế giới tự nhiên. Tình yêu đến và đi có thể chỉ là như một hơi thở thoáng qua, để lại cảm giác ngọt ngào trong tim để rồi nhớ mãi, yêu mãi.
“Tình yêu luôn có quy luật riêng mà lý trí không thể hiểu được”. Tình yêu đôi lứa như đại dương, tự nhiên và bí ẩn. Đó là những điều mà ai cũng biết. Xuân Quỳnh đóng góp bằng cách tạo ra một giọng điệu rất riêng, tràn đầy nữ tính, về những điều cổ xưa ấy. Không theo lối tư duy logic như Xuân Diệu, Xuân Quỳnh nói với giọng của trái tim. Không rõ ràng và cụ thể, Xuân Quỳnh chỉ khơi gợi để người đọc tự suy ngẫm. Điều đó tạo nên sức hút đặc biệt của Xuân Quỳnh.
Phân tích Sóng khổ 3, 4 - Mẫu 11
Nếu Xuân Diệu được biết đến là “Ông hoàng thơ tình” thì Xuân Quỳnh lại là nữ hoàng của tình yêu. Viết về tình yêu, Xuân Quỳnh đã để lại nhiều tác phẩm xuất sắc cho văn học Việt Nam. Bài thơ “Sóng” là một điển hình. Trong tác phẩm này, Xuân Quỳnh thể hiện mong ước của một cô gái trẻ muốn được yêu, được yêu thương, và sống trong một tình yêu hạnh phúc, chân thành. Điều này thể hiện rõ qua các khổ thơ số 3 và 4:
Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ đâu sóng vần vũ?
Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau
Sóng là hiện tượng thiên nhiên muôn đời trên biển cả bao la. Khi vũ trụ còn tồn tại, biển vẫn “muôn trùng sóng bể”, sóng sẽ luôn đổ về bờ. Đó là biểu tượng cho sức sống vĩnh hằng, kỳ diệu, cho sự tồn tại không thay đổi với thời gian. Bằng hình ảnh “sóng ngày xưa” và “ngày sau”, và từ “ôi” đầy cảm thán, trạng thái “vẫn thế”, Xuân Quỳnh tài tình diễn đạt khát vọng tuyệt vời.
Sóng ở đây chính là sóng trong lòng, luôn đập dạt, dâng trào trong trái tim yêu thương chân thành. Sóng chính là “em”. Biển là bao la của trời đất. Sóng biển vĩnh cửu cùng với tình yêu là câu chuyện vĩnh hằng của đôi trái tim, là “khát vọng” từ xưa đến nay. Sự vĩnh cửu được thể hiện qua không gian và thời gian. Với từ “trẻ” ở cuối câu, Xuân Quỳnh nhấn mạnh sức sống mãnh liệt của tình yêu, đem lại cho tuổi trẻ những rung động đặc biệt, niềm vui, và viết nên những kỷ niệm đẹp trong thanh xuân.
Phụ nữ, người luôn mong muốn yêu và trân trọng tình yêu, luôn muốn khám phá bí mật của tình yêu:
'Trước muôn trùng sóng biển
Em nghĩ về anh em
Em nghĩ về biển lớn
Từ bao giờ sóng trỗi dậy?'
Những suy tư, nỗi lo âu trong lòng nữ thi sĩ được hiện lên qua những câu thơ bắt đầu với 'em nghĩ'. Bà đối mặt với mênh mông của đại dương, nhớ về sự vô tận của tình yêu. Nhưng tình yêu không chỉ mênh mông, nó còn ẩn chứa nhiều bí ẩn khiến con người luôn tìm kiếm đáp án. Có lẽ chỉ qua yêu thương, ta mới hiểu được cội nguồn của tình yêu:
'Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau?'
Câu trả lời cho câu hỏi 'Từ bao giờ sóng trỗi dậy?' dường như đơn giản: 'Sóng bắt đầu từ gió'. Nhưng câu hỏi 'Gió bắt đầu từ đâu?' lại khiến ta bất ngờ, không chắc chắn. Những câu hỏi này diễn tả tâm trạng của nhà thơ. Theo con sóng đại dương, bà khám phá cội nguồn của tình yêu, lý giải bản chất của nó.
Cuối cùng, câu trả lời là: 'Em cũng không biết nữa/ Khi nào ta yêu nhau'. Đây là sự thú nhận về sự khó hiểu của tình yêu. Tình yêu là trừu tượng, chỉ cảm nhận được, không thể giải thích rõ ràng. Giống như Xuân Diệu từng nói:
'Khó gì đâu cắt nghĩa tình yêu
Trong một buổi chiều bình yên
Nó thấm hồn ta bằng nắng vàng
Cùng mây trắng, gió hiu hiu'
Mặc dù chỉ là ba khổ thơ, nhưng Xuân Quỳnh đã tài tình sử dụng các kỹ thuật nghệ thuật cùng hình ảnh gợi cảm để tạo ra sự đặc biệt, đặc sắc, đặc biệt là việc sử dụng điệp từ và câu hỏi tu từ. Thể thơ ngắn với cách ngắt nhịp phóng túng đã tạo ra âm nhạc dồn dập. Nhịp điệu từ nhẹ nhàng đến cảm xúc. Với việc sử dụng hình ảnh sóng, Xuân Quỳnh đã truyền đạt những suy ngẫm về cội nguồn của tình yêu và khát vọng của trái tim phụ nữ về một tình yêu chân thành và thiêng liêng.
Hai khổ thơ này đã góp phần không nhỏ vào thành công của 'Sóng' và cũng làm nổi bật tinh thần thơ của Xuân Quỳnh. Đọc thơ của bà, chúng ta có thể cảm nhận được nhịp đập của tình yêu và lắng nghe tiếng trái tim mình. Vì vậy, bất chấp thời gian trôi qua, thơ của Xuân Quỳnh vẫn sống mãi trong lòng người đọc.
Phân tích Sóng khổ 3, 4 - Mẫu 12
Trong số các nhà thơ nữ, Xuân Quỳnh được coi là nữ hoàng của tình yêu. Bà đã viết nhiều về cuộc sống hàng ngày, nhưng tình yêu chính là đề tài nổi bật nhất, làm nên tên tuổi của bà trong văn học. Tiếng thơ của Xuân Quỳnh luôn chứa đựng nỗi lòng yêu thương chân thành và mãnh liệt, nhưng cũng đầy âu lo và lo âu. Trong bài thơ 'Sóng', hồn thơ của bà hiển hiện rõ hơn qua bốn khổ thơ đầu. Khổ thơ 3 và 4 thể hiện rõ khát vọng sâu sắc, nồng nhiệt và cả sự chông chênh của phụ nữ trong tình yêu.
Hai biểu tượng đáng chú ý trong bài thơ là sóng và em. Em đi kèm với sóng, đại diện cho cái tôi của người phụ nữ trong tình yêu. Nhà thơ sử dụng hình ảnh của sóng để so sánh và làm nổi bật hơn em. Dù là em hay là sóng, cả hai đều là biểu tượng của tác giả, của tình yêu mãnh liệt và sâu đậm của bà.
Sự khát khao trong tình yêu được thể hiện một cách chân thành và tài tình. Người phụ nữ luôn mong muốn khám phá những bí mật của tình yêu:
'Muôn trùng sóng biển trước mặt
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ khi nào sóng trỗi dậy?'
Các câu thơ bắt đầu bằng cấu trúc 'Em nghĩ' gợi lên những suy tư sâu sắc của người phụ nữ. Những lo lắng, suy nghĩ được giải tỏa. Hình ảnh em không còn che đậy bởi sóng mà hiện lên rõ ràng trước bề mênh mông của thế giới. Người phụ nữ đối mặt với không gian bao la đó, bày tỏ sự so sánh với mênh mông của tình yêu. Tuy nhiên, không chỉ có mênh mông và vô tận, biển còn ẩn chứa những bí mật, khiến lòng người phụ nữ trỗi dậy với nhiều suy nghĩ và mong muốn tìm hiểu. Chỉ khi yêu, con người mới khao khát khám phá, giải mã và hiểu rõ hơn về tình yêu. Hình ảnh của người phụ nữ hiện lên rất đẹp và gần gũi.
Tiếp sau những suy nghĩ đó là câu trả lời:
'Sóng khởi nguồn từ gió'
Dù câu trả lời có vội vã, nhưng những lo lắng không dừng lại ở đó. Giống như những cơn sóng dập dìu, nỗi băn khoăn của người phụ nữ tiếp tục lan tỏa vô tận:
'Gió thì bắt đầu từ đâu'
Sóng từ gió, gió từ đâu? Sự liên kết của những hiện tượng này làm cho sự bối rối và nghẹn ngào ngày càng tăng lên:
'Không biết nữa'
Hình ảnh của em lại hiện lên, nhưng trong một cử chỉ lắc đầu ngượng ngùng, bất lực, nhưng cũng đầy hạnh phúc và bối rối. Lắc đầu chứa đựng giữa hai câu hỏi:
“Khi nào ta yêu nhau”
Không biết làm thế nào giữa gió và tình yêu. Không hiểu gió bắt đầu từ đâu và không thể định nghĩa được hạnh phúc, không biết được khi nào chúng ta yêu nhau? Tại sao chúng ta lại yêu nhau? Đó là những bí mật vĩnh cửu của tình yêu, những bí mật này tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt của tình yêu. Như ông hoàng thơ Xuân Diệu từng nói: “Làm thế nào để hiểu được tình yêu”. Tình yêu là như vậy, dù có khó hiểu nhưng chúng ta vẫn đắm chìm, đắm mình trong nó. Tình yêu khiến cho trực cảm luôn dẫn đầu trí óc. Đó cũng chính là lúc con người sống thực sự với cảm xúc của mình. Tình yêu vượt qua mọi lý trí, mọi logic, mọi quy luật của thế giới này.
Trôi dạt theo dòng cảm xúc, bốn khổ thơ đầu đã vẽ nên vẻ đẹp đặc biệt của người phụ nữ trong tình yêu. Đó là mong muốn được hi sinh, đắm chìm trong tình yêu dồi dào, nồng nàn và vĩnh cửu. Bài thơ cũng thể hiện nét đẹp hiện đại, là biểu tượng cho phong cách thơ Xuân Quỳnh thời kỳ đầu. Dù sau này có những trải nghiệm đắng cay, khát khao ấy vẫn cháy bỏng trong trái tim chân thành của nhà thơ.