Sau khi rời xa thanh lâu với sự giúp đỡ của Từ Hải, Kiều trở thành một người phụ nữ phúc hậu. Không lâu sau đó, Từ Hải tổ chức một đội quân mạnh mẽ:
“Mười vạn binh lính được sắp xếp,
Chúng tôi chật kín thành Lâm Tri'
Kiều sử dụng quyền uy của Từ Hải để đền đáp ân nhận và trả thù.
Trong “Truyện Kiều', việc đền đáp ân nhận và trả thù là một tình huống đầy kịch tính, thể hiện khát vọng công bằng trong cuộc sống. Việc đền đáp ân nhận và trả thù được mô tả trong một đoạn thơ dài 162 câu (từ câu 2289 đến câu 2450). Thúc Sinh, mụ phụ tá, và Giác Duyên được đền đáp ân nhận. Hoạn Thư và 7 tên khác bị trả thù:
“Trước đó là Bạc Hạnh, Bạc Bà,
Bên này là Ưng, Khuyển, bên kia là Sở Khanh.
Tú Bà và Mã Giám Sinh,
Những kẻ phạm tội ấy đãng trí còn gì?”
Ở đây, chúng ta chỉ tập trung vào hai phần: việc Kiều đền đáp ân nhận cho Thúc Sinh và trả thù Hoạn Thư. Tâm trạng và hành động của Thúy Kiều, cùng sự sáng tạo của Nguyễn Du, là những điều chúng ta có thể hiểu và cảm nhận từ đoạn thơ này.
Đền đáp ân nhận cho Thúc Sinh.
Sau khi trốn thoát khỏi Sở Khanh, Thúy Kiều bị buộc phải làm gái ở lầu xanh dưới sự ép buộc của Tú Bà. Và Kiều đã gặp Thúc Sinh 'người đàn ông tốt bụng'. Là con trai của một quan thượng thư, một người luôn “rảnh rỗi”. Ban đầu chỉ là một mối quan hệ không rõ ràng, nhưng sau đó, Thúc Sinh và Thúy Kiều đã trở thành “một đôi vợ chồng”. Thúc Sinh đã cứu Kiều, và họ đã sống hạnh phúc cùng nhau: 'Cô đã thoát khỏi cuộc sống cảm động của ai'. Mặc dù có những vấn đề ghen tuông và tranh cãi, nhưng trong điều kiện thuận lợi, Thúc Sinh đã nói với Hoạn Thư để Kiều được tự do, thoát khỏi cuộc sống cưỡi ngựa giữa thiên nhiên. Mặc dù không phải là một người thông minh nhưng tình cảm của Thúc Sinh dành cho Kiều vẫn rất lớn:
'Bây giờ là ai làm tổn thương ai
Chẳng biết bao giờ mới ngừng chứ?”
Có thể chỉ trích Thúc Sinh này kia, nhưng Thúc Sinh là người đã cứu Kiều, đã giúp Kiều thay đổi cuộc sống của mình. Kiều là một người biết ơn, và không bao giờ quên điều đó.
Trong những ngày trốn chạy, gia đình của Thúc Sinh đã được Kiều chăm sóc:
'Vẫn nhắn gửi tiền qua,
Dù là gia đình Thúc cũng được yên bình'.
Cảnh đền đáp ân được thể hiện khi Kiều mời Thúc Sinh: 'cho gươm mang đi thăm Thúc Lang'. Kiều nói về “nghĩa”, về “mối quan hệ”, và đề cao lòng trung thành. Thúc Sinh là “người cũ”, là “người đã từng giúp đỡ” Kiều. Cô không bao giờ quên lòng biết ơn của mình: 'mối quan hệ lâu dài này ...'. Kiều đã sử dụng một số từ như: “nghĩa, lâu dài, mối quan hệ, người cũ, ...” kèm theo giọng điệu trầm ổn, thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng với người đàn ông đã từng yêu thương và cứu rỗi cô. Trái tim của Kiều là rất nhân hậu và biết ơn; cách cô đối xử với Thúc Sinh là giàu lòng biết ơn:
'Cô nói 'Nghĩa nặng nghìn non
Bạn, người cũ, còn nhớ không?
Không ai làm tổn thương bạn
Trong lòng, tôi có thể tin bạn'
Ceremonially, Kiều đền đáp ân cho Thúc Sinh, khẳng định mối quan hệ với “người cũ” trong những năm tháng ở Lâm Tri là rất quan trọng:
'Cầm trăm cuốn sách, vàng ngàn cây
Thời gian, dễ trả ân, đúng không?'
Sau đó, Kiều sử dụng một cách nói dân dã, sắc sảo để nói về “vợ chồng bạn”. Nhiều năm trôi qua, nhưng trái tim của Kiều vẫn không thay đổi. “Những khoảnh khắc đau lòng vẫn còn mãi” có phải không? Vị trí đã thay đổi: một người là tội phạm, một người là thẩm phán đang ngồi trên chiếc ghế nóng giữa tình huống “gươm lớn chưa từng thấy”:
“Vợ chồng quỷ dữ, hãy tới đây,”
“Này, tội phạm cùng chủ nhân đã gặp nhau.”
“Kiến bò chưa kịp lên miệng,
Trả thù sâu hơn thù sâu thế nào.”
Kiều đã sử dụng hai ngôn ngữ khác nhau: khi nói về ân nghĩa, cô trang trọng và ôn hòa; khi nói về trả thù, cô cứng rắn và thẳng thừng. Nguyễn Du đã tạo ra hai giọng điệu, hai loại ngôn ngữ trong một lời nói của Thúy Kiều, điều này cho thấy tác giả là một nhà thơ tinh tế, sâu sắc khi thể hiện tâm trạng của nhân vật.
Mặc dù đã được đền đáp ân, nhưng trước khi đứng trước bộ máy pháp luật: “Gia trại chật cứng, nơi tâm kế của tên họ Hoạn”, Thúc Sinh rất sợ hãi: “Khuôn mặt trắng bệch như vụn thảo, toàn thân run rẩy” mồ hôi “chảy ròng ròng”, không thể nói một lời, sống trong trạng thái “mừng mừng” nhưng cũng “lo lắng”:
“Con tim mừng mừng nhưng lo sợ
Sợ rằng, khi nào mới hết được?”
Trả thù Hoạn Thư.
Sau khi bị ghen tuông trong đêm hôm đó, đã bao lâu rồi ? Khi gặp lại Hoạn Thư lần này, trong tư thế của một người “chiến thắng” bước ra để trả thù, Kiều “chào xin” bằng những lời “lạnh lùng”.
“Một chút nhìn thấy đã chào hỏi:
Tiểu thư cũng đã đến đây!”
Giọng điệu trở nên cứng nhắc, châm chọc. Câu “mấy tay”, “mấy mặt”, “mấy gan” như những lưỡi dao sắc bén:
“Phụ nữ dễ thấy mấy tay,
Thời xưa, mấy mặt, thời nay, mấy gan!”
Kiều cảnh báo Hoạn Thư về những nỗi đau mà cô đã gây ra, khiến cô tự hối hận: “Càng tàn nhẫn nhiều, càng đắng cay nhiều”.
Là 'kẻ phạm tội' đang đứng trước bản án, với những người 'dao phủ' đã 'hở nắp ra'. Hoạn Thư 'đang mất tinh thần'. Người phụ nữ này đã nhận ra tội lỗi của mình, tình cảnh của mình, và không thể tránh khỏi sự trừng phạt: Vốn khôn ngoan và sắc sảo, con gái của 'gia họ Hoạn danh giá' đã bình tĩnh lại, tìm cách giảm nhẹ tội lỗi. Một cử chỉ “khấu đầu” khi đang bị trói buộc. Trước hết, cô nhận tội “ganh ghét” và lí giải đó là “điều bình thường” của người phụ nữ. Tiếp theo, Hoạn Thư nhắc lại một chút “tình thương” ngày xưa: một là, đã cho Kiều đi xuống Quan Âm các “giữ chùa chép kinh”, không ép làm gái lầu nữa; hai là, khi Kiều bỏ trốn cùng với chuông vàng khánh bạc, đã không bị truy cứu.
Biết diễn đạt một cách khéo léo, chỉ hé lộ sự thật và những điều cũ, chỉ có người tham gia mới hiểu. 'Nghĩ cho' có nghĩa là nhớ lại, suy ngẫm một cách kỹ lưỡng:
'Nghĩ cho khi kệ sách nghiêm,
Cũng như khi rời khỏi cửa không tiếc lời tạm biệt.
Với Kiều, Hoạn Thư từng nói với Thúc Sinh: 'Nói rằng: tài năng và tình cảm cần được trân trọng'. Mặc dù 'Việc chồng không phải là điều dễ dàng', nhưng trong tâm hồn, Hoạn Thư thực sự quý trọng Thúy Kiều. Hoạn Thư thừa nhận lỗi và xin Kiều tha thứ:
“Vì trái tim mắc phải những vấn đề khó khăn,
Còn trông mong lòng từ biết bao tác phẩm.
Lời thú tội của Hoạn Thư vừa có lý, vừa có tình. Lời xin lỗi chân thành, đúng đắn. Vì vậy, Kiều phải 'đánh giá cao': 'Sáng suốt đến mức nói lên phải đúng'. Không thể là 'người khắt khe', Kiều đã tha thứ cho Hoạn Thư:
'Tri kỷ đã lòng thì phải:.
Ra lệnh cho binh lính giải ngục ngay tức khắc.'
Sự việc xảy ra quá bất ngờ, vượt quá tưởng tượng của nhiều người. Là một phụ nữ có đức độ, đã trải qua nhiều biến cố trong cuộc sống, và Kiều cũng nhận ra rằng mình đã làm tổn thương đến hạnh phúc của người khác. Bỏ qua lỗi lầm của Hoạn Thư, Thúy Kiều tỏ ra vô cùng cao thượng.
Khi so sánh bản dịch “Kim Vân Kiều truyện' với 'Truyện Kiều', ta mới nhận ra toàn bộ tài năng sáng tạo của Nguyễn Du, đặc biệt là trong cảnh báo ân báo oán. Miêu tả pháp trường thời trung cổ ở đây rất ấn tượng và uy nghiêm! Lời thoại súc tích nhưng sắc bén đã phản ánh rõ tâm lý, tính cách của nhân vật Thúc Sinh hiền lành nhưng sợ hãi. Hoạn Thư thì thông minh, tài tình. Kiều thể hiện sự trung hậu, cao thượng và khoan dung.
Nguyễn Du đã tạo ra các đoạn thoại đa dạng để diễn đạt về câu chuyện ân oán, phản ánh những giá trị truyền thống ca ngợi lòng trung thành và lên án những kẻ xấu xa. Cảnh báo ân báo oán là một yếu tố nổi bật làm nổi bật tinh thần nhân đạo của “Truyện Kiều”.
Trích: Mytour