Buzz
Tác phẩm “Những đứa con trong gia đình” của nhà văn Nguyễn Thi gắn liền với không khí của những ngày kháng chiến chống đế quốc Mỹ quyết liệt và hào hùng. Câu chuyện kể về những đứa con trưởng thành trong gia đình có sự gắn bó sâu sắc với truyền thống quê hương. Mỗi nhân vật trong tác phẩm đều thể hiện một cách đặc biệt phẩm chất, cá tính của người Nam Bộ kiên cường, gắn bó với gia đình, quê hương và trung thành với cách mạng.
Tác phẩm được xây dựng theo cấu trúc truyện ngắn hiện đại, xoay quanh mạch hồi ức của anh tân binh Việt, kết nối giữa quá khứ và hiện tại, với không gian và thời gian nghệ thuật đầy kịch tính. Hai nhân vật chính là hai chị em Chiến và Việt cũng là biểu tượng của tình cảm gia đình – quê hương – cách mạng. Câu chuyện giúp hiểu sâu hơn về thời kỳ kháng chiến chống Mỹ.
Các nhân vật trong câu chuyện được giới thiệu gắn liền với hình ảnh thân quen của quê hương và những ký ức cụ thể trong thời thơ ấu đầy dữ dội của anh tân binh Việt. Chiến đấu với quân Mỹ, bị thương, lạc đồng đội, người chiến sĩ ấy giữa cơn mê tỉnh chập chờn đã nhớ về những hình ảnh thân thương nhất từ thời thơ ấu. Dường như đó chính là nguồn sức mạnh giúp anh vượt qua cái chết để tìm lại sự sống, tìm đồng đội. Những con người trong gia đình Việt gắn bó với hồi ức thiêng liêng và cảm động làm sống dậy một quá khứ yêu thương và căm thù: chị Chiến, má, chú Năm. Hiểu theo một nghĩa rộng, đó cũng là những đứa con trong gia đình lớn: cách mạng.
Tất cả những con người ấy cùng chia sẻ lòng căm thù sâu sắc với kẻ thù, vì tội ác mà chúng đã gây ra với người thân trong gia đình. Gắn bó với mảnh đất quê hương, những con người ấy còn đầy tình nghĩa, trung thành với cách mạng vì cách mạng đã mang lại cho họ sự đổi đời thực sự. Dường như anh chiến sĩ Việt đã thừa hưởng được từ thế hệ đi trước, chú Năm và má, hành động dũng cảm và lòng say mê khao khát đánh giặc. Trong các nhân vật được tái hiện, chú Năm và má được miêu tả với những đặc điểm riêng độc đáo.
Chú Năm thể hiện đầy đủ bản tính tự nhiên của người nông dân Nam bộ hiền lành chất phác, giàu cảm xúc mơ mộng nội tâm. Một người từng trải qua nhiều gian khổ trong cuộc đời làm người lao động cách mạng, ông thường ít nói. Đau thương hằn sâu từ những biến cố của cuộc đời và với vai trò là chứng nhân của tội ác của kẻ thù, ông đã tạo nên sự đa cảm trong ánh mắt lúc nào cũng mở to, ướt át. Tính cách Nam bộ của ông được thể hiện qua việc thường kể chuyện cho con cháu, và kết thúc mỗi câu chuyện bằng những lời tâm sự. Điểm đặc biệt ở người đàn ông này là ông có một cuốn sổ ghi chép các câu chuyện gia đình. Cuốn sổ đầy đủ những chi tiết của nhiều thế hệ, là minh chứng cho tấm lòng thuần hậu của ông. Trong đó còn có ghi chép về tội ác của kẻ thù, những thành tích của từng thành viên, như một bản sử thi. Ông chính là một phần của câu chuyện sống, gửi gắm và nhắn nhủ cho hai chị em Chiến và Việt: “câu chuyện của gia đình chúng ta dài như con sông, chú sẽ chia sẻ cho mỗi người một phần để ghi lại...”. Nhân vật này đã thể hiện vẻ đẹp của tấm lòng mạnh mẽ, ý thức trách nhiệm của thế hệ đi trước.
Má của Chiến và Việt là hình ảnh tốt đẹp của người phụ nữ Nam bộ anh hùng trong kháng chiến. Tác giả để lại ấn tượng sâu sắc về nhân vật này trong lòng độc giả, đặc biệt là về tính gan góc từ khi còn trẻ. Người phụ nữ đầy tình yêu thương này đã trải qua những khó khăn khi chồng bị địch giết hại, nhưng má đã vượt lên nỗi đau để nuôi dạy các con trưởng thành. Hình ảnh của người mẹ đương đầu với nguy hiểm như gà mẹ che chở đàn con, khiến kẻ thù sợ hãi trước ánh mắt của người mẹ dũng cảm. Nuôi dạy con cái và con của bạn bè, má là biểu tượng của tấm lòng gan góc được rèn luyện trong cuộc đấu tranh, với sự hy sinh vô điều kiện, dũng cảm và sự im lặng khiếm nhã, che giấu nỗi đau trong những giọt nước mắt. Trong tâm hồn người phụ nữ đó là tình yêu lớn lao, ý chí kiên cường và lòng hy sinh, sẵn sàng đổi mạng sống vì cách mạng.
Hai chị em Chiến và Việt thừa hưởng tất cả những phẩm chất tốt đẹp của thế hệ đi trước, được hình thành từ truyền thống gia đình và hoàn cảnh đặc biệt: tôn trọng cha mẹ, cùng chia sẻ gánh nặng công việc cách mạng, yêu quý quê hương. Hai chị em không ngẫu nhiên đã cùng tham gia chiến đấu để trả thù cho cha bị giết hại, mẹ bị địch sát hại. Trong hoàn cảnh khốc liệt của cuộc chiến, sự căm thù cũng là một phẩm chất cần thiết, bởi căm thù của kẻ thù phá hoại quê hương, sát hại người thân cũng là một biểu hiện sâu sắc của tình yêu với quê hương, gia đình! Đêm tham gia chiến dịch không chỉ hai chị em tranh nhau đăng ký mà cả thanh niên trong làng cũng tấp nập đăng ký, vì họ có ý thức cao về vai trò của mình trong cuộc đấu tranh chống Mỹ.
Kí ức của Việt gắn bó với hình ảnh của chị Chiến, với những kỷ niệm tuổi thơ trong trẻo của hai chị em. Cô gái này có tính cách riêng biệt, giống với má là mạnh mẽ, kiên cường, chăm chỉ, và tháo vát. Hai chị em gần tuổi nhau nên có lúc còn rất trẻ con, nhưng trong những lần tranh cãi thì chị lớn luôn nhường nhịn em. Khi tham gia công việc cách mạng, Chiến tỏ ra chín chắn hơn Việt. Những tổn thất đau đớn đã giúp cô gái này trưởng thành sớm, nhưng không hề làm mất đi tính nhạy cảm và nữ tính. Chiến luôn mang theo một chiếc gương nhỏ, như những cô gái mới lớn thường thích. Câu chuyện của hai chị em trước khi tham gia chiến dịch tòng quân đã chứng tỏ khả năng chăm sóc, thay thế vai trò của mẹ để chăm sóc em, khiến cho cậu em thân thiết phải ngạc nhiên khi chứng kiến một Chiến giống hệt má, răm rắp theo sự chỉ dạy của chị.
Một trong những tình tiết của câu chuyện để lại ấn tượng mạnh mẽ là hình ảnh hai chị em trước khi tham gia chiến dịch tòng quân vận chuyển bàn thờ của má để gửi cho chú Năm. Hành động này đã làm cho chú Năm ngạc nhiên vì sự trưởng thành của hai chị em trước tuổi. Điều này cho thấy rằng những đứa con trong gia đình cách mạng này đã nhận thức rõ rằng chỉ có bằng cách đứng lên chống lại kẻ thù Mỹ mới có thể trả được mối thù quốc. Việc cả nhà cả nước vẹn toàn, lời động viên của chú Năm dành cho hai chị em cũng thể hiện niềm tin vào thế hệ trẻ trong cuộc chiến chống Mỹ.
Xuyên suốt câu chuyện là những ký ức của Việt, nhân vật trung tâm của tác phẩm. Chiến sĩ trẻ này từng chứng kiến cảnh kẻ thù giết cha mình, nhưng anh vẫn dũng cảm tiến về phía kẻ địch để báo thù. Dìu dắt từ khi còn nhỏ, Việt đã biết cách tự vệ và sử dụng ná cao su để cảnh báo khi có nguy hiểm. Bản tính hồn nhiên của cậu bé thể hiện qua sự hiếu kỳ, luôn muốn chiến thắng, nhưng ẩn sau đó là tình cảm yêu thương gia đình và tự hào với truyền thống quê hương. Những lần trải qua cảnh bị ngất xỉu giữa chiến trường đã giúp Việt tìm thấy sức mạnh của tình thương, vượt qua cái chết để quay trở lại đội ngũ. Nguyễn Thi đã thành công khi không chỉ tập trung vào những chiến công của chiến sĩ mà còn thể hiện vẻ đẹp nhân văn trong tâm hồn người mang súng. Đó là sự hội tụ của ý chí, quyết tâm và tình yêu thương gia đình cùng tinh thần hòa thuận với đồng đội.
Tác phẩm thành công khi đã đưa người đọc đến với mảnh đất Nam Bộ dũng cảm và đau khổ trong những ngày kháng chiến chống Mỹ. Tác giả đã thành công khi tạo ra những nhân vật đơn giản nhưng đẹp đẽ, thể hiện vẻ đẹp phi thường của con người thời kỳ đấu tranh cứu nước chống Mỹ. Giọng kể chuyện giản dị, đối thoại tự nhiên và xây dựng tính cách nhân vật đặc biệt để lại ấn tượng sâu sắc về những đứa con trong gia đình cách mạng. Tác phẩm cũng phát hiện sâu sắc về sự trưởng thành của thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc chiến. Đây là kết tinh của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam, là sức mạnh của nhân dân Việt Nam, một phẩm chất cao quý để lại tấm gương cho thế hệ sau.
