Mời thầy cô và các bạn tham khảo các bài văn mẫu lớp 9: Phân tích tác phẩm Bắc Sơn được đội ngũ chúng tôi đăng tải ngay sau đây.
Dưới đây là bài văn Phân tích tác phẩm Bắc Sơn bao gồm dàn ý chi tiết và một số bài văn mẫu tham khảo, đây là tài liệu hữu ích giúp các bạn củng cố kiến thức Ngữ văn lớp 9 của mình.
Tổ chức dàn ý phân tích tác phẩm Bắc Sơn
I. Mở đầu:
- Giới thiệu một số đặc điểm của tác giả Nguyễn Huy Tưởng: một trong những nhà văn quan trọng của văn học Việt Nam.
- Tóm lược về đoạn trích: nằm trong lớp 2,3 hồi 4 của vở kịch 'Bắc Sơn': đoạn trích này tái hiện sự đối đầu căng thẳng giữa phe cách mạng và kẻ thù, đồng thời phản ánh tâm trạng của nhân vật Thơm.
II. Nội dung chính
1. Bối cảnh kịch
- Khi bị Ngọc truy đuổi, Thái và Cửu chạy vào nhà của Thơm (vợ Ngọc), tình huống này khiến nhân vật Thơm phải thay đổi thái độ, quyết định ủng hộ cách mạng một cách mạnh mẽ.
2. Vai trò của Thơm
- Tình hình hiện tại:
+ Cha và em trai: đã hy sinh.
+ Mẹ: đã rời bỏ.
- Chỉ còn một người thân duy nhất là Ngọc - chồng của cô.
+ Sống một cuộc sống yên bình, được chồng quan tâm và chăm sóc (mua sắm, may mặc...).
- Tâm trạng của cô luôn đầy dẫy, cảm thấy hối tiếc và ân hận về cha mẹ.
- Thái độ đối với chồng:
+ Cảm thấy băn khoăn, nghi ngờ liệu chồng có là Việt gian hay không.
+ Cố gắng tìm ra phương pháp để khám phá.
+ Giữ lại một chút hy vọng về chồng.
- Hành động của cô:
+ Che giấu Thái và Cửu - hai anh hùng cách mạng ngay trong phòng của mình.
+ Khôn ngoan, che giấu sự thật khỏi ánh mắt của Ngọc để bảo vệ hai anh hùng cách mạng.
⇒ Nghệ thuật mô tả ⇒ Hành động mạnh mẽ, bất ngờ ⇒ Với bản tính trung thực và lòng tự trọng, Ngọc nhận ra ý thức cách mạng và đã thay đổi quan điểm, ủng hộ hoàn toàn cho cách mạng.
⇒ Khẳng định sự thật: Cuộc đấu tranh cách mạng dù gặp phải sự đàn áp dữ dội cũng không thể bị khuất phục, vẫn có thể gợi mở sự tỉnh táo của đám đông, kể cả với những người như Thơm ở vị trí trung gian.
2. Vai trò của Nhân vật Ngọc
- Là một nhân vật giả tạo và mặc định.
- Khao khát quyền lực, vị thế và sự giàu có.
- Thực hiện nhiệm vụ phục vụ cho phe thù (Việt gian).
- Được gọi là kẻ bán nước đê tiện, đáng khinh, đáng ghét.
⇒ Là người chỉ hướng tới lợi ích và danh vọng.
3. Vai trò của Thái và Cửu
- Bị truy đuổi và chạy vào nhà của Thơm.
- Thái: giữ lại, mỉm cười, định rời khỏi cửa ⇒ Hành động điềm đạm, sáng suốt.
- Cửu: biểu hiện mặt thất vọng, cầm súng nhưng không bắn, đầy nghi ngờ ⇒ Nóng nảy, hăng hái nhưng thiếu quyết đoán.
⇒ Các chiến sĩ cách mạng thể hiện sự kiên cường và trung thành với Tổ quốc, cách mạng, và đất nước…
III. Tổng kết:
- Khẳng định lại các đặc điểm nổi bật về nội dung và phong cách của đoạn trích:
+ Phương pháp nghệ thuật: Cách xây dựng tình huống sử dụng ngôn ngữ trong đối thoại.
+ Nội dung: Hiển thị diễn biến tâm lý nội tâm của nhân vật Thơm – một phụ nữ đã có chồng theo phe thù địch – đứng vững về phía cách mạng.
Phân tích tác phẩm Bắc Sơn - Mẫu 1
Nguyễn Huy Tưởng là một nhà viết kịch tài năng của Việt Nam, ông đã để lại nhiều tác phẩm kịch xuất sắc, mang giá trị về nội dung và tư tưởng như vở kịch “Vĩnh biệt cửu trùng đài”… Tuy nhiên, để bắt đầu sự nghiệp sáng tác kịch về đề tài chiến tranh, không thể không nhắc đến vở kịch “Bắc Sơn”, một tác phẩm về đề tài cách mạng, qua đó cũng thể hiện được nhiều xung đột kịch được nhà văn khai mở và giải quyết một cách khéo léo. Cuối cùng, qua những xung đột đó, ông đã thành công trong việc miêu tả vẻ đẹp của nhân vật Thơm, người đã đặt lợi ích dân tộc lên trên hết, bỏ qua những tình cảm cá nhân để một lòng ủng hộ Cách mạng.
Đoạn trích từ sách giáo khoa thuộc phần bốn của vở kịch “Bắc Sơn”. Trong phần này, nhân vật chính của những xung đột và hành động kịch xoay quanh cuộc đối thoại giữa hai nhân vật Thơm và Ngọc. Cuối cùng, sau những cuộc đấu tranh nội tâm khốc liệt và cảm xúc sâu sắc, Thơm đã quyết định ủng hộ và tin tưởng vào cách mạng, bỏ qua người chồng đầu gối tay ấp của mình, người mà mặc dù yêu nhưng lại là một kẻ phản bội dân tộc. Việc quyết định của Thơm không dễ dàng chút nào, và qua những xung đột kịch này, Nguyễn Huy Tưởng đã khéo léo giải quyết để nhân vật Thơm chọn theo con đường của cách mạng, đồng thời là tâm hồn và niềm tin của ông dành cho cuộc khởi nghĩa này.
Yếu tố tạo nên sự hấp dẫn của các vở kịch không chỉ là những nhân vật, tình tiết mà còn là các mâu thuẫn được viết vào kịch, tạo ra cuộc đấu tranh của nhân vật sau đó giải quyết những mâu thuẫn ấy bằng cách thông minh, các lựa chọn khôn ngoan, từ đó làm nổi bật vẻ đẹp của nhân vật cũng như phản ánh ý kiến của nhà văn. Trong vở kịch Bắc Sơn, cụ thể là ở hồi mười bốn, đã thể hiện được các mâu thuẫn căng thẳng, đưa nhân vật Thơm vào tình cảnh đau khổ, day dứt và cuối cùng phải đưa ra các lựa chọn khó khăn, phải chọn theo ai và bỏ qua ai, theo chồng phản Cách mạng hay theo Cách mạng nhưng phản bội tình cảm vợ chồng.
Thơm là con gái của ông Phương và là chị gái của Sáng, họ là hai chiến sĩ Cách mạng kiên cường, hy sinh tất cả cho phong trào Bắc Sơn, họ là những anh hùng thực sự. Nhưng đáng tiếc khi Thơm lại là vợ của Ngọc, một kẻ Việt gian bán nước, chỉ vì tiền bạc và lợi ích cá nhân mà Ngọc đã phản bội Cách mạng, hắn ta đầu hàng giặc, làm việc cho chúng. Hắn cũng là kẻ chỉ định vị trí làng Vũ Lăng cho thực dân Pháp, nơi tập trung, là căn cứ của phong trào Bắc Sơn, cũng bởi vì phản bội này mà nhiều người yêu nước đã bị hắn gián tiếp sát hại, phong trào Cách mạng suy yếu bởi sự truy lùng dữ dội của quân Pháp.
Như vậy, ta có thể thấy rằng từ đầu, nhà văn Nguyễn Huy Tưởng đã đặt Thơm vào các tình huống mâu thuẫn, nhưng điều đáng lưu ý là Thơm không biết về thực chất của Ngọc, không biết chồng mình là một kẻ bán nước mà vẫn yêu và tin tưởng chồng. Vì vậy, trước hành động và lời nói đáng nghi của Ngọc cùng với những dự cảm bất an về con người thật của chồng, Thơm đã trải qua cuộc đấu tranh nội tâm khốc liệt, đó là lúc mâu thuẫn bắt đầu. Thơm nhận ra sự thật đáng sợ về Ngọc khi hắn dẫn dắt người truy bắt hai chiến sĩ Cách mạng là Thái và Cửu.
Nhưng điều ngẫu nhiên là Thái và Cửu đã trốn chạy và lén vào nhà của Thơm và Ngọc. Trong cuộc truy bắt, Ngọc có cuộc trò chuyện với Thơm, lúc đó mâu thuẫn chính thức bắt đầu. Mặc dù nghe rất nhiều lời xấu về Ngọc nhưng với tấm lòng của một người vợ trung thành, luôn yêu và tin tưởng chồng, Thơm không tin rằng chồng mình là kẻ bán nước. Trong cuộc trò chuyện với chồng, Thơm bắt đầu có những nghi ngờ, giấu giếm cho Thái và Cửu. Nhưng những hoài nghi của Thơm đã bị những lời nói ngọt ngào của Ngọc làm cho lung lay, Ngọc nói với Thơm rằng Thái và Cửu là những kẻ mật thám, và mình cũng không phải là kẻ phản bội. Lúc đó Thơm rơi vào tình trạng hoang mang, cô không biết phải suy nghĩ như thế nào, mặc dù không muốn tin rằng chồng là kẻ bán nước nhưng linh tính lại bảo ngược lại. Đây là mâu thuẫn đầu tiên trong vở kịch.
Mâu thuẫn thứ hai trong vở kịch xảy ra khi Thơm quyết định ủng hộ và đi theo Cách mạng, mâu thuẫn này xảy ra giữa ba nhân vật, đó là Thơm, Cửu và Thái. Trước sự do dự của Thơm, Cửu đã rút súng sẵn sàng bắn Thơm vì cho rằng cô cũng giống như chồng là kẻ bán nước, nhưng lúc đó Thái đã kịp thời can ngăn, hành động của Thái đã ảnh hưởng đến Thơm, cô quyết tâm ủng hộ cách mạng, dùng lời của mình để đánh lạc hướng chú ý của Ngọc đến Cửu và Thái, bảo vệ những người anh hùng Cách mạng đó.
Phân tích về tác phẩm Bắc Sơn - Mẫu 2
Nguyễn Huy Tưởng (1912 – 1960) quê ở xã Dục Tú, huyện Đông Anh, Hà Nội, là một nhà văn và nhà báo từ thời trước năm 1945. Sau Cách mạng tháng Tám, ông đã có nhiều đóng góp quan trọng cho cách mạng và cuộc kháng chiến. Các tác phẩm của ông thường phản ánh thực tế, nổi bật với tinh thần anh hùng và không khí lịch sử. Năm 1996, ông được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
Vở kịch Bắc Sơn do ông sáng tác và trình diễn lần đầu vào đầu năm 1946, trong bối cảnh của cuộc kháng chiến bùng nổ. Cốt truyện của vở kịch xoay quanh cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn (1940 - 1941) và tập trung vào những biến cố xảy ra trong gia đình của cụ Phương, một người dân Tày. Trong gia đình này, cụ Phương và con trai là Sáng tích cực tham gia vào cuộc chiến. Trong khi đó, bà cụ và cô con gái Thơm lại lựa chọn lánh xa.
Cuộc kháng chiến đạt được một số chiến thắng ban đầu. Tổ chức của ông giáo Thái, một cán bộ Đảng, đã đến hỗ trợ nhân dân củng cố phong trào. Quân Pháp do Ngọc (chồng của Thơm) dẫn đường đã tái chiếm Vũ Lăng, thực hiện sự đàn áp tàn bạo và truy lùng những lãnh đạo cách mạng. Quân kháng chiến phải rút vào rừng. Trong một lần dẫn đường, cụ Phương đã hy sinh khi bị quân Pháp bắn. Việc cha và em trai của Thơm hy sinh đã làm lộ ra bản chất đích thực của Ngọc - một kẻ phản bội. Thơm cảm thấy rất đau lòng và hối hận.
Trong hồi 4 của vở kịch Bắc Sơn, Nguyễn Huy Tưởng đã tạo ra một tình huống đặc biệt để thể hiện sự đối đầu gay gắt giữa phe cách mạng và phe thù; đồng thời phản ánh sâu sắc tâm trạng phức tạp của nhân vật Thơm - một người phụ nữ đã có chồng theo phe địch, từ sự thờ ơ ban đầu đến sự ủng hộ mạnh mẽ về phía cách mạng. Từ đó, tác giả đã thể hiện sức mạnh thuyết phục của chính nghĩa.
Sự kiện chính của hồi 4 như sau:
Trong hồi 4, Thái và Cửu, hai người du kích, bị quân địch truy lùng nên tình cờ chạy vào nhà Thơm, nơi Ngọc - chồng của Thơm đang cùng lính đi săn họ. Thơm thông minh che chắn và giúp họ thoát khỏi nguy cơ. Hành động này đã khiến Thơm quyết định chấm dứt cuộc sống trước và tham gia vào hàng ngũ của cách mạng. Sau đó, khi biết Ngọc đang dẫn dắt quân Pháp tấn công bất ngờ, Thơm đã liều mình vượt rừng trong đêm để cảnh báo cho du kích. Trên đường trở về, Thơm đã bị Ngọc bắn, nhưng lại chính Ngọc chết vì đạn của quân Pháp.
Nội dung của hồi 4 thể hiện sự thành công về nghệ thuật viết kịch của Nguyễn Huy Tưởng. Ông đã tạo ra những tình huống bất ngờ, gây căng thẳng để đẩy mâu thuẫn lên đỉnh, từ đó phản ánh sâu sắc tâm trạng và tính cách của nhân vật.
Thơm, là vợ của Ngọc - một tay sai cho thực dân Pháp. Dù không tham gia vào cuộc kháng chiến do đã quen với cuộc sống yên bình và sợ khó khăn, nhưng Thơm vẫn giữ được bản tính trung thực, lòng tự trọng và lòng yêu thương đồng bào. Thơm trân trọng giáo sư Thái, một cán bộ được cử đến để giúp mạnh mẽ cho cuộc kháng chiến. Khi phong trào bị đàn áp và cha, em trai Thơm hi sinh, Thơm cảm thấy hối tiếc và đau lòng khi biết chồng mình đã bán dân làng cho lợi ích cá nhân.
Tâm trạng và hành động của Thơm được miêu tả trong bối cảnh bi thảm: cuộc kháng chiến bị quân địch tàn bạo, gia đình Thơm tan rã vì hy sinh của cha và em trai, mẹ Thơm điên cuồng và rời nhà. Thơm chỉ còn có Ngọc, nhưng y lại lộ rõ bản tính đê tiện làm tay sai cho thực dân.
Bằng tiền thưởng từ bọn Pháp, Ngọc đủ mãn những nhu cầu vật chất của họ như mua nhà mới, đồ trang sức, quần áo... Tuy nhiên, Thơm vẫn sống trong cảm giác day dứt và ân hận. Hình ảnh của người cha hi sinh, những lời cuối cùng của ông, khẩu súng trao lại cho Thơm, sự hy sinh của đứa em trai, đặc biệt là tình hình khó khăn của người mẹ, tất cả đều luôn ám ảnh và làm Thơm đau khổ trong tâm trí.
Sự nghi ngờ của Thơm về Ngọc ngày càng gia tăng. Trong những cuộc trò chuyện với chồng, Thơm luôn cố gắng phát hiện ý định và hành vi của chồng để tìm ra sự thật, nhưng Ngọc luôn tránh né. Mặc dù vậy, Thơm vẫn cố giữ một ít hy vọng: Liệu chắc chắn là những lời đồn đại đó?... Nhưng tiền thì Ngọc lấy ở đâu mà nhiều như thế?...
Thơm đối mặt với một tình huống hoàn toàn bất ngờ, buộc phải quyết định một cách dứt khoát: Thái và Cửu, hai cán bộ cách mạng bị truy đuổi, vô tình chạy vào nhà Thơm, cũng là nhà của Ngọc. Ban đầu, Thơm hoảng sợ khi nghe tiếng súng và thấy Thái và Cửu xuất hiện đột ngột. Nhưng với tính trung thực và lòng tốt, cùng với tình yêu thương dành cho Thái và sự hối tiếc, tất cả đã thúc đẩy Thơm hành động nhanh chóng và thông minh, không sợ nguy hiểm để che giấu Thái và Cửu trong buồng ngủ của mình. Thơm nói với họ với sự tự tin và quyết đoán: “Hai ông đừng nói nữa. Ngọc về đây. Hai ông đừng đi đâu, hãy ở đây, có lẽ…” Khi Ngọc về nhà, Thơm đã đóng giả ngủ để dẫn sự chú ý của Ngọc sang việc khác.
Sau đó, Thơm kể về cuộc sống ở nhà và mời Ngọc mời những kẻ đang truy lùng cán bộ lên nhà chơi. Thơm khéo léo nói những lời tình cảm để Ngọc ra lệnh cho những kẻ truy lùng rời đi. Đồng thời, Thơm cũng nhận ra bản chất của Ngọc và sự xấu xa của chồng mình. Điều này sẽ dẫn đến hành động cuối cùng của cô: khi biết Ngọc sẽ dẫn dắt quân Pháp đến rừng để truy lùng những người cách mạng, cô đã liều mình rời rừng suốt đêm để cảnh báo cho du kích.
Bằng cách đặt nhân vật vào tình huống căng thẳng và gay cấn, tác giả đã thể hiện sâu sắc những cảm xúc, nỗi day dứt, đau khổ và ân hận của Thơm, từ đó cô đã quyết định đứng về phía cách mạng. Qua nhân vật Thơm, Nguyễn Huy Tưởng khẳng định rằng, dù gặp khó khăn và bị đàn áp, phong trào cách mạng vẫn không thể bị tiêu diệt và vẫn có khả năng thức tỉnh quần chúng, thậm chí với những người ở vị trí trung gian.
Trong phần thứ tư, tác giả đã mô tả đầy đủ bản tính tàn bạo của nhân vật Ngọc. Ban đầu chỉ là một thư ký nhỏ bé, với vị trí thấp kém trong hệ thống thống trị của thực dân, Ngọc nuôi dưỡng ham muốn vươn lên để thỏa mãn khao khát quyền lực, tiền bạc. Khi cuộc khởi nghĩa bùng nổ, hệ thống thống trị của thực dân tại Bắc Sơn bị lật đổ, Ngọc nuôi căm hận với cách mạng. Y trở thành tay sai cho kẻ thù, trực tiếp dẫn dắt quân Pháp đến tấn công Vũ Lăng – căn cứ của lực lượng kháng chiến.
Ngày càng, Ngọc tiết lộ bản chất tàn ác của mình. Y cố gắng truy lùng các cán bộ cách mạng, đặc biệt là Thái và Cửu. Để che đậy những hành động xấu xa của mình, Ngọc tạo ra bề ngoài ân cần với vợ. Tuy nhiên, lòng ganh tỵ và tham vọng tăm tối của Ngọc vẫn lộ ra trước mắt Thơm, đặc biệt là khi Ngọc không giấu diếm sự ghen tức và ý định trừng phạt ai đó trong làng. Xây dựng một nhân vật phản diện như Ngọc, tác giả không chỉ tập trung vào những hành động xấu xa, ác ôn mà còn chú ý tới việc mô tả đặc điểm cá nhân của họ.
Phân tích về tác phẩm Bắc Sơn - Mẫu 3
Kịch Bắc Sơn là một trong những tác phẩm nổi tiếng của Nguyễn Huy Tưởng. Mang đề tài cách mạng, vở kịch tôn vinh tinh thần chiến đấu và vai trò của các cán bộ cách mạng trong việc hướng dẫn tư tưởng đấu tranh của nhân dân. Qua đó, tác giả ca ngợi tinh thần yêu nước và sự quyết tâm dũng cảm của quần chúng. Phần thứ tư của vở kịch là một trong những đoạn nổi bật nhất, với tình huống căng thẳng, thể hiện bước ngoặt quyết định về cả tâm lý nhân vật và diễn biến sự kiện. Tính bi tráng là nét đặc trưng của hồi kịch này, được thể hiện qua hình ảnh một người phụ nữ dân tộc Tày đại diện cho hàng ngàn người dân đang và đã đi trên con đường cách mạng.
Tính bi tráng, bi là bi ai, buồn bã, cồn trắng là hùng tráng, thể hiện vẻ đẹp lý tưởng. Bi tráng là đau thương, mất mát về một thời quá khứ oai hùng, vừa có tính bi thương, lại không hề kém phần gan dạ, hùng dũng. Trong vở kịch Bắc Sơn, tính bi tráng được thể hiện qua tinh thần cách mạng, bộc lộ qua những nút thắt tâm lí nhân vật và hình ảnh nhân vật người phụ nữ đang trên con đường cách mạng - cô Thơm. Chất anh hùng không được mô tả trực tiếp, nhưng qua các cử chỉ, hành động, lời nói của nhân vật, cái bi tráng được thể hiện một cách rõ ràng và ngày càng phát triển.
Trong hồi năm của vở kịch, diễn ra cảnh Ngọc dẫn lực lượng Pháp truy đuổi hai cán bộ cách mạng là anh Cửu và Thái. Khi đối mặt với nguy hiểm, họ tìm nơi trú ẩn trong nhà anh Đốc, người thân của họ, không ngờ rằng đó lại là nhà vừa mới mua của Ngọc. Trong tình cảnh căng thẳng, Cửu sẵn sàng nắm súng để bắn Thơm, vợ của Ngọc, vì cho rằng cô cũng là một người Việt gian, nhưng Thái kịp thời can ngăn vì tin rằng Thơm mang trong mình dòng máu yêu nước của cha cô. Khi Ngọc ghé thăm nhà sau khi đã kiểm tra nhà bà Lục và bác Chui, Thơm nhanh nhẹn đưa hai cán bộ vào buồng và chỉ dẫn họ cách trốn, đồng thời giả vờ bình thản trước mặt Ngọc để không gây nghi ngờ và khiến hắn nhanh chóng rời đi.
Tính bi tráng của vở kịch được thể hiện rõ qua các tình huống căng thẳng. Thơm bị đánh đồng với vợ của kẻ thù, nhưng thực tế lại là người che chở, bảo vệ cán bộ cách mạng. Trái với quan điểm 'Vợ của kẻ thù cũng là kẻ thù' của Cửu, khi đối mặt với nguy cơ Ngọc sắp đến nhà, âm thanh của chó săn và tiếng bước chân ồn ào, Thơm lo lắng: 'Hai ông bị chúng nó truy đuổi à? Phải làm gì đây?'. Mặc dù cô thực sự lo lắng, nhưng cố gắng tìm cách giúp đỡ hai cán bộ cách mạng. Đứng trước tình huống nguy cấp, Thơm thể hiện tính cách mạnh mẽ, khéo léo và có sự thay đổi rõ ràng trên con đường cách mạng. Câu nói như lời thề: 'Tôi sẽ không tiết lộ hai ông. Nếu tôi phải chết, tôi sẽ chết, nhưng tôi sẽ không tiết lộ hai ông' là điểm cao nhất của tính bi tráng trong tình huống của vở kịch. Tính bi tráng ở đây là sự anh hùng trong sự cùng khổ, trong tình huống khó khăn, những con người dũng cảm này đã thể hiện tinh thần quả cảm, không khuất phục trước những thách thức.
Tính bi tráng cũng được thể hiện qua xung đột giữa Thơm và Ngọc. Từ mỗi hành động và từng lời nói, Ngọc dần bộc lộ bản tính phản quốc, là một tay sai đắc lực cho bọn Tây. Mỗi đêm, hắn đi săn bắt cán bộ cách mạng. Hắn nhận được nhiều tiền từ việc phản bội đồng bào, hắn mơ ước có danh phận, luôn nghĩ về việc trở thành 'người quan trọng'. Hơn nữa, hắn còn bôi nhọ hình tượng của Thái, phá vỡ hình ảnh tốt đẹp về anh trong lòng Thơm. Đối với Thơm, Thái là người 'rời bỏ cả gia đình để tham gia cách mạng', 'trong cả vùng này, có ai không kính trọng anh ấy!' nhưng Ngọc lại nói dối: 'hắn là mật thám cho Tây ', sau đó lại gọi Thái và Cửu là 'hai tên trộm cắp. Bắt được hai thằng ấy là cũng được vài ngàn đồng'. Mâu thuẫn tư tưởng giữa Thơm và Ngọc đã gây ra xung đột tâm lý từ phía Thơm. Khi Thái và Cửu ẩn nấp trong buồng nhà Thơm, dưới đất là những người lãnh đạo, những kẻ phản bội, lính Pháp đang tìm kiếm và Ngọc, chồng của Thơm, tình huống này thể hiện rõ tính bi tráng điển hình. Ngọc lần lữa trong nhà, ở lại để trò chuyện với Thơm, đếm tiền, cười nhạo, nhìn vợ, rồi thốt lên: 'Chắc chắn chúng nó ở đây, chắc chắn!...'. Đứng trước tình huống như vậy, Thơm không bộc lộ sự hoảng sợ dù trong lòng như đang cháy nhưng vẫn thể hiện ra một cách nhẹ nhàng, ân cần, và thông minh để thúc đẩy Ngọc đi: 'Sao không ra đi?' khi nghe tiếng gọi từ phía ngoài. Thơm diễn xuất giỏi hay vì quá lo lắng cho hai cán bộ mà cô dập tắt nỗi lo sợ của mình. Bằng cách nhìn xuyên thấu kẻ phản quốc tài ba, người đó còn là chồng của mình, tác giả đã thể hiện tâm trạng của nhân vật đầy tính bi tráng, trong khó khăn, gian khổ nhưng vẫn linh hoạt, lộ rõ chất anh hùng, dũng cảm tràn ngập trong máu.
Tính bi tráng của nhân vật Thơm, một người phụ nữ vượt qua những khó khăn, mất mát, từng mất cha mẹ, được con đường cách mạng soi sáng, sẵn sàng hi sinh vì cách mạng. Tinh thần của các nhân vật trong vở kịch giống như tinh thần của những chiến binh ra trận, rạng rỡ, quyết tâm. Thơm là một thành công về việc xây dựng hình ảnh nhân vật, qua đó thể hiện tính bi tráng của tác phẩm. Trong nỗi đau khổ, khó khăn, họ vẫn thể hiện tinh thần cao cả, hùng tráng của người con dân chân chính, quả cảm.
Tính bi tráng trong hồi IV của vở kịch Bắc Sơn được thể hiện qua nhiều khía cạnh, từ nhân vật đến tình huống. Nói về tính bi tráng trong phạm vi Vũ Lăng cũng như trên toàn lãnh thổ Việt Nam, những người lính dũng cảm của nhân dân không ngần ngại hi sinh vì đất nước. Bằng cách sử dụng bút pháp sắc sảo và xây dựng tình huống truyện kịch kịch tính, Nguyễn Huy Tưởng thể hiện niềm tin vào con đường cách mạng - con đường duy nhất để đạt được độc lập dân tộc, đồng thời thể hiện lòng yêu thương và tôn trọng đối với những người chân chính, dũng cảm, và đầy sức sống, quyết tâm.
Đánh giá về tác phẩm Bắc Sơn - Mẫu 4
Nguyễn Huy Tưởng được biết đến là một trong những nhà viết kịch tài năng. Các tác phẩm của ông luôn phản ánh hiện thực một cách sâu sắc và chân thực. Bắc Sơn là một ví dụ điển hình, là tác phẩm đầu tiên của ông về đề tài cách mạng, giúp khán giả hiểu rõ hơn về sức mạnh của cách mạng đối với nhân dân trong cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn. Trong đoạn trích này, những xung đột kịch tính được tái hiện, thể hiện cuộc đời của nhân vật Thơm trong truyện.
Thơm là con gái của cụ Phương và là chị gái của Sáng, hai chiến sĩ tham gia vào cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn. Tuy nhiên, hoàn cảnh lại trở nên trái ngược khi cô lại là vợ của một tên phản quốc tên là Ngọc. Người này đã hợp tác với quân Pháp, đưa tin để chúng tấn công vào đại bản doanh của phe khởi nghĩa, gây ra tổn thất nặng nề.
Thật không may khi cha và em của Thơm đã hy sinh trong cuộc đàn áp đó. Ngọc là một người ích kỷ và tham lam, luôn tìm cách tố cáo những cán bộ để nhận tiền thưởng từ thực dân Pháp. Tình huống trở nên bất ngờ khi hai chiến sĩ mà Ngọc đang tìm kiếm, Thái và Cửu, lại ẩn nấp trong ngôi nhà của Thơm và Ngọc. Trong tình thế này, xung đột đạt đến đỉnh điểm khi Thơm dùng mưu trí để lừa Ngọc và bảo vệ cán bộ, bảo vệ lẽ phải của Đảng.
Màn kịch bắt đầu với cuộc trò chuyện của hai vợ chồng. Mặc dù Ngọc giấu giếm vai trò là tay sai chỉ điểm cho quân giặc của mình, Thơm vẫn có nghi ngờ về danh tính của hắn dựa trên những lời đồn đại. Tuy nhiên, Ngọc lại là một kẻ ranh mãnh, lừa dối người vợ ngây thơ của mình bằng những lời nịnh nọt, khiến Thơm mất đi sự đề phòng và tin tưởng vào hắn. Ngay cả khi Thơm phát hiện, hắn vẫn giả vờ sửng sốt: 'Mắt đẹp như chú ấy'.
Khi Thơm bày tỏ nghi ngờ về việc Ngọc đang tìm kiếm Thái và Cửu - hai chiến sĩ của cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn, cô đã nhận ra sự che đậy và lừa dối của Ngọc. Dù Ngọc cố gắng phủ nhận bằng những lời nói dối, nhưng Thơm có thể nhìn thấy bản chất thật sự của anh qua biểu hiện và lời nói. Dù trước đây cô là một người giản dị và nhút nhát, nhưng sau khi được cha và em trai giải thích, cô nhận ra điều đúng đắn và cảnh báo chồng về hành vi sai lầm của mình, không mang lại lợi ích gì ngoài việc làm mất lòng dân tộc.
Nhận thức được rằng không thể thay đổi suy nghĩ của Thơm, Ngọc đã lừa dối cô bằng cách gạt Thái là một mật thám, khiến cho Thơm bị hoang mang và không thể phát hiện sự thật. Điều này gây ra những xung đột và bi kịch trong tâm trí của cô, vì cô không muốn tin vào việc chồng mình là kẻ phản quốc, nhưng trực giác lại mách bảo cô điều đó. Cô không biết phải làm gì khi sự nghi ngờ của mình được làm sáng tỏ.
Tình huống thứ hai xảy ra khi Thơm tin vào đội quân Bắc Sơn. Cũng vào thời điểm này, một xung đột mới nảy sinh giữa ba nhân vật: Cửu, Thơm và Thái. Cửu định bắn Thơm vì nghĩ rằng cô không đáng tin như người anh trai của mình. Tuy nhiên, Thái can thiệp và điều đó đã làm cho Thơm đổi ý hoàn toàn, ủng hộ hoàn toàn phe cách mạng. Nhờ điều đó, Thơm đã giúp hai chiến sĩ trốn khỏi sự truy sát của kẻ địch, lừa Ngọc và đồng bọn để cứu họ.
.................
Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết trong tệp dưới đây!