Phân tích khổ 5 và 6 của bài thơ Sóng của Xuân Quỳnh cung cấp gợi ý cách viết chi tiết cùng 18 bài văn mẫu hấp dẫn. Với cách trình bày mạch lạc, dễ hiểu, bạn có thể chọn lựa dễ dàng cho bài làm của mình.
Phân tích khổ thơ 5 và 6 của Sóng, chúng ta thấy rõ tài năng của Xuân Quỳnh trong việc miêu tả tình yêu của người phụ nữ. Sử dụng tu từ, đối lập, tương phản, điệp, cùng với việc sử dụng từ cảm thán và hình ảnh sóng, tác giả đã đóng góp vào thành công của tác phẩm. Với thành tựu đó, “Sóng” luôn là bài thơ tình được giới trẻ yêu thích. Dưới đây là 18 bài phân tích Sóng khổ 5, 6, mời bạn đọc cùng khám phá. Đồng thời, bạn cũng có thể xem thêm về mở bài Sóng, kết bài Sóng, phân tích bài thơ Sóng, và hình ảnh của sóng.
Dàn ý phân tích khổ 5 và 6 của bài thơ Sóng
I. Bắt đầu
- Giới thiệu về nhà thơ Xuân Quỳnh và bài thơ Sóng: Xuân Quỳnh là một nhà thơ trẻ nổi tiếng trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Trong sự nghiệp viết thơ của mình, chị nổi bật với những bài thơ về tình yêu, trong đó có bài thơ “Sóng” mà ai yêu thơ chắc chắn đã từng đọc.
- Giới thiệu nội dung cần phân tích: Khi nói về truyền thống của phụ nữ trong tình yêu, các khổ thơ năm, sáu và bảy đã hoàn thành nhiệm vụ của mình một cách xuất sắc.
II. Nội dung chính
1. Khổ thơ 5: Hồi tưởng về tình yêu
- Hồi tưởng về tình yêu luôn là một cảm xúc quan trọng, luôn hiện diện trong trái tim của những người yêu nhau.
- Nỗi nhớ lan tỏa không gian và thời gian: “dưới lòng sâu... trên mặt nước...”, “ngày đêm không ngủ được”.
- Tồn tại trong ý thức và tiềm thức: “Trái tim nhớ đến anh/Cả trong giấc mơ vẫn thức tỉnh”.
- Nghệ thuật nhân hóa, biến thân thành sóng để “em” tự thể hiện nỗi nhớ sâu sắc, đốt cháy của mình.
=> Sử dụng cách diễn đạt mạnh mẽ nhưng vẫn phù hợp để làm nổi bật nỗi nhớ mãnh liệt của tác giả.
2. Khổ thơ 6: Tình yêu trung thành
- Sự trung thành, kiên định của người phụ nữ trong tình yêu:
- “Dù đi về phía Bắc/Dù ngược về phía Nam”: Phản đối cách diễn đạt thông thường.
- “Ở đâu em cũng suy nghĩ/Về anh - điều không đổi”: Khẳng định lòng trung thành kiên định trong tình yêu.
=> Sự khẳng định cho bản lĩnh của một cá nhân luôn tin tưởng vào tình yêu.
III. Phần Kết
Tái khẳng định giá trị của khổ thơ 5, 6. Đọc “Sóng” của Xuân Quỳnh, người đọc dường như càng trân trọng tình yêu. Dù những người phụ nữ trong tác phẩm có bản lĩnh mạnh mẽ đến đâu, họ vẫn giữ được những giá trị truyền thống của phụ nữ xưa.
Sơ đồ tư duy phân tích khổ thơ 5 và 6 bài Sóng
Phân tích Sóng khổ 5, 6 ngắn gọn - Mẫu 1
Voltaire đã một lần nói: “Thơ là nhịp nhạc của tâm hồn, đặc biệt là tâm hồn sâu lắng, phong phú”, vạch ra âm nhạc tinh tế trong từng câu thơ. Vì thế, chúng ta được trải nghiệm điệu hồn sâu thăm thẳm của người phụ nữ trong tình yêu qua bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh. Hai khổ thơ năm và sáu như những viên ngọc quý thể hiện sức sáng tạo của nhà thơ và sự phong phú của trái tim.
Sau một chuyến đi thực tế ở biển Diêm Điền, nguồn cảm hứng trào dâng trong lòng nhà thơ khi gặp hình ảnh của con sóng giữa biển cả. Bài thơ này được trích từ tập “Hoa dọc chiến hào” (1967). Trong thời điểm mà cả nước hòa mình trong tiếng vang của cuộc kháng chiến, các nhà văn thường sử dụng tình yêu cá nhân để nói lên tình yêu tổ quốc - tình yêu đất nước. Nhưng tiếng thơ của Xuân Quỳnh nói về tình cảm của đôi lứa, tạo nên một bông hoa lạ giữa vườn hoa nghệ thuật của thời kỳ đó.
Việc sử dụng hình ảnh của con sóng để diễn đạt tâm trạng tình yêu của cô gái không phải là mới mẻ với Xuân Quỳnh. Nguyễn Thị Hồng Ngát cũng đã lưu bút về tình yêu ngập tràn dưới biển:
“Biển yêu đất đến điên cuồng rộng lượng
Muốn xô bờ nhưng lại sợ bờ đau
…
Anh biết không, biển chính là em đấy”
Tuy nhiên, nhà thơ Xuân Quỳnh đã sáng tạo khi không chỉ tưởng tượng “em” như con sóng mà còn kết hợp một cách tinh tế giữa sóng biển và sóng tình cảm. Trái với các khổ thơ trước đó, con sóng trong khổ thơ năm trở thành một biểu tượng của tình yêu đôi, nhận lấy tất cả những đặc tính của tình yêu lứa đôi:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi, con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Biện pháp nhân hóa biến sóng thành biểu tượng của nỗi nhớ thương của trái tim đầy tình yêu. Từ “con sóng” gợi lên hình ảnh những con sóng nhớ thương lan tỏa từ lớp này sang lớp khác, vừa sôi động, vừa yên bình, tạo nên sự dâng trào và lắng đọng của tình cảm. Niềm nhớ thương lan tỏa vô tận, trong “lòng sâu, trên mặt nước”, “đêm, ngày” mang theo cảm xúc mênh mông trong tâm trí của cô gái, không bao giờ yên bình bởi những cơn sóng nhớ thương. Người phụ nữ dành trái tim cho sóng biển như chưa từng thỏa mãn, cho nên “em” hiện diện trực tiếp để thổ lộ tâm tư sâu thẳm: “Lòng em nhớ đến anh”, mở rộng khung thơ với cảm xúc tràn ngập. Nỗi nhớ “anh” không chỉ khiến “em” bồi hồi mà còn chiếm hữu cả tiềm thức, vô thức của cô gái. Nhà thơ vượt qua mọi giới hạn, đưa người đọc vào thế giới vô tận của tâm hồn con người.
Sóng và “em” cùng suy tư về lòng trung thành trong tình yêu:
“Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương”
Biện pháp đối lập “ngược và xuôi” tái hiện hình bóng của người phụ nữ dựa vào tình yêu để vượt qua những thách thức trong cuộc sống. Từ ngữ “dẫu” nhấn mạnh tính không thay đổi của tình yêu trước những biến động của cuộc sống. Nhà thơ sử dụng các khái niệm địa lý như phương bắc và phương anh để phân biệt không gian và tình yêu. Trong thế giới có bốn phương tám hướng, con người dễ bị lạc lối, nhưng trong tình yêu, “em” chỉ hướng về “anh”, thể hiện bản chất chân thành của tình yêu. Sự trung thành của người phụ nữ dẫn “em” vượt qua những khó khăn, hướng đến hạnh phúc như con sóng chỉ hướng đến bờ. Tác giả đã nhìn sâu vào tâm hồn để hiểu rõ hơn về luật lệ của sóng.
Tiếng thơ của Xuân Quỳnh trong 'Sóng' vừa nhẹ nhàng như cơn sóng nhấp nhô, vừa sâu lắng như trầm cảm. Cách tạo hình tượng tinh tế và sử dụng từ ngữ sống động trong hai khổ thơ mang lại sự linh hoạt và giúp người đọc hiểu sâu hơn về tâm trạng phức tạp của người phụ nữ khi yêu trong hành trình thấu hiểu về những quy luật chân thành của tình yêu và tôn vinh tiếng nói nhân bản của con người.
Phân tích Sóng khổ 5, 6 - Mẫu 2
Xuân Quỳnh, một trong những nhà thơ nổi tiếng của thế hệ nhà thơ trẻ trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, luôn thể hiện phong cách riêng biệt độc đáo. Thơ của Xuân Quỳnh đặt ra từ trái tim của một người phụ nữ chân thành và mong muốn được yêu thương. 'Sóng' là bài thơ đặc biệt nhất của Xuân Quỳnh, thể hiện rõ tâm hồn sâu thẳm và nồng nàn của người phụ nữ khi yêu qua hai khổ thơ 5 và 6.
Thơ của Xuân Quỳnh tràn đầy cảm xúc với nhiều biến thể khác nhau, từ hạnh phúc đến đau khổ, từ suy tư đến hiền từ. 'Sóng' như một lời tâm sự, biểu lộ nỗi lòng sâu thẳm của nhà thơ về tình yêu. Trong khổ thơ 5 và 6, với ngôn từ giản dị và hình ảnh đa chiều, Xuân Quỳnh đã thể hiện rõ về những phẩm chất cao quý của người phụ nữ, như nghĩa tình và trung thành.
Trong 'Truyện Kiều', Nguyễn Du đã thổ lộ rằng:
'Không cảnh nào không mang nỗi buồn
Người buồn không thể tìm thấy niềm vui bao giờ'
Thi sĩ luôn tìm trong cảnh vật để diễn đạt tâm trạng của mình. Tâm hồn của nhà thơ luôn hiện diện trong mỗi khung cảnh, dù nhỏ nhất. Xuân Quỳnh đã chọn hình ảnh của sóng biển làm biểu tượng cho tâm trạng của người phụ nữ và thể hiện tinh thần của phụ nữ thông qua lời thơ.
Tình yêu không có công thức cụ thể nào. Trong thơ của Xuân Quỳnh, tình yêu là một điều bí ẩn, ngọt ngào và quyến rũ:
'Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức'
Con sóng tồn tại cả trong 'lòng sâu' và 'trên mặt nước', thể hiện tình yêu của người phụ nữ, với sự hiện hữu không ngừng, dù ở trong tâm hồn hay ngoài thực tại.
Thán từ “ôi” vang lên với sức mạnh và kỳ diệu. Ngay cả tác giả cũng phải ngạc nhiên và thốt lên rằng: nỗi nhớ bờ biển luôn hiện hữu, đầy mãnh liệt, vẫn đong đầy trong lòng, khiến cho “ngày đêm không ngủ”. Có khi nào những con sóng đã chấm dứt lặng lẽ không? Có lúc nào em có thể quên được nỗi nhớ anh đâu?
Trong bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ”, nhà thơ Minh Huệ đã viết:
“Đêm nay Bác không ngủ
Vì lẽ thường tình ấy
Bác là Hồ Chí Minh”
Ở đây, việc Bác tỏ ra không ngủ trong bài thơ của Minh Huệ là vì lòng nặng nề với dân tộc. Còn việc “ngày đêm không ngủ” trong thơ của Xuân Quỳnh chỉ là biểu hiện của tình cảm cá nhân. Nhưng đó lại là nỗi lòng chung của rất nhiều phụ nữ trong tình yêu, là một phần của vẻ đẹp tuyệt vời của con người khi yêu, là điều khiến bài thơ trở nên hấp dẫn và ý nghĩa như vậy.
Nỗi nhớ trở nên mãnh liệt khi “cả trong mơ còn thức” để nhớ về người thương. Nỗi nhớ này không ngừng nổi lên trong từng khoảnh khắc của người phụ nữ trung thành. Điều này cho thấy tình yêu của tác giả đối với người yêu thương đến đâu.
Miêu tả vẻ đẹp chân thành của người phụ nữ trong tình yêu, Xuân Quỳnh không dùng lời thề trăng rằng hoặc ly rượu thân mật. Thay vào đó, nhà thơ thể hiện qua những lời thì thầm tự nhiên, đậm đà và chân thành:
“Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương”
Sự tương phản giữa “nam - bắc” và “xuôi - ngược” kết hợp với cấu trúc điệp cùng rộng lớn cả về không gian Việt Nam và vũ trụ, làm nổi bật ý thơ. Từ “nghĩ” không chỉ đề cập đến suy nghĩ bên trong tâm trí con người mà còn đề cập đến ý chí, niềm tin cùng với khát vọng.
Trong bóng trời sâu và rộng lớn đó, người phụ nữ vẫn giữ nguyên một điểm tựa duy nhất, đó là “phương” anh. Tác giả phát hiện ra một hướng mới lạ, độc đáo, đó là hướng anh. Điều này làm cho bài thơ trở nên thân thiện và thật, thể hiện vẻ đẹp chung của những người phụ nữ yêu thương. Khổ thơ đã làm rõ vẻ đẹp chân thành của những người phụ nữ trong tình yêu. Điều đó không chỉ là vẻ đẹp của Xuân Quỳnh mà còn của tất cả người Việt Nam.
Xuân Quỳnh đã truyền đạt một sự thật về tình yêu: Dù gặp khó khăn đến đâu, nếu giữ vững trái tim yêu thương, chắc chắn sẽ có ngày gặp lại. Những câu thơ ấy làm dịu lòng những ai từng phải chịu đựng nỗi đau của sự xa cách. Tình yêu của Xuân Quỳnh vượt qua mọi giới hạn, luôn đầy nữ tính và sống động. Vì vậy, nó không chỉ là cảm xúc cá nhân mà còn trở thành điều thánh thiện và trong sạch hơn.
Dù chỉ với hai khổ thơ ngắn gọn, bài thơ 'Sóng' của Xuân Quỳnh đã truyền đạt cho người đọc cảm hứng mãnh liệt trong tình yêu lứa đôi. Tình yêu ấy vẫn tồn tại mãi theo thời gian và trong trái tim của những người biết yêu.
Phân tích Sóng khổ 5, 6 - Mẫu 3
Trong bài thơ 'Tự hát', Xuân Quỳnh đã viết:
Em trở về đúng nghĩa trái tim em
Là máu thịt đời thường ai cũng có
Vẫn ngừng đập khi cuộc đời không còn nữa
Nhưng biết yêu anh dù đã qua đời.
Tình yêu trong thơ Xuân Quỳnh luôn nồng nàn, tha thiết và vô cùng mãnh liệt. Chị như đang đốt cháy mình để yêu và mong một tình yêu chân thành mãi mãi. Thơ của Xuân Quỳnh là lời nói của một tâm hồn phụ nữ đầy trăn trở, vừa tươi sáng vừa chân thành và luôn da diết trong ước mơ hạnh phúc. Bài thơ 'Sóng' là minh chứng rõ ràng nhất cho phong cách thơ của Xuân Quỳnh. Người phụ nữ trong bài thơ giống như con sóng biển, vừa dịu dàng vừa mãnh liệt. Bài thơ này được sáng tác vào ngày 29/12/1967, tại cửa biển Diêm Điền, và được in trong tập 'Hoa dọc chiến hào' năm 1968.
Bài thơ 'Sóng' mang đậm cảm hứng trữ tình về tình yêu, một đề tài mang ý nghĩa nhân văn cho toàn nhân loại. Với âm điệu phong phú, thơ Xuân Quỳnh đã thể hiện được sự đa dạng của cảm xúc từ sự nhẹ nhàng đến sôi nổi, từ sâu lắng đến miên man trăn trở. Sự linh hoạt trong cách xây dựng thể thơ năm chữ, sự cân đối trong cặp đôi từ ngữ, khổ thơ đã tạo ra âm điệu của sóng, đặc biệt là sự hoà điệu của sóng biển và sóng lòng. Trong bài thơ, 'sóng' và 'em' là hai hình ảnh chủ đạo. 'Em' đại diện cho tâm hồn trữ tình của nhà thơ, trong khi 'sóng' là biểu tượng của người phụ nữ đang yêu. Sự kết hợp này thể hiện tâm trạng phong phú của nhân vật 'em' và làm sáng tỏ tình yêu mãnh liệt của nhà thơ.
Trong hai khổ thơ đầu tiên, Xuân Quỳnh đã mô tả tính cách đối lập của sóng biển, tượng trưng cho người con gái trong tình yêu. Trong khi đó, hai khổ thơ tiếp theo bày tỏ suy tư sâu xa về tình yêu. Khổ thơ thứ 5 và thứ 6 diễn tả thành công cảm xúc và tâm trạng của người phụ nữ. Sự phân chia này giúp thể hiện rõ ràng hơn những suy nghĩ và trăn trở về tình yêu. Cảm xúc mạnh mẽ được diễn đạt qua việc kết hợp các câu thơ liền nhau như sóng vỗ liên tục trên biển. Từ 'sóng', Xuân Quỳnh đã thể hiện sự không thể tách rời giữa tình yêu và nỗi nhớ, khiến cho tình yêu trở thành một trạng thái mãnh liệt và không ngừng trong lòng.
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức.
Nỗi nhớ mãnh liệt, không ngừng trong cả giấc mơ và thức, cuồn cuộn không ngừng. Tình yêu luôn là ngọn lửa cháy mãi trong lòng, là sự rạo rực, bồi hồi không ngừng.
Nhớ ai bồi hồi bổi hổi
Như đứng trong lửa như ngồi trong rơm.
Đối với nhà thơ Xuân Diệu, tình yêu là ngọn lửa thiêu đốt, là nỗi nhớ cháy bỏng, cay đắng:
Anh nhớ tiếng, anh nhớ hình, anh nhớ ảnh
Anh nhớ em, anh nhớ mãi em ơi
Trong bài thơ 'Sóng', nỗi nhớ của người phụ nữ trở nên sâu sắc, mãnh liệt và tình cảm. Sóng nhớ bờ không ngừng, ngày đêm không ngủ. Thậm chí, nỗi nhớ đến mức 'Cả trong mơ còn thức'. Suy tưởng về nỗi nhớ đầy cụ thể, hiện hữu trong giấc ngủ, đậm chất tâm linh. Xuân Quỳnh tôn vinh một tình yêu vượt bậc, không khuất phục trước cái chết. Hình ảnh thơ tiết lộ một niềm hy vọng, một khao khát hạnh phúc chân thành: sóng mong bờ như em mong anh. Tình yêu của người phụ nữ đậm đà, chân thành và vĩnh cửu. Xuân Quỳnh đã dũng cảm thể hiện khao khát tình yêu mãnh liệt, mạnh mẽ - một tiếng nói tinh thần hiếm có trong văn học Việt Nam trước đây.
Tiếp tục dòng suối của nỗi nhớ, nếu ở khổ thơ thứ 5, sóng được khám phá theo thời gian thì ở khổ thơ thứ 6, 'sóng' được khám phá theo không gian với hai hướng: xuôi và ngược. Bất kể hướng nào, 'sóng' vẫn trào dâng nỗi nhớ về bờ. Dù sóng trôi về phương Bắc hay ngược về phương Nam, cuối cùng vẫn tìm về bờ:
Con nào chẳng tới bờ
Dù muôn vời cách trở.
Thường người ta nói xuôi nam, ngược bắc. Nhưng ở đây, Xuân Quỳnh lại nói xuôi bắc - ngược nam, như thể cái logic thông thường đã bị mờ đi chỉ còn lại hai hướng để trăn trở, để khao khát gặp nhau. Giọng thơ lắng sâu, tha thiết dẫn ta đến chân trời của sóng và tận cùng của trái tim em. Hình ảnh con sóng giữa hai hướng xuôi - ngược gợi lên sức mạnh và ám ảnh. Trong bất kỳ tình huống nào, em chỉ hướng về một phía: Anh. Đó là hình ảnh đầy xúc động, những hướng đông - tây - nam - bắc thuộc vũ trụ này, chỉ có anh là hướng của em. Xuôi - ngược là sự kết hợp tối đa trong một đơn vị ngôn ngữ, để nói lên một tâm trạng suy nghĩ. Trong cuộc sống đầy biến động, anh là điểm dừng duy nhất của hạnh phúc em. Ý thơ rõ ràng, sáng tỏ vẻ đẹp của tình yêu chung thuỷ. Vậy nên, nếu ở trên là nhớ thì ở đây là tăng cấp lên thành nghĩ:
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương
Em trong thơ hiến dâng tình yêu và khẳng định sự duy nhất tuyệt đối, sự gắn bó chân thành với tình yêu.
Có thể nói, qua bút tài của Xuân Quỳnh, 'sóng' và 'em' hòa cùng nhau để tình em hiện lên rõ ràng, sống động. Xuân Quỳnh đã thể hiện tình yêu mạnh mẽ nhưng cũng rất nữ tính, chân thành. Quan điểm về tình yêu chung thủy được biểu đạt một cách mới mẻ. Và có lẽ, việc khẳng định tình yêu chân thành của nữ thi sĩ ám chỉ yêu cầu người đối tác xứng đáng.
Phân tích khổ thơ 5, 6 của bài Sóng - Mẫu 4
Xuân Quỳnh, một nghệ sĩ vĩ đại trong văn học Việt Nam, đã để lại dấu ấn sâu đậm với tình yêu và lòng đam mê của mình trong thời kỳ kháng chiến. Thơ của bà là lời kể về tâm hồn phụ nữ, vừa hồn nhiên vừa đầy trăn trở, vừa chân thành đằm thắm của người con gái yêu đời. Trong số các tác phẩm của bà, bài thơ “Sóng” luôn nổi bật. Đây là tiếng lòng chân thành, tự nhiên của một người con gái khi yêu, với những khao khát sôi nổi và mãnh liệt.
'Con sóng dưới lòng sông
..........................................
Hướng về anh một phương '
Bài thơ Sóng, sáng tác năm 1967 sau một chuyến đi đến vùng biển Diêm Điền, đã trở thành một biểu tượng của tình yêu chân thành và đam mê trong thời kỳ kháng chiến. Xuân Quỳnh, lúc ấy chỉ mới 25 tuổi, trẻ trung và đam mê, đã viết về tình yêu lứa đôi trong thời kỳ đất nước còn chịu đựng cuộc chiến. Bài thơ không chỉ tôn vinh tình yêu mà còn là bức tranh đẹp về sự kiên định và lòng quyết tâm của người phụ nữ.
'Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong đêm còn thức'
Trong khổ thơ này, tình yêu được miêu tả qua nhiều trạng thái cảm xúc và nỗi nhớ được thể hiện một cách rõ ràng nhất, giống như sóng biển không ngừng vỗ vào bờ. Tình yêu không chỉ là điều bề ngoài mà còn tồn tại sâu trong tâm hồn người phụ nữ, chỉ có người tinh tế mới hiểu được điều đó.
' Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không thôi'
Trong thơ, tình yêu thường đi kèm với những nỗi nhớ sâu sắc. Ví dụ, Hàn Mặc Tử đã viết: 'Khi xa cách, lòng chỉ biết thương nhớ'
Hoặc trong 'Truyện Kiều' của Nguyễn Du:
' Sầu đong càng lắc càng đầy
Một ngày dài, lòng càng đau thêm'
Xuân Quỳnh đã tài tình áp dụng phép nhân hoá để miêu tả việc sóng luôn nhớ bờ, không ngừng thao thức trong đêm. Điều này tượng trưng cho nỗi nhớ sâu đậm, rực cháy trong tâm trí của người phụ nữ đang yêu. Nỗi nhớ ấy không chỉ chiếm giữ không gian và thời gian mà còn xuất hiện trong những giấc mơ:
'Lòng em nhớ anh
Cả trong đêm cũng không ngủ được '
Trong thơ Xuân Quỳnh, nỗi nhớ được miêu tả một cách độc đáo và sáng tạo. Dù ở 'trên mặt biển' hay 'dưới lòng sâu', 'ban ngày' hay 'đêm tối', sóng vẫn không quên bờ. Tình yêu có thể nhớ cả ngày lẫn đêm, mãnh liệt và không nguôi. Tác giả tinh tế khi dùng từ 'lòng', thể hiện sự chân thành của người phụ nữ yêu. Tình yêu của họ cháy bỏng, trung thành và gắn bó:
' Dù đi về phương Bắc
Dù đi về phương Nam
Em luôn nghĩ về anh một phương '
Dùng từ 'dù' kết hợp với đối ngẫu 'Bắc' - 'Nam', 'xuôi' - 'ngược', Xuân Quỳnh làm nổi bật tình yêu không theo quy luật cố định, có thể phản lại thực tế. Người phụ nữ yêu thương vượt qua mọi khó khăn, trung thành với người mình yêu. Tình yêu mạnh mẽ này là động lực cho niềm tin của tác giả, như sóng vỗ mãi vào bờ. Đoạn thơ này thể hiện sự trăn trở và khát khao của người phụ nữ yêu:
Hai khổ thơ này kết thúc một cách sâu sắc, mở ra nhiều suy tư cho người đọc. Thông qua nó, bài thơ 'Sóng' thể hiện lòng trung thành, khát khao sâu sắc của người phụ nữ trong tình yêu, một tình yêu mang tính nhân văn và dân tộc. Tác giả cũng vẽ nên hình tượng đẹp của người phụ nữ yêu qua hình ảnh của sóng. Cuộc sống đáng sống là để yêu thương, hãy sống hết mình, đắm chìm trong tình yêu để cuộc sống trở nên ý nghĩa.
Phân tích Sóng khổ 5, 6 - Mẫu 5
Khi nhắc đến thơ tình, không thể không nhắc đến nữ thi sĩ Xuân Quỳnh, một trong những nhà thơ nổi bật của văn học hiện đại Việt Nam. Thơ của Xuân Quỳnh không chỉ da diết, dạt dào mà còn quyết liệt, mạnh mẽ. Trong những năm 1967, khi đất nước đang trong những ngày chiến đấu chống giặc cứu nước.
Ngoài những bài thơ ca hùng biện, ca ngợi tinh thần cách mạng của các chiến sĩ, còn có những bản tình ca về cuộc sống. Xuân Quỳnh đã sáng tác bài thơ “Sóng” với nét riêng giữa muôn vàn vẻ đẹp của thơ vào thời điểm này.
“Sóng” chân thực tái hiện những cảm xúc sâu thẳm trong tâm hồn của nữ thi sĩ, đồng thời thể hiện tài năng văn chương của Xuân Quỳnh khi biểu lộ những tình cảm nội tâm một cách tinh tế qua từng câu thơ.
Thi phẩm “Sóng” đã đưa độc giả vào những cung bậc của cảm xúc, từ vui buồn, lắng đọng đến hạnh phúc và lòng trung thành trong tình yêu. Những nguồn cảm xúc sâu sắc trong tình yêu được thể hiện rõ nhất trong các khổ thơ 5, 6, 7 của bài thơ.
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Xuân Quỳnh đã khéo léo sử dụng hình ảnh của con sóng để miêu tả em - người con gái đang yêu. Em cũng giống như con sóng trên biển, luôn dạt dào, dù là dưới lòng sâu của đại dương hay trên mặt biển xanh biếc, vẫn luôn nhớ về anh - người em yêu.
Nỗi nhớ đó vượt qua cả không gian rộng lớn, biển khơi sâu thẳm cũng không thể đo bằng nỗi nhớ trong em. Con sóng biển cũng chính là những cảm xúc cuồn trào trong lòng em, nỗi nhớ về anh mạnh mẽ không ngừng.
Tiếng “Ôi” vang lên nghe thật sâu lắng, nỗi nhớ dâng trào từ tận đáy lòng người con gái. Con sóng ngoài kia vẫn tiếp tục theo từng hơi gió, dù êm đềm hay dữ dội ngày đêm vẫn vỗ vào bờ, vẫn tìm đến bờ, giống như em vẫn nhớ anh ngày đêm, mong được bên anh.
Nỗi nhớ không dứt ấy luôn hiện hữu trong tâm trí, khiến “em” không thể ngừng suy nghĩ, thao thức “không ngủ được”, ngay cả trong giấc mơ cũng là hình bóng của người thương.
Tình cảm nỗi nhớ vượt lên trên sự trôi chảy của thời gian, qua ngày đêm yêu thương, và suốt tháng năm dài yêu. Trái tim của Xuân Quỳnh tràn đầy chân thành, ấm áp, sâu sắc và mãnh liệt.
Nỗi nhớ ấy giống như nỗi nhớ của những người con gái xưa:
Như đứng trước lửa, như ngồi trên rơm'
'Dẫu xuôi về phương bắc
Dẫu ngược về phương nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương.'
Tình yêu cháy bỏng, dù có cách xa nhau đến đâu, dù mỗi người mỗi nơi, lòng trung thành, kiên định vẫn luôn rực cháy trong tâm hồn. Dù người ấy ở bất cứ nơi nào, có ở phương Bắc giá lạnh hay phương Nam xa xôi, nhưng không làm cho em mất đi nỗi nhớ, không làm cho em quên đi về anh.
Khoảng cách không gì xa xôi khi tim luôn hướng về một hướng- hướng anh- phương hướng tình yêu của chúng ta. Khoảng cách địa lý không thể vượt qua được sự yêu thương của tình yêu mãnh liệt, khi trái tim hai con người đã gắn kết như sợi tơ hồng đã se duyên, khi người kia đã đặt trọn vẹn niềm tin cho đối phương của mình.
Từ 'dẫu' kết hợp với hai cụm động từ 'ngược về phương Nam', 'xuôi về phương Bắc' như một cách thể hiện những thách thức, khó khăn trong tình yêu và sự chiến thắng chúng bằng tình yêu mãnh liệt.
Lời thề nguyện ấy, hướng về anh ở mọi nơi, thật đáng quý, đáng trân trọng biết bao. Là một người phụ nữ, nhưng Xuân Quỳnh không ngồi đó đợi chờ tình yêu, nhà thơ luôn thể hiện sự chủ động của mình.
Với nhà thơ, tình yêu luôn phải rõ ràng và bình đẳng, đã yêu là phải sống thật trọn vẹn, hết lòng với tình yêu, vì thế những vần thơ không chỉ đáng yêu mà còn đầy quyết đoán và kiên định.
Trong cuộc sống, mỗi công việc đều có những khó khăn và áp lực riêng, cũng như trong tình yêu, mỗi mối quan hệ đều đối mặt với những thử thách riêng. Tuy nhiên, nếu cùng nhau nỗ lực, hiểu và chia sẻ cho nhau, thì tình yêu sẽ nở rộ và đạt được hạnh phúc cuối cùng:
“Dưới bao la đại dương
Hàng ngàn con sóng ấy
Mỗi con đều tới bờ
Dù trải qua bao cách trở”
Sóng biển vùng đại dương kia đã vượt qua muôn vàn cơn giông bão, gió mưa mới vỗ tới bờ cát yên bình. Tình yêu của chúng ta cũng phải cùng nhau vượt qua mọi gian khổ, vững tin bước đi trong sóng gió của cuộc đời để đến ngày hạnh phúc. Có câu ca dao nguyên thủy như thế:
“Yêu nhau dẫu trèo núi cao
Băng qua sông lớn, lội đèo”
Liệu tình yêu có phải là nguồn sức mạnh, hay chính tình yêu đã mang lại sức mạnh to lớn như vậy.
Mặc dù ba khổ thơ không dài nhưng đủ để ta thấy một tâm hồn yêu thương và sống trọn vẹn với tình yêu của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh.
Tiếng thơ ấy cũng chính là trái tim của những người đang yêu và được yêu, đặc biệt là những thanh niên trẻ tuổi đầy khát vọng yêu. “Sóng” thực sự đã động đến lòng người đọc bằng những cảm xúc tự nhiên nhất, khiến họ xao xuyến và rung động với từng từ, nhịp điệu của bài thơ.
Phân tích khổ 5, 6 của bài thơ Sóng - Mẫu 6
Tình yêu thường đi kèm với nỗi nhớ, và trong muôn vàn hình ảnh, sóng được xem như biểu tượng của tình yêu thiêng liêng và mãnh liệt. Vì vậy, khi Xuân Quỳnh nhìn thấy sóng, bà đã nghĩ về tình yêu. Tình yêu ấy đã được Xuân Quỳnh thể hiện trong tác phẩm “Sóng”. Bài thơ chính là biểu đạt những cảm xúc chân thật nhất của người con gái khi yêu, vừa nồng nàn, khao khát và cũng đầy nhớ nhung, tin tưởng. Hai luồng cảm xúc này được thể hiện rõ ràng qua khổ thơ 5, 6 của bài thơ:
“Sóng dưới lòng sâu kia
Sóng trên mặt biển đó
Ôi con sóng ấy nhớ bờ
Cả ngày cả đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh mãi
Cả trong giấc mơ cũng thức tỉnh
Phân tích khổ 5, 6 của bài thơ Sóng để hiểu rõ hơn về những biểu hiện chân thực của tình yêu
Dù đi về phía Bắc
Dù quay về hướng Nam
Mọi lúc em đều nghĩ về anh
Tim em hướng về anh – một hướng”
“Sóng” xuất hiện trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào” sau một chuyến đi xa của nhà thơ. Bài thơ gồm 8 khổ, mỗi khổ mang theo suy tư của nhà thơ về tình yêu qua hình ảnh của những con sóng. Sóng là biểu tượng mà tác giả sử dụng suốt bài thơ, song song với hình ảnh sóng là hình tượng của “em”. Em là sóng và sóng là em.
Trong khổ thơ đầu tiên, hình ảnh sóng được kết hợp với nỗi nhớ. Thông qua phép nhân hóa, chúng ta nhìn thấy sóng không chỉ là một hiện thực mang tình yêu mà còn là biểu tượng của nỗi nhớ.
“Con sóng dưới lòng sâu kia
Con sóng trên mặt biển đó
Ôi con sóng ấy nhớ bờ
Cả ngày cả đêm không ngủ được”
Trong 3 câu thơ đầu, từ “sóng” được lặp lại ba lần như biểu tượng của sóng dâng lên từng lớp trên biển. Mỗi nhịp sóng là một nhịp nhớ thương không nguôi, lớp này chồng lên lớp kia, sôi động, không giới hạn. Trong tình yêu cũng vậy, cảm xúc nhớ nhung luôn hiện diện, dào dạt, hai người yêu nhau không bao giờ ngừng nhớ về nhau. Sự đối lập giữa “ngày” và “đêm”, “dưới lòng sâu” – “trên mặt biển” thể hiện một nỗi nhớ chạm đến mọi không gian, mọi thời kỳ. Đó chính là trái tim của người con gái khi yêu, bao la như đại dương đong đầy sóng biển, đong đầy tình yêu. Là sự nhớ nhung không bao giờ phai nhạt như sóng biển không ngừng vỗ vào bờ.
Sau khi sử dụng hình ảnh sóng để diễn đạt nỗi nhớ, nhà thơ đã không ngần ngại thổ lộ sự nhớ thương trong tình yêu qua 2 dòng thơ:
“Lòng em nhớ đến anh
Cả trong giấc mơ vẫn thức”
Nỗi nhớ hiện nay không giới hạn trong không gian và thời gian, mà nó trải rộng qua biển cả vô tận, vượt ra khỏi ranh giới giữa hiện thực và ảo mộng. Không chỉ tồn tại ở tầm ý thức, nỗi nhớ còn thấm sâu vào tiềm thức, đâm sâu vào giấc mơ của người con gái. Nỗi nhớ trở thành vô cùng sâu sắc, sôi động như những đợt sóng dâng trào vỗ bờ. Lối viết của thơ giữa câu thứ 4 và câu thứ 6 như muốn thể hiện sự nhớ thương đến cùng cực. Việc phá vỡ quy tắc thơ của tác giả cũng như ẩn ý rằng trong tình yêu, con người có thể vượt qua mọi trở ngại. Nỗi nhớ trong tình yêu sẽ mãi không phai nhạt.
Phân tích khổ 5 6 của bài thơ Sóng để hiểu rằng tình yêu không chỉ là nỗi nhớ mà còn cần có sự trung thành. Xuân Quỳnh đã truyền đạt thông điệp này qua hình ảnh sóng trong khổ thơ thứ 6:
Dẫu đi về phương bắc
Dẫu lạc về phương nam
Nơi nào em cũng suy nghĩ
Hướng về anh – một hướng”
Nhà thơ đã so sánh phương bắc, phương nam với anh, như muốn diễn đạt rằng, dù đi về đâu, tình yêu của em vẫn dành cho anh. Dù không gian mở ra bao nhiêu phương, hướng, thì tình yêu vẫn chỉ có một phương duy nhất. Bản chất của tình yêu đã được Xuân Quỳnh khẳng định qua hai chữ “duy nhất”.
Tình yêu là sự trung thực, là duy nhất, dù có khó khăn đến đâu, “xuôi” “ngược” bao nhiêu. Chỉ có những trái tim chân thành, lòng trung thực son sắt mới vượt qua được như khó khăn, gập ghềnh trong tình yêu. Từ đó mới có thể nuôi dưỡng tình yêu một cách toàn vẹn. Sự trung thực chỉ tồn tại khi tình yêu chân thành, không sợ gian khổ. Qua đoạn thơ thứ 2, ta mới cảm nhận được tâm tình mà Xuân Quỳnh muốn truyền đạt: sóng chỉ hướng về bờ như em luôn hướng về anh, sự trung thực chính là động lực giúp em vượt qua muôn trùng sóng gió để đến với hạnh phúc.
Phân tích khổ 5 6 bài Sóng để nhận thức được các khía cạnh sắc thái của tình yêu như nỗi nhớ và sự trung thực khi yêu. Những ai đang yêu khi đọc hai khổ thơ này chắc chắn sẽ nhận ra mình trong đó, cũng sẽ nhớ và ước mong được trung thực để luôn gắn bó vững chắc với người mình yêu. Còn những người chưa yêu sẽ học được bài học sâu sắc rằng nếu không có nỗi nhớ và sự trung thực, tình yêu sẽ không bao giờ đạt được bờ hạnh phúc.
Bên cạnh đó, qua bài thơ Sóng này chúng ta sẽ cảm nhận được những cung bậc cảm xúc tinh tế và mãnh liệt trong tình yêu của người phụ nữ. Từ đó, hiểu được một phần nào nỗi lòng mà tác giả Xuân Quỳnh muốn truyền đạt qua lời thơ.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 7
Xuân Quỳnh là một nữ thi sĩ có phong cách nghệ thuật độc đáo. Những tác phẩm của nhà thơ không chỉ mạnh mẽ, táo bạo mà còn đậm đà, thiết tha. Xuân Quỳnh đã góp phần làm phong phú thêm cho văn học thơ Việt Nam bằng những tập thơ ý nghĩa như Hoa dọc chiến hào (1968), Sân ga chiều em đi (1984)... Bài thơ “Sóng” được xem là một trong những tác phẩm đặc sắc và hay nhất của bà.
“Sóng” được Xuân Quỳnh sáng tác vào năm 1967 trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ ác liệt. Bài thơ muốn thể hiện sự nhớ nhung và khát khao trong tình yêu của người phụ nữ. Đó cũng là những cảm xúc tươi đẹp dành cho người mình yêu. Điều này rõ nhất trong hai khổ thơ năm và sáu của bài thơ:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Khi nói về tình yêu, có rất nhiều nhà thơ sử dụng các biểu tượng khác nhau để miêu tả cảm xúc đó và Xuân Quỳnh đã chọn hình tượng “sóng” để biểu hiện tình yêu sâu đậm trong bài thơ. Sóng là biểu tượng của tình yêu, của người phụ nữ đang yêu. Sóng mang đến cho người đọc nhiều cảm xúc khác nhau. Hình ảnh của sóng trong thực tế cũng vậy, có nhiều trạng thái khác nhau, thậm chí đối lập nhau như: “Dữ dội và dịu êm/ Ồn ào và lặng lẽ”. Nhờ vào hình tượng của sóng mà chúng ta có thể nhận biết được các đặc điểm của tình yêu đôi lứa, thường được thể hiện chủ yếu qua nỗi nhớ:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Việc lặp lại từ “con sóng” và kết hợp với các vị trí khác nhau như thế để chỉ rõ sự khác biệt. “Sóng trên mặt nước” là sóng phía trên cùng, hiển nhiên hơn trong khi “sóng dưới lòng sâu” là những sóng ẩn dưới biển, khó nhận biết. Sóng, biểu tượng cho tình yêu và nỗi nhớ. Trong tình yêu, khi xa cách, nỗi nhớ thường trỗi dậy. Có người giấu nỗi nhớ đó, còn người thì bày tỏ rõ ra. Sóng thể hiện nhiều cảm xúc, gợi cảm trong phong cách nghệ thuật của Xuân Quỳnh.
Sóng là biểu tượng của sự không ổn định trong tình yêu. Xuân Quỳnh diễn tả nỗi nhớ bằng hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng “Ôi con sóng nhớ bờ”, “sóng” là biểu tượng cho người phụ nữ nhớ về người đàn ông, là “bờ”. Dù xa cách, nỗi nhớ vẫn tồn tại mạnh mẽ đến mức “Ngày đêm không ngủ được”. Điều này quen thuộc với những người đã yêu.
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Từ “sóng” và “bờ” chuyển sang “anh” và “em”. Anh và em tương tự như sóng và bờ, đều chứa đựng nỗi nhớ. Nếu “sóng” thao thức, không ngủ, thì em còn thức trong giấc mơ, nỗi nhớ vẫn hiện hữu dù thức hay ngủ. Điều này được nhấn mạnh hơn trong bốn câu sau.
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Tác giả đã sử dụng sự đối lập giữa “Bắc và Nam”, “xuôi và ngược” để diễn đạt nỗi nhớ và tình yêu mãnh liệt của cô gái với chàng trai. Xuân Quỳnh đã chọn lựa ngược lại từ thông thường như “xuôi Nam”, “ngược Bắc” để chỉ ra rằng tình yêu không phụ thuộc vào một quy luật cố định, có thể chống lại thực tế. Dù ở đâu, dù gặp bao nhiêu khó khăn, cô gái vẫn trung thành, chắc chắn với người mình yêu.
Đoạn thơ thể hiện những tâm trạng đầy xúc động, lo lắng đi kèm với sự nồng nhiệt say đắm của người con gái trong tình yêu. Đồng thời, thể hiện mong muốn yêu thương, khao khát trải nghiệm những cung bậc của tình yêu trong cuộc sống của nhà thơ.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 8
'Sóng' của Xuân Quỳnh (1942 - 1988) là một bài thơ tình rất đẹp, thể hiện vẻ đẹp của một tâm hồn tràn ngập khao khát yêu thương trong mối tình đầu của một thiếu nữ. Vẻ đẹp của âm nhạc, âm nhạc của trái tim, là những giai điệu của thơ, âm nhạc của sóng reo, sóng vỗ. Vẻ đẹp của tình yêu ngọt ngào, sâu lắng, được biểu lộ qua lời ca ngọt ngào, thiết tha:
Con sóng dưới lòng
…
Hướng về anh một phương
Biểu tượng của 'sóng' đầy sức hút. Dù ở 'dưới lòng sâu' hay 'trên mặt nước', sóng vẫn luôn 'nhớ bờ'. Ngày cũng như đêm dài thẳm, sóng vẫn 'không ngủ được'. Các từ ngữ như 'nhớ bờ', 'không ngủ được' đã được tác giả sử dụng một cách tinh tế và biểu cảm, mang lại cho chúng ta những cảm xúc sâu sắc về tình yêu:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Nỗi nhớ ấy rất mãnh liệt. Dù ở 'dưới lòng sâu' hay 'trên mặt nước', dù là vào 'ngày' hay 'đêm', sóng vẫn 'nhớ', sóng vẫn xao xuyến, thao thức 'không ngủ được'. Bằng việc sử dụng không gian và thời gian để 'đo lường' nỗi nhớ của cô gái, tác giả đã thể hiện một cách sâu sắc tâm hồn luôn luôn rối bời, khát khao được yêu thương. Sóng trở thành biểu tượng của cảm xúc và tình yêu của cô gái. Từ 'ôi' xuất hiện trong đoạn thơ như một tiếng lòng xao xuyến: 'Ôi con sóng nhớ bờ...'.
Từ hình ảnh sóng vỗ xôn xao trên đại dương cả ngày lẫn đêm, tác giả liên tưởng đến tâm trạng của một thiếu nữ:
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong giấc mơ vẫn thức
'Cả trong giấc mơ' và khi 'vẫn thức', trong thực tế và trong mơ mộng, em vẫn 'nhớ đến anh'. Hình bóng của người đàn ông - người yêu đã chiếm hồn cô gái. Yêu là sự giao hòa của hai trái tim. Sóng trên biển là biểu tượng của sự sống vĩnh cửu, cũng như tình yêu của 'em' dành cho 'anh' luôn tồn tại như một khao khát nhớ thương, mong đợi, không phân biệt không gian và thời gian, và 'cả trong giấc mơ vẫn thức'. Xuân Quỳnh đã thể hiện một cách mới mẻ, độc đáo cách diễn đạt nỗi nhớ trong tình yêu, của 'em'. Hãy nhớ lại câu ca dao:
Nhớ ai em nhớ thầm thì khóc
Dòng lệ rơi rơi như mưa phùn
Hoặc:
Nhớ ai tim đập như bùng cháy
Như lửa thiêu đốt, như than cháy
Hoặc:
Nhớ ai mãi như thế này?
Đêm nào cũng nhớ, ngày nào cũng nhớ
Qua đó, ta hiểu rõ được sức mạnh của từ ngữ, cảm xúc sâu sắc từ tâm hồn của cô gái trẻ: 'Lòng em nhớ đến anh - Cả trong giấc mơ vẫn tỉnh táo'.
Tình yêu luôn đối mặt với thử thách, bao gồm cả sự cách biệt về thời gian và không gian. Sự cách biệt đó làm cho tâm hồn của cô gái trở nên quyết đoán, mạnh mẽ, theo lời hứa 'Trăm năm một chữ, đồng đến xương' (Truyện Kiều). Cặp đôi ngày xưa, với tình yêu của họ, quyết tâm vượt qua mọi thử thách 'Tam tứ núi cũng leo, ngũ lục sông cũng lội, thất bát đèo cũng qua' để sống hạnh phúc bên nhau suốt đời. Đối với cô gái, dù ở bất cứ nơi đâu, dù gặp phải khó khăn, 'Dẫu đi về phương Bắc - Dẫu ngược phương Nam' trong những ngày chiến tranh ác liệt, trái tim cô vẫn 'Hướng về anh một phương', hướng về người mà cô yêu, mong đợi:
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Các câu thơ: 'dù đi về', 'dù quay ngược lại', 'phương' (phương Bắc, phương Nam, một phương) đã kết hợp với từ ngữ: 'Em cũng suy nghĩ', 'hướng về anh' để khẳng định lòng tin chờ đợi trong tình yêu một cách mạnh mẽ. Từ 'một' trong dòng thơ 'hướng về anh một phương' đã thể hiện một tình yêu bền chặt và chân thành.
Có thể nói, đoạn thơ trên là âm thanh của sóng biển, là trái tim của một cô gái trẻ đầy trăn trở, mong chờ được yêu thương và gắn bó. Trái tim của cô gái nồng nàn và chân thành! Sóng nhớ bờ, em nhớ anh là luật lệ vĩnh cửu của tự nhiên, của cuộc sống và tình yêu. Xuân Quỳnh đã tạo ra những dòng thơ ngọt ngào, đầy âm nhạc, với hình ảnh đẹp của sóng và hình ảnh cô gái. Những ẩn dụ và liên tưởng đầy tính nhân văn. Sự song hành của cấu trúc (câu 1 với 2, câu 3, 4 với câu 7, 8) và các câu tục ngữ (sóng... dù... về, phương) đã tạo ra một âm điệu sâu lắng, liên tục như tiếng sóng vỗ xôn xao, thổn thức trong trái tim 'em'.
'Yêu là chết trong một ít lòng' - Không! Với Xuân Quỳnh, tình yêu là 'mong muốn, đã khiến cho cô gái trở nên tinh tế hơn, cao quý hơn. Bởi:
Tình yêu ấy, em ơi!
Hai người hóa thành một, trăm năm vẫn còn...
(Kỳ lạ chăng?, Tố Hữu)
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 9
Xuân Quỳnh thuộc hàng những nhà thơ hàng đầu của thế hệ các nhà thơ trẻ nổi lên trong giai đoạn chống Mĩ cứu nước. Nhận xét về ngôn ngữ thơ của nữ sĩ, giáo sư Chu Văn Sơn đã nói: “Thơ của Xuân Quỳnh như là tiếng chuồn chuồn bay tìm nơi dừng chân trong bão táp cuộc đời... Thế giới thơ của Xuân Quỳnh là một cuộc đấu tranh không ngừng giữa khắc nghiệt và bình yên, với những biến động sôi động và không ngừng thay đổi”. Và “Sóng” là một bài thơ xuất sắc, đã làm rõ những nét đặc trưng đó trong phong cách thơ của Xuân Quỳnh, đặc biệt là ở hai khổ thơ năm và sáu.
Mặc dù không thể lý giải được nguồn gốc của tình yêu, nhưng Xuân Quỳnh đã nhận ra một dấu hiệu cơ bản của tình yêu, đặc biệt là khi hai tâm hồn yêu nhau phải xa cách: Tình yêu luôn đi đôi với nỗi nhớ, và tương tư là căn bệnh phổ biến của những người yêu nhau. Có nỗi nhớ sâu sắc được thể hiện trong câu ca dao:
Nhớ ai em nhớ mãi như thế?
Nhớ đến mức nước mắt rơi như mưa
Có nỗi nhớ được đong đếm bằng không gian:
Nhớ anh như dòng sông dẫn lối lên trời
Có nỗi nhớ được đong đếm bằng quãng thời gian:
Khóc như mưa vương lên màn
Ba mùa thu qua như một ngày dài u buồn
Ở đây, để diễn tả những xao xuyến của tình yêu, Xuân Quỳnh tiếp tục sử dụng hình ảnh sóng biển:
Con sóng dưới lòng đất
Con sóng trên bề mặt biển
Ôi con sóng nhớ bờ xa xôi
Ngày đêm vô ngủ vì nhớ thương
Hình ảnh sóng được lặp lại ba lần trong bốn dòng thơ giống như các đợt sóng đang tấn công lên bờ, như những nốt nhạc bi thương của một bản tình ca. Sóng được đặt vào các không gian, thời gian khác nhau, nhưng luôn mang theo nỗi nhớ bờ đau đớn. Điều đó cũng là biểu tượng cho những đợt sóng tình yêu đang dâng trào trong trái tim người phụ nữ đang yêu, nhớ anh 'ngày đêm không ngủ được', một nỗi nhớ bao trùm không gian, theo thời gian, cồn cào, không nguôi, như những con sóng triền miên.
Và có lẽ, cảm xúc mãnh liệt của trái tim đã khiến cho lời thơ phải dài ra để diễn tả được sự ngút ngàn của nỗi nhớ:
Lòng em nhớ anh mãi
Cả trong mơ vẫn tỉnh thức
Đây là khổ thơ đặc biệt nhất trong bài thơ vì nó kéo dài thêm hai dòng. Sự xao xuyến của nỗi nhớ đã làm cho ý thơ bị đẩy lùi, khuôn khổ thơ lung lay. Khổ thơ đặc biệt này tạo ra một liên tưởng độc đáo: toàn bộ bài thơ là một đợt sóng lớn, khổ thứ năm là đỉnh sóng, điểm cao của cảm xúc.
Sử dụng hình ảnh sóng để diễn tả nỗi nhớ đã sâu sắc và mãnh liệt, nhưng với Xuân Quỳnh, điều đó chưa đủ, tác giả cho nhân vật trữ tình trực tiếp bày tỏ tình cảm. Nếu nỗi nhớ sóng nhớ bờ còn phân biệt ngày đêm, thì nỗi nhớ em anh không gò bó bởi thời gian. Nỗi nhớ không chỉ tồn tại trong ý thức mà còn trong tiềm thức, thậm chí có cảm giác rằng nếu có một cõi khác, Xuân Quỳnh sẽ tìm đến để sống trọn vẹn với tình yêu. Ý thơ của Xuân Quỳnh gần gũi với ca dao:
Khăn thương nhớ ai
Khăn rơi xuống đất
Khăn thương nhớ ai
Khăn vắt trên vai
Đèn thương nhớ ai
Mà đèn không tắt
Mắt thương nhớ ai
Mắt ngủ không yên
Đêm qua em nhớ bao lo lắng
Lo âu vì một nỗi không yên một phương
Tác giả dân gian mượn “khăn, đèn, mắt” để diễn tả nỗi nhớ nhung khắc khoải của người con gái đang yêu, và cuối cùng không cần một ẩn dụ, hoán dụ nào nữa, chính em đã trực tiếp bộc bạch nỗi lo âu tình duyên hạnh phúc. Tứ thơ của Xuân Quỳnh không mới, nhưng khao khát vượt ra khỏi mọi ranh giới để mở rộng chiều sâu, biên độ của cuộc sống và tình yêu thì thực sự là một sự táo bạo hiện đại.
Quan niệm về tình yêu của Xuân Quỳnh mang đậm sự mới mẻ nhưng vẫn có rễ sâu trong đạo lý truyền thống:
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Dưới hình thức ngôn từ phản chiếu, những dòng thơ trên gợi lên một chút thách thức. Trong Tiếng Việt, thường nói “ngược về phương Bắc, xuôi về phương Nam”, nhưng Xuân Quỳnh nói ngược lại với ý nghĩa sâu xa: Dù cuộc đời xoay chuyển, dù thế gian vạn biến, dù vượt qua mọi thử thách, dù ở bất cứ đâu, em như ngọn hướng dẫn, luôn chỉ về anh - “một phương”. Xuân Quỳnh hiếm khi tỏ ra kiên quyết trong thơ. Đây có thể là lần duy nhất nhà thơ thể hiện sự quyết đoán nhất để bảo vệ tình yêu chân thành. Nữ sĩ luôn biết cố gắng để bảo vệ hạnh phúc bền vững trong cuộc sống hàng ngày. Nhà thơ chưa bao giờ phô trương triết lý về tình yêu.
Tình yêu luôn là chủ đề vĩnh cửu trong thơ ca. Trong tình yêu, con người luôn khao khát được chia sẻ, bày tỏ. Có thể nói, trong bài thơ này, với “Sóng”, Xuân Quỳnh đã tìm ra một biểu tượng nghệ thuật độc đáo, thích hợp để diễn đạt một cách đầy đủ và chân thật những trạng thái phức tạp trong tâm hồn người phụ nữ đang yêu.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 10
Tâm hồn thơ nhìn cuộc sống cũng giống như thơ vậy. Nhìn thấy mùa xuân là thấy tuổi trẻ, nhìn ánh trăng là nhớ về quê hương, giống như Xuân Quỳnh nhìn sóng đã suy tư về tình yêu. Những suy tư đó được thể hiện trong tác phẩm “Sóng” - một tiếng yêu nhẹ nhàng nhưng đầy nồng nàn. Bài thơ là biểu hiện của những cảm xúc yêu thương của người con gái, trong đó có sự nhớ nhung và tin tưởng. Hai cảm xúc này được thể hiện rõ trong hai khổ thơ:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
“Sóng” là thành quả sau hành trình vào Diêm Điền của nhà thơ, được xuất bản trong tập “Hoa dọc chiến hào”. Bài thơ bao gồm tám khổ, mỗi khổ là một biểu hiện của suy tư của tác giả về tình yêu khi đối mặt với những con sóng. Hình ảnh lớp sóng nước không chỉ là nguồn cảm hứng mà còn là biểu tượng chính trong bài thơ, luôn đi kèm với hình tượng của “em”. Hai khổ thơ trên là khổ thứ năm và khổ thứ sáu.
Trong hai đoạn thơ, hình ảnh của sóng liên kết mật thiết với các cảm xúc của tình yêu, với khổ đầu là sóng kèm theo nỗi nhớ. Sự nhân hóa đã biến sóng trở thành một thực thể cũng trải qua tình yêu:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Việc sử dụng từ “sóng” được lặp lại ba lần trong ba câu thơ liên tiếp đã tạo nên hình ảnh của những con sóng dâng lên từng lớp, từng lớp. Nhịp sóng dâng cũng chính là nhịp nhớ thương trong trái tim của người phụ nữ, với từng lớp sóng này đến lớp khác, không bao giờ ngừng trào lên, không biết điểm dừng. Giống như trong tình yêu, việc nhớ mãi mãi là một cảm xúc không nguôi và dồn dập, mỗi nhịp yêu là một nhịp nhớ. Sự đối lập giữa “ngày” và “đêm”, “dưới lòng sâu” và “trên mặt nước” mở ra một nỗi nhớ chiếm lấp mọi không gian và bao phủ qua mọi thời gian. Những câu thơ khơi dậy trái tim của người con gái đang yêu như một đại dương bao la đong đầy dòng nước tình yêu và không bao giờ yên lặng vì những con sóng của niềm nhớ.
Nhà thơ mượn hình ảnh của sóng để biểu hiện nỗi nhớ trong tình yêu, nhưng có lẽ điều đó vẫn chưa đủ, nỗi nhớ đã tràn ra thành lời thổ lộ trực tiếp:
Trái tim nhớ về anh
Cả trong giấc mơ vẫn tỉnh
Hai câu thơ như một đợt sóng, vượt qua biển cả bao la, vượt qua cả thực tại và ảo mộng. Nỗi nhớ không chỉ hiện hữu trong ý thức mà còn sâu sắc trong tâm thức, hiện ra trong những giấc mơ. Cảm xúc dày dạn, mãnh liệt và da diết của nỗi nhớ dường như đã làm tràn đầy trái tim. Số câu thơ đã từ bốn thành sáu như muốn đủ dung lượng để diễn tả sâu sắc nỗi nhớ đến tận cùng. Việc phá vỡ quy tắc thơ cũng như ẩn dụ về tình yêu, một sự phá vỡ không giới hạn, trái tim khi yêu có thể phá bỏ mọi rào cản và nỗi nhớ cũng không ngừng sục sôi.
Phần thơ tiếp theo, hình tượng của sóng liên kết với một khía cạnh khác của tình yêu, sự trung thành:
Dù đi về phía bắc
Hay rẽ về phía nam
Bất kỳ nơi nào em cũng suy nghĩ
Đều hướng về anh - một hướng
Nhà thơ đặt phương anh cùng với phương bắc, phương nam như một so sánh giữa hai chiều kích của không gian và tình yêu. Nếu không gian vật lý mở rộng với bốn phía tám hướng thì trong tình yêu chỉ có một phương anh duy nhất. Hai từ “một hướng” đã khẳng định tính độc đáo và bản chất chân thành của tình yêu. Sự đối lập giữa “rẽ” và “đi”, “đông” và “tây” thể hiện sự tồn tại của những khó khăn trong tình yêu. Đó là thách thức mà con người phải đối mặt, là hành trình vượt qua thác nước và dốc đèo để theo đuổi và nuôi dưỡng tình yêu. Chỉ có trái tim chân thành mới dám đương đầu với những thử thách đó, chỉ có tình yêu chân thành mới hiểu rằng trung thành là bản chất của tình yêu. Phần thơ cũng phản ánh sự khám phá của Xuân Quỳnh về tình yêu: nếu sóng chỉ hướng về bờ thì em cũng chỉ hướng về anh, lòng trung thành sẽ dẫn em vượt qua muôn nghìn sóng gió để đến bến bờ tình yêu và hạnh phúc.
Hai khổ thơ đại diện cho những khám phá và suy tư của nhà thơ về tình yêu: yêu là nhớ, yêu là trung thành. Những người đang yêu có thể thấy rằng họ cũng là “em”, cũng nhớ về người yêu và mong ước mối quan hệ vững chắc. Những người chưa từng yêu có thể cảm nhận được khát khao và sắc thái của tình yêu mà không thể nào diễn tả hết. Đoạn thơ này và bài thơ nói chung đã thức tỉnh sự cảm nhận về tình yêu trong lòng người đọc.
Phân tích hai khổ thơ 5 và 6 của bài thơ Sóng
Viết về tình yêu đã là một đề tài đòi hỏi nhiều tác phẩm từ nhiều thế hệ tác giả. Nhắc đến tình yêu, không thể không nói đến nỗi nhớ và sự trung thành, và Xuân Quỳnh đã tạo ra một tác phẩm đặc biệt về tình yêu của phụ nữ.
Trong bài thơ Sóng, việc nhắc đến nỗi nhớ và sự trung thành là quan trọng, đặc biệt trong hai khổ thơ:
Sóng dạt dào dưới lòng sâu
....
Chỉ hướng về anh - một con đường
Khi nhắc về Xuân Quỳnh, độc giả thường nhớ đến một giọng thơ sâu lắng, đầy cảm xúc và yêu thương. Tình yêu trong thơ của chị luôn mãnh liệt, sâu sắc và mạnh mẽ, nhưng cũng không thiếu đi sự dịu dàng và nữ tính. Bài thơ Sóng được viết vào năm 1967 khi chị còn trẻ, với tâm hồn tràn đầy yêu thương và đam mê. Bài thơ này được in trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào”. Hai khổ thơ mà chúng ta đang phân tích nằm ở trung tâm bài thơ, nói về nỗi nhớ và sự trung thành. Trong bài thơ, hình tượng chính vẫn là “Sóng” - biểu tượng của tâm hồn người con gái đang yêu. Mượn hình ảnh sóng để diễn đạt về tình yêu và phụ nữ, đó là điều mà Xuân Quỳnh đã làm trong bài thơ này, cũng như trong bài thơ “Thuyền và biển”. Tuy nhiên, trong hai khổ thơ này, sóng đại diện cho nỗi nhớ và sự trung thành.
Ngay từ khổ thơ đầu tiên, Xuân Quỳnh đã sử dụng điệp cấu trúc và từ ngữ như “con sóng” và “dưới lòng sâu”, “trên mặt nước” để miêu tả hai con sóng ở hai vị trí khác nhau nhưng cùng chứa đựng nỗi nhớ. Sự tương phản này làm cho nỗi nhớ trở nên mạnh mẽ và chân thật hơn, nó không chỉ tồn tại trên bề mặt mà còn sâu trong từng tia nước. Dường như nỗi nhớ lan tỏa trên từng con sóng, từ đỉnh sóng đến chân sóng. Bởi vì sóng là hiện thân của người con gái và của tình yêu mạnh mẽ của họ, nên ta có thể hiểu rằng nỗi nhớ cũng tràn ngập trong tâm hồn họ, hiện diện qua khuôn mặt buồn và tâm trạng buồn.
Câu thứ ba như một tiếng than khóc của tâm trạng: “Ôi con sóng nhớ bờ”. Đó phải là nỗi nhớ sâu sắc, mạnh mẽ và da diết lắm, mới khiến người ta thốt lên như vậy. Từ “Ôi” là một lời kinh ngạc đặt lên đầu câu thơ, làm cho bốn câu thơ trở nên mềm mại hơn, như tâm hồn của một người con gái:
Sóng dạt dào dưới lòng sâu
Sóng trào phía trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ về bờ
Xuân Quỳnh đã làm cho hình ảnh sóng trở nên sống động như một con người với những biến đổi tâm trạng rõ ràng. Chính điều này làm cho nỗi nhớ của phụ nữ qua hình ảnh “sóng nhớ bờ” trở nên càng sâu sắc. Với cách nhân hóa hình tượng “sóng” trong câu thứ tư, Xuân Quỳnh đã đưa ra một cảm xúc mới: “Ngày đêm không ngủ được”. Trạng từ thời gian “ngày đêm” cùng với từ phủ định “không” đã giúp diễn tả nỗi nhớ vô tận, không ngừng nghỉ, luôn luôn hiện hữu cả vào ban ngày và ban đêm. Khi yêu, khi nỗi nhớ về tình yêu bùng cháy, thì điều này trở nên dễ hiểu hơn bao giờ hết.
Trong khổ thơ này, nỗi nhớ của người phụ nữ trong tình yêu được truyền đạt gián tiếp qua hình ảnh của con sóng. Ở hai câu cuối, Xuân Quỳnh đã chính thức bày tỏ sự nhớ nhung: Lòng em nhớ đến anh/Cả trong mơ còn thức. Sóng “không ngủ được” ở trên, có thể hiểu là người phụ nữ không thể ngủ được. Nỗi nhớ tràn ngập trong lòng người phụ nữ, hiện diện cả trong nhận thức và trong giấc mơ. Khổ thơ nói về nỗi nhớ cũng là cách diễn đạt tình yêu sâu sắc, mạnh mẽ, với nhớ nhung là biểu hiện rõ ràng nhất của tình yêu. Khổ thơ tiếp theo:
Dẫu đi về phía Bắc
Dẫu quay về phương Nam
Ở nơi nào em cũng nghĩ
Đều hướng về anh - một phương
Một lần nữa, Xuân Quỳnh sử dụng biện pháp tu từ, đối lập và tương phản để diễn đạt sự thủy chung trong tình yêu. 'Dẫu' là từ phủ định, nhưng bất kể điều gì xảy ra, trong lòng con sóng chỉ có một phương là bờ, và trong trái tim người phụ nữ chỉ có một phương là tình yêu của họ, là người yêu. Sự trung thành là một đặc điểm quan trọng trong tình yêu, và cũng là đặc điểm của phụ nữ Việt Nam. Khi sử dụng cụm từ 'ở nơi nào', Xuân Quỳnh như đang thể hiện lòng trung thành vĩnh cửu với người yêu, với anh. Nếu đi về phía Bắc hoặc quay về phương Nam là hành trình vật lý, thì “Hướng về anh - một phương” là hành trình kết nối hai trái tim đang đong đầy yêu thương.
Với hai khổ thơ này, Xuân Quỳnh một lần nữa mô tả tình yêu của người phụ nữ. Cách sử dụng tu từ, đối lập, tương phản, và hình tượng sóng đã tạo nên thành công cho tác phẩm. 'Sóng' luôn xứng đáng là một bài thơ được mọi thế hệ thanh niên yêu thích.
Phân tích khổ 5, 6 của bài thơ Sóng - Mẫu 12
Tình yêu là một chủ đề có sức mạnh ma thuật, là nguồn cảm hứng vô tận cho những nhà thơ, là nhịp điệu của trái tim làm rung động muôn trái tim yêu, biến chúng thành những lời thơ cho nhân loại. Mỗi nhà thơ mang một cảm nhận riêng về tình yêu: Tago triết lý ngụ ngôn; Puskin nồng nàn và cao thượng; Xuân Diệu rực rỡ, say đắm; Hàn Mặc Tử say mê và lạc lõng. Trong bài thơ 'Sóng' của Xuân Quỳnh, ta gặp lại một cảm xúc tình yêu đầy trăn trở và khao khát của một tâm hồn phụ nữ, luôn mong muốn hạnh phúc giản dị trong cuộc sống hằn thường. Hai khổ thơ năm và sáu của bài thơ 'Sóng' nói về nỗi nhớ và sự trung thành trong tình yêu, gợi lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.
Xuân Quỳnh là một trong những nhà thơ nữ tiêu biểu nhất của thế hệ những nhà thơ trẻ thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Thơ của Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một phụ nữ đầy ẩn dụ, vừa tươi mới vừa chân thành và luôn mong muốn hạnh phúc giản dị trong cuộc sống hằn thường. 'Sóng' là một bài thơ tình yêu đặc biệt của Xuân Quỳnh, được in trong tập 'Hoa dọc chiến hào'. Hai khổ thơ năm và sáu của 'Sóng' nói về nỗi nhớ và sự trung thành trong tình yêu.
Khổ thơ thứ năm trong bài thơ 'Sóng' đặc biệt vì nó bao gồm sáu câu thơ. Dường như nỗi nhớ không thể nén trong bốn dòng ngắn, vì vậy Xuân Quỳnh đã viết thêm hai câu thơ để diễn đạt nỗi nhớ cháy bỏng trong trái tim người phụ nữ yêu. Thông qua việc nhân hóa và ẩn dụ, nhà thơ khiến cho độc giả cảm nhận được nỗi nhớ của sóng về bờ cũng như nỗi nhớ của em về anh.
Tình yêu luôn kết hợp với nỗi nhớ, vì nỗi nhớ chính là giai điệu, hợp âm chủ đạo của tình yêu. Thơ xưa nói 'một ngày không gặp nhau như đã ba năm'; trong tình yêu, nỗi nhớ là đo lường khoảng cách 'nhớ chàng đằng đẵng đường lên bằng trời'; tình yêu càng muốn quên thì càng nhớ: 'Nói quên dễ, nhớ còn dễ hơn / Mỗi chiều đứng bên hiên nhớ chàng'. Đối với Xuân Quỳnh, nỗi nhớ về người yêu hiện hữu khắp mọi nơi:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Hai dòng thơ với cấu trúc lặp lại “con sóng - con sóng” kết hợp với nghệ thuật đối lập “dưới lòng sâu - trên mặt nước” tạo ra sự tái diễn của sóng với nhiều hình thức khác nhau:
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Sóng không chỉ “dữ dội - dịu êm”; “ồn ào - lặng lẽ” mà còn tồn tại “dưới lòng sâu” (sóng ngầm - chiều sâu), “trên mặt nước” (sóng nổi - chiều rộng). Có sóng dữ dội với bọt trắng trên mặt biển, gào thét cùng đại dương, nhưng cũng có sóng âm thầm trôi dưới lòng sâu, không ai thấy, khó ai cảm nhận, chỉ có nó mới hiểu mình. Cả hai kết hợp tạo nên sự đa dạng của sóng biển. Đó cũng là nỗi nhớ của sóng, của em, vừa sâu vừa rộng. Sóng là em, em là sóng. Tâm hồn em cũng phức tạp như sóng biển. Xuân Quỳnh thông minh khi sử dụng hình ảnh sống động để biểu hiện nỗi niềm của người phụ nữ trong tình yêu.
Hai dòng thơ sau miêu tả nỗi nhớ của sóng, dù là sóng trên mặt nước hay sóng dưới lòng sâu, cả hai đều nhớ bờ, hướng về bờ:
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Vậy là “sóng nhớ bờ”. Bờ là điểm cuối của sóng. Bởi nhớ bờ mà nó bất chấp không gian vô biên, bất chấp thời gian “ngày đêm” để tiến tới bờ. Sóng cồn cào nhớ và khát khao gặp bờ đến mức “không ngủ được”. Nỗi nhớ từ đó cũng tràn ngập mọi không gian “dưới lòng sâu – trên mặt nước”; tràn ngập mọi thời gian “ngày đêm”.
Dường như bốn câu thơ không thể truyền tải hết nỗi nhớ dâng trào nên Xuân Quỳnh thêm hai câu thơ nữa vào khổ thứ năm để hoàn thiện giai điệu của nỗi nhớ. Đó là lúc hình tượng “em” hiện ra với nỗi lòng nồng nàn, băn khoăn, bồn chồn, thao thức:
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Xuân Quỳnh nhận ra sự tương đồng kỳ diệu giữa hiện tượng thiên nhiên của trời đất với trạng thái cảm xúc của tình yêu luôn dâng trào trong lòng mình. Nếu sóng nhớ bờ thì em nhớ anh - đó là quy luật của tình yêu. Nỗi nhớ không chỉ hiện diện trong thời gian được ý thức (khi chưa ngủ) mà còn gắn với tiềm thức - thời gian trong mơ (ngủ vẫn nhớ). Có thể nói đây là một nỗi nhớ thường trực trong trái tim của người phụ nữ khi yêu. Hình tượng thơ thể hiện những khát khao mãnh liệt của người phụ nữ: sóng khao khát được gặp bờ - em khao khát được gặp anh.
Xuân Quỳnh thường mượn ngôn ngữ của cơ thể để miêu tả nỗi nhớ: nỗi nhớ tràn ngập trong mắt, trong tâm hồn, thậm chí cả trong đôi tay:
Khi anh xa, đôi tay em biết nhớ
Dành thời gian đan thành áo chờ mong.
Dành thời gian em viết những dòng thơ
Để thấy chúng ta không thể tách rời.
(Đôi bàn tay)
Ở khổ thơ thứ năm này, Xuân Quỳnh sử dụng từ “Lòng” một cách chính xác để miêu tả tình cảm của người phụ nữ với tình yêu. “Lòng” là nơi sâu kín nhất của tâm hồn con người, đặc biệt là tâm hồn người phụ nữ. Lòng là kết tinh của tình cảm đã trải qua biết bao thử thách. Vì thế, tấm lòng ấy không hề hời hợt mà đã trở thành gan, ruột của người phụ nữ. Khi nói “Lòng em nhớ đến anh,” dường như Xuân Quỳnh đã dốc hết nỗi lòng để hướng về phương anh. Cô gái trong Xuân Quỳnh, cũng như trong ca dao, đều mang tâm trạng chung của người phụ nữ khi yêu.
Đêm nằm một mình chẳng thể ngủ
Mong chờ ánh sáng rạng đông gặp anh
(Ca dao)
Nếu nỗi nhớ là loại men say đánh thức tình yêu thì sự trung thành lại là tiêu chí đo lường của tình yêu, của trái tim con người:
Dù đi về phương Bắc
Dù đi về phương Nam
Bất kể ở đâu em cũng nghĩ về anh
Hướng về anh - một phương
Khi yêu, ta cảm nhận sự xa cách và thời gian không còn là vấn đề. Chỉ cần nghĩ về nhau, hình bóng người yêu hiện về trong lòng ta như thể đã thật sự hiện diện.
Mỗi câu thơ đều chứa đựng sự đối lập: “dù đi về phương Bắc - dù đi về phương Nam”. Cách diễn đạt “xuôi Bắc, ngược Nam” lại phản bội quy luật thông thường. Điều đúng phải là “xuôi Nam”, “ngược Bắc”. Tuy nhiên, việc sử dụng động từ “xuôi” và “ngược” lại tạo ra cảm giác vất vả, truân chuyên: “xuôi Nam, ngược Bắc”, hành trình từ Nam về Bắc, vượt qua những khó khăn… Thêm vào đó, cụm từ “dù đi về phương Bắc, dù đi về phương Nam” tăng cường thêm sự khó khăn, gian khổ. Điều này có thể là biểu hiện cho quyết tâm của người phụ nữ: dù cuộc đời có ra sao, em vẫn mãi yêu anh. Tình yêu có thể đổi thay hướng, nhưng điều quan trọng nhất vẫn là “hướng về anh” mà em luôn hướng tới.
Bất kể ở đâu em cũng nghĩ về anh
Hướng về anh - một phương
Xuân Quỳnh trói buộc chặt những “sợi nhớ, sợi thương” để hướng hết tình yêu, dốc hết tâm trí về “phương anh”. Dù hướng về anh có thay đổi, nhưng với lời khẳng định mạnh mẽ “một phương”, nơi em hướng về là không thể thay đổi. Anh đã trở thành “hệ quy chiếu” của cuộc đời em. Từ đó, nhà thơ đã nói về nỗi nhớ vượt qua mọi chướng ngại, mọi khoảng cách, tình yêu là sự gặp gỡ giữa hai tâm hồn không gian hẹp. Chỉ cần suy nghĩ về anh, nhớ về anh, anh đã nằm sâu trong trái tim em.
Thành công của đoạn thơ là nhờ vào một số kỹ thuật nghệ thuật: Ẩn dụ, nhân hoá, đối lập, lặp cấu trúc… kết hợp với thể thơ năm chữ đã tạo ra những con sóng đa dạng cảm xúc. Việc xây dựng hai hình tượng song song: sóng và em, là độc đáo. Sóng không chỉ là sóng biển mà còn là sóng trong trái tim người phụ nữ đang yêu. Hình ảnh sóng rất đa dạng: có khi dữ dội, ồn ào, có khi êm đềm lặng lẽ, cũng như tâm hồn của em, vừa dịu dàng mà cũng mãnh liệt.
Văn học là lĩnh vực của sự sáng tạo, không chấp nhận sự trùng lặp tuyệt đối. Tuy nhiên, tác phẩm văn học vẫn có những điểm tương đồng, giao thoa vì là nơi gặp gỡ của các tâm hồn. Điều đó giải thích tại sao “Sóng” của Xuân Quỳnh và “Đây thôn Vĩ Dạ” của Hàn Mặc Tử lại có những điểm chung. Cả hai đoạn thơ đều thể hiện nỗi nhớ, khát khao gặp gỡ đến điên đảo. Đó là mong ước được hạnh phúc và yêu thương, mong ước được ôm trọn tình cảm để đạt đến hạnh phúc. Nếu “Sóng” nhớ thương đến “ngày đêm không ngủ được” và “cả trong mơ còn thức”; yêu đến mức không ngần ngại vượt qua mọi khoảng cách để gặp gỡ; thì “Đây thôn Vĩ Dạ” là tình yêu gắn liền với niềm hy vọng, chờ đợi đến mỏi mòn.
Tuy nhiên, nghệ thuật là lĩnh vực của sự độc đáo, đòi hỏi sự cá nhân hóa, có phong cách riêng biệt, mới lạ trong tác phẩm. Về nội dung: Nếu “Sóng” là trái tim của người con gái yêu không ngừng vượt qua mọi khó khăn để đến với người mình yêu; lấy trung thành làm tiêu chuẩn của tình yêu, dùng nỗi nhớ để làm tăng thêm tình yêu; thì khổ thơ cuối cùng trong bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” lại là nỗi lòng than thở nặng nề vì một mối tình không được đáp lại. Về mặt nghệ thuật: “Sóng” sử dụng thể thơ năm chữ giàu nhịp điệu, nhịp sóng và nhịp tim với mọi cảm xúc yêu thương. Ẩn dụ, nhân hoá, tương phản, cấu trúc điệp… hòa quện tạo thành một biển tình yêu đa dạng. “Đây thôn Vĩ Dạ” sử dụng thể thơ thất ngôn; phép điệp ngữ, cách ngắt nhịp tinh tế; ngôn ngữ, hình ảnh thơ mộc mạc, giản dị; sử dụng câu hỏi tu từ để thể hiện sự đau đớn trong một mối tình không được đáp lại.
Tóm lại, “Sóng” là một câu chuyện tình yêu đẹp và nhân văn của một tâm hồn nữ tính luôn khao khát hạnh phúc bình dị trong cuộc sống hàng ngày. Bài thơ đã đi vào lòng người và mãi mãi là một giai điệu không bao giờ quên về “sóng và em”.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 13
Xuân Quỳnh được biết đến là một nhà thơ tình với nhiều tác phẩm nổi tiếng. Trong số đó, bài thơ “Sóng” là một điển hình, nó đã diễn tả một cách tinh tế tình yêu của người phụ nữ. Đặc biệt là ở khổ thứ năm và thứ sáu, nơi mà nỗi nhớ và lòng trung thành trong tình yêu được thể hiện rõ nét.
Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương
Mọi tình yêu đều phải trải qua nỗi nhớ. Dù ở “dưới lòng sâu” hay “trên mặt nước”, dù là “ngày” hay “đêm”, con sóng vẫn nhớ “đến bờ” và thao thức, khao khát đến mức “không ngủ được”. Xuân Quỳnh đã sử dụng không gian và thời gian để đo lường nỗi nhớ trong tình yêu. Nhưng ai có thể đếm hết được nỗi nhớ? Nếu con sóng nhớ đến bờ có thể bị giới hạn bởi không gian và thời gian, thì nỗi nhớ của “em” lại vượt qua mọi giới hạn về không gian và thời gian. Nếu sóng nhớ đến bờ thì em cũng nhớ đến anh. Nỗi nhớ ấy luôn hiện diện trong tâm trí của “em”. Ngay cả trong giấc mơ, nỗi nhớ cũng không ngừng đeo bám. Ca dao đã từng mô tả nỗi nhớ của những người yêu nhau:
Người nhớ càng thêm thương
Như đối diện lửa hay ngồi gần than?
Hoặc như:
Nhớ ai mê mải mơ màng,
Nhớ ai đến nhớ, giờ này nhớ ai?
Nỗi nhớ trong tình yêu đã trở nên quen thuộc, nhưng cách diễn đạt của Xuân Quỳnh vẫn rất đặc biệt.
Ngoài những quan điểm mới mẻ về tình yêu, Xuân Quỳnh vẫn giữ được vẻ đẹp truyền thống. Đó là lòng trung thành của người con gái khi yêu. Bằng cách sử dụng hình ảnh đối lập như “xuôi” - “ngược”, “phương Bắc” và “phương Nam”, nhà thơ đã truyền đạt một thông điệp sâu sắc. Thông thường, ta thường nói “ngược về phương Bắc” và “xuôi về phương Nam”. Tuy nhiên, ở đây Xuân Quỳnh lại đảo ngược để thể hiện ý nghĩa sâu xa hơn. Dù cuộc sống có thay đổi không ngừng, chúng ta phải đối mặt với nhiều thách thức, và mọi thứ có thể thay đổi. Tuy nhiên, đối với “em”, ở bất kỳ “nơi nào” - một cụm từ mơ hồ, không rõ ràng về không gian và thời gian, vẫn hướng về “phương anh” - một hướng duy nhất. Tấm lòng của “em” luôn trung thành với “anh”, luôn hướng về “anh”.
Tóm lại, từ việc phân tích trên, độc giả có thể nhận ra một tấm lòng yêu thương, mong mỏi về tình yêu cao đẹp. Giống như trong bài Tự hát, Xuân Quỳnh cũng曾 viết:
Em trở về thực sự là trái tim em
Là máu thịt của cuộc sống mà ai cũng có
Dừng đập khi cuộc sống không còn nữa
Nhưng biết yêu anh ngay cả khi đã khuất mắt
Phân tích khổ thơ 5, 6 trong bài Sóng - Mẫu 14
“Sóng” của Xuân Quỳnh là một trong những bài thơ nổi tiếng về tình yêu. Xuân Quỳnh đã sử dụng hình ảnh của “sóng” để diễn tả tính cách và tâm hồn của người phụ nữ khi yêu, vừa hiện đại vừa truyền thống. Trong đó, phải nhấn mạnh đến khổ thơ thứ năm và thứ sáu.
Có tình yêu nào mà không được đong đếm bằng nỗi nhớ. Trong thơ của Xuân Quỳnh cũng không khác:
Sóng dưới biển sâu
Sóng trên mặt nước
Con sóng đau nhớ bờ
Ngày đêm không thể ngủ
Lòng em vẫn nhớ anh
Cả trong giấc mơ cũng còn thức
“Con sóng” được vẽ lên ở hai chiều - không gian và thời gian. Dù “ở dưới biển sâu” hay “trên mặt nước” - không gian, dù là “ngày” hay “đêm” - thời gian, thì con sóng vẫn nhớ “bờ” đến mức không thể ngủ được. Và nếu “sóng” nhớ “bờ” thì “em” cũng nhớ “anh”. Nhưng con sóng kia có thể bị ngăn cách bởi không gian và thời gian. Còn nỗi nhớ của em thì phá vỡ mọi khoảng cách địa lý. Em nhớ anh đến mức “trong mơ cũng còn thức”. Hình ảnh của anh đã đi sâu vào tâm trí em. Đó không phải là điều xa lạ trong thơ ca. Ca dao từng có những câu thơ diễn tả nỗi nhớ của những người yêu nhau:
Khăn thương nhớ ai
Khăn rơi xuống đất
Khăn thương nhớ ai
Khăn vắt trên vai
Đèn thương nhớ ai
Mà đèn không tắt
Mắt thương nhớ ai
Mắt ngủ không yên
Đêm qua em như lo âu
Lo vì một nỗi không yên, không thanh thản
Còn Nguyễn Bính lại tinh tế sử dụng hình ảnh dưới đây để diễn tả nỗi nhớ:
Thôn Đoài ngồi nhớ thôn Đông
Một người chín nhớ mười mong một người
Gió mưa là bệnh của trời
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng
(Tương tư)
Trong tình yêu, Xuân Quỳnh cũng khẳng định lòng trung thành như nhiều nhà thơ khác:
Dẫu đi về phía Bắc
Dẫu đi về phía Nam
Bất kể ở đâu em cũng nghĩ về anh
Với hướng về anh một chiều
Hình ảnh thơ đối lập “đi” - “về”, “phương Bắc” và “phương Nam” được nhà thơ sử dụng ngược lại với quy luật thông thường (đi về phía Bắc, về phía Nam) để thể hiện ý nghĩa sâu sắc. Dù cuộc đời luôn biến đổi, đôi ta phải trải qua nhiều sóng gió, mọi thứ có thể thay đổi. Nhưng em vẫn luôn hướng về “phương anh”. Trái tim của em luôn giữ được tình yêu nguyên vẹn dành cho anh dù có bao nhiêu khó khăn, sóng gió trong cuộc sống. Em luôn hướng về “phương anh” - một hướng duy nhất, không bao giờ thay đổi. Tấm lòng trung thành và son sắc của em xứng đáng được tôn trọng. Vì thế, người phụ nữ trong thơ Xuân Quỳnh vẫn mãnh liệt, sôi nổi nhưng vẫn đậm chất trung thành - nét đẹp cổ điển.
Như vậy, “Sóng” là một bài thơ đẹp về tình yêu. Bài thơ thể hiện tiếng lòng của biết bao người phụ nữ trong tình yêu. Và hai khổ thơ năm và sáu là những khổ thơ xuất sắc trong bài thơ này.
Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng - Mẫu 15
Xuân Quỳnh là biểu tượng đại diện của thế hệ nhà thơ trẻ trong giai đoạn kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Một trong những tác phẩm nổi tiếng của chị là bài thơ “Sóng”. Trong bài thơ này, Xuân Quỳnh sử dụng hình ảnh của con sóng để diễn đạt vẻ đẹp tinh thần của người phụ nữ trong tình yêu. Điều này được thể hiện rõ qua khổ thơ thứ năm và thứ sáu:
“Con sóng dưới lòng sâu
Con sóng trên mặt nước
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức”
Trong tình yêu, có lẽ không gì đặc biệt bằng nỗi nhớ. Như nhiều nhà thơ khác, Xuân Quỳnh cũng đề cập đến nỗi nhớ nhưng cách thể hiện của chị rất độc đáo. Hình ảnh sóng tượng trưng cho sự đối lập giữa không gian “dưới lòng sâu” và “trên mặt nước”, và thời gian “ngày” và “đêm”. Dù ở đâu, vào lúc nào, con sóng vẫn mãi nhớ đến bờ. Em cũng thế, cũng nhớ về “anh” đến mức “cả trong mơ còn thức” - điều kỳ lạ là làm sao trong giấc mơ vẫn tỉnh táo? Có lẽ nỗi nhớ chiếm trọn tâm hồn của người con gái, khiến cho trong giấc ngủ, hình bóng của người yêu vẫn hiện hữu. Giống như những dòng thơ mà Xuân Diệu - vị hoàng tử của tình yêu đã từng viết:
“Anh nhớ tiếng. Anh nhớ hình. Anh nhớ ảnh.
Anh nhớ em, anh nhớ lắm! Em ơi!
Anh nhớ anh của ngày tháng xa xôi,
Nhớ đôi môi cười nơi chốn xa xôi.
Nhớ đôi mắt đang nhìn anh đầy ánh sáng!”
(Tương tư chiều)
Khi yêu, ai cũng muốn trở thành đặc biệt. Xuân Quỳnh tiếp tục làm “em” tỏa sáng bằng lòng trung thành của mình. Mỗi người đều khao khát một tình yêu chân thành, và “em” cũng không ngoại lệ:
“Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu xuôi về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh - một phương”
Từ “dẫu” kết hợp với hình ảnh “xuôi về phương Bắc” và “ngược về phương Nam - trái ngược với quy luật tự nhiên (ngược về phương Bắc, xuôi về phương Nam). Xuân Quỳnh muốn nhấn mạnh rằng dù cuộc sống có biến đổi không ngừng, thậm chí là phản lại tự nhiên. Thì đối với “em”, tình yêu dành cho anh vẫn không thay đổi. Trái tim em vẫn giữ nguyên tấm lòng trung thành dành cho người yêu. Dù em ở đâu, vẫn hướng về một hướng duy nhất, không đổi, đó chính là “phương anh”. Nơi có anh, nơi đó là nơi em gọi là nhà.
Qua phân tích, “Sóng” là một bài thơ đẹp về tình yêu. Người con gái yêu của Xuân Quỳnh vẫn giữ được những nét truyền thống.
.............
Tải file tài liệu để xem thêm Phân tích khổ 5, 6 bài Sóng