Chân dung của Thúy Kiều: Sau những dòng thơ giới thiệu chung về hai chị em và vẻ đẹp đặc biệt của Thúy Vân, Nguyễn Du mô tả về Thúy Kiều như sau:
Kiều càng sắc sảo mặn mà,
So bề tài sắc lại là phần hơn:
Làn thu thủy nét xuân sơn,
Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.
Sắc đành đòi một tài dành họa hai.
Giống như khi mô tả về Thúy Vân, nhà văn vẫn sử dụng những phép so sánh, ẩn dụ và ước lệ. Tác giả sử dụng những cách mô tả và chuẩn mực của tự nhiên để so sánh. Thúy Kiều được mô tả đẹp đẽ qua đôi mắt, vì đôi mắt là bức tranh của tâm hồn và trí tuệ. Cái sắc sảo của trí tuệ, cái mặn mà của tâm hồn đều thể hiện qua đôi mắt. Hình ảnh của 'làn thu thủy' (dòng nước thu) thể hiện vẻ đẹp sống động của đôi mắt trong sáng, long lanh, linh hoạt; còn hình ảnh của 'nét xuân sơn' (nét núi mùa xuân) thể hiện đôi lông mày thanh tú trên gương mặt trẻ trung.
Vẻ đẹp của Kiều là phi thường, lộng lẫy, không tạo ra sự hài hòa, êm đềm giữa con người và tự nhiên, mà đến mức khiến cho tự nhiên phải ghen tỵ, ganh ghét: hoa ghen, liễu hờn. Hai động từ 'ghen' và 'hờn' mang ý đối chọi với nhan sắc của Thúy Kiều. Mức độ so sánh mạnh mẽ, gay gắt hơn so với 'thua' và 'nhường'. Điều này chứng tỏ nhan sắc của Kiều đã vượt ra ngoài giới hạn của tưởng tượng, ngoài quy luật của tự nhiên, khiến cho tự nhiên phải ghen tỵ.
Vẻ đẹp của Thúy Kiều còn có sức lôi cuốn mạnh mẽ, làm nghiêng nước nghiêng thành. Vẻ đẹp của Kiều không thể được xếp vào bất kỳ thang bậc nào để đánh giá, nên nó luôn được xếp ở vị trí hàng đầu, ở vị trí đứng đầu. Câu thơ 'sắc đành đòi một tài dành họa hai' đã khẳng định một cách tuyệt đối vẻ đẹp của Kiều đến mức độ duy nhất, không thể so sánh được.
Ngoài nhan sắc, Thúy Kiều cũng là một cô gái thông minh và cực kỳ tài năng:
Trí tuệ tự nhiên như là một phần của bản tính,
Tài hoa văn chương kết hợp với sự ngọt ngào của ca từ.
Thơ cao thượng như một tầng cung trong cung điện,
Chỉ riêng nghệ thuật thơ đã vượt trội hơn cả việc chơi đàn.
Mỗi bài thơ được soạn chọn như một đoạn nhạc,
Một thiên tài nữ lại càng làm người ta kinh ngạc.
Trí tuệ và tài năng của Thúy Kiều được Nguyễn Du mô tả đến độ cực đoan, hoàn hảo: cô không chỉ được phú trợ bởi thiên mệnh mà còn có một bộ não xuất sắc, đa tài, mọi thứ đều thành thạo, vượt trội hơn người. Không cần phải học hành vất vả, từ khi còn nhỏ Kiều đã trở thành một người phụ nữ xuất sắc, một tài nữ hiếm có. Các từ ngữ như tuyệt đối, cực đoan được sử dụng liên tiếp: vốn có, kỹ năng nghề, tài năng tự nhiên, đa tài, thành thạo, ...
Tài năng của Kiều đạt đến mức tối ưu theo quan niệm thẩm mỹ của thời đại, bao gồm cả việc chơi đàn, chơi cờ, viết thơ và vẽ tranh. Đặc biệt, tài năng chơi đàn của cô đã trở thành điểm mạnh, một nghề riêng biệt, vượt trội hơn người (thành công vượt bậc). Sự mô tả cực đoan về tài năng của Kiều cũng là một cách ca ngợi cái tâm hồn đặc biệt của cô. Cung đàn 'Bạc mệnh' mà Kiều sáng tác chính là cách cô ghi lại những cảm xúc sâu thẳm của một trái tim đa cảm, đa dạng.
Vẻ đẹp của Kiều không chỉ là sự kết hợp hoàn hảo giữa nhan sắc, tài năng và tình cảm. Tuy nhiên, tài năng của Kiều cũng không vượt ra ngoài phạm vi của quan niệm về tài hoa của những văn nhân, những người tài tử trong thời phong kiến.