1. Lý do gây ra khó thở ban đêm
Khó thở là cảm giác gặp khó khăn trong việc hít thở. Nhiều người mô tả cảm giác này như không thể thở được, hơi thở ngắn, cố gắng hít thở mà không thành công, lồng ngực cảm giác bị co bóp và căng tròn,... Khó thở ban đêm thường liên quan đến các vấn đề về tim, phổi hoặc tâm lý của người bệnh, bao gồm:
- Vấn đề về phổi
+ Hen suyễn - Một nguyên nhân gây ra khó thở ban đêm
Nguyên nhân khiến người mắc hen suyễn gặp khó thở ban đêm thường là do sự tích tụ của chất nhầy trong cổ họng, tư thế ngủ tạo áp lực cho cơ hoành, sự biến đổi hormone vào ban đêm và điều kiện môi trường ngủ thuận lợi kích thích hen suyễn. Ngoài ra, trào ngược dạ dày cũng có thể kích thích tình trạng này và gây ra các triệu chứng khó thở.

Người mắc hen suyễn thường gặp phải các cơn khó thở, đặc biệt là vào buổi tối
+ Thuyên tắc phổi
Khi máu đông hình thành trong phổi, bệnh thuyên tắc phổi có thể xuất hiện. Đây là một tình trạng cấp cứu có thể xảy ra vào bất kỳ thời điểm nào.
+ Tắc nghẽn phổi mãn tính
Sự tắc nghẽn hoặc hẹp đường thở do phổi tắc nghẽn có thể khiến người bệnh khó thở, tức ngực, ho nhiều, và thở khò khè,...
+ Viêm phổi
Ngoài cảm giác khó thở, bệnh nhân mắc viêm phổi thường gặp phải các triệu chứng như ho nhiều, mệt mỏi, đau ngực,...
- Vấn đề về tim
Bệnh lý liên quan đến tim gây cản trở quá trình bơm máu của tim, dẫn đến tình trạng khó thở về đêm thường xuyên cho người bệnh. Các bệnh như suy tim, chấn thương tim, hoặc rối loạn nhịp tim là những nguyên nhân phổ biến.
- Dị ứng
Dị ứng thường trở nên nặng hơn vào ban đêm, đặc biệt nếu môi trường ngủ chứa các chất gây dị ứng như lông động vật, nấm mốc, phấn hoa, hoặc bụi. Điều này có thể gây ra cảm giác khó thở.
- Vấn đề tâm lý
Những người thường xuyên trải qua trạng thái hoảng loạn, lo lắng thường gặp phải tình trạng khó thở về đêm do sự kích hoạt của phản ứng chống lại căng thẳng. Trong tình hình này, nhiều người có thể cảm thấy buồn nôn, khó thở, thậm chí là ngất xỉu.
2. Phương pháp chẩn đoán và điều trị
2.1. Chẩn đoán
Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng khó thở về đêm và không phải tất cả đều giống nhau ở mỗi bệnh nhân. Do đó, việc đến gặp bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra và xác định nguyên nhân là cần thiết. Một số phương pháp thường được sử dụng để chẩn đoán bao gồm:
- Kiểm tra lâm sàng để đánh giá tình trạng khó thở của bệnh nhân, đặc biệt là tình trạng ý thức của họ. Điều này bao gồm:
+ Xác định cách thức hít thở và đếm nhịp thở của bệnh nhân.
+ Phát hiện dấu hiệu của suy hô hấp: kiểm tra nhịp tim và nhịp thở, kiểm tra sự co bóp của các cơ hô hấp phụ.
+ Kiểm tra kỹ lưỡng để phát hiện các dấu hiệu về tim mạch, hệ hô hấp, hệ thần kinh,...

Việc thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp xác định nguyên nhân gây ra tình trạng khó thở về đêm.
- Chụp X-quang ngực.
- Thực hiện điện tâm đồ.
- Đo lượng oxy trong máu.
- Đánh giá mức độ căng thẳng tinh thần của bệnh nhân.
- Thăm khám về lịch sử giấc ngủ của bệnh nhân.
2.2. Quy trình điều trị
Sau khi đã thực hiện các biện pháp căn bản để xác định nguyên nhân gây ra hiện tượng khó thở vào ban đêm, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp dựa trên từng nguyên nhân cụ thể. Ví dụ như:
- Đối với các vấn đề liên quan đến phổi: kết hợp luyện tập và chế độ dinh dưỡng để phục hồi chức năng phổi; sử dụng thuốc giãn phế quản để mở rộng đường thở; thực hiện liệu pháp oxy;...
- Đối với trường hợp nhiễm trùng đường hô hấp, viêm xoang, cảm lạnh: rửa mũi bằng nước muối sinh lý; sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị nhiễm trùng;...
- Đối với bệnh nhân mắc ung thư phổi hoặc suy tim: thực hiện phẫu thuật, xạ trị hoặc sử dụng liệu pháp miễn dịch để loại bỏ khối u; sử dụng thuốc hoặc các biện pháp khác để hỗ trợ tuần hoàn máu và vận chuyển oxy nhằm giảm bớt áp lực cho tim.
2.3. Phương pháp hỗ trợ tại nhà
Ngoài việc tuân thủ chỉ đạo điều trị từ bác sĩ chuyên khoa, người gặp vấn đề hít thở khó khăn vào ban đêm cũng có thể thực hiện một số biện pháp hỗ trợ tại nhà sau:
- Cải thiện chế độ ăn uống để có sức khỏe tốt hơn
Việc duy trì một chế độ ăn đủ chất và khoáng chất là rất quan trọng để cải thiện sức khỏe cho người bệnh. Trong chế độ ăn này, nên tăng cường bổ sung chất béo thực vật để giảm thiểu sự tăng CO2 trong máu và cung cấp năng lượng cho cơ thể. Cần hạn chế chất béo động vật vì chúng chứa nhiều cholesterol gây tăng mỡ máu, gây ảnh hưởng đến hệ thống hô hấp.

Làm các bài tập thể dục phù hợp giúp cải thiện sự hô hấp
- Thể dục vừa sức
Tập thể dục là biện pháp tốt để tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện sức khỏe. Đối với những người có vấn đề về hô hấp, nên chọn những môn thể thao phù hợp, thực hiện vào buổi sáng để hít thở không khí trong lành, giúp cải thiện vấn đề khó thở.
- Giữ tinh thần sảng khoái
Để tránh tình trạng khó thở, hãy giữ tinh thần luôn thoải mái và lạc quan. Tâm trạng tích cực sẽ giúp làm giảm các triệu chứng và cải thiện sức khỏe tổng thể.
- Thay đổi tư thế ngủ
Đối với những người gặp vấn đề về khó thở vào ban đêm do tư thế nằm, có thể ngồi dậy và để 2 chân chạm xuống đất. Đây là cách hiệu quả để giảm bớt tình trạng khó thở khi nằm.
- Tránh những điều này:
+ Không hút thuốc lá và tránh sử dụng các chất kích thích.
+ Tránh tiếp xúc với các chất gây dị ứng và ô nhiễm môi trường.
Cố gắng vận động quá mức.
Nếu bạn không chắc chắn nguyên nhân của tình trạng khó thở vào ban đêm và các triệu chứng đi kèm như: khó thở trở nên nghiêm trọng hơn, đau ngực hoặc ngực căng trở nên đau,... hãy nhanh chóng tìm kiếm sự hỗ trợ y tế. Có nhiều nguyên nhân bệnh lý gây ra tình trạng này và nó sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Vì vậy, điều trị sớm là rất cần thiết.