Mẫu 1
Lời giải chi tiết:
Nguyên nhân dẫn đến cuộc chiến là do Mtao Mxây cướp Hơ Nhị - vợ của Đăm Săn. Với người Ê-đê theo chế độ mẫu hệ, việc mất vợ là một sỉ nhục của toàn xã hội. 'Chiến thắng Mtao Mxây' lần thứ hai Đăm Săn đã phải chiến đấu để chứng tỏ sức mạnh của mình. Anh phải đối mặt với kẻ thù hung dữ và không kém phần mạnh mẽ. Các hình ảnh so sánh trong đoạn này làm nổi bật sự đối lập giữa Đăm Săn và kẻ thù, vinh danh vẻ hào hùng của anh. Vẻ đẹp của Đăm Săn đã được thể hiện từ khi anh bước vào lãnh thổ của Mtao Mxây. Tướng Sát, một tên hung ác, kiêu căng nhưng phải e dè trước Đăm Săn. Hình ảnh của Đăm Săn và đồng minh hiện lên trước mắt kẻ thù, mạnh mẽ và kiêu hãnh, với 'áo màu rực rỡ, đầu đội khăn đẹp' và sự tự tin 'Gươm sáng như mặt trời. Thân thể trần truồng như quả dưa, đứng sẵn như con sóc. Mắt sáng gấp đôi, gấp ba mắt bình thường'. Hình ảnh so sánh này làm nổi bật sự phi thường của anh hùng, với tư thế ấy đi kèm với hành động thách thức 'chặt ống tre thành ba khúc, đổ hạng rào', thể hiện sức mạnh vượt trội của anh. Trong cuộc chiến, mặc dù Mtao Mxây cũng rất mạnh mẽ, nhưng anh vẫn thể hiện sự sợ hãi trước Đăm Săn. Lời nói của anh lộ ra sự sợ hãi 'đừng đâm tôi khi tôi đang rời đi'. Trả lời, Đăm Săn đã tỏ ra khinh thường kẻ thù bằng tư thế đứng đắn của mình: 'Tại sao tôi lại đâm bạn khi bạn đang rời đi? Bạn xem, ngay cả con lợn nái của bạn cũng không đáng bị đâm!'.
Cuộc đối đầu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây là cuộc đối đầu giữa hai tù trưởng mạnh mẽ. Đặc điểm của anh hùng theo cách nhìn sử thi là sự chiến thắng bằng sức mạnh và lòng can đảm. Cuộc chiến sinh tử không để lại chỗ trốn cho kẻ nào yếu đuối. Trong sự tôn vinh anh hùng của cộng đồng, mọi cử chỉ, ngôn từ và hành động của Đăm Săn đều vượt trội hơn kẻ thù. Chúng ta thấy màn múa khiên thú vị: Mtao Mxây thể hiện sự ngạo mạn khi lời nói của anh được chứng minh bằng 'tiếng khiên lộc cộc, lộp cộp như tiếng mướp đập vào nhau', trong khi Đăm Săn dập tắt sự nhanh nhạy của anh bằng sức mạnh phi thường trong màn múa khiên độc đáo. Ngôn ngữ của sử thi phản ánh sức mạnh của con người cùng với sức mạnh của tự nhiên: 'Một bước nhảy, chàng qua mấy đồi tranh... nghiêng ngả'. Màn múa khiên thứ hai của anh càng đáng kinh ngạc hơn khi trừng phạt Mtao Mxây. Sức mạnh của Đăm Săn cũng được nâng cao nhờ sự giúp đỡ của vợ, Hơ Nhị, khi cô ném trầu và thuốc cho anh để tăng sức mạnh.
Đăm Săn không đơn độc trong cuộc chiến này. Sự công bằng thuộc về anh khi các tù trưởng khác giúp anh giành lại người vợ yêu quý. Đồng thời, anh cũng được Trời giúp đỡ. Người anh hùng sử thi luôn có mối liên kết với siêu nhiên. Trời đã giúp anh đánh rơi áo giáp của Mtao Mxây. Khi không còn bảo hộ, anh ta trở nên thất bại và sợ hãi. Đăm Săn kết thúc kẻ thù bằng sự yếu đuối của Mtao Mxây. Anh đã giành lại danh dự, giành lại vợ và chính nghĩa. Chiến thắng của anh được tôn vinh và anh được sở hữu tất cả tài sản, dân làng và tôi tớ của Mtao Mxây. Hình ảnh trong sử thi được mô tả với quy mô hoành tráng: mọi người tự nguyện theo Đăm Săn như bầy cà tong, đặc như bầy thiêu thân, ùn ùn như kiến mối. Anh ta thêm quyền uy và nhiều chiên núm, chiêng bằng, trở thành biểu tượng của sức mạnh tuyệt đối của người anh hùng.
Do đó, để đáng được vinh quang, cũng phải có một tiệc mừng chiến thắng lớn. Lời kêu gọi của Đăm Săn có sức mạnh hấp dẫn như vậy, vì anh mang lại niềm vinh quang của chiến thắng hùng mạnh để tôn vinh xứng đáng: 'Hãy đi mua rượu và bắt trâu! ... Rượu bảy chai, trâu 7 con ... không có ai kịp thua kém.'. Trong đám đông hân hoan đó, người anh hùng Đăm Săn, tù trưởng hùng mạnh ít ai sánh bằng, vẫn nổi bật. Ngay cả trong không khí yên bình của cộng đồng, vẻ đẹp của anh ta vẫn nổi bật từ ngoại hình cho đến hành động: mái tóc dài thả xuống ... không bao giờ thấy cạn. Hơn nữa, ngôn ngữ sử thi phóng đại vẻ mạnh mẽ của anh: 'Oai linh đến tận thần núi phía Đông, đến tận thần núi phía Tây'. Hình ảnh của Đăm Săn sau chiến công này được mô tả phóng đại và như một khúc hát vang vọng niềm tự hào về người anh hùng tiêu biểu của cộng đồng: 'Và mọi người không ngừng bàn tán... trong trái tim của mẹ'. Vẻ đẹp này chỉ có thể xuất hiện trong sử thi anh hùng, chỉ có ngôn ngữ sử thi mới mang lại những vẻ đẹp độc đáo như thế.
Mẫu 2
Lời giải chi tiết:
Theo Nhi-cu-lin, 'Đăm Săn' là một tác phẩm thơ về cuộc đời của một người dũng sĩ và những chiến công của anh. Người diễn xướng không chỉ ca ngợi Đăm Săn mà còn tôn vinh toàn bộ cộng đồng. Điều này hoàn toàn xác đáng và phản ánh vẻ đẹp của người anh hùng.
Đầu tiên, Đăm Săn có vẻ đẹp về ngoại hình mạnh mẽ và cường tráng. Sức mạnh của anh được nhấn mạnh ở cuối đoạn văn khi anh ăn mừng chiến thắng. Hình thể vạm vỡ của anh được mô tả qua các so sánh và phóng đại để làm nổi bật sự mạnh mẽ của Đăm Săn. Những chi tiết này không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp của anh mà còn khẳng định sức mạnh của cộng đồng.
Ngoài ra, Đăm Săn còn có các phẩm chất anh hùng rõ ràng, được thể hiện qua trận đánh với Mtao Mxây. Anh thể hiện sự kiên quyết và mạnh mẽ trong việc đối mặt với kẻ thù để bảo vệ danh dự và vợ mình. Cuộc chiến này cho thấy sự anh dũng và sức mạnh phi thường của Đăm Săn.
Ngoài việc là một anh hùng, Đăm Săn còn là một người có tấm lòng nhân hậu và khoan dung. Anh không chỉ quan tâm đến vợ mình mà còn quan tâm đến hạnh phúc và thịnh vượng của cộng đồng. Những hành động của anh đều phản ánh sự chân thành và sự gắn kết với cộng đồng.
Trong tổng thể, Đăm Săn là biểu tượng của vẻ đẹp, sức mạnh và lòng nhân ái của người anh hùng, và anh ta được tôn vinh và ngợi khen bởi cả cộng đồng.
Mẫu 3
Lời giải chi tiết:
Truyền thống từ lâu, người dân tộc Ê-đê đã vẫn nghe kể không mỏi mệt về sử thi Đăm Săn, câu chuyện về người anh hùng tù trưởng của họ, người đã góp phần không nhỏ trong việc xây dựng và bảo vệ buôn làng khỏi những kẻ thù hung ác. Trong số những trận chiến lừng lẫy, cuộc đấu với Mtao Mxây là điển hình nhất, với sự xuất sắc của Đăm Săn thể hiện qua tài năng, dũng khí và sức mạnh phi thường.
Lý do cho cuộc đối đầu này là vì Mtao Mxây, tù trưởng của bọn cướp, đã cướp Hơ Nhị, vợ của Đăm Săn. Trong tâm niệm của người Ê-đê, việc mất vợ là một sỉ nhục lớn, không chỉ đối với Đăm Săn mà còn là với cả cộng đồng. Chiến thắng Mtao Mxây không chỉ là vinh quang cá nhân của Đăm Săn mà còn là biểu hiện của sức mạnh và lòng dũng cảm của buôn làng. Sử dụng những hình ảnh so sánh, đoạn trích tôn vinh vẻ đẹp anh hùng của Đăm Săn, đồng thời phản ánh sự hèn nhát và thất thường của Mtao Mxây.
Vẻ đẹp và sức mạnh của Đăm Săn được thể hiện ngay từ lúc chàng bước vào lãnh địa của Mtao Mxây. Hình ảnh của Đăm Săn và các đồng minh của chàng gợi lên sự dũng mãnh và uy nghi của họ. Mặt trời sáng rực của Gươm Sắc lóe lên giữa khói lửa, tạo nên bức tranh đẹp mắt và oai phong. Chiến thắng của Đăm Săn không chỉ là về vật lý mà còn là về tinh thần, khi chàng đại diện cho sức mạnh và quyết tâm của cả buôn làng.
Cuộc đối đầu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây là cuộc đấu tài giữa hai tù trưởng, nơi phẩm chất anh hùng được thể hiện qua sức mạnh và can đảm. Sự trợ giúp của các đồng minh và cả của ông trời là minh chứng cho sự công bằng và chính nghĩa trong cuộc chiến này. Chiến thắng cuối cùng thuộc về Đăm Săn, đồng thời vinh danh cho cả buôn làng, mở ra một kỷ nguyên mới của sự thịnh vượng và hòa bình.
Đoạn trích đã thể hiện một cách đặc sắc về vẻ đẹp và phẩm chất anh hùng của Đăm Săn, làm nổi bật giá trị nhân văn và tinh thần đoàn kết trong cộng đồng Ê-đê.