Phân tích khổ thơ mở đầu trong bài thơ Đây là thôn Vĩ Dạ của Hàn Mạc Tử

Buzz

Đọc tóm tắt

- Bài thơ 'Đây thôn Vĩ Dạ' của Hàn Mặc Tử mở ra với câu hỏi 'Sao anh không về chơi thôn Vĩ?' có thể hiểu là lời trách móc của người con gái hoặc câu tự hỏi của thi nhân về chính mình.
- Tác phẩm miêu tả cảnh sắc thôn Vĩ với vẻ đẹp trong trẻo và lãng mạn, như 'nắng hàng cau', 'vườn xanh như ngọc'. Hình ảnh 'lá trúc che ngang mặt chữ điền' thể hiện sự kín đáo, dịu dàng của con người nơi đây.
- Dù Hàn Mặc Tử yêu Hoàng Cúc từ lâu, bài thơ phản ánh tâm trạng buồn bã và bi kịch trong tình yêu của ông, đặc biệt khi biết mình mắc bệnh nan y.

Dàn ý

1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Hàn Mặc Tử

- Giới thiệu chung về tác phẩm Đây thôn Vĩ Dạ

- Dẫn dắt vấn đề

2. Thân bài

a. Khổ 1: Cảnh thôn Vĩ và hi vọng hạnh phúc của thi nhân

“Sao anh không về chơi thôn Vĩ”

- Hai cách hiểu:

+ Đó là lời của người con gái thôn Vĩ Dạ với giọng hờn giận, trách móc nhẹ nhàng. Nhân vật “anh” chính là Hàn Mặc Tử.

+ Có thể hiểu đây là lời của Hàn Mặc Tử, Hàn Mặc Tử phân thân và tự hỏi chính mình.

=> Câu thơ mở đầu có chức năng như lời dẫn dắt, giới thiệu người đọc đến với thôn Vĩ của người con gái mà thi nhân thương nhớ.

“Nhìn nắng hang cau nắng mới lên”

- “Nắng mới lên”: nắng đầu tiên của ngày mới, ấm áp, trong trẻo, tinh khiết.

- “Nắng hàng cau”: cây cau là cây cao nhất trong vườn, được đón nhận ánh nắng đầu tiên

=> Nắng mới buổi sớm, trong trẻo, tinh khôi

“Vườn ai mướt quá xanh như ngọc”

- “Mướt”: ánh lên vẻ mượt mà, óng ả, tràn đầy nhựa sống

- “Xanh như ngọc”: màu xanh sáng ngời, long lanh

=> Cả vưỡn Vĩ như được tắm gội bởi sương đêm, đang chìm trong giấc ngủ thì được đánh thức và bừng lên trong ánh nắng hồng ban mai. Nắng mai rót vào khu vườn, cứ đầy dần lên theo từng đốt cau. Đến khi ngập tràn , thì nó biến cả khu vườn thành một đảo ngọc, vừa thanh khiết, vừa cao sang.

=> Bức tranh thôn Mĩ hiện lên thật đẹp, thơ mộng.

- Sự xuất hiện của con người thôn Vĩ:

“Lá trúc che ngang mặt chữ điền”

- “Mặt chữ điền”: Theo quan niệm người Huế, mặt chữ điền là khuôn mặt đẹp, phúc hậu.

- “Lá trúc che ngang”: gợi vẻ đẹp kín đáo, dịu dàng của người con gái Huế.

=> Hình ảnh thơ được miêu tả theo hướng cách điệu hóa, chỉ gợi lên vẻ đẹp của con người, không chỉ rõ là ai cụ thể. Ở đây, thiên nhiên và con người hòa hợp trong vẻ đẹp kín đáo, trữ tình.

=> Niềm vui khi nhận được tín hiệu tình cảm của người thiếu nữ, hy vọng lóe sáng về tình yêu, hạnh phúc.

3. Kết bài

- Khái quá lại vấn đề

Mẫu

Bài tham khảo số 1

Nếu loài người không còn khao khát

Và những nhà thơ không có ai yêu

Người - Thi sĩ - cuối cùng vẫn là Hàn Mặc Tử

Vẫn hiện hữu ở đây, chờ đợi

(Tràn Ninh Hổ)

Hàn Mặc Tử - nhà thơ của những mối tình 'khuấy' mãi không thành khối. Tử yêu nhiều nhưng chua xót nhận ra rằng: Trăng là người bạn tình và là người bạn tình chung thuỷ cuối cùng của đời mình. Trong đời thơ, đời người quá ngắn, Hàn say mê bốn thiếu nữ (Hoàng Cúc, Mộng Cầm, Mai Đình, Ngọc Sương). Hoàng Cúc, một thiếu nữ ở thôn Vĩ Dạ là mối tình đầu của Tử, hai người quen nhau ở Quy Nhơn, Tử là nhân viên Sở Đạc điền, còn cha Hoàng Cúc là chủ sở. Hàn thầm yêu Hoàng Cúc từ năm 1936, nhưng vì rụt rè nên chỉ dám bộc bạch tâm sự cùng thơ và bạn bè... Năm 1939 biết Tử mắc bệnh nan y, lại được người khác nhắc nhở, thúc giục Hoàng Cúc gửi tặng thi nhân Hàn Mặc Tử bưu ảnh phong cảnh Huế và một số dòng hỏi thăm mà không kí tên. Hàn hiểu lầm đó là cảnh 'Bến Vĩ Dạ vào buổi hừng đông hay đêm trăng ?“. Để tạ lòng cố nhân, Tử gửi tặng Hoàng Cúc bài Đây là thôn Vĩ Dạ. Khúc thơ đầu của bài thơ là khúc thơ hấp dẫn nhất:

Sao anh không trở về chơi thôn Vĩ?

Nhìn nắng hàng câu, nắng mới lên

Vườn của ai mướt quá xanh như ngọc

Lá trúc che lấp cả mặt chữa điền

Cảm nhận Đây là thôn Vĩ Dạ phải kết nối với mối tình đầu của Tử và Hoàng Cúc. Nhưng lâu nay, bị ám ảnh bởi yếu tố ngoài văn bản ngôn ngữ - đặc biệt là quan điểm 'Hoàng Cúc chỉ tặng cho Hàn Mặc Tử một bức ảnh cô mặc áo dài trắng trường Đồng Khánh (...), và trách Hàn Mặc Tử vì sao lâu nay không trở về thăm thôn Vĩ Dạ thì nhiều người đã hiểu câu thơ mở đầu là một lời trách móc nhẹ nhàng, nhè nhẹ - thực sự là giọng hờn dịu ngọt của các cô gái Huế, trách mà như là mời gọi khách về thăm thôn Vĩ. Những ý kiến đó có vẻ như trôi nổi ngoài văn bản. Dựa vào cái gì mà nói: 'Sao anh không trở về chơi thôn Vĩ ?' là câu hỏi trách móc từ một cô gái thôn quê. Hơn nữa, như Hoàng Cúc khẳng định: sau bức ảnh, không có lời trách móc nào. Làm sao có thể trách một người đang từng giờ, từng phút chờ đợi tử thần đến để mang đi? Thơ trữ tình là thơ hướng nội. Thơ Hàn Mặc Tử càng là thơ hướng nội. Câu hỏi 'Sao anh không trở về chơi thôn Vĩ ?' có thể là câu tự nghi của chính Tử. 'Anh' ở đây là đại từ nhân xưng dùng ở ngôi thứ nhất, không phải ngôi thứ hai. Một câu hỏi trữ tình. Nhân vật trữ tình đã tự trách mình vì sao lại không trở về thôn Vĩ. Dòng thơ đượm buồn, có chút hối hận. Toàn bài Đây là thôn Vĩ Dạ có thể là để trả lời câu hỏi đã đặt ra ở dòng đầu của bài thơ (có lẽ nên đặt dấu chấm hỏi ở cuối dòng thứ hai thì hợp lý hơn).

Trước khi sáng tác bài Đây thôn Vĩ Dạ này, Hàn Mặc Tử đã từng đi qua khu vườn nhà Hoàng Cúc ở bến Vĩ Dạ, nhưng chỉ dừng lại ở cổng mà ngắm nhìn. Ấn tượng đầu tiên còn đọng lại trong tâm trí của độc giả khi đọc khúc thơ đầu là cảnh 'bến Vĩ Dạ lúc hừng đông'. Qua cảnh này, Tử muốn truyền đạt những tâm tư kín đáo gì đó? Giữa muôn vàn cây cỏ, lá của Vĩ Dạ, nhà thơ nhắc đến hàng câu tắm nắng bình minh. Bao đời nay với người Việt Nam, cây câu vẫn gợi mối tình đôi lứa, qua biện pháp nghệ thuật tinh tế, nhà thơ đã nhấn mạnh ý 'nắng mới lên', 'xanh như ngọc''. Nắng bình minh (nắng mới lên) đẹp thì đẹp, nhưng qua cái nhìn của thi nhân lãng mạn nó cũng qua nhanh như ''hơi rượu say' (cho nên ngay sau cảnh hừng đông là cảnh bến sông đêm trăng buồn đến nao lòng).

'Nắng hàng câu nắng mới lên” đi đôi với 'Vườn của ai mướt quá xanh như ngọc'. Đó cũng là vườn mang hương vị ngọt ngào của ca dao, nhưng vườn mà Tử miêu tả không phải là 'vườn hồng', cũng không phải là vườn có 'bóng hoàng hôn', mà là vườn xanh như ngọc. Phép so sánh khá mới lạ này khiến cho độc giả có thể suy nghĩ đến 'vườn của em' là vườn với cành vàng lá ngọc. Đi vào khu vườn ấy không hề dễ dàng. Dòng thơ thứ tư nói rõ thêm ý tưởng ấy :

'Lá trúc che lấp cả mặt chữ điền'.

Hình ảnh lá trúc góp phần làm rõ tính phúc hậu của khu vườn Vĩ Dạ. Khuôn mặt chữa điền bị lá trúc che khuất, che lấp cả sự phúc hậu, hiền lành, trung thực; Có lẽ nó thực sự trở thành rào cản ngăn cách tình yêu của con người. Nó làm cho 'Gió theo lối gió, mây theo dòng mây'; nó tạo ra 'Dòng nước buồn lây nát đồng nước' ; nó kết lại trong một lời trách:

Ở đây sương khói mờ hình bóng

Ai biết tình yêu này có sâu sắc như thế nào

Câu kết bài thơ đã trả lời khá đầy đủ câu hỏi 'Sao anh không trở về chơi thôn Vĩ? Chỉ tập trung vào việc tận dụng vẻ đẹp lãng mạn của thiên nhiên và con người xứ Huế, có thể người đọc thơ sẽ phạm sai lầm là không hiểu hết bi kịch của tình yêu của Tử. Khi Hàn Mặc Tử viết Đây thôn Vĩ Dạ thì cảm xúc của thi nhân với Hoàng Cúc cũng chỉ còn lại trong quá khứ. (Khi ấy Hàn Mặc Tử đã yêu người khác). Hơn nữa, Tử lại đang ở trong tình trạng hoang mang, bi quan đến cực độ khi biết mình bị bệnh nan y. Khúc thơ đầu nói riêng và cả bài 'Đây thôn Vĩ Dạ' đều nằm trong tâm trạng 'đau buồn' của Hàn Mặc Tử.

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Bài thơ 'Đây thôn Vĩ Dạ' của Hàn Mặc Tử thể hiện những cảm xúc gì của thi nhân?

Bài thơ thể hiện nỗi buồn, sự tiếc nuối và sự đau đớn của Hàn Mặc Tử trước tình yêu không trọn vẹn và sự cô đơn trong cuộc sống. Những hình ảnh thiên nhiên đẹp như nắng mới, vườn ngọc và lá trúc cũng là sự phản chiếu tâm trạng phức tạp của tác giả.

Câu 'Sao anh không về chơi thôn Vĩ?' trong bài thơ có ý nghĩa gì?

Câu thơ này có thể được hiểu là lời tự trách của Hàn Mặc Tử, tự hỏi vì sao mình không trở về thôn Vĩ Dạ để gặp lại mối tình đầu. Tuy nhiên, cũng có thể là lời mời gọi của người thiếu nữ thôn Vĩ Dạ dành cho thi nhân.

Hình ảnh thiên nhiên trong 'Đây thôn Vĩ Dạ' mang ý nghĩa gì trong việc phản ánh tâm trạng của thi nhân?

Hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ, như nắng hàng cau, vườn ngọc và lá trúc, thể hiện vẻ đẹp thanh khiết nhưng cũng là sự cô đơn, hối hận. Nắng sớm và vườn xanh như ngọc thể hiện hy vọng về một tình yêu đẹp, nhưng cũng ẩn chứa sự mong manh và tiếc nuối.

Mối tình của Hàn Mặc Tử và Hoàng Cúc ảnh hưởng như thế nào đến bài thơ 'Đây thôn Vĩ Dạ'?

Mối tình của Hàn Mặc Tử và Hoàng Cúc là nguồn cảm hứng chính cho bài thơ. Tình yêu đơn phương và sự thất vọng trong mối quan hệ này đã khiến Hàn Mặc Tử sáng tác bài thơ với những hình ảnh lãng mạn nhưng cũng đầy bi kịch, thể hiện nỗi buồn và sự khắc khoải trong tâm hồn.

Bài thơ 'Đây thôn Vĩ Dạ' có phải chỉ là một bài thơ về cảnh đẹp của xứ Huế không?

Không, bài thơ không chỉ miêu tả cảnh đẹp của xứ Huế mà còn thể hiện nỗi niềm sâu sắc của Hàn Mặc Tử về tình yêu không thành và nỗi đau bệnh tật. Các hình ảnh thiên nhiên trong thơ chính là sự phản ánh tâm trạng bi quan và đau đớn của thi nhân.