1. Dàn ý phân tích những điểm nổi bật trong bài thơ Viếng Lăng Bác của Viễn Phương
a. Mở bài
- Giới thiệu về tác giả Viễn Phương và tác phẩm 'Viếng lăng Bác.'
b. Phần thân bài
* Khổ thơ đầu tiên:
- Sau nhiều năm sống tại miền Nam, tác giả có dịp ghé thăm lăng Bác ở Hà Nội.
- Sự xa cách giữa miền Nam và miền Bắc được làm nổi bật.
- Tác giả cảm nhận được sự mạnh mẽ và kiên cường của nhân dân Việt Nam, hình ảnh được gợi lên qua những cây tre xanh tốt.
* Khổ thơ 2:
- Mặt trời được ví như biểu tượng của ánh sáng và sự minh bạch, tượng trưng cho Bác Hồ, người đã mang ánh sáng của độc lập và tự do cho đất nước.
- Sự lặp đi lặp lại của 'ngày ngày' nhấn mạnh sự liên tục của lý tưởng và ý chí của Bác Hồ cũng như của nhân dân.
- Hình ảnh người dân vào lăng Bác với sự trang nghiêm, tĩnh lặng phản ánh tình cảm tiếc thương sâu sắc.
* Khổ thơ 3:
- Sự bình yên và thanh thản của Bác Hồ được ví như một giấc ngủ sâu.
- Đất nước đã đạt được hòa bình và độc lập, điều mà Bác Hồ luôn khao khát.
- Sự ra đi của Bác Hồ để lại nỗi đau và tiếc nuối trong lòng người.
* Khổ thơ cuối:
- Tác giả bày tỏ sự khao khát mãnh liệt được ở bên Bác Hồ.
- Khát vọng trở thành 'một con chim hót,' 'một đóa hoa,' 'một cây tre trung hiếu.'
- Tạm dừng để khẳng định tình yêu và lòng tôn kính đối với Bác Hồ.
c. Kết luận
- Tóm tắt giá trị nghệ thuật và nội dung của tác phẩm 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương.
2. Tóm tắt nội dung tác phẩm Viếng lăng Bác
Có lẽ niềm tự hào và kiêu hãnh của nhân dân miền Nam về vùng đất mang tên Hồ Chí Minh sẽ mãi vững bền theo thời gian. Dù thế hệ của chúng tôi chưa bao giờ được gặp Bác, hình ảnh của Người vẫn sống mãi trong trái tim chúng tôi. Chúng tôi vẫn nhớ lời Bác dặn, 'Miền Nam luôn ở trong trái tim tôi,' và cảm nhận được tình yêu vô bờ bến mà Bác dành cho miền Nam.
Nhà thơ Viễn Phương đã lột tả đầy đủ tâm tư của người dân miền Nam qua bài thơ 'Viếng lăng Bác,' nơi tràn ngập cảm xúc. Đọc những vần thơ ấy, ta như bị cuốn vào ánh sáng của hai mặt trời. Hình ảnh mặt trời, đại diện cho Bác Hồ, được thể hiện một cách tinh tế qua nghệ thuật ẩn dụ. Sự vĩ đại của Bác từ khi còn sống đến lúc ra đi luôn tỏa sáng rực rỡ.
Tác giả đã khéo léo sử dụng hình ảnh mặt trời để diễn tả ý thơ, tạo nên sự độc đáo và sâu sắc. Mặc dù mặt trời là nguồn sáng và sự sống cho nhân loại, nhưng không ai có thể thấy được màu sắc thực sự của nó. Ý thơ này thật sự sáng tạo và ý nghĩa!
Các từ 'ngày ngày' trong bốn câu thơ không chỉ phản ánh quy luật của thiên nhiên mà còn biểu hiện quy luật tình cảm của người dân khi đến viếng lăng Bác. Dù Bác đã ra đi, nhưng tác giả vẫn cảm nhận Bác đang 'ngủ' trong một giấc ngủ yên bình giữa cảnh quê hương 'dịu hiền.' Bác vẫn sống mãi trong trái tim chúng tôi!
Vậy là bài thơ 'Viếng lăng Bác' đã thành công trong việc truyền tải giá trị nội dung và nghệ thuật của nó.
3. Phân tích những nét độc đáo trong bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương
Nhiều nhà văn và nhà thơ đã viết về Bác với lòng kính trọng và tri ân sâu sắc. Các tác phẩm như 'Bác ơi!' của Tố Hữu, sáng tác ngay sau khi Bác qua đời, 'Ảnh Bác' của Trần Đăng Khoa, và 'Đêm nay Bác không ngủ' của Minh Huệ, cùng với nhiều tác phẩm khác, đều chứa đựng tình cảm và cảm xúc đặc biệt của tác giả dành cho vị cha già kính yêu của dân tộc. Trong số đó, Viễn Phương đã để lại cho người đọc Việt Nam một bài thơ đầy cảm xúc và sâu lắng khi đứng trước lăng Bác. Đó là bài thơ 'Viếng lăng Bác,' được viết vào năm 1976, khi nhà thơ lần đầu tiên được đến viếng lăng của Bác.
Thơ của Viễn Phương thường chứa đựng cảm xúc mãnh liệt, với ngôn từ giản dị và lãng mạn. Bài thơ 'Viếng lăng Bác' của ông cũng không ngoại lệ, nổi bật với sự chân thành và xúc động. Điểm đặc biệt nhất của bài thơ là tình cảm sâu sắc của tác giả và sự xúc động khi lần đầu tiên được gần gũi Bác Hồ, dù Bác đã ra đi. Đây là nỗi nghẹn ngào, đau xót và lòng biết ơn sâu sắc dành cho Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.
Khi đọc câu thơ đầu, người đọc cảm nhận được như tác giả đang kể một câu chuyện nhẹ nhàng, 'Con ở miền Nam ra thăm lăng Bác.' Việc sử dụng cặp từ 'Con-Bác' khiến câu thơ trở nên gần gũi và thân thiết, tạo cảm giác ấm áp như Bác Hồ là người thân yêu trong gia đình. Hình ảnh đầu tiên tác giả thấy khi đứng trước lăng Bác là 'hàng tre xanh xanh,' biểu tượng của những làng quê Việt Nam, kết nối với lòng kiên nhẫn và sức mạnh của dân tộc. Dù phải đối mặt với 'bão táp mưa sa,' dân tộc Việt Nam vẫn vững vàng như những hàng tre đoàn kết. Cảm xúc và tình cảm thân thuộc này thể hiện qua hình ảnh tre xanh tươi trong câu thơ, tạo nên sự ấm áp và hoài niệm đẹp đẽ trong bài thơ.
Trong khổ thơ thứ hai, Viễn Phương tiếp tục ấn tượng với hình ảnh sóng đôi, mang đến một ẩn dụ đặc biệt và ý nghĩa sâu sắc.
'Ngày ngày mặt trời vẫn rạng rỡ trên lăng
Nhìn thấy mặt trời trong lăng rực rỡ'
Hình ảnh 'mặt trời đi qua trên lăng' phản ánh một quy luật tự nhiên bất diệt của vũ trụ, trong khi hình ảnh ẩn dụ 'mặt trời trong lăng rất đỏ' mang một ý nghĩa sâu sắc về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Viễn Phương dùng hình ảnh này để nói về người vĩ đại của dân tộc đang yên nghỉ trong lăng. Ý nghĩa của bài thơ là Bác Hồ chính là mặt trời của tri thức và tư tưởng trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Những tư tưởng và đóng góp của Bác đã soi sáng con đường cho dân tộc vượt qua khó khăn. Hình ảnh mặt trời đỏ rực trong lăng thể hiện sức mạnh và tầm quan trọng của tri thức Bác Hồ, giống như mặt trời vĩnh cửu chiếu sáng và cung cấp ánh sáng cho mọi người.
Tiếp tục với các phép hoán dụ và ẩn dụ trong câu:
'Ngày ngày dòng người luôn mang nỗi nhớ
Và dâng tràng hoa cho bảy mươi chín mùa xuân...'
Trong đoạn thơ đó, ta cảm nhận như dòng người không ngừng lại, biểu thị sự vĩnh cửu của tình yêu và lòng kính trọng của nhân dân Việt Nam dành cho Bác. Hình ảnh 'Kết tràng hoa dâng bảy mươi chín mùa xuân' là một ẩn dụ cho sự thành kính và đoàn kết của dân tộc đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây không chỉ là sự tôn vinh một khoảnh khắc mà là cả 79 năm cuộc đời của Bác, với 79 năm hi sinh và cống hiến cho đất nước. Hình ảnh này tượng trưng cho sự hy sinh và tầm vóc vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh, phản ánh sự bền vững và vĩnh cửu trong tình yêu và lòng kính trọng của nhân dân Việt Nam. Tác giả Viễn Phương liên tưởng đến những hình ảnh vĩnh cửu như hàng tre xanh, mặt trời, vầng trăng và trời xanh để thể hiện lòng kính trọng không bao giờ phai mờ của dân tộc.
'Bác đang yên giấc trong sự bình an
Giữa vầng trăng sáng dịu dàng
Dù biết trời xanh là mãi mãi
Mà sao lòng vẫn thấy nhói'
Khi đứng trước di hài của Bác, trong không khí thiêng liêng và yên tĩnh, nhà thơ tưởng tượng Bác đang nằm trong giấc ngủ thanh bình, được ánh trăng dịu dàng chiếu sáng từ trên cao. Hình ảnh này thật lãng mạn và tĩnh lặng, và Viễn Phương đã cố gắng tránh sự thương xót bằng cách tạo ra những hình ảnh đẹp đẽ, phản ánh tâm hồn cao quý và trong sáng của Bác. Tuy nhiên, dù cố gắng thế nào, cảm xúc vẫn luôn hiện hữu trong lòng người con miền Nam. Viễn Phương tiếp tục sử dụng ẩn dụ, với 'trời xanh' tượng trưng cho Bác. Dù Bác đã ra đi vĩnh viễn, tình yêu và kính trọng của dân tộc Việt Nam đối với Bác vẫn sống mãi trong tâm hồn họ. Những ký ức về Bác luôn làm đau lòng như một vết thương không lành, thể hiện lòng biết ơn và sự kính trọng chân thành của nhân dân Việt Nam.
'Khi về miền Nam, nước mắt tràn mi
Muốn làm chim nhỏ hót quanh lăng Bác
Muốn làm đóa hoa tỏa hương nơi đây
Muốn hóa cây tre trung hiếu nơi này...'
Trong khổ thơ cuối, cảm xúc của tác giả trở nên rõ rệt và mạnh mẽ. Nỗi đau của tác giả, khi chuẩn bị rời xa Bác, không còn âm thầm như trước. Sự gần gũi với Bác chưa được thỏa mãn, và mọi tình cảm thương tiếc trào dâng. Tác giả lo lắng sẽ phải xa Bác và không biết khi nào mới trở lại. Trong nỗi đau đó, Viễn Phương ước ao được ở bên Bác, bảo vệ giấc ngủ yên bình của Bác mỗi ngày. Nhà thơ mong ước trở thành chim nhỏ hót quanh lăng để làm Bác vui, hoặc một đóa hoa thơm để Bác ngắm, và cuối cùng, ước rằng mình có thể là cây tre trung hiếu, thể hiện lòng trung thành và hiếu nghĩa đối với Bác, biểu tượng của dân tộc Việt Nam.
Bài thơ 'Viếng lăng Bác' sử dụng ngôn từ giản dị nhưng đầy cảm xúc. Những hình ảnh ẩn dụ rõ ràng, dễ hiểu nhưng đầy ý nghĩa tạo nên một tác phẩm độc đáo và vượt thời gian. Bài thơ chứng tỏ rằng Bác Hồ sẽ mãi sống trong lòng mỗi người con Việt Nam, dù là sau 100 năm hay 1000 năm, điều này không bao giờ thay đổi.
Trên đây là toàn bộ bài viết của Mytour về những nét đặc sắc trong bài thơ 'Viếng lăng Bác' của Viễn Phương. Cảm ơn quý độc giả đã theo dõi và quan tâm!