
Mười hai câu đầu trong đoạn trích miêu tả cảnh Kiều báo ân.
Từ lời của Kiều nói với Thúc Sinh, ta có thể thấy cô rất đánh giá cao tấm lòng và sự giúp đỡ mà Thúc Sinh đã dành cho cô trong lúc khó khăn. Thúc Sinh đã giúp Kiều thoát khỏi cảnh đời ô nhục, đưa cô ra khỏi lầu xanh và tạo ra những ngày tháng bình yên cho cuộc sống gia đình cô. Kiều gọi đó là “nghĩa nặng nghìn non”. Kiều gọi Thúc Sinh là “người cũ” với tông màu thân mật và gần gũi, sau đó lại gọi là “cố nhân” với tông màu trang trọng. Đối với Kiều, dù có “Gấm trăm cuốn, bạc nghìn cân” cũng không đủ để đền đáp ơn nghĩa nặng của Thúc Sinh.
Khi nói với Thúc Sinh, Kiều cũng nhắc đến Hoạn Thư. Điều này chứng tỏ vết thương trong lòng mà Hoạn Thư gây ra cho Kiều vẫn còn sâu sắc.
Ngôn ngữ của Kiều khi nói với Thúc Sinh và Hoạn Thư có sự khác biệt. Kiều sử dụng ngôn từ trang trọng, cổ điển “Sâm Thương” phù hợp với thân phận là thư sinh của Thúc Sinh, đồng thời diễn đạt được tấm lòng biết ơn của Kiều. Trong khi nói về Hoạn Thư, ngôn ngữ của Kiều trở nên giản dị hơn. Cô sử dụng các thành ngữ thông thường như “Kẻ cắp bà già gặp nhau”, “Kiến bò miệng chén” với ngôn từ Việt dễ hiểu; hành động trừng trị kẻ ác theo quan điểm dân gian được diễn đạt bằng lời nói của dân gian.
Phần còn lại của đoạn thơ miêu tả Kiều báo oán.
Những lời đầu tiên của Kiều khi nói với Hoạn Thư có vẻ châm chọc và đầy căm phẫn. Tôn giáo ấy của Kiều thể hiện quyết tâm trừng trị Hoạn Thư theo quan niệm dân gian “mưu sâu trả nghĩa sâu”.
Trước sự đối xử của Kiều, Hoạn Thư ban đầu có phần sợ hãi “lòng như rơi, tâm như run”, nhưng vẫn thông minh đáp ứng “liệu điều kêu gọi”.
Trước hết, Hoạn Thư lựa chọn dựa vào tâm lý thông thường của phụ nữ để xin lỗi.
Thực ra tôi chỉ là phụ nữ
Ghen tuông cũng chỉ là thói quen của người phụ nữ.
Tiếp theo, Hoạn Thư kể lại hành động không hại Kiều và đã đưa Kiều ra khỏi lầu xanh để sống ở gác Quan Âm, sau đó không truy đuổi khi Kiều bỏ trốn. Cuối cùng, Hoạn Thư thú nhận lỗi, xin Kiều tha thứ và có lòng khoan dung.
Cách Hoạn Thư giải quyết vấn đề khiến Kiều phải công nhận đây là người thông minh và linh hoạt. Người đưa vào tình thế khó xử, Kiều đã răn đe Hoạn Thư nhưng cuối cùng đã chấp nhận tha thứ và khoan dung.
Việc Kiều tha thứ cho Hoạn Thư là đúng đắn, bởi cách giải quyết thông minh của Hoạn Thư nhưng chủ yếu là do lòng nhân từ và bao dung của Kiều.
Trích từ: Mytour