Buzz
A. Dàn ý phân tích hai khổ thơ cuối trong bài 'Đoàn thuyền đánh cá'
I. MỞ BÀI
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm
- Giới thiệu vị trí và nội dung của hai khổ thơ: nằm ở phần kết bài, miêu tả cảnh kéo lưới vào lúc bình minh và hình ảnh đoàn thuyền trở về
II. NỘI DUNG CHÍNH
1. Cảnh kéo lưới vào lúc sáng sớm
2. Hình ảnh đoàn thuyền trở về khi bình minh ló dạng
a. Cảnh đoàn thuyền trở về
b. Cảnh bình minh trên biển cả
3. Đánh giá tổng quan
4. Liên hệ thực tiễn
III. KẾT LUẬN
Tổng kết giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ
Chia sẻ cảm nhận cá nhân
B. Phân tích hai khổ thơ cuối của bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' của Huy Cận
Trước Cách mạng tháng Tám, thơ Huy Cận thường mang nỗi buồn sâu lắng và sự u sầu của nhân thế. Sau thành công của cách mạng, thơ ông được thổi một làn gió mới. Bài thơ 'Đoàn thuyền đánh cá' là minh chứng cho sự thay đổi đó, viết khi ông thực hiện chuyến khảo sát dài ngày ở Quảng Ninh, nơi ông cảm nhận vẻ đẹp thiên nhiên, đất nước và cuộc sống lao động vui tươi của nhân dân. Toàn bộ bài thơ là hành trình của đoàn thuyền đánh cá: ra khơi lúc bình minh, câu cá trong đêm trăng và trở về khi trời sáng. Hai khổ thơ cuối để lại ấn tượng mạnh mẽ với hình ảnh kéo lưới trong ánh sáng mờ ảo và cảnh đoàn thuyền trở về.
'Sáng mờ, kéo lưới khi trời chưa sáng rõ
Chúng tôi kéo lưới, tay rắn chắc với cá nặng
Vảy bạc và đuôi vàng lấp lánh trong ánh sáng bình minh
Lưới được gập lại, buồm đón ánh nắng hồng
Câu hát hòa cùng gió biển, căng buồm ra khơi
Đoàn thuyền đua cùng mặt trời rực rỡ
Mặt trời nổi lên từ biển, tỏa màu sắc mới
Ánh sáng lấp lánh trên muôn vàn mắt cá
Cảnh kéo lưới được miêu tả rất sinh động, nhịp độ lao động tăng lên khi trời sáng. Những ngư dân 'kéo mạnh tay chùm cá nặng', thể hiện sức mạnh và sự dẻo dai trong công việc của họ. Hình ảnh 'chùm cá nặng' biểu thị một chuyến đi thành công, với thành quả lao động phong phú. Những tia nắng sớm xuyên qua mây, chiếu sáng từ chân trời xa, làm nổi bật hình ảnh đầy cảm xúc.
'Vảy bạc, đuôi vàng lấp lánh trong ánh sáng bình minh
Lưới được gấp lại, buồm đón nắng hồng'
Dưới ánh sáng của ngày mới, những con cá được kéo lên từ biển, với vảy và đuôi phản chiếu ánh bình minh tạo nên hình ảnh rực rỡ. Sự kết hợp giữa “bạc” và “vàng” thể hiện sự phong phú của biển cả và lòng biết ơn của ngư dân. Màu hồng của bình minh làm bức tranh lao động thêm phần ấm áp và tươi vui. Sự kết hợp nhịp nhàng giữa thiên nhiên và con người trong công việc khẩn trương, 'lưới xếp buồm lên' và 'đón nắng hồng' thể hiện sự vui vẻ và phấn khởi của ngư dân, chia sẻ niềm vui với bình minh. Sau một ngày làm việc bội thu, đoàn thuyền trở về trong ánh sáng rực rỡ của bình minh, khắc họa rõ nét niềm vui và vẻ đẹp của người ngư dân.
'Câu hát căng buồm theo gió biển
Đoàn thuyền đua cùng mặt trời
Khổ thơ đầu tiên được lặp lại trong khổ thơ cuối với câu 'Câu hát căng buồm với gió khơi', chỉ khác từ 'với'. Điều này tạo nên cảm giác vòng tuần hoàn về thời gian và công việc, nhấn mạnh tinh thần của ngư dân. Đoàn thuyền khởi hành với sự hào hứng, và cũng trở về với tâm trạng khẩn trương. Tiếng hát vang lên lần thứ ba, thể hiện niềm vui khi thành quả lao động đạt được sau một đêm vất vả. Phép nhân hóa 'đoàn thuyền' 'chạy đua cùng mặt trời' cho thấy sức mạnh và sự dồi dào của ngư dân, so với quy mô vũ trụ. Điều này phản ánh tinh thần không mệt mỏi và sự cống hiến của con người, giống như tinh thần kiên cường của dân tộc trong thời kỳ chiến tranh.
Khởi đầu bài thơ là cảnh hoàng hôn, kết thúc là cảnh bình minh:
'Mặt trời nổi lên từ biển, tỏa màu mới'
Cảnh biển ngày mới mở ra rộng lớn và rực rỡ ánh sáng. Hình ảnh nhân hóa 'mặt trời đội biển' biểu thị sự khởi đầu tốt đẹp, ánh sáng mặt trời không chỉ làm sáng cảnh vật mà còn mang đến 'màu mới' cho cuộc sống lao động. Bút pháp lãng mạn làm cho cảnh tượng bờ biển trong ánh sáng cuối cùng trở nên huy hoàng và rực rỡ.
'Những ánh mắt cá lấp lánh muôn dặm'
Câu thơ này phản ánh sự lãng mạn của Huy Cận qua hình ảnh 'mắt cá' hoán dụ, nơi sóng và cát lấp lánh như mắt cá trải dài trên 'muôn dặm phơi'. Những ánh mắt cá phản chiếu ánh sáng bình minh, tạo nên cảnh tượng biển cả rộng lớn và rực rỡ. Câu thơ vừa tôn vinh vẻ đẹp biển lúc bình minh, vừa biểu đạt sự phong phú của mùa cá.
Hai câu kết của bài thơ khép lại với cảnh tượng kỳ vĩ và chói lọi. Huy Cận tinh tế miêu tả sự vận hành vũ trụ với mặt trời từ từ nhô lên trên mặt sóng xanh lam, chiếu rọi ánh sáng rực rỡ. Cảnh biển bừng sáng, con thuyền đầy ắp cá, và ánh mặt trời phản chiếu trên mắt cá tạo thành muôn vàn mặt trời nhỏ li ti. Đây là một cảnh tượng đẹp và huy hoàng, giữa thiên nhiên và thành quả lao động.
Huy Cận đã sử dụng các biện pháp so sánh, nhân hóa, ẩn dụ kết hợp với hình ảnh tráng lệ và âm điệu hào hùng để miêu tả hành trình ra khơi đầy khí thế và năng suất. Khổ thơ gợi lên sự sống ấm no và niềm vui của người lao động trong công việc cống hiến.
Tóm lại, 'Đoàn thuyền đánh cá' và hai khổ thơ cuối là một bản hùng ca lao động, ca ngợi biển cả và những con người cần cù làm giàu cho đất nước. Huy Cận đã thể hiện cảm hứng trữ tình và nghệ thuật điêu luyện, thu hút người đọc. Bài thơ vẫn giữ nguyên giá trị qua nửa thế kỷ, phản ánh tinh thần cách mạng và trữ tình của Huy Cận sau những biến cố lịch sử.
