Phân tích so sánh ADN và ARN về cấu tạo, cấu trúc và chức năng

Buzz

Nội dung bài viết

I. Khái niệm về ADN và ARN

1. ARN là gì?

2. Khái niệm về ADN?

II. So sánh cấu trúc và chức năng giữa ADN và ARN

III. Bảng so sánh ngắn gọn giữa ADN và ARN

IV. So sánh chi tiết giữa ARN và ADN

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- So sánh ADN và ARN về cấu tạo, cấu trúc và chức năng là điểm quan trọng trong Sinh học lớp 10.
- ARN là bản sao của một phần ADN, có cấu trúc đơn giản hơn và thực hiện các chức năng khác nhau.
- ADN là chất liệu di truyền quan trọng, đóng vai trò truyền tải thông tin di truyền và quy định đặc tính của cá thể.
- So sánh chi tiết giữa ADN và ARN về cấu trúc, chức năng, độ dài, loại đường, base, vị trí, khả năng phản ứng và nhạy cảm với tia cực tím.

So sánh ADN và ARN về cấu tạo, cấu trúc và chức năng là một trong những điểm kiến thức quan trọng trong chương trình Sinh học lớp 10, sách Cánh diều, Chân trời sáng tạo và Kết nối tri thức với cuộc sống.

So sánh sự tương đồng và khác biệt giữa ADN và ARN mang lại cho bạn câu trả lời chính xác và hay nhất. Thông qua bài so sánh ADN và ARN, bạn sẽ hiểu rõ hơn về kiến thức, biết cách áp dụng vào việc giải bài tập để đạt được kết quả cao trong các bài kiểm tra, bài thi sắp tới. Dưới đây là nội dung chi tiết của tài liệu, hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo tài liệu về sự phân biệt giữa tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực.

I. Khái niệm về ADN và ARN

1. ARN là gì?

ARN, hay còn gọi là RNA, là một phân tử sinh học quan trọng, là bản sao của một phần ADN (tương ứng với một gen), và cũng là vật chất di truyền ở một số virus.

Cấu trúc của ARN đơn giản: Các ribonucleotide kết nối với nhau bằng liên kết hóa học, tạo thành một chuỗi nucleotide (kích thước của ARN ngắn hơn nhiều so với ADN).

Có ba loại ARN phân biệt, mỗi loại thực hiện các chức năng khác nhau:

- ARN messenger (mARN): Mang thông tin mã hóa cho acid amin.

- ARN transfer (tARN): Vận chuyển acid amin tham gia vào quá trình dịch mã.

Mỗi dạng ARN đều có cấu trúc và thời gian tồn tại trong tế bào khác nhau, phù hợp với nhiệm vụ của chúng.

2. Khái niệm về ADN?

ADN (viết tắt của axit deoxyribonucleic) là chất liệu di truyền xuất hiện ở hầu hết các sinh vật, bao gồm cả con người. ADN đóng vai trò chuyển giao thông tin di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác thông qua quá trình sinh sản và quyết định đặc tính của mỗi cá thể.

Cấu trúc không gian xoắn kép của ADN bao gồm 2 chuỗi song song. Thực tế, hai chuỗi này xoắn quanh một chuỗi ổn định theo chiều kim đồng hồ. Cấu trúc xoắn kép của ADN không giống nhau giữa các cá thể, tạo ra sự đa dạng trong loài người. Phân tích ADN giúp khoa học giải mã sự phát triển và tiến hóa, cũng như tìm ra cách để kiểm soát, điều trị các bệnh liên quan đến đột biến di truyền.

II. So sánh cấu trúc và chức năng giữa ADN và ARN

* Điểm tương đồng:

a/ Cấu trúc

Đều là các phân tử lớn, có cấu trúc phức tạp
Đều được tạo thành từ các nguyên tố hóa học: C, H, O, N và P
Cả hai loại đều gồm các nucleotit. Các loại nuclêôtit giống nhau bao gồm: A, G, X
Các đơn vị cấu tạo đều được nối với nhau bằng các liên kết hóa học.

b/ Chức năng: Cả hai đều tham gia vào quá trình tổng hợp protein để truyền tải thông tin di truyền.

* Điểm khác biệt:

a/ Cấu trúc:

ADN (theo Watson và Crick vào năm 1953)

Bao gồm 2 chuỗi polynucleotit xoắn quanh nhau, đối xứng với nhau.
Số lượng nucleotit rất lớn (trong hàng triệu). Có 4 loại nucleotit chính: A, T, G, X
Đường kính: 20A^o, vòng xoắn có chiều dài 34A^o (bao gồm 10 cặp nucleotit cách nhau 3,4A)
Liên kết giữa hai chuỗi theo NTBS bằng liên kết hydro (A với T 2 liên kết, G với X 3 liên kết)
Phân loại: B, A, C, T, Z
ADN là cấu trúc nằm trong nhân

Là một chuỗi polynucleotit thẳng hoặc xoắn từng phần
Số lượng nucleotit ít hơn (trong hàng trăm, hàng nghìn). Có 4 loại nucleotit chính: A, U, G, X.
Mỗi loại ARN có cấu trúc và chức năng riêng biệt.
Liên kết ở các điểm xoắn (đặc biệt là rARN): A với U 2 liên kết, G với X 3 liên kết.
Phân loại: mARN, tARN, rARN
ARN sau khi tổng hợp sẽ rời khỏi nhân để thực hiện chức năng.

b/ Chức năng:

ADN:
- Có tính đa dạng và đặc thù, là nền tảng hình thành sự đa dạng, đặc thù của các loài
- Lưu trữ, bảo quản, truyền tải thông tin di truyền
- Quy định trình tự ribonucleotit trên ARN và trình tự a.a của prôtêin
- Các đột biến trên ADN có thể gây ra sự thay đổi trong kiểu gen
ARN
- Truyền tải thông tin di truyền (mARN)
- Vận chuyển axit amin đến ribôxôm để tổng hợp prôtêin (dịch mã)
- Sau khi dịch mã xong, mARN sẽ biến mất, không ảnh hưởng đến kiểu gen

III. Bảng so sánh ngắn gọn giữa ADN và ARN

ADN

ARN

Cấu trúc

2 mạch dài (hàng chục nghìn đến hàng triệu nuclêôtit).

– Axit phôtphoric.

– Đường đêôxiribôzơ.

– Bazơ nitơ: A, T, G, X.

1 mạch ngắn (hàng chục đến hàng nghìn ribônuclêôtit).

– Axit phôtphoric.

– Đường ribôzơ.

– Bazơ nitơ: A, U, G, X.

Chức năng

– Lưu giữ và truyền đạt thông tin di truyền

– Truyền đạt thông tin di truyền từ nhánh ra tế bào, tham gia tổng hợp prôtêin.

– Vận chuyển axit amin tới ribôxôm để tổng hợp prôtêin.

– Cấu tạo nên ribôxôm.

IV. So sánh chi tiết giữa ARN và ADN

Tiêu chí	ADN	ARN
Khái niệm	ADN (Deoxyribonucleic Acid) là phân tử mang thông tin di truyền quy định mọi hoạt động sống của đa số các sinh vật và nhiều loài virus.	ARN (Ribonucleic Acid) là phân tử polyme cơ bản có nhiều vai trò sinh học trong mã hóa, dịch mã, điều hòa, và biểu hiện của gen.
Cấu tạo	Có 2 mạch xoắn đều quanh một trục Có khối lượng và kích thước lớn hơn Có 4 loại Nu: A, T, G, X	Có 1 mạch đơn Khối lượng và kích thước nhỏ hơn Có 4 loại Nu: A, U, G, X
Chức năng	Lưu trữ thông tin quy định cấu trúc các loại protein. Có chức năng tái sinh và sao mã	Trực tiếp tổng hợp protein ARN truyền thông tin quy định cấu trúc Protein từ nhân ra tế bào chất rồi chuyển qua nơi tạo ra protein Ribosome. Không có chức năng tái sinh và sao mã
Độ dài	Sợi ADN dài hơn rất nhiều so với ARN. (Ví dụ: một sợi nhiễm sắc thể ADN có thể dài tới vài cm khi tháo xoắn)	Phân tử ARN có chiều dài dao động ở các mức khác nhau nhưng đều ngắn hơn phân tử ADN.
Đường	Loại đường có trong ADN là deoxyribose, chứa ít hơn ribo của ARN 1 nhóm hydroxyl	Loại đường ở RNA là ribo, không có biến đổi hydroxyl của deoxyribose.
Base	Loại base có trong ADN là Adenine (A), Thymine (T), Guanine (G) và Cytosine (C)	Loại base trong ARN là Adenine (A), Uracil (U), Guanine (G) và Cytosine (C)
Cặp base	Cặp Adenine và Thymine (A-T) Cặp Cytosine và Guanine (C-G)	Cặp Adenine và Uracil (A-U) Cặp Cytosine and Guanine (C-G)
Vị trí	ADN có trong nhân tế bào và một lượng nhỏ trong ty thể.	ARN hình thành trong nhân tế bào, sau đó di chuyển đến các vùng chuyên biệt của tế bào chất tùy thuộc vào loại ARN được tạo thành.
Khả năng phản ứng	Do đường deoxyribose, chứa một nhóm hydroxyl ít oxy hơn, ADN là một phân tử ổn định hơn RNA, điều này thuận lợi cho một phân tử có nhiệm vụ giữ an toàn cho thông tin di truyền.	ARN chứa đường ribo, phản ứng mạnh hơn ADN và không bền trong điều kiện kiềm. ARN có các rãnh xoắn lớn khiến cho nó dễ bị các enzym tấn công hơn.
Nhạy cảm với tia cực tím (UV)	ADN dễ bị ảnh hưởng và tác động xấu bởi tia UV	ARN chống lại tia UV tốt hơn ADN

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

ADN và ARN có cấu tạo giống nhau không?

Không, ADN và ARN có cấu tạo khác nhau. ADN gồm hai chuỗi polynucleotit xoắn lại, trong khi ARN chỉ có một chuỗi đơn. ADN có đường deoxyribose, ARN có đường ribose.

Chức năng chính của ARN là gì?

Chức năng chính của ARN là truyền tải thông tin di truyền từ ADN ra tế bào chất để tham gia vào quá trình tổng hợp protein, đặc biệt là mARN, tARN và rARN.

Có bao nhiêu loại ARN và chức năng của chúng là gì?

Có ba loại ARN chính: mARN (mang thông tin di truyền từ ADN đến ribosome), tARN (vận chuyển axit amin), và rARN (cấu thành ribosome để tổng hợp protein).

ADN và ARN có sự khác biệt về chức năng tổng hợp protein không?

Có, ADN lưu trữ và truyền đạt thông tin di truyền, trong khi ARN giúp chuyển tải thông tin này ra ngoài nhân tế bào để tổng hợp protein tại ribosome.

Điều gì làm ARN dễ bị phân hủy hơn ADN?

Do ARN chứa đường ribose và cấu trúc chuỗi đơn, nó dễ bị các enzym tấn công hơn và không bền trong điều kiện kiềm, làm cho ARN dễ bị phân hủy hơn ADN.