Buzz
Phân tích cảm nhận tinh tế của Xuân Diệu trước thiên nhiên trong bài thơ Đây mùa thu tới mang lại những ví dụ văn mẫu đặc sắc. Điều này giúp học sinh có thể tham khảo và nâng cao kỹ năng văn học của mình với những bài văn mẫu sáng tạo và hay.
Đây mùa thu tới, một tác phẩm từ tập thơ thơ Xuân Diệu xuất bản năm 1938, đại diện cho nền thơ trước Cách mạng. Thơ mang đến bức tranh về đất trời với hơi thở buồn của mùa thu và nỗi bâng khuâng của người phụ nữ. Qua đó, chúng ta hiểu được cảm nhận tinh tế của Xuân Diệu về thiên nhiên. Hãy cũng khám phá bài phân tích Sông Đáy.
Cảm nhận sâu sắc của Xuân Diệu trước thiên nhiên trong bài Đây mùa thu tới
Khi lạnh của gió thu về, tâm hồn nhà thơ trở nên nhạy cảm hơn, chờ đón những biến đổi tinh tế của tự nhiên. Nguyễn Khuyến bắt trọn vẹn bức tranh thu qua các tác phẩm như 'Thu vịnh', 'Thu điếu', 'Thu ẩm', trong khi Lưu Trọng Lư nghe thấy 'Tiếng thu về'. Xuân Diệu đón chờ mùa thu qua 'Đây mùa thu tới', thể hiện cảm nhận tinh tế về thiên nhiên vào thời điểm chuyển mùa, từ hạ sang thu.
Cảm nhận tinh tế của 'vị hoàng tử thơ tình' được thể hiện ngay từ tiêu đề của bài thơ. 'Đây mùa thu tới' đưa ra trước mắt người đọc hình ảnh của mùa thu như một sự hiện hữu, với sự chuyển động rõ ràng và hữu hình. Tâm hồn tinh tế của nhà thơ bắt gặp mọi khoảnh khắc, nhìn thấy hồn thu, thể hiện sự nhạy cảm với những biến đổi của tự nhiên. Bức tranh của sự chuyển mùa được tái hiện qua tâm hồn tinh tế ấy.
Thiên nhiên nói chung và mùa thu nói riêng luôn là đề tài quen thuộc trong văn học với sự đa dạng và phong phú. Khi mô tả về mùa thu, các thi nhân thường sử dụng ngôn ngữ cổ điển như 'Ngô đồng nhất diệp lạc - Thiên hạ cộng trì thu', nhưng Xuân Diệu - 'nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới' (theo lời của Hoài Thanh) lại tạo ấn tượng với hình ảnh của rặng liễu:
'Rặng liễu đứng đấy buồn bã nơi thềm
Mi trút xuống cánh rơi ngàn hàng'
Trong không gian buồn bã, vắng vẻ của khoảnh khắc chuyển mùa, rặng liễu xuất hiện trầm mặc, 'buồn bã nơi thềm' thể hiện cái nhìn sâu sắc và mới mẻ của nhà thơ: Người làm đẹp cho thiên nhiên. Nỗi buồn của thi nhân lan tỏa vào cảnh vật, khiến rặng liễu cũng đầy lệ, tạo ra cảm giác thấm thía về một dáng vẻ, một nét đẹp của liễu. Những rặng liễu rủ xuống như 'rơi lệ' trong cảnh 'buồn bã' tăng thêm sâu sắc cho nỗi buồn. Hồn thu còn hiện lên qua hình ảnh mảnh áo mơ phai đầy nỗi buồn, gợi lên sự tàn phai trong vẻ đẹp rực rỡ. 'Áo mơ phai' cũng là biểu tượng cho cảm nhận tinh tế của tác giả về sắc màu. Như vậy, qua cảm nhận sâu sắc của nhà thơ, sự chuyển mùa nhẹ nhàng và tinh tế của thời gian cùng với những thay đổi kỳ diệu của tự nhiên khi mùa thu đến được thể hiện qua lá cây, cành cây.
Thi sĩ mở rộng tầm nhìn của tâm hồn và sử dụng mọi giác quan để nắm bắt những ý niệm vô hình, biến chúng thành hữu hình:
'Những dòng run rẩy rung rinh lá
Cành cây khô gầy xương mỏng manh'
Với tâm hồn tinh tế và nhạy cảm, tác giả đã bắt trọn từng khoảnh khắc để nắm bắt sự thay đổi và cựa mình của thiên nhiên. Khi những cơn gió thu se lạnh chạnh ập đến, những cành cây khô gầy như run rẩy, nhẹ nhàng rùng mình dưới luồng gió lạnh đầu mùa. Sự chuyển động của thời gian được miêu tả thành công thông qua việc sử dụng phụ âm 'r' trong các từ rụng, rũa, run rẩy, rung rinh, tạo nên giá trị thẩm mỹ và chứa đựng những ý niệm về sự tinh tế. Tác giả cũng lắng nghe được cái lạnh trong làn gió: 'Đã nghe rét mướt luồn trong gió'. Từ 'luồn' kết hợp với biện pháp ẩn dụ chuyển đổi cảm giác đã được tác giả vận dụng một cách khéo léo để hình dung cảm giác lạnh lẽo của chiều thu, thể hiện sự nhạy cảm của người thi sĩ.
Cảm nhận tinh tế của tác giả còn thể hiện qua việc tô điểm cho mùa thu một nỗi buồn từ bên trong thông qua các hình ảnh đầy sức hút như 'nàng trăng tự ngẩn ngơ', 'u uất hận chia ly', 'thiếu nữ buồn không nói'. Mùa thu với hai diện mạo: thu trên bầu trời như 'nàng trăng tự ngẩn ngơ' và thu dưới mặt đất như 'người thiếu nữ buồn không nói' mang lại hương vị buồn man mác và màu sắc của sự chia ly, tiễn biệt.
Như vậy, với tâm hồn nhạy cảm và sự cảm nhận vô cùng tinh tế, bước đi của thời gian, bước thu đi đã được tác giả miêu tả thành công qua từng nét thu, từng dáng thu đẹp đẽ nhưng đong đầy nỗi buồn. Điều này đã tạo nên cái 'tôi' riêng biệt của Xuân Diệu trong thơ đương đại. Đó là cái 'buồn không nói', hoàn toàn khác với nỗi buồn thiên cổ, nỗi buồn 'điệp điệp' của Huy Cận, và càng không giống với sự 'buồn thiu' của thi sĩ Hàn Mặc Tử. Thông qua đó, chúng ta có thể cảm nhận được một hồn thơ mong muốn giao hòa với thiên nhiên, với trời đất cùng tình yêu với tự nhiên của Xuân Diệu.
