Phân tích nhân vật Cụ Mết trong tác phẩm Rừng xà nu

Đề bài: Phân tích nhân vật Cụ Mết trong Rừng xà nu

Bài phân tích về nhân vật Cụ Mết trong truyện Rừng xà nu

I. Dàn ý Phân tích nhân vật Cụ Mết trong truyện Rừng xà nu

1. Mở đầu

- Giới thiệu về tác giả, tác phẩm, và nhân vật Cụ Mết.

1. Đặc điểm ngoại hình:

a. Về hình dáng:
- Xuất hiện như một biểu tượng sức mạnh, cường tráng của một chiếc cột đá vững chắc, vượt qua thử thách của thời gian:
+ 'vóc dáng kiên cường như tảng đá lớn', cùng 'bàn tay vững chắc nắm lấy vai anh như một đồng cỏ chắc chắn'.

b. Trong cuộc chiến đấu, ông Mết là một chỉ huy tài ba, một chiến binh mạnh mẽ, tràn đầy kinh nghiệm, kiên trì và bền bỉ:
- Dẫn dắt cư dân làng Xô Man bảo vệ đất đai, giữ nước, hỗ trợ chống lại kẻ thù, đóng vai trò động viên tinh thần cho mọi người:'Cuộc chiến đã bắt đầu...! Hãy đốt lửa lên!'.
- Tận dụng sự toàn vẹn và tầm nhìn xa của mình, liên tục kêu gọi cộng đồng tham gia chuẩn bị, tích trữ lương thực, thực phẩm cho những trận đấu sắp tới.
- Khi kẻ thù và tay sai của chúng rình rap vây bắt thanh niên ủng hộ cách mạng, bắt giữ Tnú, họ đã bắt trói mẹ con Mai và tra tấn dã man. Cụ Mết dẫn đầu thanh niên làng lên núi để tìm vũ khí, quay về giải cứu Tnú. Tiếng hò reo của vị lãnh tụ 'Đánh! Đánh cho chết hết!' trở thành nguồn động viên, truyền động lực cho cả làng, vượt qua hàng chục kẻ thù, trả thù cho mẹ con Mai và giải cứu Tnú.

c. Hướng dẫn, tinh thần lãnh đạo của làng Xô Man:
- Cụ là người truyền đạt, giáo dục tinh thần yêu nước sâu sắc cho mọi người, lòng trung thành với cách mạng, với Đảng, ý chí kiên cường không khuất phục như cây đa trên rừng.
- Dạy bảo qua những lời nói thể hiện sự hiểu biết sâu sắc về cách mạng 'cán bộ là Đảng, Đảng tồn tại, nước còn tồn tại', thể hiện niềm tin tuyệt đối vào Đảng, nhà nước và cách mạng trường kỳ.
- Chỉ dẫn cộng đồng theo hướng đúng đắn với tuyên ngôn sâu sắc và thấm nhuần 'Bọn nó sử dụng súng, chúng ta sẽ sử dụng giáo'. Câu nói không chỉ là triết lý của cụ Mết mà còn là triết lý của nhà văn Nguyễn Trung Thanh khi sáng tác tác phẩm này.

4. Tổng kết

Chia sẻ cảm nhận cá nhân.

III. Mẫu văn bản Phân Tích Nhân Vật Cụ Mết Trong Truyện Rừng Xà Nu

Nguyễn Trung Thành và Nguyễn Thi, đôi bạn thân thiết, chia sẻ lý tưởng chiến đấu và đam mê sáng tạo văn học. Nhưng cuộc sống và hành trình chiến đấu của họ tại những miền đất khác nhau đã tạo ra những hình ảnh độc đáo, không lẫn lộn hay trùng lặp với các nhà văn đồng thời. Nguyễn Thi đắm chìm trong vùng đất Nam Bộ, trong khi Nguyễn Trung Thành có mối liên kết sâu sắc với Tây Nguyên, nơi tràn ngập ánh nắng và hương gió. Đặc biệt, rừng xà nu, với những anh hùng kiên cường, là nguồn cảm hứng chính trong tác phẩm Rừng Xà Nu - một kiệt tác nổi bật của Nguyễn Trung Thành. Tác giả đã tạo hình nhân vật một cách độc đáo, để lại ấn tượng sâu sắc cho độc giả. Mỗi nhân vật trong truyện đều có cuộc sống và câu chuyện riêng, được phác họa rõ nét chỉ trong vài nét bút, không lẫn lộn với bất kỳ nhân vật nào khác. Ngoài nhân vật Tnú - anh hùng truyền thuyết, biểu tượng của cộng đồng, cụ Mết cũng là một nhân vật đáng chú ý. So sánh giữa cụ và chú Năm trong Những Đứa Con Trong Gia Đình sẽ cho thấy họ đều đảm nhận vai trò quan trọng trong tác phẩm.

Có lẽ nói rằng ông Duyên là hình ảnh đặc sắc nhất, phản ánh toàn diện về cộng đồng dân tộc Tây Nguyên trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ đầy gian truân. Người viết lời giới thiệu về nhân vật này, ông Ngọc Hoàng, đã mô tả: 'Ông là biểu tượng của Tây Nguyên trong lịch sử hiện đại của đất nước. Hình ảnh của ông như một tấm bức tranh lịch sử, không che đậy sự liên tục và mãnh liệt, ngày càng trở nên mạnh mẽ và tự tin hơn trong thế hệ sau'. Với ông, đó là hình ảnh của truyền thống được chắt chiu qua nhiều thế hệ, tạo nên một hình tượng mạnh mẽ, đầy uy lực và vững vàng, trở thành người đứng đầu của cả làng Xô Man trong cuộc chiến tranh. Hình tượng ngoại hình của ông Duyên được tác giả vẽ lên bằng những nét vẽ ấn tượng, thể hiện sự cứng cáp và kiên cường như cây xà nu đã trải qua nhiều bom đạn của kẻ thù. Một hình ảnh của anh hùng dân tộc Tây Nguyên, với 'ngực căng như cây xà nu lớn', và 'bàn tay nặng trịch nắm chặt lấy vai như một cái kìm sắt'. Hình ảnh này mang đến vẻ đẹp và sức sống bền vững, mà không phải tất cả ông cụ ở tuổi này đều sở hữu. Đó chính là vẻ 'trường cửu', với bộ râu dài tới ngực vẫn đen bóng, đôi mắt sáng và quả đắng ở má vẫn lấp lánh. Giọng nói mạnh mẽ của ông vang vọng, chứng tỏ sự dai dẳo và bền bỉ của ông: 'Sáu mươi tuổi rồi, mà tiếng nói vẫn ồ, ồ, vang trong ngực lồng'.

Trong thời kỳ chiến tranh, ông Duyên không chỉ đóng vai trò là một lãnh đạo già làng có uy tín, mà còn là một chỉ huy, một chiến sĩ mạnh mẽ, giàu kinh nghiệm, kiên cường và bền bỉ trong những năm chiến đấu dài ngày. Ông là người lãnh đạo hướng dẫn dân làng Xô Man giữ đất, giữ nước, ủng hộ cụ Hồ và kháng chiến. Ông cũng là người đầy tâm huyết, thúc đẩy tinh thần mọi người bằng những lời kêu gọi đầy quyết tâm: 'Bắt đầu thôi! Đốt lửa lên! Mọi người, từ trẻ đến già, nam nữ, mỗi người lấy một cây giáo, một cây mác, một cây vụ, một cây rựa. Ai không có thì vót chông, năm trăm cây chông! Đốt lửa lên!'. Ông không chỉ là người động viên trong chiến tranh, ông còn thể hiện sự chu đáo, tầm nhìn xa trông rộng của một lãnh đạo khi khuyến khích bà con dự trữ lương thực, thực phẩm cho cuộc chiến sắp tới, đồng thời thúc đẩy mọi người trồng cây sắn, cây pomchu, tạo ra một vùng rừng xanh mướt, đảm bảo lương thực đủ để sống qua nhiều mùa. Ông thể hiện quyết tâm chống giặc Mỹ lâu dài, không bao giờ lùi bước. Hình ảnh sử thi của anh hùng Tây Nguyên cũng hiện lên khi ông hòa mình vào cuộc chiến, đặc biệt trong những khoảnh khắc lịch sử của làng Xô Man. Đó là ngày kẻ thù và tay sai vây bắt thanh niên cách mạng, bắt Tnú, tra tấn mẹ con Mai một cách dã man. Cả ông Duyên và Tnú đều phải chứng kiến cảnh thương tâm ấy, nhưng với ý chí bảo vệ và lãnh đạo của mình, ông không thể để Tnú hy sinh vô ích. Ông đã quyết định ra cứu mẹ con Mai thay cho Tnú. Cuối cùng, ông đã đưa thanh niên trong làng lên rừng lấy vũ khí để giải cứu Tnú. Tiếng hò vang lên 'Chém! Chém hết!' đã trở thành sức mạnh tập thể, lấy mạnh hơn chục thằng giặc, trả thù cho mẹ con Mai và giải thoát Tnú. Ông Duyên với quyết định và tinh thần chiến đấu mạnh mẽ đã giúp dân làng Xô Man đạt được một chiến thắng lịch sử, mở ra những chiến công vẻ vang trong những ngày chiến đấu khốc liệt.

Cụ Mết là nhân chứng của quá trình trưởng thành của Tnú và là người chỉ huy, lãnh đạo phong trào đấu tranh trong cộng đồng làng Xô Man. Khám phá thêm về những phẩm chất đáng quý của cụ Mết và cảm nhận tinh thần sử thi, không khí sử thi hiện hữu trong tác phẩm. Để hiểu sâu hơn về tác phẩm và những đặc điểm của từng nhân vật, mời các em tham khảo thêm: Phân tích cảm hứng sử thi trong Rừng xà nu, Phân tích tính sử thi trong Rừng xà nu và Những đứa con trong gia đình, Cảm nhận về nhân vật Tnú trong truyện ngắn Rừng xà nu, Phân tích hình tượng rừng xà nu,...