Phân tích nhân vật Việt trong tác phẩm 'Những đứa con trong gia đình'

1. Dàn ý phân tích nhân vật Việt

1.1. Mở bài

1.2. Thân bài

•  Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
• Phân tích nhân vật Việt

- Tính cách hồn nhiên, trẻ con và vô tư của Việt:

+ Thích đi bộ đội, bắt ếch cùng chị;

+ Trong khi chị Chiến lo lắng sắp xếp việc nhà, Việt 'lăn kềnh ra ván cười', vừa nghe vừa 'chụp một con đom đóm để trong lòng bàn tay' rồi ngủ quên lúc nào không biết;

+ Vẫn mang theo ná thun khi đi đánh giặc;

+ Mặc dù không sợ giặc nhưng lại rất sợ ma.

- Tình cảm yêu thương và sự gắn bó với gia đình

+ Yêu thương má: Việt nhớ má với hình ảnh dịu dàng và tha thiết. Gửi bàn thơ má: nhắn nhủ và tâm sự về quyết tâm báo thù.

+ Yêu quý chú Năm và chị: 'Chị Chiến gánh nặng phía sau. Nghe tiếng bước chân của chị, Việt cảm thấy tình cảm với chị thật lạ.'

- Chiến sĩ giải phóng quân dũng cảm và gan góc

+ Tiêu diệt xe bọc thép của địch;

+ Dù bị thương nặng và lạc đồng đội, trong hồi ức đứt quãng, Việt vẫn luôn cháy bỏng quyết tâm: trở về với anh em để tiếp tục chiến đấu.

- Thù hận giặc sâu sắc và quyết tâm chiến đấu không ngừng nghỉ:

+ Thể hiện qua hành động cảm động: chuyển bàn thờ mẹ cùng chị Chiến.

+ Đưa má sang ở tạm nhà chú, chúng con sẽ chiến đấu để báo thù cho ba má, và khi đất nước độc lập, con sẽ đưa má trở về. Đây là lời hứa và tâm tình gửi gắm với má.

+ Mối thù với quân Mỹ cảm nhận rõ ràng, như gánh nặng đè trên vai, trong khi mối thù trừu tượng hiện lên như vết máu bầm không thể tan biến.

1.3. Kết luận

Tóm tắt nội dung phân tích vừa thực hiện.

2. Phân tích sâu về nhân vật Việt

'Văn học thực sự là cuộc sống. Văn học sẽ chẳng có ý nghĩa gì nếu không gắn liền với cuộc đời. Cuộc đời là nguồn gốc và cũng là đích đến của văn học.' Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, nhiều tác phẩm ra đời, phản ánh cuộc chiến dữ dội của dân tộc, ca ngợi tinh thần kiên cường của người Việt. 'Những đứa con trong gia đình' của Nguyễn Thi là một tác phẩm như thế, với nhân vật Việt là hình mẫu của vẻ đẹp tâm hồn và lòng yêu nước nồng nàn.

Nguyễn Thi thực sự gắn bó sâu sắc với nhân dân miền Nam và xứng đáng với danh hiệu: Nhà văn của người dân Nam Bộ. Các nhân vật của ông có cá tính riêng nhưng đều thể hiện những đặc điểm chung rất 'Nguyễn Thi' như lòng yêu nước nồng nàn, trung thành với Tổ quốc, căm ghét kẻ xâm lược và tay sai của chúng, cùng tinh thần chiến đấu gan góc. Tính cách của các nhân vật không chỉ thể hiện sự thẳng thắn, bộc trực, lạc quan và tình nghĩa đặc trưng của người Nam Bộ mà còn chứa đựng triết lý sâu sắc, từ những tình huống thực tế và tâm lý con người. Hoàng Cầm Giang từng nhận xét: 'Văn Nguyễn Thi thấm đẫm chất triết lý - một thứ triết lý thoát ly sách vở và bật lên từ những tình huống thực tế, từ mạch ngầm tâm lý con người... Truyện Nguyễn Thi thường hồn nhiên, rành mạch một cách sâu sắc.'

'Những đứa con trong gia đình' là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Thi. Được viết trong những ngày chiến đấu khốc liệt khi ông làm việc như một nhà văn - chiến sĩ ở Tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng năm 1966, tác phẩm tập trung vào hai nhân vật chính, Chiến và Việt, với Việt là một chiến sĩ cộng sản anh hùng. Từ nhỏ, Việt đã thể hiện phẩm chất anh hùng nhưng vẫn giữ được sự hồn nhiên của tuổi trẻ. Mặc dù yêu nước và căm thù giặc, trong cuộc sống hàng ngày, Việt vẫn thể hiện tính cách trẻ con của mình.

Việt sinh ra trong một gia đình với truyền thống yêu nước và căm thù giặc. Ngay từ nhỏ, Việt đã quen với công việc đồng áng, gắn bó với hình ảnh người mẹ vất vả: 'con mắt tìm việc, đôi chân dò được, lội khắp bưng này đến bưng khác.' Gia đình Việt có truyền thống cách mạng phong phú, được xây dựng từ những chiến công và hy sinh vì nước. Những mất mát do kẻ thù gây ra như ông nội bị bắn chết, bà nội bị đánh đập, ba Việt bị giết bởi giặc, thím Năm bị bắn bể xuồng... tất cả được ghi chép cẩn thận trong cuốn sổ gia đình của chú Năm. Những ghi chép này không chỉ là gia phả mà còn là ghi nhận những đau thương và chiến công của gia đình. Xuất thân từ gia đình như vậy đã hình thành phẩm chất anh hùng và tinh thần yêu nước mạnh mẽ của Việt. Như chú Năm đã nói: 'Trăm sông đều đổ về biển, con sông của gia đình ta cũng dạt dào chảy về biển lớn', Việt tiếp tục đấu tranh để khẳng định điều đó.

Tô Hoài từng nói: 'Nhân vật là nơi tập trung hết thảy, giải quyết hết thảy trong một sáng tác.' Vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Việt là điểm nhấn sâu sắc trong lòng người đọc. Đó là vẻ đẹp của tính cách hồn nhiên, trong sáng nhưng hóm hỉnh, luôn vui vẻ và hiếu động. Mặc dù đã mười tám tuổi, Việt vẫn giữ nguyên tính cách trẻ con. Cậu có nụ cười dễ thương, luôn tranh giành hơn với các chị từ việc bắt ếch đến việc đi bộ đội. Trong khi chị bàn chuyện gia đình một cách nghiêm túc, Việt lại nằm lăn ra ván cười khì và chơi đùa với con đom đóm. Việt cũng thể hiện sự trẻ con trong cách yêu thương chị, giấu chị như của riêng và sợ mất chị khi đồng đội đùa. Dù luôn muốn dành phần hơn với chị, nhưng tình cảm của Việt rất chân thành. Những kỷ niệm gia đình và tuổi thơ đã giúp Việt vững vàng vượt qua khó khăn, dù cận kề cái chết. Việt vẫn sợ ma và những điều kỳ lạ, chứng tỏ sự trẻ con và tình yêu gia đình đặc biệt của cậu.

Việt không chỉ là một nhân vật hồn nhiên trong sáng mà còn thể hiện tình yêu thương sâu sắc với gia đình và tinh thần kiên cường của một chiến sĩ cộng sản. Những phẩm chất này có thể được coi là di sản từ chính gia đình của Việt. Dù còn nhỏ tuổi, Việt đã thể hiện chí lớn qua việc cùng chị Chiến tham gia du kích chống tàu Mỹ, ghi dấu chiến công vào cuốn sổ gia đình của chú Năm. Dù bị chị ngăn cản, Việt vẫn kiên quyết gia nhập bộ đội, đứng đầu trong danh sách tình nguyện. Mục tiêu là để báo thù cho ba má, thể hiện sự kết hợp giữa tình cảm gia đình và lý tưởng cao cả. Quyết định gia nhập quân đội không phải ngẫu nhiên mà là sự giác ngộ cách mạng. Việt luôn cảm thấy như mẹ dõi theo từng bước đi của mình và trước đêm tòng quân, đã cùng chị mang bàn thờ ba má sang nhà chú Năm, thể hiện truyền thống nhớ ơn tổ tiên của dân tộc. Chú Năm không khỏi ngạc nhiên trước sự trưởng thành của Việt và chị Chiến, động viên Việt lên đường với những lời khích lệ sâu sắc. Trên chiến trường, dù bị thương nặng, Việt vẫn kiên cường chiến đấu, thể hiện quyết tâm và sự khinh bỉ đối với kẻ thù qua lời độc thoại đầy cảm xúc.

Việt là một người lính chững chạc nhưng vẫn giữ nét hồn nhiên của một thiếu niên vừa trưởng thành. Việt đại diện cho sức trẻ và tinh thần vượt khó của thanh niên chống Mỹ, thể hiện sự trưởng thành và sứ mệnh cao cả mà dân tộc giao phó. Trong gia đình, Việt là phần sông xa nhất, chảy mạnh mẽ và kiên định.

Nhân vật Việt không chỉ phản ánh tinh thần và tình cảm của tác giả mà còn chứng minh nghệ thuật đặc sắc của truyện. Nghệ thuật trần thuật của tác phẩm sử dụng hồi tưởng đứt quãng của nhân vật, với góc nhìn thứ ba và lối kể nửa trực tiếp. Cách trần thuật này mang đến màu sắc trữ tình, sống động, nhờ vào việc kể chuyện qua mắt và tâm hồn nhân vật. Nó giúp tác giả thâm nhập vào thế giới nội tâm của nhân vật, tạo ra câu chuyện hấp dẫn, linh hoạt với sự tự do trong việc xáo trộn thời gian và không gian, gợi mở các dòng hồi tưởng tự nhiên.

Nghệ thuật đối thoại và độc thoại nội tâm trong tác phẩm tạo nên sự xúc động và hấp dẫn. Các đoạn đối thoại giữa Việt và chị Chiến, cũng như những lời nói của chú Năm, không chỉ mang triết lý mà còn bộc lộ cá tính bộc trực và sôi nổi đặc trưng của người Nam Bộ.

Saltykov Shchedrin từng nói: 'Nghệ thuật vượt qua mọi quy luật của sự tàn lụi. Chỉ mình nó không thừa nhận cái chết.' Điều này hoàn toàn đúng với truyện ngắn 'Những đứa con trong gia đình,' khi tác phẩm đã bất tử hóa hình tượng thanh niên miền Nam thời kỳ chống Mỹ với tình yêu gia đình, quê hương và lý tưởng giải phóng đất nước.