Buzz
Dàn ý
1. Mở đầu
- Giới thiệu về tác giả Nguyễn Tuân và tác phẩm Chữ người tử tù
- Thông tin về nhân vật quản ngục
2. Nội dung chính
2.1. Tấm lòng biết ơn và tài năng
- Sự tôn trọng đối với kẻ tử tù được thể hiện thông qua cử chỉ như: “Tôi nghe... rất đẹp đó không?”
- Trong những ngày Huấn Cao bị giam giữ, quản ngục luôn thể hiện sự nghiêm túc và khiêm nhường
- Dũng cảm trong việc phục vụ Huấn Cao trong những ngày cuối cùng, ngay cả khi bị Huấn Cao coi thường và khinh bỉ:
+ Mong muốn: “Tôi muốn giúp đỡ ông Huấn Cao, tôi muốn giảm bớt khổ đau cho ông trong những ngày cuối cùng còn lại”
+ Sai người đem rượu và đồ ăn đến cho Huấn Cao vì sợ buồng giam lạnh
+ Kể lể: Tôi biết ngài là một người có lòng từ bi, tôi muốn thể hiện lòng biết ơn ít nhiều
+ Sau sự tức giận của Huấn Cao, quản ngục vẫn tiếp tục đối xử như vậy
- Cảm thấy tiếc nuối khi biết Huấn Cao sắp phải ra đi: “Bấy nhiêu... của vũ trụ”.
⇒ Thái độ và hành động của Quản ngục cho thấy ông ta là một người có tấm lòng biết ơn và tài năng.
2.2. Khao khát và tôn trọng vẻ đẹp
- Quản ngục trước đây là người làm việc như người dạy và bồi dưỡng “tài năng” nảy nở mạnh mẽ ⇒ ông ấy yêu đến mê muội vẻ đẹp
- Khao khát vẻ đẹp: ước mơ của ông là “được treo ở nhà riêng một đôi câu đối” do chính tay Huấn Cao viết.
-Sự khao khát và tôn trọng vẻ đẹp của quản ngục mạnh mẽ, ông có thể hi sinh cả tính mạng và vị trí, chỉ mong sao có được mấy chữ của ông Huấn.
- Biết tính cách của ông Huấn “thích giữ kín, trừ việc tôn kính bạn bè, ông ít chịu để viết” ⇒ lo lắng nếu không được ông Huấn viết ra trước khi bị hành hình thì “nuối tiếc suốt đời”
⇒ Chỉ có một người trân trọng vẻ đẹp đến cùng cực mới có những lo lắng như vậy khi xin được ông Huấn Cao viết như vậy
⇒ Ý định cao cả cho thấy quản ngục là người biết trân trọng bảo vệ vẻ đẹp
2.3. Tấm lòng biết ơn và khao khát vẻ đẹp được thể hiện rõ trong cảnh cho viết, càng chứng tỏ quản ngục là “một giọng điệu thanh cao”
- Cảnh cho viết diễn ra trong một buồng giam tối tăm và hẹp hòi nhưng tất cả trở nên tuyệt vời và cao quý bởi “mảnh vải trắng vẫn nguyên vẹn dưới ánh đèn” cùng hai người giao lưu vẻ đẹp và tôn trọng, khao khát vẻ đẹp.
- Sự “sợ sệt, lo sợ” của quản ngục không phải là dấu hiệu của sự nhút nhát mà là sự kính trọng trước vẻ đẹp, tài năng.
- Quản ngục đã vượt ra khỏi vai trò của một người quản lý để trở thành một người tôn trọng và ngưỡng mộ vẻ đẹp ⇒ Đồng cảm với Huấn Cao
- Chi tiết quản ngục cúi đầu và kính phục người tử tù Huấn Cao với giọt nước mắt rơi vào kẽ miệng như một sự thức tỉnh trước vẻ đẹp, quản ngục đã vượt ra khỏi những sự bình thường, hạn chế để tiến tới vẻ cao quý.
2.4. Nghệ thuật xây dựng nhân vật
- Phương pháp tương phản.
- Nghệ thuật diễn tả tâm trạng nhân vật tinh tế.
- Đặt nhân vật vào tình huống đầy kịch tính.
3. Kết luận
- Tóm tắt lại vấn đề
Bài mẫu
Nguyễn Tuân với những trang anh hùng dũng cảm hiện lên dưới một tầng lớp ngôn ngữ dân tộc trong sạch và chuẩn mực, luôn cố gắng hết mình để làm sống lại một thời quá khứ rực rỡ. Và dường như cảm thấy không đủ sức. Nguyễn Tuân kéo cả những nhân vật của mình theo xu hướng đó. Đó là trường hợp của viên quản ngục trong truyện ngắn “Chữ người tử tù” (trong tập Vang bóng một thời).
Quản ngục: không phải là một anh hùng cao quý như Huấn Cao, lại càng không mang dáng vóc, tính cách của một kẻ đao phủ thô tục (Bữa rượu máu). Con người đó là một hình ảnh trung gian giữa cái đẹp và cái xấu. Dưới bàn tay tài ba của một danh tác gia về ngôn ngữ, hình ảnh trung gian ấy cũng mơ hồ, không có ranh giới rõ ràng.
Thoạt nhìn, viên quản ngục có vẻ như là một con người kiên nhẫn, bình tĩnh và cũng không khác gì những người cùng địa vị trong xã hội: “Chuyện triều đình quốc gia chúng ta biết gì mà bàn bạc cho thêm lời'. Sự hình thành của xã hội phong kiến, quản ngục đã quen với việc nhận tù, giao tù, với 'những mánh khóe hành hạ thường lệ”. Những lúc như vậy, viên quản ngục luôn lạnh lùng như một tảng đá, ngoan ngoãn như một tên nô lệ trung thành với vai trò của mình.
Nhưng có ai ngờ, bên trong con người đó vẫn tồn tại một mầm sống tươi mới của cái đẹp. Mầm sống ấy bị nén ép nhưng vẫn tồn tại như một hi vọng chờ đợi một lúc nào đó được phát triển. Và thời điểm ấy đã đến. Huấn Cao, người văn võ song toàn xuất hiện với “tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp”. Quản ngục bắt đầu rơi vào một tình trạng khó xử. Một cuộc đấu tranh âm thầm trở thành biểu tượng cho quản ngục suốt câu chuyện, cũng như biểu tượng cho tính “nội tâm” mà chúng ta thường gặp trong tác phẩm của Nguyễn Tuân.
Cuối cùng, niềm đam mê cái đẹp đã chiến thắng. Mặc dù chiến thắng đó không hoàn hảo nhưng vẫn đủ biến viên quản ngục thành một con người mới. “Bấy nhiêu âm thanh phức tạp bay lên trên mặt đất, nâng đỡ một ngôi sao lớn với ý muốn từ biệt vũ trụ”, “Ngôi sao chính trị' rõ ràng là Huấn Cao. Còn “tiếng nói phức tạp” bí mật là ai? Con người ấy chính là quản ngục. Quản ngục muốn bảo vệ cái đẹp nhưng cũng sợ hãi. Vì vậy Nguyễn Tuân đã biến nhân vật này thành một điều gì đó không thể nhìn thấy, mơ hồ. Chi tiết đó vừa thể hiện sức mạnh của Vang bóng một thời lãng mạn và khao khát đánh thức cái đẹp, vừa tiết lộ sơ sài điểm yếu và sự yếu đuối của Nguyễn Tuân trong cái nhìn xa xôi hy vọng.
Tình yêu cái đẹp đến mức đam mê đã kích thích phong cách tiềm ẩn nằm im lặng suốt bao nhiêu năm.
Trong cảnh cho chữ hùng vĩ, có một chi tiết đáng nhớ: “Người tù viết xong một chữ viên quản ngục lại vội khúm núm cất những đồng tiền xèng đánh dấu ô chữ đặt lên phiến lục ông”, “khúm núm” không phải chỉ vì nịnh bợ mà là vì cảm phục. Khi sự cảm phục lên đến đỉnh điểm cũng là lúc kết thúc truyện. “Kẻ mê muội này xin bái lĩnh”. Một nghệ thuật tài hoa, kết thúc truyện ở cao trào. Chính nghệ thuật độc đáo đó đã nêu bật cái đẹp toàn diện, toàn mỹ và rất đặc sắc của cả người xin chữ và người cho chữ.
Suốt chiều dài của câu chuyện, nhân vật quản ngục luôn mang một ý nghĩa nhất định. Quản ngục không chỉ là một hình tượng độc đáo mà còn là nhân vật hội đủ những đặc điểm chung nhất của Vang bóng một thời, của quan niệm và phong cách Nguyễn Tuân: lãng mạn nhưng vẫn thực tế, là tiếng nói của tinh thần dân tộc, của tinh thần lãng mạn và khao khát làm sống lại một thời xưa.
