Buzz
Dù cánh hoa có vẻ đã héo tàn vì bão tố, nhưng một ngày, ánh dương mùa xuân đã khiến cánh hoa ấy hồi sinh, khao khát nở rộ lần nữa. Đó là câu chuyện của Mị, cô gái Mèo tìm lại sức sống sau những năm dài, khi tiếng sáo vang vọng bên tai. Đó là mùa xuân ở Hồng Ngài.
1. Mùa xuân ở Hồng Ngài
Tô Hoài đã khéo léo mô tả sự ảnh hưởng của thiên nhiên lên tâm hồn Mị. Mùa xuân ở Hồng Ngài được miêu tả một cách tinh tế, từ màu sắc đến âm thanh. Mùa xuân bắt đầu sau mùa gặt, với kho lúa ngô đầy ắp, báo hiệu sự no đủ. Vùng đất rực rỡ với váy hoa treo trên đá, màu cỏ gianh vàng ửng và hoa thuốc phiện. Không khí mùa xuân rộn ràng với tiếng trẻ con chơi quay, trai gái tụ tập đánh pao, thổi sáo, thổi khèn. Tiếng sáo được nhắc đến 13 lần, với nhiều miêu tả chi tiết về âm thanh từ xa lạ đến thiết tha, gợi cảm xúc sâu lắng trong lòng Mị, thúc đẩy Mị dấy lên cuộc nổi loạn đầy nhân tính.
2. Sự tái sinh trong tâm hồn Mị
Khi không khí Tết ngập tràn, Mị lén lút uống rượu, từng bát một, như nuốt hận vào lòng để quên đi thực tại đau khổ. Men rượu đã giúp Mị sống lại những kỷ niệm tươi đẹp của quá khứ, khi Mị còn trẻ và thổi lá như thổi sáo, làm say mê bao người. Sống lại với những ký ức tươi đẹp giúp Mị tiến gần hơn đến việc tìm lại chính mình và niềm vui sống.
Trong cơn say, Mị nghe tiếng sáo vang vọng, thiết tha, đặc trưng của người Mèo trong mùa xuân, như một tín hiệu gọi bạn yêu, kết nối tình cảm. Âm thanh của tiếng sáo khơi dậy những cảm xúc cháy bỏng trong Mị, khiến Mị 'nhẩm thầm bài hát của người thổi sáo', điều này được Tô Hoài miêu tả một cách tinh tế. Tiếng sáo đánh thức tâm hồn Mị, làm sống dậy khát vọng sống của cô.
Trong tác phẩm 'Vợ chồng A Phủ', tiếng sáo xuất hiện nhiều lần với các sắc thái khác nhau. Từ xa vọng lại 'ngoài đầu núi lấp ló đã có tiếng sáo rủ bạn đi chơi', làm lòng Mị 'thiết tha bổi hổi', 'nhẩm thầm bài hát của người thổi sáo'. Tiếng sáo như những nỗi niềm bị chôn giấu, hồi sinh sức sống cho Mị, từ tiếng sáo lấp ló đầu núi đến tiếng gọi bạn đầu làng. Tất cả cung bậc của tiếng sáo hòa quyện với men rượu và không khí ngày xuân, thúc đẩy Mị tìm lại những đêm tình và khát vọng của tuổi trẻ.
Khi ngẫm lại số phận, Mị bắt đầu tháo gỡ sợi xích vô cảm trong bản thân. Mị so sánh mình với những phụ nữ khác, nhận ra bao người có chồng vẫn đi chơi Tết. Mị tìm lý do để hồi sinh mong muốn, nhưng cuộc hôn nhân phi lý vẫn kéo cô về thực tại đau đớn. Mị nghĩ đến lá ngón như một cách giải thoát, đánh dấu sự thức tỉnh của tâm hồn tưởng chừng đã chết. Lá ngón không còn là thuốc độc, mà là phương tiện tìm đến cái chết như một sự tự cứu và phản kháng. Mị muốn chết nhưng điều đó thể hiện khát khao sống mãnh liệt và phản kháng số phận nghiệt ngã. Đây là sự thay đổi trong ý thức của Mị, thể hiện tài năng miêu tả tâm lý nhân vật của Tô Hoài.
Bao năm qua, Mị sống trong đau khổ dưới sự thống trị của gia đình địa chủ, khiến mọi cảm xúc của cô trở nên tê liệt, không còn sức phản kháng. Tuy nhiên, hôm nay, nhờ hơi men rượu, những khát vọng tuổi trẻ dường như được hồi sinh. Mị tỉnh thức và cảm thấy mình cần phải sống đúng nghĩa hoặc chọn cái chết thay vì 'sống không bằng chết' như trước. Sự thức tỉnh trong tâm hồn khiến Mị thay đổi hành động, cô chủ động lấy ống mỡ, thêm vào đĩa đèn để ánh sáng chiếu sáng hơn. Ánh sáng này biểu trưng cho hy vọng mới và một cuộc sống tươi sáng hơn, mở ra một chương mới trong cuộc đời cô gái Mèo vùng Tây Bắc.
Mị quấn lại tóc, chuẩn bị mặc váy hoa để đi chơi. Cô nhận thức được rằng mình còn trẻ và bước theo tiếng sáo, tiếng gọi của khát vọng trong lòng. Mị tháo bỏ những ràng buộc vô hình, để sống thật với mong muốn của mình. Hình ảnh Mị lúc này trở nên rõ nét, cô không còn là con trâu, ngựa hay rùa, mà đang khao khát hòa nhập vào cuộc sống nhộn nhịp bên ngoài, nơi tiếng sáo mùa xuân đang mời gọi.
Khi A Sử trở về, hắn thấy Mị chuẩn bị đi chơi và ngay lập tức trói cô vào cột. A Sử cuốn tóc Mị vào cột, làm cho cô không thể cúi hay nghiêng đầu. Nước mắt Mị rơi xuống cổ, không thể lau đi, khiến cô cảm thấy cô đơn tuyệt vọng. A Sử đại diện cho sự áp bức và tàn nhẫn, gạt bỏ tất cả khát vọng của Mị.
Mị đứng trong bóng tối của căn phòng, sợi dây trói không thể kìm nén được tâm hồn cô. Hành động 'Mị vùng bước đi' thể hiện sức sống tiềm tàng và sự phản kháng mạnh mẽ của cô. Dù sức phản kháng không đủ để phá bỏ sợi dây trói, nhưng men rượu vẫn len lỏi trong tâm hồn cô. Khi rượu tan, tiếng sáo biến mất, Mị trở về với hiện thực tàn nhẫn, cảm thấy mình không bằng con ngựa khi bị trói. Trong trạng thái nửa tỉnh nửa mê, Mị cảm giác như mình đã chết đứng. Ngọn lửa trong lòng cô dần tắt, không còn tiếng sáo hay ngày xuân mong mỏi. Mị trở về với hiện thực đau đớn, chờ đợi một ngày 'hồi sinh' như đêm đông định mệnh.
