Buzz
An-phông-xơ Đô-đê là một tác giả truyện ngắn nổi tiếng trong văn học Pháp. Tác phẩm của ông thường mang phong cách giản dị nhưng sâu sắc, thể hiện một tấm lòng gắn bó mạnh mẽ với quê hương. 'Buổi học cuối cùng' là một ví dụ điển hình.
Truyện kể về một buổi học cuối cùng ở một ngôi trường nông thôn ở An-dát. Câu chuyện được lên lớp qua con mắt và suy tư của cậu bé Phrăng và được tái hiện bằng lời kể của chính cậu bé.
Phrăng là một học sinh nghịch ngợm và lười học. Thích chơi trốn học ra đồng nội. Với cậu, cảnh thiên nhiên, tiếng chim hót ven rừng thường hấp dẫn hơn là học Pháp. Ngày hôm đó, Phrăng trễ học. Khi đến lớp, cậu ngạc nhiên khi thấy thầy giáo không trách móc mà lại dịu dàng nhắc nhở: 'Phrăng, mau vào chỗ đi; lớp sắp bắt đầu mà cậu lại vắng mặt'. Ở cuối lớp, trên những ghế trống, dân làng ngồi yên tĩnh; thầy Ha-men mặc trang phục lễ phục trang trọng.
Lời bộc bạch của thầy Ha-men: “Đây là lần cuối cùng thầy dạy các con. Lệnh từ Béc-lin là từ nay chỉ dạy tiếng Đức ở các trường vùng An-dát và Lo-ren… Thầy giáo mới sẽ đến ngày mai. Hôm nay là bài học Pháp văn cuối cùng của các con”. Phrăng cảm thấy choáng váng, hối hận và tự trách mình về thời gian đã bỏ phí, những buổi trốn học. Cậu đau lòng khi phải chia tay những quyển ngữ pháp, thánh sử. Cậu cũng quên mất nỗi giận với thầy Ha-men về những lần bị phạt.
Trong buổi học cuối cùng, Phrăng không thuộc lòng quy tắc về phân từ, nhưng thầy giáo không trách móc. Thầy giải thích việc học Pháp là quan trọng và xúc động khi nói về tiếng Pháp. Thầy nói rằng đó là ngôn ngữ hay nhất, trong sáng nhất và vững chắc nhất: “Khi một dân tộc rơi vào nô lệ, nắm vững tiếng nói của mình là như nắm chìa khóa của chốn lao tù…”
Buổi học cuối cùng diễn ra trong không khí trang nghiêm và xúc động: thầy giảng bài, trò chăm chú lắng nghe và học tập. Khi tiếng chuông điểm mười hai giờ vang lên, thầy Ha-men xúc động không nói lên được: “Các bạn, tôi... tôi…”. Thầy viết lên bảng: “Nước Pháp muôn năm”. Đó là câu chuyện về tình yêu Tổ quốc, được thể hiện qua tiếng nói của thầy Ha-men, cậu học trò Phrăng và dân làng. Để diễn tả tình yêu đó, An-phông-xơ Đô-đê tập trung vào miêu tả cảm xúc, suy nghĩ, tâm trạng và hành động của các nhân vật.
An-phông-xơ Đô-đê tài tình khi thể hiện tâm trạng và tình cảm của nhân vật. Truyện ngắn này cũng giúp lan tỏa chân lý: “Khi một dân tộc rơi vào nô lệ, nắm vững tiếng nói của mình là như nắm chìa khóa của chốn lao tù”.
Với ý nghĩa như vậy, “Buổi học cuối cùng” của An-phông-xơ Đô-đê đã trở thành một truyện ngắn đáng yêu và được nhiều người yêu thích.
