Buzz
Tổng hợp kiến thức về 'Ai đã đặt tên cho dòng sông' bao gồm tóm tắt nội dung, phân tích, bố cục, giá trị nội dung và nghệ thuật, hoàn cảnh sáng tác, tiểu sử, quan điểm và sự nghiệp của tác giả. Hỗ trợ học tốt Văn lớp 11.
Thông tin về tác giả
Tác giả là Hoàng Phủ Ngọc Tường
1. Sơ lược về tiểu sử
- Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh ngày 9 tháng 9 năm 1937 tại Huế, quê gốc ở làng Bích Khê, xã Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị.
- Sau khi hoàn thành bậc trung học ở Huế, ông có các trải nghiệm sau:
+ Năm 1960, ông tốt nghiệp khóa I chuyên ngành Việt Hán tại Đại học Sư phạm Sài Gòn.
+ Năm 1964, ông nhận bằng Cử nhân Triết học từ Đại học Văn khoa Huế.
+ Từ năm 1960 đến 1966, ông giảng dạy tại trường Quốc Học Huế.
+ Từ năm 1966 đến 1975: ông rời gia đình lên chiến khu, tham gia kháng chiến chống Mỹ thông qua hoạt động văn nghệ.
+ Năm 1978: ông gia nhập Hội Nhà văn Việt Nam.
- Ông từng đảm nhiệm vai trò Tổng thư ký Hội Văn học Nghệ thuật Bình Trị Thiên - Huế, Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật Bình Trị Thiên và Tổng biên tập tạp chí Cửa Việt.
2. Sự nghiệp sáng tác văn học
a. Các tác phẩm chính
- Những tác phẩm tiêu biểu: 'Ngôi sao trên đỉnh Phu Văn Lâu' (1971), 'Rất nhiều ánh lửa' (1979), 'Ai đã đặt tên cho dòng sông' (1986), 'Bản di chúc của cỏ lau' (1984), 'Ngọn núi ảo ảnh' (1999),...
b. Phong cách nghệ thuật
- Ông là nhà văn nổi tiếng về bút ký.
- Phong cách sáng tác của ông kết hợp hài hòa giữa yếu tố trí tuệ và cảm xúc, nghị luận sắc bén và suy tư đa chiều. Các tác phẩm của ông thể hiện kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lý qua lối viết hướng nội, súc tích và tài hoa.
Tác phẩm
Tác phẩm 'Ai đã đặt tên cho dòng sông'
1. Tóm tắt nội dung
Bài bút ký tôn vinh vẻ đẹp của sông Hương và xứ Huế nên thơ, mang đậm truyền thống lịch sử của vùng đất này.
Ở thượng nguồn, sông Hương mang vẻ đẹp hoang dã, mạnh mẽ với nhiều ghềnh thác và đáy vực huyền bí. Nó như 'bản trường ca của rừng già'.
Khi về đồng bằng, sông Hương trở nên thơ mộng và lôi cuốn. Bờ sông phủ sắc đỏ của hoa đỗ quyên. Dòng sông mềm mại như dải lụa, trôi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách, với những điểm cao nổi bật như Vọng Cảnh, Tam Thai, Lưu Bảo. Sông Hương thay đổi sắc màu theo thời gian: sáng xanh, trưa vàng, chiều tím.
Khi chảy qua Huế, sông Hương chậm rãi như bản nhạc slow. Sông như một người tài nữ đánh đàn trong đêm khuya, mang vẻ đẹp trữ tình và trầm mặc, gắn với lịch sử bi tráng của dân tộc. Trước khi về biển, sông Hương lưu luyến thành phố Huế như nàng Kiều lưu luyến Kim Trọng.
2. Khái quát chung
a. Nguồn gốc
'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' là tác phẩm bút ký xuất sắc, viết tại Huế ngày 4/1/1981, in trong tập sách cùng tên.
- Tác phẩm bút ký gồm ba phần chính:
+ Phần một đề cập đến cảnh quan thiên nhiên của sông Hương.
+ Phần hai và ba tập trung vào khía cạnh lịch sử và văn hóa của sông Hương.
- Đoạn trích nằm trong phần một kèm với phần kết luận của tác phẩm.
b. Bố cục (2 phần chính)
- Phần một (từ đầu đến 'quê hương xứ sở'): cuộc hành trình của sông Hương.
- Phần hai (phần còn lại): sông Hương trong lịch sử và thơ ca.
3. Phân tích chi tiết
a. Nét đẹp đa chiều của sông Hương
- Vẻ đẹp từ góc nhìn địa lý:
+ Ở thượng nguồn, sông Hương mang vẻ đẹp tự do, mạnh mẽ và hoang dã như trường ca đầy năng lượng, nhưng cũng rất thơ mộng và lãng mạn khi chảy qua những cánh rừng đỗ quyên.
+ Ở ngoại vi thành phố, sông Hương mang nhiều nét đẹp khác nhau: thơ mộng và trữ tình, đầy sức sống và duyên dáng với hành trình tìm kiếm tình yêu; trầm mặc và cổ kính, hoặc bình dị và yên bình.
+ Trong thành phố Huế, sông Hương thủy chung, duyên dáng và tươi vui như cô gái gặp người yêu; dòng sông chảy nhẹ nhàng, mang tình cảm riêng dành cho Huế.
- Vẻ đẹp qua góc nhìn lịch sử: sông Hương là chứng nhân lịch sử, gắn bó với các biến cố quan trọng của Huế qua các thời kỳ khác nhau.
- Vẻ đẹp qua góc nhìn âm nhạc và thơ ca: sông Hương là cái nôi của âm nhạc cổ điển Huế, và được nhiều nghệ sĩ thể hiện đa dạng trong tác phẩm của họ.
- Nghệ thuật miêu tả sông Hương: ngôn ngữ giàu hình ảnh, văn phong tài hoa và lôi cuốn; kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ tình; am hiểu địa lý, lịch sử, âm nhạc, và thơ ca; cảm xúc mãnh liệt và đầy tình cảm; cái tôi trữ tình hấp dẫn và thu hút.
b. Giá trị nội dung
- Đoạn trích từ bài bút ký 'Ai đã đặt tên cho dòng sông?' là văn xuôi cô đọng, đậm chất thơ về sông Hương.
c. Giá trị nghệ thuật
- Ngôn ngữ phong phú, giàu hình ảnh và cảm xúc, sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như so sánh, ẩn dụ, nhân hóa.
- Sự hòa quyện giữa cảm xúc và trí tuệ, chủ quan và khách quan: cảm xúc cá nhân của tác giả kết hợp với miêu tả dòng sông Hương.
