Đề bài: Phân tích nhân vật Bà cụ Tứ - người mẹ nghèo trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân
Bài văn mẫu Phân tích nhân vật Bà cụ Tứ - người mẹ nghèo trong truyện ngắn Vợ nhặt của Kim Lân
Bài làm
Kim Lân được biết đến là một trong những tác giả truyện ngắn tài năng của văn học Việt Nam hiện đại. Ông thường viết về cuộc sống ở nông thôn và những người dân quê, với tâm hồn mộc mạc và giàu tình yêu thương. Trong số các tác phẩm của ông, truyện Vợ nhặt là một trong những ví dụ điển hình. Tác phẩm này không chỉ mô tả cảnh đời đau thương của nhân dân trong thời kỳ đói năm 1945 mà còn tôn vinh tình thương, sự che chở và khát vọng hạnh phúc của người lao động. Trong đó, nhân vật bà cụ Tứ được mô tả rất sinh động, tinh tế, là một người mẹ nghèo khổ, trải đời, đầy tình thương và có nội tâm phong phú, phức tạp.
Kim Lân có sự hiểu biết sâu rộng về cuộc sống và văn hóa nông thôn, từ đó ông đã viết ra những tác phẩm sâu sắc, cảm động. Trong số các tác phẩm của ông, truyện Vợ nhặt được coi là xuất sắc nhất. Tác phẩm này đã trải qua một quá trình sáng tác dài, được rút từ tiểu thuyết Xóm ngụ cư và được viết lại sau thời kỳ Cách mạng. Vợ nhặt mang trong mình dấu ấn của một quá trình sáng tạo kỳ công và sự cống hiến tâm huyết của tác giả.
Tác phẩm tái hiện lại bối cảnh đói kém khốc liệt ở nông thôn Việt Nam vào năm 1945 do thực dân Pháp và phát xít Nhật gây ra. Kim Lân mô tả chân dung những người sống trong cảnh nghèo khó ấy một cách sống động: 'khuôn mặt hốc hác u tối', 'Những gia đình từ những vùng Nam Định, Thái Bình, đội chiếu lũ lượt bồng bế, dắt díu nhau lên xanh xám như những bóng ma', và 'bóng những người đói dật dờ đi lại lặng lẽ như những bóng ma'. Tuy nhiên, bên cạnh những hình ảnh buồn đau đó là ánh sáng của tình người, của lòng nhân ái, một chủ nghĩa nhân văn chân thành, đong đầy cảm xúc.
Trong truyện ngắn Vợ nhặt, Kim Lân tỏ ra sâu sắc trong quan điểm nhân văn của mình. Ông nhìn thấy vẻ đẹp phi thường của con người giữa cảnh khốn khó, trong mọi tình huống khó khăn, con người vẫn bước qua bóng tối, hướng về gia đình, bằng tình yêu thương và hi vọng.
Chân dung tâm lý của bà cụ Tứ trước tình hình bất ngờ: con trai bất ngờ có vợ, là biểu hiện sâu sắc của tư tưởng đó.
Tâm lý của bà cụ Tứ phức tạp, chứa đựng những nỗi niềm ẩn sau lớp vỏ của người già từng trải và đầy lòng nhân ái.
Bắt đầu từ sự ngạc nhiên trước sự việc bất ngờ, bà cụ Tứ tỏ ra không hiểu chuyện. Sự hiểu lầm này phản ánh nỗi đau của tác giả, là sự phản ánh của hoàn cảnh mất mát, khi người mẹ không thể hiểu được việc con trai mình đã có vợ.
Sau khi hiểu rõ mọi điều, bà cụ lặng im. Sự im lặng đậm chất nội tâm. Đó là cảm xúc đau buồn, lo lắng, và yêu thương xen lẫn. Tình thương của người mẹ hiền hậu thật lòng trải rộng: '... liệu chúng nó có thể sống qua cơn khốn khó này không?'. Trong 'chúng nó', tình mẹ đã trao từ con trai sang con dâu. Bằng cách cúi đầu, bà cụ tiếp nhận hạnh phúc của con bằng trải nghiệm, bằng sự trả giá của một cuộc sống vất vả, bằng ý thức sâu sắc trước hoàn cảnh.
Tình thương sau đó lại chuyển thành lo lắng, tạo nên một tâm trạng day dứt. Người mẹ: lo về vai trò không hoàn hảo của mình, lo về ông chồng, về con gái út, lo về khổ đau của mình, lo về tương lai của con..., để rồi cuối cùng tất cả những lo lắng, tình thương được gói gọn trong một câu nói đơn giản:'các con kết hôn giờ đây, thật đáng thương...'. Trong hàng loạt cảm xúc, niềm vui của mẹ vẫn bừng lên. Đáng cảm kích, Kim Lân lại để ánh sáng kỳ diệu đó tỏa ra từ... nồi cháo cám. Hãy lắng nghe người mẹ nói: 'đây chè - Bà cụ múc một bát - chè ngon lắm, dành cho các con'. Từ 'ngon' này cần cảm nhận một cách đặc biệt. Đó không phải là niềm vui về vật chất, (niềm vui về cháo cám) mà là niềm vui về tinh thần: trong người mẹ, niềm tin vào hạnh phúc của con biến nỗi đắng thành ngọt. Việc chọn hình ảnh nồi cháo cám, Kim Lân muốn nói về cái bản chất của con người: dù trong hoàn cảnh khó khăn, tình thương và hi vọng vẫn mãi sống, con người vẫn muốn sống và cái bản chất của con người thể hiện qua cách sống tràn đầy tình thương và hi vọng. Tuy nhiên, Kim Lân không phải là nhà văn lãng mạn. Niềm vui của bà cụ vẫn là niềm vui đầy đắng, vì thực tế vẫn cứ đau đớn với miếng cháo cám 'đắng và cay đắng'.
Truyện ngắn Vợ nhặt là tác phẩm xuất sắc nhất của Kim Lân, là tác phẩm mang giá trị thực tế, nhân đạo; là bài hát ca về lòng nhân ái ở những người nghèo, ca ngợi niềm tin không ngừng vào tương lai tươi sáng của con người. Truyện thành công trong việc xây dựng hình tượng bà cụ Tứ, một người mẹ nghèo nhưng ấm áp và đầy tình thương, hi vọng, và lạc quan qua cách diễn đạt tinh tế tâm lí, khiến tác phẩm trở nên đầy cảm xúc và hấp dẫn.
""""""-HẾT""""""-
Thông qua việc phân tích tâm lí, Kim Lân đã thành công trong việc khắc họa bà cụ Tứ, một người mẹ nghèo nhưng có phẩm chất cao đẹp, thông thái và đồng cảm. Bên cạnh bà cụ Tứ, truyện ngắn Vợ nhặt còn nổi bật với các nhân vật Tràng, Thị. Để hiểu sâu hơn về tác phẩm, những đặc điểm nổi bật trong tính cách của từng nhân vật, bạn có thể tham khảo thêm các bài văn khác như: Phân tích nhân vật Tràng trong tác phẩm Vợ nhặt, Phân tích nhân vật người vợ nhặt, để làm nổi bật thêm số phận của người dân Việt trước Cách mạng, Phân tích nhân vật vợ Tràng trong truyện Vợ nhặt, Phân tích bối cảnh nhặt vợ trong truyện Vợ nhặt,...