Buzz
I. Xây dựng dàn ý phân tích
1. Giới thiệu mở bài
‐ Giới thiệu về nhà thơ Tố Hữu và tác phẩm “Khi con tu hú”.
‐ Nhà thơ Tố Hữu là một nhân vật có tầm ảnh hưởng sâu rộng đối với nền văn học Việt Nam.
‐ “Khi con tu hú” được viết trong thời kỳ ông bị giam cầm, dù bị áp bức và tra tấn, nhưng tinh thần lạc quan và khát vọng tự do của ông không hề bị khuất phục.
2. Phần thân bài
- Bức tranh mùa hè rực rỡ và đầy sức sống:
+ Tiếng gọi của chim 'tu hú' là dấu hiệu báo mùa hè đã đến
+ Mùa hè đến khi 'lúa chiêm bắt đầu chín', và 'trái cây ngày càng ngọt'.
+ Những từ chỉ trạng thái như 'đương chín' và 'ngọt dần' gợi mở sự chuyển mình của lúa và trái cây trong mùa hè.
→ Nhà thơ Tố Hữu cảm nhận mùa hè qua tất cả các giác quan, không chỉ là thính giác và thị giác mà còn là xúc giác và trái tim tràn đầy yêu đời.
+ Bức tranh mùa hè được làm phong phú bởi âm thanh râm ran của ve sầu, sắc vàng của bắp, và ánh đỏ của nắng.
+ Động từ 'dậy' và tính từ chỉ mức độ 'đầy' được sử dụng một cách tinh tế để tạo nên cảm giác âm thanh rộn rã và ánh sáng chan chứa, tràn đầy.
→ Sự hòa quyện giữa các gam màu sáng và hình ảnh gần gũi đã tạo ra một bức tranh mùa hè đầy ấn tượng và đẹp đẽ.
- Tình yêu cuộc sống và khát vọng tự do của người chiến sĩ:
+ 'Trời xanh' gợi lên không gian bao la và rộng mở.
+ Hình ảnh nhân hóa 'đôi con diều sáo vặn vẹo trong gió' gợi lên khát vọng tự do của nhà thơ Tố Hữu.
→ Đôi cánh của diều sáo như biểu trưng cho khát vọng tự do, mong muốn thoát khỏi giam cầm để hòa mình vào vẻ đẹp mùa hè và sự rộng lớn của quê hương cũng như sự nghiệp cách mạng của người chiến sĩ.
3. Kết luận
Nhận xét tổng quan về nội dung và nghệ thuật của sáu câu thơ mở đầu. Ý nghĩa của sáu câu thơ đầu trong bài “Khi con tu hú”: Qua những dòng thơ đầu tiên, Tố Hữu đã khắc họa một bức tranh thiên nhiên tươi đẹp của vùng quê Việt Nam. Mùa hè trong mắt nhà thơ phản ánh một khát vọng tự do mãnh liệt của ông dù đang bị giam cầm.
II. Bài văn mẫu phân tích sáu câu thơ đầu của 'Khi con tu hú' xuất sắc nhất
Đối với Tố Hữu, thơ ca không chỉ là công cụ đấu tranh cách mạng mà còn là nét độc đáo trong sáng tác của ông. Tố Hữu không chỉ là nhà thơ mà còn là chiến sĩ cộng sản tận tâm. Thơ của ông không chỉ phản ánh những chuyển biến lịch sử mà còn bộc lộ tinh thần yêu nước mãnh liệt của một thanh niên trung thành với cách mạng. Điều này rõ ràng trong bài thơ 'Khi con tu hú', viết trong hoàn cảnh tù đày, không chỉ thể hiện khát khao tự do mà còn tình yêu sâu sắc với thiên nhiên và cuộc sống qua bức tranh mùa hè trong sáu câu thơ đầu.
Bài thơ 'Khi con tu hú' được sáng tác vào tháng 7 năm 1939, khi Tố Hữu đang bị giam giữ tại lao Thừa Thiên - Huế (Tố Hữu bị bắt vào tháng 4-1939, khi mới 19 tuổi). Bài thơ phản ánh tâm trạng ngột ngạt của một người cộng sản trẻ tuổi, nhiệt huyết bị giam cầm trong bốn bức tường lạnh lẽo. Sự bức bối càng tăng khi nhà thơ khao khát hòa mình vào bầu trời tự do bên ngoài. Mở đầu bài thơ, Tố Hữu đã khắc họa một bức tranh mùa hè sống động với gam màu rực rỡ và âm thanh vui tươi.
Khi tiếng con tu hú cất lên gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây dần ngọt
Vườn râm vang tiếng ve kêu
Bắp rây vàng, hạt đầy sân ánh nắng
Trời xanh ngày càng rộng lớn và cao
Hai con diều sáo bay lượn đầy không gian
Giữa cái nắng hè cháy bỏng và sự tĩnh mịch đáng sợ của nơi giam cầm, bỗng nhiên vang lên tiếng tu hú gọi bầy: 'Khi con tu hú gọi bầy'. Trong tâm trí người Việt, tiếng tu hú là biểu tượng của mùa hè: 'Tu hú gọi, tu hú gọi, hoa phượng nở, hoa gạo đỏ, đầy ước mơ và hy vọng...'. Đây là mùa hè rực rỡ ánh sáng và sắc màu của thiên nhiên. Tiếng tu hú quen thuộc bỗng vang vọng, khơi dậy trong tâm hồn người trẻ tuổi, đang bị giam cầm nhưng đầy khát vọng, hình ảnh về một mùa hè tràn ngập sắc màu và niềm vui.
Bức tranh mùa hè hiện lên qua âm thanh của chim tu hú gọi bầy - loài chim báo hiệu mùa hè. Tiếng kêu vui tươi của chim tu hú không chỉ báo hiệu mùa hè mà còn làm bừng sáng toàn bộ bức tranh thơ, mang đến cảm giác xốn xang và bồi hồi trong lòng người. Mùa hè là lúc 'lúa chiêm đang chín' và 'trái cây dần ngọt'. Những từ như 'đương chín' và 'ngọt dần' không chỉ mô tả sự thay đổi của lúa và trái cây vào mùa hè mà còn tạo cảm giác về một hành động đang diễn ra ngay trước mắt. Sự sống như đang nở rộ trước mắt khiến nhà thơ say mê và lưu luyến. Nhà thơ Tố Hữu cảm nhận mùa hè bằng tất cả các giác quan, không chỉ là thính giác và thị giác mà còn là xúc giác và trái tim yêu đời.
Vườn cây râm rì vang tiếng ve
Bắp rây vàng, hạt đầy sân ánh nắng chiều
Bức tranh mùa hè rực rỡ được tô điểm bởi tiếng ve râm ran và sắc vàng của bắp, đỏ rực của nắng. Sự hòa quyện giữa các gam màu tươi sáng và hình ảnh giản dị mang đến một cảm nhận sâu sắc về mùa hè. Người đọc như hòa mình vào một cuộc sống tươi sáng, bình dị qua bức tranh thơ, tiếng chim tu hú gợi nhớ về vùng quê yên bình, với âm thanh ve sầu râm ran, sắc vàng của lúa và bắp, và sắc nắng ấm áp.
Động từ 'dậy' và tính từ 'đầy' được sử dụng rất tinh tế, tạo nên một bức tranh âm thanh rộn rã và ánh sáng chan chứa. Tất cả như hiện lên rõ nét trước mắt. Đặc biệt, bức tranh mùa hè tươi đẹp ấy không phải là những gì nhà thơ thấy và nghe trực tiếp, mà là những ký ức sống động trong tâm trí của Tố Hữu. Trong hoàn cảnh tù đày, nhà thơ không thể thưởng thức cảnh sắc mùa hè, nhưng ký ức về vẻ đẹp ấy vẫn thể hiện tình yêu thiên nhiên và cuộc sống mãnh liệt của người chiến sĩ cách mạng, vượt qua hoàn cảnh để tìm về cuộc sống tươi sáng bên ngoài.
Bầu trời xanh ngày càng rộng lớn và cao vợi.
Hai con diều sáo lộn nhào trên bầu trời.
'Trời xanh' gợi lên không gian bao la, rộng lớn. Hình ảnh nhân hóa 'hai con diều sáo lộn nhào trên trời' không chỉ mô tả sự bay lượn tự do của diều sáo mà còn gợi ý về khát vọng tự do của Tố Hữu. Đôi cánh tự do của diều sáo như là hình ảnh của khát khao thoát khỏi chốn lao tù để hòa mình vào vẻ đẹp rực rỡ của quê hương và cuộc đời rộng lớn, đồng thời gắn bó với sự nghiệp cách mạng của người chiến sĩ trẻ.
Mùa hè hiện lên trong tâm trí người tù một cách sống động và chân thực, với màu sắc hòa quyện và âm thanh rõ nét. Có sắc vàng rực của lúa chín, sắc đỏ của trái cây, vàng tươi của ngô, sắc đào ấm áp của nắng, và màu xanh sâu thẳm của bầu trời. Âm thanh ve sầu râm ran và tiếng sáo diều vi vút như thêm phần rộn ràng. Ôi, đẹp quá! Khao khát quá! Chỉ cần hồi tưởng đã đủ khiến lòng người sục sôi, mong muốn hòa mình vào không gian rực rỡ ấy. Tác giả đã tạo ra một bức tranh mùa hè tươi sáng bằng ngôn từ giản dị nhưng đầy sức gợi, thể hiện sự gắn bó và khát khao tự do mãnh liệt của nhà thơ.
Đoạn thơ sử dụng kỹ thuật miêu tả rất sinh động và cụ thể, với các từ ngữ tạo hình sắc nét. Phép liệt kê được sử dụng để tạo nên ấn tượng mạnh mẽ về một mùa hè phong phú và tràn đầy khát vọng. Hình ảnh thiên nhiên mùa hè trong tâm hồn nhà thơ từ cánh lao tù thể hiện niềm khao khát tự do mãnh liệt và sự rung động sâu sắc. Đoạn thơ cho thấy tâm hồn phong phú và nhạy cảm của người chiến sĩ trẻ, với sự kết nối sâu sắc với quê hương và cuộc sống.
