Phân tích nhân vật quản ngục trong truyện Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân

Đề bài: Phân tích nhân vật quản ngục trong truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân

Phân tích nhân vật quản ngục trong truyện Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân

I. Kế hoạch Phân tích nhân vật quản ngục trong truyện Chữ người tử tù (Chuẩn)
 

1. Giới thiệu

 Tổng quan về tác giả, tác phẩm và nhân vật quản ngục: người đam mê cái đẹp, tôn vinh vẻ đẹp tâm hồn và có phẩm chất đáng quý.
 

2. Phần Chính

- Tóm tắt nội dung tác phẩm
- Cách giới thiệu nhân vật: được trình bày một cách trực tiếp qua cuộc trò chuyện với thơ tỉnh. Nguyễn Tuân tận dụng những đặc điểm ngoại hình để sâu sắc vẽ lên thế giới tâm hồn của nhân vật
- Nhân vật quản ngục rõ ràng là người đam mê cái đẹp, điều này được chứng minh qua hành động như mong muốn Huấn Cao tạo chữ, cách anh ấy cẩn thận, tôn trọng và tôn vinh tài năng và vẻ đẹp

3. Điểm Kết

Tôn vinh tài năng của Nguyễn Tuân và giá trị nghệ thuật của tác phẩm. 
 

II. Mẫu Bài Văn Phân tích nhân vật quản ngục trong truyện ngắn Chữ người tử tù 
 

1. Phân tích nhân vật quản ngục trong truyện ngắn Chữ người tử tù, mẫu 1 (Chuẩn)

“Chữ người tử tù” đứng đầu trong những tác phẩm xuất sắc của Nguyễn Tuân. Với niềm đam mê vô bờ đối với cái đẹp, tác phẩm này tập trung khám phá và phân tích con người với tài hoa và nghệ thuật. Nhân vật viên quản ngục trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” là một biểu tượng của sự sáng tạo và tư duy nghệ thuật của Nguyễn Tuân. 

“Chữ người tử tù” kể về Huấn Cao, một người tử tù có năng khiếu về thư pháp. Trong tình thế khó khăn, người quản ngục không áp đặt đối xử tàn bạo mà thay vào đó, trọng trọng và ngưỡng mộ tài năng của Huấn Cao, khao khát được nhận những tác phẩm thư pháp từ anh. Trước ngày Huấn Cao bị hành hình, bức tranh đầy xúc động về cảnh cho chữ diễn ra trong ngục tối tăm, ẩm ướt. Hình tượng viên quản ngục được xây dựng với những đặc điểm nổi bật, tâm hồn thuần khiết, đong đếm và trân trọng vẻ đẹp.

Nguyễn Tuân giới thiệu viên quản ngục bằng cách tương tác trực tiếp với thơ. Đọng hình ảnh của người già băn khoăn, thái dương đã điểm hoa râm, râu đã ngả màu, bộ mặt tư lự, đúng như một hình ảnh sống động của người già giàu trải nghiệm. Miêu tả không chỉ về diện mạo mà còn sâu sắc về tâm hồn, khám phá nỗi niềm và tâm sự trong con người. Vẻ điềm tĩnh, kín đáo của viên quản ngục tạo ra một sự đối lập thú vị với vẻ hống hách, tàn ác của người làm nghề coi ngục thông thường. Nguyễn Tuân khiến người đọc tò mò về lý do một con người có gương mặt suy tư như vậy lại chọn nghề trái với thiên lương của mình.

Những bài văn Phân tích nhân vật viên quản ngục xuất sắc nhất

Nguyễn Tuân vẽ hình ảnh nhân vật làm nghề coi ngục, biểu tượng của sự ác và hà khắc trong xã hội phong kiến nhưng lại có tình yêu mãnh liệt với cái đẹp. Quản ngục không chỉ là biểu tượng của sự ác mà còn là hình ảnh của sự đẹp trong tâm hồn. Sự đối lập giữa vị thế và cách ứng xử của nhân vật khẳng định cai ngục là người trân trọng cái tài, cái đẹp. Thậm chí, quản ngục tự ý thức về vị thế của mình, tỏ lòng kính trọng trước tài năng của Huấn Cao, và không oán trách về thái độ của Huấn Cao khi nói: 'Mình chỉ là một kẻ tiểu lại giữ tù'. Cái nghịch lý này lý giải cho tấm lòng của nhân vật trước cái tài, cái đẹp cốt lõi trong tâm hồn con người.

Viên quản ngục là biểu tượng của cái đẹp và nhân cách đặt trên cái tầm thường. Trong thế giới bẩn thỉu của ngục tù, viên quản ngục là viên ngọc sáng rực. Vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật hiện rõ qua tình cảm trân trọng Huấn Cao và khao khát được chữ đẹp của anh. Bạn thảo luận về người đẹp không chỉ là người có vẻ ngoại hình ưu việt mà còn đặt trên cái tầm cao tinh thần và văn hóa. Và với viên quản ngục, vẻ đẹp của Huấn Cao không chỉ là nét chữ tinh tế mà còn là giá trị con người. Sự đối xử của nhân vật với Huấn Cao càng làm nổi bật vẻ đẹp tâm hồn và sự quý phái.

Nguyễn Tuân với bàn tay tài năng đã tạo ra một nhân vật thứ chính đặc sắc, bắt mắt. Nhân vật này không chỉ có những đức tính tốt đẹp mà còn mê đắm trong cái đẹp, thể hiện triết lý về đời sống và văn chương của tác giả.

2. Phân tích nhân vật quản ngục trong truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, mẫu 2:

Nguyễn Tuân, một bậc phù thủy ngôn ngữ, đã tạo ra một nhân vật ấn tượng trong truyện Chữ người tử tù. Viên quản ngục, dưới bàn tay tài năng của ông, trở thành một hình ảnh độc đáo, đậm chất tài hoa uyên bác, đặc biệt khi kết hợp với nhân vật Huấn Cao. Những đường nét văn chương của ông chẻ sợi tóc, làm tư nhân vật hiện lên đặc sắc.

Chữ người tử tù, một tác phẩm nổi bật trong sự nghiệp của Nguyễn Tuân, thể hiện những thói quen xưa cũ và cuộc gặp gỡ đầy bất ngờ giữa viên quản ngục và Huấn Cao. Truyện là không gian của bóng tối và cái đẹp, thể hiện sự đối lập trong thân phận của hai nhân vật. Dưới bàn tay tài năng của Nguyễn Tuân, họ không còn là kẻ thù, mà là những người tri kỉ trong nghệ thuật. Viên quản ngục và Huấn Cao, như những nốt nhạc thanh thót, làm tươi sáng bản nhạc xô bồ của cuộc sống.

Viên quản ngục, người trân trọng chữ đẹp của Huấn Cao, không mê mải với vàng bạc, quyền quý, mà đắm chìm trong sự cao quý của nghệ thuật. Sở nguyện của ông là có một bức tranh chữ của Huấn Cao treo trong nhà, thể hiện tâm hồn trong trẻo và lòng trung hiếu với giá trị văn hóa truyền thống.

Viên quản ngục không chỉ trân trọng cái đẹp mà còn biết đánh giá cao những tài năng như Huấn Cao. Ông không quan tâm đến khả năng bẻ khóa của Huấn Cao mà tập trung vào việc tiếp cận và nhấn mạnh giá trị nghệ thuật của ông. Thái độ trân trọng với người tài giỏi được thể hiện qua việc thiết đãi và quan tâm tới Huấn Cao và đồng bọn.

Hành động của viên quản ngục không chỉ là sự trân trọng với nghệ thuật, mà còn là đánh giá cao những giá trị văn hóa truyền thống. Mặc dù ở trong nhà tù, tâm hồn của ông vẫn sáng lấp lánh như viên ngọc quý. Việc ông xin chữ của Huấn Cao và hối hận về lựa chọn nghề nghiệp là minh chứng rõ ràng cho sự thoát khỏi bóng tối và giữ gìn thiên lương trong sáng.

Nguyễn Tuân với tài năng uyên bác đã tạo ra nhân vật viên quản ngục, không chỉ là người chủ nhà tù mà còn là biểu tượng của sự trân trọng với cái đẹp và giá trị văn hóa truyền thống. Viên quản ngục cuối cùng cũng trở về quê hương với sự trong sáng của mình, để lại cho độc giả một hình ảnh đẹp và ý nghĩa sâu sắc.

3. Đánh giá nhân vật quản ngục trong truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, mẫu 3:

Nguyễn Tuân, với những tâm anh hùng dũng cảm, lồng ghép trong ngôn ngữ dân tộc tinh khôi và tiêu chuẩn, cố gắng hết mình để tái hiện một quá khứ huy hoàng. Tuy nhiên, ông thường cảm thấy khó khăn trong việc thể hiện điều đó và đã đưa các nhân vật của mình theo hướng khác nhau. Điển hình là viên quản ngục trong truyện ngắn 'Chữ người tử tù' (trong tập Vang bóng một thời).

Quản ngục không phải là một anh hùng hào hoa như Huấn Cao, ngược lại, anh ta mang vẻ ngoại hình và tính cách của một kẻ đao phủ tàn bạo (Bữa rượu máu). Nhân vật này là sự kết hợp giữa cái đẹp và cái xấu, và dưới bút tài hoa của Nguyễn Tuân, hình ảnh này trở nên mơ hồ và không rõ ràng.

Tuy có vẻ viên quản ngục là một người nhẫn nhịn và chấp nhận số phận, nhưng thực tế lại không giống với những người đồng đẳng: 'Chuyện triều đình quốc gia chúng ta biết gì mà bàn bạc cho thêm lời'. Ông ta sống trong khung cảnh phong kiến, nắm bắt 'phép nước', và từng bước quen thuộc với việc xử lý tù nhân, thực hiện 'những mánh khóe hành hạ thường lệ'. Trong những tình huống đó, viên quản ngục giữ vẻ lạnh lùng như cỏ may và trung thành với vai trò của mình như một người nô lệ.

Tuy nhiên, bên trong tâm hồn ấy vẫn luôn tồn tại một hạt mầm sống tươi sáng của vẻ đẹp. Hạt mầm đó bị áp đặt nhưng luôn khao khát nảy mầm như mong đợi một khoảnh khắc nào đó để nở rộ. Rồi lúc đó đã đến. Huấn Cao, người văn võ tài năng, hiện thân với 'cái tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp'. Quản ngục bắt đầu chìm đắm trong một tâm trạng rối bời. Cuộc đấu tranh âm thầm trở thành biểu tượng cho quản ngục suốt câu chuyện, đồng thời là biểu hiện tiêu biểu cho tính cách 'hướng nội' mà chúng ta thường gặp trong tác phẩm của Nguyễn Tuân.

Phân tích hình tượng nhân vật quản ngục trong Chữ người tử tù

Cuối cùng, đam mê với vẻ đẹp đã chiến thắng. Mặc dù chiến thắng chưa hoàn toàn, nhưng đủ để biến quản ngục thành một con người mới. 'Bấy nhiêu âm thanh phức tạp bay cao lên khỏi mặt đất, nâng đỡ một ngôi sao chính vị muốn từ biệt vũ trụ', với 'ngôi sao chính trị' là Huấn Cao. Còn 'thanh âm phức tạp' âm nhạc đằng sau kia? Người ấy chính là quản ngục. Người này muốn chăm sóc vẻ đẹp nhưng cũng sợ hãi. Do đó, Nguyễn Tuân để nhân vật này biến thành một thứ gì đó vô hình, hư ảo. Chi tiết này không chỉ làm nổi bật tính lãng mạn mạnh mẽ và lòng khao khát đánh thức vẻ đẹp trong Vang bóng một thời, mà còn tiết lộ những điểm yếu và sự yếu đuối của Nguyễn Tuân trong cái tầm nhìn xa xôi đầy hy vọng. Nó khiến Nguyễn Tuân như tránh né, đổ lỗi cho ông trời: ''Ông trời nhiều khi chơi ác đem đày ải những cái thuần khiết giữa một đống cặn bã'.

Từ ý niệm ấy, quản ngục tự nhận mình đã 'chọn nghề sai', và Nguyễn Tuân, trong hành trình tìm kiếm cái đẹp, phát hiện ra vẻ đẹp lung linh, mong manh giữa bóng tối.

Miễn những chiêu trò tra tấn, quản ngục không ngần ngại xin chữ, từng bước làm phong phú thêm tâm hồn bởi vì: 'Nhận biết tài năng, không phải là kẻ xấu'. Mặc dù đã biệt đãi và khéo léo xin chữ, quản ngục vẫn lưu giữ nỗi sợ, nhấn mạnh với Huấn Cao: 'Hãy giữ bí mật cho ta'. Một chi tiết nhỏ nhưng quan trọng. Tận dụng cái tài của Huấn Cao mà vẫn kính sợ 'quyền lực vô hình'. Tinh tế đến từ Nguyễn Tuân. Tài năng của Nguyễn Tuân thể hiện rõ điều đó. Viết về nỗi sợ tiềm ẩn mà không làm gián đoạn nhịp câu chuyện đang phát triển là điều khó khăn, và Nguyễn Tuân là người luôn hướng đến cái đẹp, cái chân thực. Viết quá nhiều có thể làm gián đoạn sự phát triển của nhân vật.

Ngưỡng mộ tài năng của Huấn Cao, mong muốn 'sở hữu báu vật là chữ của ông Huấn', quản ngục hiện thân của Nguyễn Tuân, trải lòng cho sự nâng niu cái đẹp. 'Một chiều lạnh, quản ngục nhẹ nhàng đưa người đi sau khi đọc xong công văn'. Không còn sự tiếc thương, mà là đỉnh điểm của đau xót và tâm trạng thẫn thờ. Nhận công văn, quản ngục biết trước nhưng vẫn cảm thấy sửng sốt. Thiên lương bừng tỉnh trong một con người đang thúc đẩy hành động. Một hành động trái ngược với những gì quản ngục nói: 'Ta biết rồi, công quan ta đã có phép trước'.

Tình yêu đối với cái đẹp, từ đam mê đã thức tỉnh khí khái tiềm ẩn suốt nhiều năm.

Trong bức tranh cho chữ hùng vĩ, một chi tiết đặc biệt: 'Người tù viết xong một chữ, quản ngục nhanh chóng khúm núm cất đồng tiền xèng đánh dấu ô chữ trên tờ lục ông', 'khúm núm' không chỉ là để nịnh bợ mà còn là sự phát sáng. Khi sự kính trọng đạt đến đỉnh điểm, câu chuyện cũng đạt đến hồi kết. 'Kẻ mê muội này xin bái lĩnh'. Nghệ thuật tinh tế, kết thúc câu chuyện một cách hoành tráng. Nó không chỉ làm nổi bật vẻ đẹp toàn diện, mĩ mãn của cả người xin chữ và người cho chữ.

Suốt dọc bản truyện, nhân vật quản ngục tồn tại với ý nghĩa đặc biệt. Không chỉ là biểu tượng độc đáo mà còn là người hội tụ những đặc điểm chung của Vang bóng một thời, của tinh thần và triết lý của Nguyễn Tuân: lãng mạn và hiện thực, là giọng nói của thiên lương, của tâm hồn dân tộc, là sự thể hiện của sự 'yêu mến và tiếc nuối những thứ đã qua và có sức sống lại một thời xưa'.

4. Phân tích nhân vật quản ngục trong truyện ngắn Chữ người tử tù của Nguyễn Tuân, mẫu 4:

Truyện 'Chữ người tử tù' của Nguyễn Tuân viết năm 1939, đăng trên tạp chí 'Tao Đàn', sau đó in trong tác phẩm 'Vang bóng một thời' vào năm 1940. Đây là một đoản thiên tiểu thuyết với khoảng 2800 chữ, xứng đáng là một tác phẩm đặc sắc, một tuyệt phẩm văn chương.

Bên cạnh Huấn Cao - tù nhân vì chữ, quản ngục - người xin chữ, là hai nhân vật được Nguyễn Tuân mô tả rất tinh tế, đầy ấn tượng.

Quản ngục có vẻ ngoại hình dễ nhìn và lịch lãm. Đầu đội mũ hoa râm, râu mày chuyển sang màu bạc. Với khuôn mặt tư lự, nhăn nheo, ông ta mang trong mình một cuộc sống nội tâm sâu sắc. Sau khi nhận phiến trát từ Sơn Hưng Tuyên đốc bộ, đặc biệt là về việc nhận sáu tên tử tù, trong đó có Huấn Cao - 'kẻ đứng đầu bọn phản nghịch' và có 'tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp', ngục quan bắt đầu suy nghĩ. Hình ảnh ngục quan thao thức giữa đêm khi đĩa dầu sở đã 'vợi lần mực dầu', ban đầu trầm ngâm, đến khuya trở thành 'mặt nước ao xuân, bình lặng, kín đáo và êm nhẹ'. Sự chuẩn bị cho việc nhận tù tới đây đã gây ra nhiều biến động trong tâm trí của ngục quan. Ông là một người có kinh nghiệm, mang 'tính cách dịu dàng', hoàn toàn khác biệt so với những kẻ 'sống bằng tàn nhẫn bằng lừa lọc' trong nhà tù.

Quản ngục không phải là một kẻ hung ác với bàn tay nhuốm máu. Ông ta là một nhà nho 'biết đọc vỡ nghĩa sách thánh hiền' với nhiều phẩm chất tốt. Kín đáo và thận trọng trong lời nói và cử chỉ, cách ông hỏi ý kiến tử tù về Huấn Cao là một minh chứng: 'Tôi nghe đồn. Huấn Cao!..'. Ông nghĩ về câu trả lời của viên thơ lại, 'Có lẽ ông bát này cũng là một người khá (...). Một người biết tôn trọng giá trị của người khác, biết trọng đối tác có tài, chắc chắn không phải là người xấu hay thiếu lòng tốt'. Ngục quan muốn 'đối xử đặc biệt' với Huấn Cao, nhưng vẫn lo sợ việc viên thơ lại 'báo cáo', nên ông ta cực kỳ cảnh báo và thận trọng: 'Chờ mai tôi sẽ tìm hiểu rõ hắn một lần nữa rồi sẽ quyết định'.

Làm quản ngục có thể phát đi lệnh hành hình, quật ngã tù nhân như bọn côn đồ 'tàn ác', 'lừa dối', nhưng ông ta lại khác biệt. Tính cách của ông là 'dịu dàng'. Tâm hồn ông nhân hậu và bao dung, 'biết đánh giá con người, biết trọng đối tác có tài'. Khi nhận tù, ngục quan thể hiện sự trang trọng, với đôi mắt hiền lành, lòng kiêng nể được giữ kín đáo, và còn có sự 'đặc biệt đối với Huấn Cao'. Trước thái độ độc đáo, thô lỗ, tàn nhẫn của bọn lính ngục, ông ta chỉ nhẹ nhàng và nghiêm túc nhắc nhở: 'Làm quan, tôi có quyền. Mọi người đừng nói nhiều'.

Văn chương lãng mạn thời tiền chiến thường sử dụng thủ đoạn tương phản để làm nổi bật sự đối lập trong hoàn cảnh, bi kịch của số phận. Nguyễn Tuân cũng theo đuổi hướng này, trong cảnh nhận tù, đã tạo ra một sự tương phản giữa ngục quan và lũ lính ngục, giữa 'thuần khiết' và 'cặn bã', 'người có tâm điền tốt' và 'lũ quay quắt'. Điều này làm nổi bật nhân cách tích cực của quản ngục, giống như 'giọng hát trong lành nổi bật giữa bản hòa âm đồng loạt và hỗn loạn'.

Trong hành động, mọi điều tốt đẹp (và cả những điều xấu xa) đều hiện hữu. Huấn Cao, sau nửa tháng sống trong trại giam, được 'đối đãi' như một vị khách quý. Trước mỗi bữa ăn tù, Huấn Cao nhận được 'rượu với thức nhắm' là món quà giản dị mà quản ngục 'tặng' tử tù để làm ấm lòng. Hành động 'đối đãi' đó thể hiện lòng tôn trọng, 'biết đánh giá người, trọng người ngay' của ngục quan đối với Huấn Cao.

Bậc quân tử luôn sử dụng lời nói có tâm trong giao tiếp và hiểu rõ người khác trong mối quan hệ. Quản ngục tiếp xúc với tử tù, chân thành thể hiện: '... Ngài cần gì thêm xin báo cho biết. Tôi sẽ cố gắng hết mình..'. Tuy nhiên, tử tù tỏ ra lạnh lùng, khinh bạc và nói: 'Ngươi hỏi ta cần gì? Ta chỉ muốn một điều. 'Là để nhà ngươi đừng chạm vào nơi này'. Trong tình huống này, quyền lực không khiến người nắm giữ nó nổi giận hay trả thù. Ngục quan chỉ rút lui với lời nói lịch sự: 'Xin lĩnh ý', và Huấn Cao vẫn được 'đối đãi', thậm chí có phần 'hậu hơn trước'. Ngục quan xử lý như vậy vì tự nhìn thấy mình chỉ là 'kẻ nhỏ giữ tù', còn Huấn Cao là anh hùng tài tử, nổi danh với tài 'viết chữ rất nhanh và rất đẹp'. Ngục quan còn mong đợi Huấn Cao sẽ 'dịu dàng hơn' để xin chữ. Nếu có được, quản ngục sẽ 'mãn nguyện'. Điều này làm nổi bật phẩm chất của ngục quan: bình tĩnh, lễ độ, nhẫn nhục. Ngục quan tuân theo câu châm ngôn: 'Nhỏ nhẫn không thành đại sự'. Quản ngục không trở nên 'lớn' vì uy quyền, mà 'đẹp' trong tâm cách và nhân cách của một người sĩ 'biết đọc vỡ nghĩa sách thánh hiền'.

Tâm hồn của ngục quan là thanh cao, biết trọng người tài, yêu thích vẻ đẹp. Mặc dù đã 'chọn nhầm đối tượng', nhưng có lẽ trên thế gian này ít có chúa ngục nào 'có sở thích' cao cả như ông. Ao ước của ông là được treo 'đôi câu đối do tay ông Huấn Cao viết'. Ông thích mê, khao khát vì 'chữ Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm'. Với ngục quan, việc có 'chữ ông Huấn Cao treo là có một báu vật trên đời' là điều vô cùng quý giá. Nhưng trước khi xin được chữ, ngục quan sống trong tâm trạng đầy bi kịch. Nỗi 'khổ tâm' của ông là nếu Huấn Cao bị hành hình mà không kịp xin chữ, thì ông sẽ 'hối tiếc suốt đời'. Điều này thể hiện một bi kịch cao quý từ góc độ văn hoá và nghệ thuật của Nguyễn Tuân.

Trước khi bước ra pháp trường, Huấn Cao, qua lời của viên thơ, hiểu rõ nỗi lòng của ngục quan và nói: 'Ta cảm thấy tấm lòng biệt nhỡn liên tài của các ngươi. Có lẽ người như thầy quản đã hiếm có trên đời này, với những sở thích cao quý như vậy. Thiếu một chút nữa, ta đã đánh mất một tấm lòng trên cõi đời'. Nhân cách văn hoá cao quý của ngục quan làm cho Huấn Cao cảm động và trân trọng. Cảnh cho chữ diễn ra trong phòng giam tử tù như một sự kết hợp tuyệt vời giữa anh hùng tài tử và kẻ biệt nhỡn liên tài. Trước vẻ đẹp của thư pháp, ngục quan trở thành tri âm, tri kỉ của tử tù. Ngục quan 'khúm núm' cất những đồng tiền kẽm đánh dấu trên ô chữ... Ngục quan lắng nghe lời khuyên của tử tù 'nên lui về quê nhà' để giữ cho thiên lương, sau đó hãy 'nghĩ đến chuyện chơi chữ... Ngục quan vái tử tù một cái và nói giữa dòng nước mắt: 'Kẻ mê muội này xin bái lĩnh'. Tất cả đã thể hiện vẻ đẹp tâm hổn của ngục quan dưới ánh sáng của thư pháp và thiên lương.