1. Dàn ý tổng quan cho bài phân tích 'Mùa xuân nho nhỏ' của Thanh Hải
a. Giới thiệu mở đầu
- Cung cấp thông tin về nhà thơ Thanh Hải.
- Giới thiệu bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ'.
b. Phần nội dung
Khổ 1: Bức tranh mùa xuân của thiên nhiên và đất trời
- Hình ảnh đơn giản về mùa xuân trong trí tưởng tượng:
+ Không gian: cao vút của bầu trời, dài rộng của dòng sông xanh mát
+ Màu sắc: màu xanh của dòng sông, màu tím của những loài hoa
+ Âm thanh: tiếng hót của chim chiền chiện
- Các từ 'ơi' và 'hót chi' thể hiện cảm xúc dâng trào trước vẻ đẹp tuyệt vời của mùa xuân.
- Hành động 'hứng': biểu thị sự khao khát đón nhận vẻ đẹp tinh tế của mùa xuân.
Khổ 2: Mùa xuân của tổ quốc
- Hình ảnh đối lập giữa 'người cầm súng' và 'người ra đồng': sự phân chia giữa tiền tuyến chiến đấu bảo vệ độc lập cho dân tộc và hậu phương hỗ trợ hết mình cho tiền tuyến.
- Từ 'lộc': vừa phản ánh thành quả lao động của hậu phương trên cánh đồng, vừa là biểu tượng ngụy trang của các chiến sĩ.
- Điệp ngữ 'tất cả': tạo nhịp điệu hối hả cho sự phát triển của đất nước.
- Các từ láy 'hối hả', 'xôn xao': thể hiện sự vui mừng trước tinh thần lao động khẩn trương của mọi người, mọi nhà.
Khổ 3: Mùa xuân của con người
- Nhắc về bốn ngàn năm lịch sử chống lại kẻ xâm lược
- Hình ảnh so sánh độc đáo 'Đất nước như vì sao': so sánh đất nước với những hình ảnh vĩ đại, khẳng định sự phát triển vượt bậc của quốc gia.
Khổ 4,5: Ước mơ của nhà thơ
- Khao khát trở thành những vật phẩm đơn giản như cành hoa, con chim, nốt nhạc; nguyện dâng hiến tuổi trẻ của mình cho dân tộc.
- 'Ta': thể hiện không chỉ tâm nguyện của nhà thơ mà còn của nhiều người khác.
- Từ láy 'lặng lẽ': thể hiện ước muốn cống hiến âm thầm, không phô trương.
Khổ 6: Ca ngợi quê hương và đất nước qua âm điệu Huế
- 'Mùa xuân ta xin hát': khơi gợi niềm tự hào về những truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
- Khúc dân ca xứ Huế ở cuối bài tạo nên những giai điệu mùa xuân ngân vang mãi.
c. Phần kết
Khẳng định lại nội dung và ý nghĩa sâu sắc của bài thơ.
2. Bài mẫu tham khảo cho nghị luận về bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ' của Thanh Hải
Thanh Hải, một nhà thơ hiện đại yêu nước, đã góp phần quan trọng vào nền văn hóa cách mạng Việt Nam giai đoạn đầu. Ông được coi là một trong những cây bút tiêu biểu của thời kỳ đó, thường viết về thiên nhiên và tình yêu cuộc sống. Bài thơ 'Mùa xuân nho nhỏ' được sáng tác vào mùa đông năm 1980, khi nhà thơ đang nằm trên giường bệnh. Đây có thể coi là món quà cuối cùng mà Thanh Hải gửi gắm trước khi ra đi mãi mãi.
Mở đầu bài thơ, tác giả đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên mộng mơ của xứ Huế:
Nhô lên giữa dòng sông xanh
Một đóa hoa tím rực rỡ
Chao ôi, tiếng chim chiền chiện
Hót vang cả bầu trời
Từng giọt sáng long lanh rơi
Tôi đưa tay ra để đón nhận.
Sau những ngày đông giá lạnh, thiên nhiên khoác lên mình chiếc áo mới của mùa xuân đầy sức sống. Bầu trời như cao hơn và dòng sông xanh mở rộng hơn. Màu sắc tươi sáng hòa quyện cùng âm thanh vui tươi báo hiệu một mùa xuân rực rỡ, sinh động. Trên dòng sông quê hương, một đóa hoa tím rực rỡ nở ra. Động từ 'mọc' ở đầu câu thơ gợi sự ngạc nhiên, niềm vui đón chào mùa xuân. Hình ảnh con chim chiền chiện nhỏ bé nhưng có thể làm rộn ràng cả không gian, chỉ có tác giả mới cảm nhận được. Một con người nhỏ bé trước đất trời rộng lớn lắng nghe những điều tuyệt vời từ cuộc sống. Phải chăng, 'giọt long lanh' không phải giọt sương hay mưa mà chính là âm thanh tiếng chim ngân vang? Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác của tác giả cho thấy ông dùng tất cả giác quan để giao tiếp và cảm nhận thiên nhiên. Tác giả đưa tay ra để đón nhận những điều tinh túy, đẹp đẽ từ trời đất.
Từ mùa xuân của thiên nhiên, Thanh Hải tiếp tục cảm nhận mùa xuân của đất nước:
Mùa xuân của người lính
Lộc đầy trên vai
Mùa xuân của người nông dân
Lộc trải dài trên cánh đồng xanh
Tất cả như đang gấp gáp
Tất cả như đang xôn xao.
Tác giả gửi gắm tình cảm của mình vào những con người đang làm nên vẻ đẹp của mùa xuân. Trong bài thơ, 'lộc' không chỉ là chồi non, cành biếc, mà còn tượng trưng cho sức sống mãnh liệt của đất nước. Người lính mang trên lưng vành lá ngụy trang xanh, biểu trưng cho sức sống mùa xuân và sức mạnh bảo vệ Tổ quốc. Người nông dân, với mồ hôi và sức lao động cần cù, tạo nên màu xanh cho ruộng đồng. Máu và mồ hôi của nhân dân đã tô điểm cho mùa xuân và giữ gìn vẻ đẹp ấy mãi mãi. Từ 'hối hả' thể hiện sự vội vã, khẩn trương; 'xôn xao' diễn tả sự náo nhiệt, cùng với điệp ngữ 'tất cả như' làm cho câu thơ thêm phần tươi vui và mạnh mẽ.
Trước sự tươi đẹp và tự hào của thiên nhiên, của đất nước vào mùa xuân, nhà thơ không thể giấu nổi niềm tự hào đối với quê hương và đất nước của mình:
Quốc gia ngàn năm văn hiến
Gian truân và thử thách
Quốc gia lấp lánh như sao trời
Vẫn tiếp tục tiến về phía trước.
Bằng việc áp dụng nghệ thuật nhân hóa, tác giả khắc họa một trang sử bốn nghìn năm kiên cường chống ngoại xâm. Đất nước được hình dung như một người mẹ vĩ đại, gánh chịu bao nhiêu khó khăn, hi sinh để giữ gìn sự trường tồn và phát triển. Hình ảnh so sánh 'Đất nước lấp lánh như sao trời' làm nổi bật vẻ huy hoàng và sức sống mãnh liệt của quốc gia đang không ngừng tiến bước và đón nhận những mùa xuân mới.
Trong ba khổ thơ đầu, tác giả bộc lộ rõ ràng niềm vui sướng trước vẻ đẹp của thiên nhiên, đất nước, con người. Tuy nhiên, ở hai khổ thơ tiếp theo, nhà thơ đã trực tiếp thể hiện những suy tư và mong ước chân thành của mình:
Ta như một chú chim ca hát
Ta như một nhành hoa tươi
Ta hòa vào bản giao hưởng
Như một nốt nhạc rung động.
Một mùa xuân bé nhỏ
Âm thầm tặng cuộc đời
Dù ở độ tuổi đôi mươi
Hay khi đã bạc mái đầu.
Tác giả mong muốn trở thành một chú chim mang đến niềm vui, một nhành hoa thêm sắc hương cho cuộc sống. Ông còn ước làm một nốt nhạc trong bản hòa ca, nốt nhạc ấy dạt dào cảm xúc, chạm đến trái tim người khác. Sự chuyển từ 'tôi' sang 'ta' không chỉ phản ánh cá nhân mà còn thể hiện khát vọng chung của mọi người, một ước vọng cống hiến lặng lẽ nhưng đầy mạnh mẽ. Đây là một lối sống cao đẹp, chân thành và giản dị. Hình ảnh 'tuổi đôi mươi, tóc bạc' biểu hiện quá trình cống hiến không ngừng từ lúc trẻ cho đến khi về già.
Khổ thơ cuối cùng thể hiện sự tự hào và tình yêu sâu sắc của tác giả đối với quê hương qua làn điệu dân ca xứ Huế đầy cảm xúc và tình người.
Chúng ta hát mùa xuân
Những câu Nam ai, Nam bình
Tấm lòng nước non ngàn dặm
Tình nước non trải ngàn dặm
Nhịp phách của vùng đất Huế...
Mở đầu bằng lời mời gọi 'Chúng ta hát mùa xuân', gợi nhớ niềm tự hào về truyền thống văn hóa phong phú của dân tộc. Điệu Nam ai, Nam bình đã vang danh qua nhiều thế kỷ, giờ đây được dùng để tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên của tổ quốc. Khúc dân ca xứ Huế ở đoạn kết làm dấy lên những giai điệu mùa xuân ngân vang.
Bài thơ không chỉ khắc họa sinh động vẻ đẹp rực rỡ của mùa xuân đất nước mà còn phản ánh tinh thần cao đẹp của tác giả. Với ngôn từ hình ảnh phong phú, giản dị, giọng điệu chân thành và cách gieo vần tinh tế, bài thơ đã trở thành một kiệt tác trong lòng độc giả về những tác phẩm mùa xuân.
Trên đây, Mytour đã giới thiệu nội dung Nghị luận về bài thơ Mùa xuân nho nhỏ. Mong rằng thông tin này sẽ hữu ích cho bạn đọc. Xin chân thành cảm ơn !