Mẫu 2
Lời giải chi tiết:
Văn chương là một phương tiện tuyệt vời mang đến cho con người hàng loạt cảm xúc đa dạng. Nó đề cập đến nhiều chủ đề khác nhau, đa dạng và đặc biệt tùy thuộc vào phong cách sáng tác của từng tác giả. Đặc biệt, văn chương còn là phản ánh của tâm hồn người nghệ sĩ, thể hiện được những điều bí mật và thậm chí người sáng tác cũng không thể nhận ra. Lời má năm xưa, một tác phẩm của tác giả Trần Bảo Định, là một minh chứng điển hình cho sự phản ánh nội tâm. Bài viết chứa đựng những cảm xúc sâu sắc, làm rung động lòng người đọc.
Lời má năm xưa không chỉ là tiêu đề mà còn là một phần của cốt truyện. Nó là những lời dạy đầy ý nghĩa của mẹ trong quá khứ, mà sau này người con luôn nhớ và học theo. Cốt truyện của tác phẩm rất đơn giản nhưng vẫn đủ để phản ánh chủ đề. Nó chỉ là những khung cảnh hàng ngày, nhưng lại tạo nên sự đau lòng cho tác giả qua nhiều năm. Qua sự kiện bắn chim bị thương, nhân vật 'tôi' trong câu chuyện lại cảm thấy hối tiếc suốt hàng chục năm sau đó. Dường như đó chỉ là một tình huống đơn giản, nhưng nếu phân tích kỹ lưỡng thì ta mới nhận ra ý nghĩa sâu xa của nó.
Ngay từ đoạn đầu tiên, tác giả đã truyền đạt một thông điệp: 'Ở quê tôi, trai gái đều thuộc lòng câu hò :
Chim thằng chài có ngày mắc bẫy
Em cho anh hay anh hãy tránh xa
Mẹ cha không thể chịu hòa
Em đâu dám cãi để mà theo anh
Đây là một điều đặc biệt của vùng miền, cũng là một bước khởi đầu độc đáo. Câu hò này của quê hương chứa đựng tình yêu thương đôi lứa, nhưng cha mẹ lại không đồng ý. Cô gái không dám cãi lời cha mẹ, vì vậy mới tránh xa chàng trai đến gần mình.
Ở đoạn tiếp theo, tác giả mô tả về những chú chim bói cá, từ những đặc điểm và cách sống của chúng. Những chú chim con không được bảo vệ dưới cánh mẹ mà phải tự lập, tự kiếm ăn để tồn tại. Chúng cũng có tình cảm, lòng nhân ái, một điều mà chúng ta thường không nghĩ tới. Chúng bảo vệ lẫn nhau, chúng nhường cá tôm cho kẻ già yếu trong bầy.
Trong truyện, nhân vật chính đại diện cho tác giả thường đi chơi với bạn bè. Những lúc đó, bọn trẻ thường nghịch ngợm bắn ná vào những chú chim bói cá. Những chú chim nghèo khổ đó bị thương, thậm chí chết, nhưng những đứa trẻ ngây thơ lại làm trò đùa. Không ai trong số họ nghĩ rằng những chú chim đó sẽ đau khổ như thế nào, sinh mạng của chúng sẽ mất vì những trò đùa của bọn trẻ. Có lẽ lúc đó, họ chưa hiểu, cũng không muốn hiểu vì đang ở tuổi ham chơi, nghịch ngợm. Vậy là, họ vô tình gây tổn thương cho những sinh vật nhỏ bé, hiền lành.
Câu hỏi của người mẹ đã thức tỉnh nhân vật 'tôi': “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?”. Chỉ một câu hỏi đơn giản, nhưng người mẹ đã làm cho con hiểu rằng hành động của mình là sai. Mẹ buộc ông ra sông, vớt chú chim vừa bị bắn lên bờ, chăm sóc nó, nhưng chú chim nhỏ lại giận dỗi và không chịu ăn những miếng mồi mà nhân vật tôi đưa. Đây cũng là một biểu hiện của sự 'quay đầu' của một đứa trẻ nghịch ngợm. Hình ảnh người mẹ trong đoạn này rất nổi bật. Mẹ là người hướng dẫn, dạy con những điều đúng sai, tốt và xấu trong cuộc sống. Nhờ sự dạy dỗ của người mẹ, một sinh vật nhỏ được cứu, và có thể còn nhiều sinh vật khác trong tương lai.
Quay trở lại hiện thực, sau hàng chục năm, khi nhớ lại câu chuyện, tác giả, lúc này đã trưởng thành, hối tiếc và đau lòng rất nhiều. Đặc biệt, câu hỏi của mẹ “Sao con cướp đi sự sống của nó? Rồi, ai cướp sự sống của con?” xuất hiện lặp đi lặp lại và chạm đến trái tim của câu chuyện như một lời nhắc nhở, lời dạy đầy tình thương không thể nào quên. Câu nói này nhấn mạnh chủ đề và nội dung của tác phẩm, cũng như làm xúc động độc giả về tình mẫu tử.
Tác giả sử dụng phép lặp lại câu hỏi một cách tinh tế để làm nổi bật nội dung của câu chuyện. Ngoài ra, ông cũng sử dụng một loạt các phương tiện ngôn ngữ như liệt kê, nhân hoá đã khiến cho hình ảnh trong câu chuyện trở nên chân thực. Bằng cách xây dựng cốt truyện đầy cảm xúc và thời gian hợp lý, ông truyền đạt thành công tâm trạng của nhân vật.
Điều mà tác giả muốn truyền đạt qua câu chuyện này cũng là bài học mà người mẹ đã dạy con mình: phải yêu thương và tôn trọng mọi loài vật, coi chúng như những người bạn của chúng ta. Tác phẩm Lời má năm xưa gợi lên nhiều loại cảm xúc trong lòng người đọc, qua đó cũng làm nổi bật chủ đề và nội dung của câu chuyện.