Phân Tích: Mùa lá rụng trong vườn

Đề Bài: Phân Tích truyện Mùa lá rụng trong vườn

Phân Tích: Mùa lá rụng trong vườn
 

I. Dàn ý Phân tích truyện Mùa lá rụng trong vườn (Chuẩn)

1. Khai Mở

Giới thiệu về tác giả, tác phẩm, và đoạn trích được phân tích.

2. Nội Dung Chính

a. Chị Hoài - Nhân Vật Chính

* Đặc Điểm Ngoại Hình:
- Sự phúc hậu và giản dị hiện rõ trên khuôn mặt của chị, như một hình ảnh tràn đầy duyên dáng trong chiếc áo bông chần hạt lựu. Đôi mắt hai mí và đôi môi tươi tắn thể hiện sự rạng rỡ và tươi mới.
- Bản lĩnh và nhanh nhẹn được thể hiện qua cách chị vẫn đi lại từ ga về gia đình chồng cũ mà không biểu lộ sự mệt mỏi.

* Hoàn Cảnh Cuộc Sống:
- Trải qua những đau thương mất mát khi phải đối mặt với sự mất mát trong chiến tranh.
- Sống một cuộc sống mới với gia đình mới, nhưng vẫn duy trì mối liên kết với gia đình chồng cũ. Chị luôn quan tâm và theo dõi mọi biến động trong gia đình.

* Tình Cảm Bền Chặt:
- Vào chiều 30 tết, chị Hoài đột ngột thăm gia đình chồng cũ, tham gia bữa cơm tất niên.
- Trong buổi thăm, chị chia sẻ, hỏi thăm từng thành viên trong gia đình, tạo nên một không khí ấm cúng và gắn bó. Mặc dù ở xa nhưng mối liên lạc này vẫn được chăm sóc và duy trì.
- Chị không chỉ yêu thương ông Bằng như cha ruột, mà còn thường xuyên viết thư thăm hỏi. Nghe về cô Phượng, chị nhanh chóng đến để an ủi ông Bằng.
- Với mỗi thành viên trong gia đình, chị Hoài tỏ ra quan tâm và thể hiện tình cảm một cách chân thành, giản dị. Chị mang theo những món quà quê cho mỗi người, làm cho bữa cơm tất niên trở nên ấm áp và hạnh phúc giữa bối cảnh đất nước đang trải qua nhiều biến động.
=> Chị Hoài, mặc dù không thường trực, nhưng vai trò của chị quan trọng, đã sử dụng tấm lòng nhân hậu và tình cảm thủy chung để đoàn kết gia tộc, làm dịu đi những rạn nứt trong mối quan hệ gia đình do những thách thức xã hội gây ra.

b. Gặp Gỡ Ông Bằng:
- Khi nghe tin cháu con nhà mình xôn xao vì chị Hoài, ông Bằng vui mừng và cố gắng xuống gặp mọi người một cách khỏe mạnh và phấn chấn.
- Ông không kìm được sự xúc động khi nhìn thấy chị Hoài sau 9 năm, có lẽ ông không tin vào mắt mình. Sự xúc động đẩy ông đến nỗi nghẹn ngào, mắt chớp liên hồi và môi mở ra nhưng không phát ra tiếng, có vẻ như ông sắp khóc.
- Chị Hoài, gặp lại người cha chồng sau nhiều năm, cũng bày tỏ sự xúc động, hành động như một đứa trẻ.
=> Cuộc gặp này làm nổi bật những cảm xúc đặc biệt, nhấn mạnh vào những ký ức và tình cảm giữa cha và con, đồng thời đánh thức niềm tin của ông Bằng trong việc bảo vệ giá trị truyền thống trong gia đình.

c. Hình Ảnh Bữa Cơm Tất Niên:
- Bộc lộ qua việc sắp xếp bàn thờ gia tiên, đèn nến, khói hương, bánh chưng, chén rượu, mâm ngũ quả, tất cả đều được sắp xếp một cách tinh tế.
- Ông Bằng 'soát lại hàng khuy áo, chỉnh lại cà vạt, ho khan một tiếng...' trước khi thắp hương, thể hiện lòng thiêng liêng và tôn trọng tổ tiên, thể hiện tinh thần lễ nghi của dân tộc.
- Lời khấn vái, bữa cơm tất niên đầy đủ và thịnh soạn, toàn bộ mang trong mình tâm sức và tài năng của người làm ra chúng.
=> Khung cảnh này là biểu tượng cho sự giữ gìn và truyền thống văn hóa, ngay cả khi đất nước đang phải đối mặt với những thách thức và khó khăn.

3. Tổng Kết

Nêu nhận định tổng quan.

II. Mẫu Bài Phân Tích 'Mùa Lá Rụng trong Vườn'

Ma Văn Kháng, nhà văn có đóng góp lớn trong cải cách văn hóa sau năm 1975, đã sáng tác nên 'Mùa Lá Rụng trong Vườn' phản ánh sự thay đổi của xã hội và con người sau chiến tranh. Chương 2 của tiểu thuyết mở ra bức tranh cuộc thăm nhà chồng cũ của chị Hoài, đồng thời kể về những nét đẹp truyền thống và tình nghĩa giữa con người. Chị Hoài, với vẻ đẹp phúc hậu và tình nghĩa thủy chung, đưa đến sự gắn bó và tình cảm trong gia đình, làm nổi bật vai trò quan trọng của người phụ nữ trong gia đình ông Bằng.

Đoạn trích mô tả chị Hoài, phụ nữ vượt qua đau thương chiến tranh, mang đến không khí ấm áp của gia đình. Chị không chỉ là người vợ mẫu mực mà còn là người chịu trách nhiệm đối với gia đình chồng cũ. Cuộc gặp mặt và bữa cơm tất niên dưới bàn tay khéo léo của chị đã tạo nên không khí hòa mình vào những giá trị truyền thống, đồng thời làm dịu đi những rạn nứt trong mối quan hệ gia đình. Mỗi hành động và cử chỉ của chị Hoài đều thể hiện sự quan trọng và ảnh hưởng tích cực của người phụ nữ này trong việc duy trì giữa truyền thống và hiện đại.

Trong câu chuyện, ngoài sự hiện diện của chị Hoài và mối quan hệ với những người anh chị em trong gia đình, cuộc gặp mặt đầy cảm xúc giữa chị và bố chồng cũ - ông Bằng là một điểm đặc biệt. Ông Bằng thực sự yêu thương chị Hoài, người con dâu cả, dù chồng ông đã hy sinh ngoài chiến trường từ lâu. Chị Hoài, mặc dù đã có gia đình mới, nhưng cách ăn ở của chị từng ngày khi còn sống chung với ông Bằng đến hôm nay vẫn khiến ông cảm động và trìu mến chị. Nghe tin con cháu xôn xao vì chuyến thăm bất ngờ, ông cụ vui mừng, và khi xuống nhà, ông cụ vẫn giữ bộ quần áo 'comple kẻ sọc mờ cài khuy chéo'. Ông cụ, dù gầy hơn sau cơn ốm bệnh, cố bước đi đàng hoàng để xuất hiện trước mọi người, đặc biệt là trước chị Hoài. Khi gặp mặt chị, ông không kìm nén được cảm xúc, nhìn con dâu đã 9 năm không gặp mặt, 'mắt ông thoáng có chút ngơ ngẩn'. Vì vui mừng, 'mắt ông chớp liên hồi, môi ông lật bật không thành tiếng, có cảm giác ông sắp khóc òa'.

Khung cảnh cúng tất niên là một vẻ đẹp đậm chất truyền thống và ẩn chứa nhiều ý nghĩa. Vẻ đẹp truyền thống của dân tộc được thể hiện qua cách sắp xếp bàn thờ gia tiên, ảnh thờ, đèn nến, khói hương nghi ngút, cặp bánh chưng buộc lạt điều, chén rượu, mâm ngũ quả,... tất cả đều chỉn chu tinh tế. Ông Bằng 'soát lại hàng khuy áo, chỉnh lại cà vạt, ho khan một tiếng,...' trước khi thắp hương, khấn vái, thể hiện sự thiêng liêng, lòng thành kính trước tổ tiên. Lời khấn vái của ông Bằng, mâm cơm tất niên đủ đầy, thịnh soạn với sự xuất hiện của cành quất và nhiều món ăn truyền thống khác nhau. Sự chăm chút tỉ mỉ trong cỗ bàn cũng là một truyền thống quý báu của dân tộc. Mỗi năm chỉ có một lần, gia đình sum họp đầy đủ, thể hiện không khí hân hoan, chào đón mùa xuân mới đến. Khung cảnh này cũng là không khí chung của hàng triệu gia đình Việt, luôn trân trọng giữ gìn những giá trị văn hóa truyền thống, dù có khó khăn nhưng không bao giờ bỏ qua những nét đẹp đáng quý của cha ông.

Đoạn trích ngắn từ tiểu thuyết Mùa lá rụng trong vườn của nhà văn Ma Văn Kháng đã thể hiện được thái độ và suy tư của tác giả về sự thay đổi của thời cuộc. Ngoài việc ca ngợi những mối quan hệ thủy chung, ân tình trong gia đình, đoạn trích còn đề cập đến những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Tác giả cũng thể hiện những lo ngại về những vấn đề nổi bật trong xã hội hiện đại, sự biến đổi trong tư tưởng của con người do ảnh hưởng của giá trị văn hóa mới mẻ và mối quan hệ trong gia đình bị rạn nứt vì sự khác biệt suy nghĩ, cũng như sự mai một của các truyền thống tốt đẹp.

"""""---HẾT""""""--

Đoạn trích từ Mùa lá rụng trong vườn là một tuyển tập tuyệt vời và sâu sắc về tình cảm giữa thành viên trong gia đình, đồng thời thể hiện lòng kính trọng của tác giả đối với những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Để hiểu rõ hơn về đoạn trích, mời bạn đọc các bài viết khác như Tìm hiểu về Mùa lá rụng trong vườn, Tóm tắt truyện Mùa lá rụng trong vườn, Phân tích cuộc gặp gỡ của chị Hoài với mọi người trong truyện Mùa lá rụng trong vườn, Sơ đồ tư duy Mùa lá rụng trong vườn.