Phân tích khổ thơ cuối trong bài thơ Viếng lăng Bác: Những điểm nổi bật

1. Phân tích khổ thơ cuối bài Viếng lăng Bác - phiên bản 1

Bác Hồ là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc, người cha kính yêu luôn sống trong lòng hàng triệu người dân Việt Nam dù đã rời xa. Có nhiều nhà thơ, nhà văn đã bày tỏ sự xúc động và tình cảm vô bờ bến đối với Người. Trong số những tác phẩm nổi bật về Chủ tịch Hồ Chí Minh, bài thơ 'Viếng lăng Bác' của nhà thơ Viễn Phương nổi bật với sự xúc động mạnh mẽ của một người con miền Nam lần đầu đến thăm lăng Bác. Khổ thơ cuối thể hiện rõ cảm xúc lưu luyến và xót xa khi phải rời xa Người để trở về miền Nam.

Mai về miền Nam, nước mắt dâng trào

Thèm trở thành con chim hót quanh lăng Bác

Thèm làm bông hoa tỏa hương ngát quanh đây

Thèm hóa thành cây tre trung kiên nơi đây.

Khổ thơ thể hiện sự lưu luyến và nỗi niềm không muốn chia xa của tác giả khi thăm lăng Bác:

Ngày mai về miền Nam, nước mắt dâng tràn

Từ 'thương' ở đây mang một ý nghĩa sâu sắc, phản ánh trọn vẹn tình cảm của nhân dân miền Nam đối với Bác - sự yêu mến và kính trọng dành cho một người đã cống hiến cả đời cho đất nước và dân tộc, để sự nghiệp giải phóng dân tộc đạt được thắng lợi:

Bác để lại tình thương cho chúng con

Một đời giản dị, không vàng son

Từ 'thương' còn thể hiện sự xót xa, nỗi đau đớn không nguôi của tác giả và toàn thể nhân dân Việt Nam. Sự ra đi của người cha kính yêu đã để lại nỗi đau sâu sắc mà tác giả đã kìm nén suốt chuyến thăm. Giờ đây, khi chuẩn bị chia xa, nước mắt tác giả không kìm nén được nữa, tuôn trào bởi mọi cảm xúc bấy lâu nay đã dồn nén. Với chỉ một câu thơ ngắn gọn, nhà thơ Viễn Phương đã bộc lộ hết tình cảm chân thành và nỗi xót thương vô hạn dành cho Bác.

Khổ thơ không chỉ thể hiện nỗi xót thương và sự nghẹn ngào của tác giả, mà còn chứa đựng những ước nguyện nhỏ bé của tác giả:

Ước ao trở thành con chim hót quanh lăng Bác

Ước ao trở thành đóa hoa tỏa hương khắp nơi

Ước ao trở thành cây tre trung hiếu nơi đây

Trong những phút giây sắp phải chia xa cùng với những cảm xúc mãnh liệt trong lòng, tác giả bày tỏ ước muốn hóa thân thành các hình ảnh gần gũi quanh lăng để mãi bên cạnh Bác. Việc lặp đi lặp lại cụm từ 'muốn làm' cùng với hình ảnh hoá thân thành chim, hoa, tre thể hiện sự tha thiết của tác giả. Viễn Phương không đòi hỏi điều gì vĩ đại, chỉ mong được ở bên Bác hàng ngày, trở thành những biểu tượng âm thầm bên lăng để chăm sóc cho giấc ngủ bình yên của Bác và tri ân công ơn của Người.

Tác giả ước muốn trở thành 'con chim' để hót quanh lăng, như là những lời cảm ơn và tri ân từ nhân dân Việt Nam gửi đến Bác. Tiếng hót của chim cũng thể hiện ước vọng về tự do và hòa bình mà Bác luôn khao khát. Tác giả không mơ ước trở thành mặt trời sáng chói, mà chỉ mong được làm một cánh chim nhỏ bé nhưng mạnh mẽ. Tác giả còn ước trở thành những 'đóa hoa' để 'tỏa hương khắp nơi'. Vì Bác rất yêu hoa, nên nhà thơ mong muốn hóa thân thành một loài hoa nhỏ trong vườn đầy sắc màu, không chỉ đẹp mà còn tỏa hương thơm ngát. Cuối cùng, tác giả mong trở thành 'cây tre trung hiếu'. Tác giả đã khéo léo nối kết hình ảnh 'hàng tre bát ngát' ở phần đầu bài thơ với 'cây tre trung hiếu' ở phần cuối. Bằng cách này, nhà thơ thể hiện ước mơ trở thành một cây tre bên lăng Bác, giữa hàng triệu cây tre khác, tượng trưng cho sự đoàn kết và kiên cường của người Việt trong việc bảo vệ Tổ quốc và nền độc lập của dân tộc. Những ước muốn của Viễn Phương, dù giản dị, nhưng chứa đựng ý nghĩa sâu sắc, phản ánh niềm mong mỏi của người dân miền Nam và toàn thể nhân dân Việt Nam.

Với việc sử dụng ngôn ngữ tinh tế và hình ảnh thơ mộc mạc, khổ thơ cuối của bài 'Viếng lăng Bác' đã khắc sâu vào tâm trí người đọc những cảm xúc mạnh mẽ. Đó là nỗi tiếc nuối và sự bâng khuâng của tác giả cũng như của toàn thể nhân dân Việt Nam. Dù Bác đã rời xa mãi mãi, hình ảnh của Bác vẫn mãi sống trong lòng người dân.

2. Phân tích khổ thơ cuối bài Viếng lăng Bác - phiên bản 2

Trong kho tàng văn học Việt Nam, có rất nhiều tác phẩm vinh danh Bác Hồ, trong đó không thể không nhắc đến những câu thơ của nhà thơ Bảo Định Giang ca ngợi nhân cách và phẩm hạnh của Chủ tịch Hồ Chí Minh:

Tháp Mười nổi bật nhất là hoa sen

Việt Nam đẹp nhất là tên Bác Hồ

Nhân dân Việt Nam mãi mãi tri ân, kính trọng và tự hào về vị cha già kính yêu đã cống hiến cả cuộc đời mình cho đất nước, cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Để bày tỏ lòng biết ơn đối với công lao vĩ đại của Người, nhiều bài thơ đã được viết. Trong số đó, bài thơ 'Viếng lăng Bác' của nhà thơ Viễn Phương nổi bật với cảm xúc chân thành của tác giả trong lần đầu tiên từ miền Nam ra Hà Nội thăm Bác Hồ. Đặc biệt, khổ thơ cuối cùng của bài thơ là những cảm xúc dâng trào, nỗi lưu luyến khi phải chia tay Bác để trở về miền Nam.

Khi trở về miền Nam, nỗi thương cảm khiến nước mắt dâng tràn

Mong được hóa thân thành con chim, hót quanh lăng Bác

Mong trở thành đoá hoa tỏa hương ngát quanh đây

Mong hóa thành cây tre trung thành ở chốn này

Trong câu đầu tiên của khổ thơ, tác giả bộc lộ nỗi xót xa và sự lưu luyến vô bờ khi phải chia tay nơi đây:

Khi trở về miền Nam, nỗi nhớ thương trào dâng trong nước mắt

Câu thơ là một lời từ biệt chân thành, giản dị nhưng đầy cảm xúc với Bác Hồ. Từ 'trào' trong câu thơ thể hiện rõ sự xúc động mãnh liệt, sự lưu luyến, không muốn rời xa Bác Hồ. Đây không chỉ là cảm xúc của riêng tác giả mà còn là tâm trạng chung của tất cả những người Việt Nam khi đến thăm lăng Bác.

Sau đó, nhà thơ diễn tả những ước nguyện của mình về việc trở thành những sự vật bên lăng Bác:

Mong được hóa thân thành con chim hót quanh lăng Bác

Mong ước được hóa thân thành đoá hoa tỏa hương quanh đây

Mong muốn trở thành cây tre trung thành bên lăng Bác

Những ước nguyện của tác giả rất chân thành và giản dị; ông chỉ mong trở thành những chú chim nhỏ để cất tiếng hót quanh lăng, một đoá hoa trong khu vườn đa sắc để tỏa hương, và cây tre trung thành bên lăng để bảo vệ giấc ngủ của Bác. Cụm từ 'muốn làm' cùng với hình ảnh và sự vật thân quen mà nhà thơ muốn biến thành thể hiện những ước vọng sâu sắc và tha thiết của tác giả. Đây không chỉ là mong mỏi của riêng nhà thơ mà còn là ước vọng chung của toàn thể nhân dân miền Nam và dân tộc Việt Nam đối với Bác.

Đặc biệt, ước mơ trở thành cây tre bên lăng để gìn giữ giấc ngủ của Bác là một hình ảnh đầy ý nghĩa. Cây tre trung thành ấy là biểu tượng cho lòng kính trọng và lòng biết ơn vô hạn của nhân dân Việt Nam đối với Bác. Ước mong này còn khẳng định rằng nhà thơ cũng như cả dân tộc Việt Nam sẽ luôn đi theo con đường cách mạng của Bác để bảo vệ độc lập và tự do của Tổ quốc. Hình ảnh cây tre, được gợi ý ở câu thơ cuối cùng, tạo nên sự kết nối mạnh mẽ với hình ảnh 'hàng tre bát ngát' ở đầu bài thơ, tạo nên một ấn tượng sâu sắc và hoàn chỉnh cho người đọc.

Khổ thơ cuối của bài 'Viếng lăng Bác' không chỉ phản ánh nỗi lòng riêng của tác giả mà còn mang đến cảm xúc chung của dân tộc. Tác giả diễn tả khát vọng của chính mình và của toàn thể nhân dân Việt Nam, luôn hướng về Bác, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc.

Mong rằng bài viết của Mytour đã mang đến cho bạn đọc những thông tin bổ ích. Xin chân thành cảm ơn sự quan tâm và theo dõi của các bạn. Chúc các bạn học tập hiệu quả và thành công.