Phân Tích Sáng Tạo về Sống Chết Mặc Bay

Phân Tích Đoạn Trích: Xem xét chi tiết từng khía cạnh trong đoạn trích Sống Chết Mặc Bay.

Phân Tích Sáng Tạo Sống Chết Mặc Bay
 

I. Phân Tích Đoạn Trích Sáng Tạo (Chuẩn)

1. Bắt Đầu

- Giới thiệu vắn tắt về tác giả và tác phẩm.
 

2. Phần thân

a. Hình ảnh đê dân làng
- 'Đêm khuya, mưa phùn nhẹ nhàng...., nước sông Nhị Hà dâng cao, đê điều ở thế nguy cấp, ngàn cân treo sợi tóc.'
- Những người dân hợp lực đắp đê, chống lũ, ngăn chặn dòng nước ngày một dâng cao, tạo nên sự vội vã và nguy cấp. 'Dân phu kể hàng trăm nghìn con người, người thì thuổng, người thì cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy ướt như chuột lột'.
- Sử dụng từ ngữ mô tả động thái và hành động liên tục để tạo nên sắc thái vội vã, thể hiện rõ sự cố gắng của người nông dân đối mặt với lũ lụt.

b. Khung cảnh đê của quan phụ mẫu:
- Trong gian nhà ấm áp, quan phụ mẫu đánh bài tổ tôm, bất chấp tình hình khẩn trương bên ngoài với người dân đang bảo vệ đê điều.
→ Sự đối lập giữa bên trong và bên ngoài đình thể hiện rõ sự vô tâm và vô ý thức của quan phụ mẫu.
- Quan chỉ quan tâm đến bài đánh và hương vị của tổ yến, không màng đến khó khăn của người dân bên ngoài.
=> Khung cảnh đối lập khiến người đọc cảm thấy xót xa với số phận khốn khổ của người nông dân, đồng thời làm nổi bật tính vô tâm của quan phụ mẫu.
- Khi nghe lính báo 'Bẩm dễ có khi đê vỡ', quan phản ứng gay gắt, không quan tâm đến tình hình đê vỡ mà chỉ quan tâm đến bài đánh bài tổ tôm.
- Khi có tin báo 'Đê vỡ rồi!', thái độ của quan trở nên cục cằn, chỉ quan tâm đến ván bài của mình chứ không lo lắng về nguy cơ đê vỡ.

3. Kết luận

Chia sẻ suy nghĩ của bạn.
 

II. Bài văn mẫu Phân tích đoạn trích Sống chết mặc bay (Chuẩn)

Phạm Duy Tốn (1883-1924) sinh ra tại Thường Tín, Hà Tây (nay thuộc Hà Nội), là một tác giả hiếm hoi trong thế giới văn học Việt Nam, mở đầu cho thể loại văn học hiện thực phê phán. Ông mở ra cánh cửa sổ đến một thế giới mới, không chỉ của trí thức mà còn là thế giới của những người lao động. Sống chết mặc bay là tác phẩm đầu tiên và thành công nhất của ông, thể hiện tư duy và lòng nhân văn sâu sắc giữa bối cảnh đất nước đang loạn lạc nửa thuộc địa phong kiến. Nhân dân lầm than, và vua quan mang danh phụ mẫu nhưng chỉ biết ăn chơi sa đọa.

Sống chết mặc bay đánh dấu sự đột phá trong văn học hiện đại Việt Nam, không chỉ ở cách diễn đạt mà còn ở những chi tiết đặc sắc. Khác biệt với những tác phẩm cổ điển, tác phẩm này mở đầu một cách ấn tượng, đưa người đọc thẳng vào tâm điểm của câu chuyện: 'Gần một giờ đêm, trời mưa tầm tã. Nước sông Nhị Hà lên to quá; khúc đê làng... thuộc phủ..., xem chừng núng thế lắm, hai ba đoạn đã thẩm lậu rồi, không khéo thì vỡ mất....'. Những câu này đã phác họa khung cảnh lụt lội, đê điều đang trong tình trạng nguy cấp, mong manh, ngàn cân treo sợi tóc. Người dân hợp lực đắp đê, chống lũ, đối mặt với dòng nước dâng cao, tạo nên không khí vội vã và nguy cấp. 'Dân phu kể hàng trăm nghìn con người, từ chiều đến giờ, hết sức giữ gìn, kẻ thì thuổng, người thì cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy ướt như chuột lột'. Sử dụng liệt kê từ ngữ để mô tả động thái và hành động liên tục, tạo nên không khí vội vã, thể hiện rõ sự cố gắng và nỗ lực của người nông dân.

Dù nhân dân đang đối mặt với nguy cơ lụt lội và cần sự hỗ trợ bảo vệ đê, những quan 'phụ mẫu' lại quay lưng, không đứng về bên nhân dân. Thay vào đó, họ tụ tập trong một không gian ấm cúng, không quan tâm đến khó khăn của nhân dân bên ngoài đang nỗ lực bảo vệ đê. 'Đình' của họ nằm trên mặt đê, nhưng chẳng màng đến việc đê có vỡ hay không. Trong khi đó, họ thảnh thơi chơi bài tổ tôm, thưởng thức cuộc sống dễ dàng, không bận tâm đến nỗi khó khăn của những người dân bên ngoài.

Phạm Duy Tốn thông qua bút pháp tinh tế đã đưa ra hình ảnh tương phản giữa nhân dân và chính quyền trong một tình huống đặc biệt - đê vỡ. Ông chỉ trích sự tàn nhẫn, bất nhân của những quan phụ mẫu, những người được xem là lãnh đạo và bảo vệ nhân dân. Họ nhàn nhã chơi bài trong khi những người dân bên ngoài đang đối mặt với nguy cơ mất mát và nguy hiểm do đê vỡ.

""""--HẾT""""---

Trong Sống chết mặc bay, Phạm Duy Tốn đã lột tả sâu sắc thực tế xã hội phong kiến thối nát, nơi người nông dân phải đối mặt với khó khăn mọi phía. Đồng thời, ông chỉ ra sự thiếu trách nhiệm và lạnh lùng của những quan phụ mẫu tự xưng. Câu chuyện là một tác phẩm phê phán, thấu hiểu và thương cảm với số phận của người dân dưới chế độ cũ.