Buzz
I. Dàn ý phân tích truyện 'Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ'
1. Mở bài
- Trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp, Sơn Nam hoạt động văn nghệ tại khu IX Nam Bộ, có điều kiện hiểu biết sâu rộng về thiên nhiên, lịch sử và con người vùng đất cực nam của tổ quốc - mảnh đất mũi Cà Mau. Hướng về vùng đất này, Sơn Nam đã sáng tác và nghiên cứu nhiều tác phẩm đầy tâm huyết. 'Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ' là một truyện ngắn được đăng trên tuần báo Nhân loại (1957) và sau đó in trong tập truyện 'Hương rừng Cà Mau' (1962).
- Đã quen thuộc với mảnh đất rừng phương Nam, tác giả qua truyện ngắn 'Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ' mang đến cho người đọc một bức tranh sống động về thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ.
2. Thân bài
*Khám phá vẻ đẹp thiên nhiên và con người ở U Minh Hạ
Trong truyện ngắn 'Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ', vùng đất U Minh Hạ hiện lên với những cánh rừng tràm xanh mướt và các loài cây cỏ hoang dại như mốp, cóc kèn, và lau sậy. Đặc biệt, ngọn rạch Cái Tàu có những ao sấu đông đúc như trái mù u chín rụng. Con người nơi đây, mặc dù sống trong điều kiện khắc nghiệt và hoang vu, lại rất thông minh, can đảm, cần cù và tràn đầy sức sống. Họ không chỉ đau xót về sự mất mát của bà con mà còn dũng cảm vượt qua mọi hiểm nguy bằng trí tuệ và sức mạnh của mình. Người dùng lưỡi sắt để câu sấu, người dùng con vịt sống làm mồi, trong khi ông Năm Hên trực tiếp bắt sấu bằng tay không. Có những người như Tư Hoạch với kinh nghiệm ăn ong và hiểu biết về địa phương, và những người trai lực lưỡng từng bẫy heo rừng và cọp. Chính những con người này đã thổi hồn vào vùng đất hoang sơ ở đất mũi Cà Mau.
*Nhân vật chính của truyện: Ông Năm Hên
Sơn Nam, với góc nhìn của người kể chuyện, mang đến một phong cách miêu tả thô mộc, tự nhiên, rõ ràng và súc tích. Nhân vật chính, ông Năm Hên, được khắc họa qua những nét đặc trưng giản dị nhưng sâu sắc, phản ánh rõ nét tính cách và hình ảnh của ông.
- Khiêm tốn, giản dị, coi trọng nghĩa tình hơn tài sản
Ở Kiên Giang, ông Năm Hên nổi tiếng là thợ săn sấu dạn dày kinh nghiệm. Người ta đồn rằng ông đến ao sấu ở ngọn rạch Cái Tàu chỉ với một lọn nhang trầm và một hũ rượu. Lọn nhang là để tưởng niệm những nạn nhân của cá sấu, còn hũ rượu giúp ông thêm dũng cảm trong công việc nguy hiểm này, nhằm bảo vệ dân lành. Ông còn nổi bật với đức tính trọng nghĩa, coi thường tài sản: 'Nghề bắt sấu có thể mang lại của cải, nhưng tôi không màng đến sự giàu có đó.'
- Ông mưu trí, dũng cảm và kiên cường
Ông Năm Hên săn sấu không cần lưỡi câu, mà bằng trí tuệ và sự dũng cảm. Ông chuẩn bị đường thoát cho sấu, đốt cháy các loài cây cỏ như sậy đế và cóc kèn, khiến sấu bị nung nóng và ngạt thở. Khi sấu bò lên vì đau đớn, ông nhanh chóng đưa khúc mốp vào miệng nó để giữ chặt hai hàm răng. Cuối cùng, ông dùng mắc xắn lưng sấu, cắt gần đuôi, trói chân sau, và đưa sấu về.
*Tấm lòng đối với người xưa và lòng ân nghĩa với đời sau
- Mục tiêu cao quý của ông Năm Hên là bắt sấu để bảo vệ và giúp dân làng Khánh Lâm yên tâm làm việc, sản xuất.
- Ông Năm Hên cũng thể hiện lòng tri ân đối với những người đã khuất. Ông hát những bài ca tưởng niệm linh hồn những nạn nhân xấu số bị cá sấu bắt, trong đó có người anh trai của ông. Những lời ca này không chỉ phản ánh cuộc sống khắc nghiệt ở vùng U Minh, nơi nhiều người đã bỏ mạng vì sinh kế, mà còn thể hiện tình cảm sâu nặng đối với đồng bào của ông. Ông hát để bày tỏ nỗi đau xót và lòng thương tiếc, đồng thời thông qua việc bắt sấu để 'giải oan' cho những người đã khuất.
Hồn ở đâu bây giờ?
Hồn ơi! Hồn ơi!
Rời xa cây cối,
Rời xa gốc rễ, nhánh lá,
Cuối bãi, đầu gành
Hùm vồ, sấu cắn,
Bởi vì cuộc sống khó khăn,
Một bát cơm và manh áo,
U Minh tối tăm,
Rừng tràm xanh mướt!
Ta đau xót, tiếc thương,
Tổ chức lễ cúng giải oan....
Bài hát tạo ra không khí bí ẩn và có phần ghê rợn, đầy cảm xúc, giống như một lời gọi hồn hay bài kinh cầu siêu, để giải oan cho những linh hồn bị hùm tha, sấu bắt.
*Đánh giá về mặt nghệ thuật:
- Truyện ngắn 'Bắt sấu rừng U Minh Hạ' cuốn hút người đọc bằng những tình tiết ly kỳ, các chi tiết gợi cảm, nhân vật sống động và ngôn ngữ đậm đà sắc thái Nam Bộ.
- Tác giả liên tục tạo bất ngờ cho người đọc, khiến họ luôn trong trạng thái hồi hộp chờ đợi:
+Bất ngờ đầu tiên là việc sấu xuất hiện ở trên rừng thay vì dưới sông như thường thấy.
+ Bất ngờ thứ hai là sự xuất hiện của ông Năm Hên, người tuyên bố sẽ bắt sấu chỉ bằng hai bàn tay không, một kỳ tích không thể tin nổi.
+ Bất ngờ thứ ba là hình ảnh ông Tư Hoạch điều khiển xuồng chở một đàn sấu bơi theo xuồng như một bè quái dị, khiến dân làng phải tròn mắt ngạc nhiên.
+ Bất ngờ thứ tư là việc ông Tư Hoạch giải thích cho dân làng về phương pháp bắt sấu đơn giản nhưng rất hiệu quả của ông Năm Hên.
3. Kết luận
Sau khi đọc xong truyện ngắn 'Bắt sấu rừng U Minh', người đọc như được khám phá những vùng đất bí ẩn với sự hòa quyện của thiên nhiên và con người. Dù có phần kỳ lạ nhưng vẫn vô cùng quen thuộc, đó là quê hương chúng ta, giàu có và khắc nghiệt, nơi mà người Việt Nam cần cù, dũng cảm, lạc quan và thông minh luôn nỗ lực sinh tồn và xây dựng đất nước. Độc giả sẽ thêm phần yêu mến vùng đất và con người miền cực nam Tổ quốc, yêu quý quê hương và dân tộc mình.
II. Phân tích sâu sắc về truyện ngắn 'Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ' chọn lọc
Nhờ thời gian gắn bó với miền Nam trong những năm kháng chiến chống Pháp, nhà văn Sơn Nam đã thấu hiểu sâu sắc về thiên nhiên, lịch sử và con người vùng đất Cà Mau. Ông đã viết nên truyện ngắn 'Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ', in trong tập 'Hương rừng Cà Mau', để ca ngợi những con người chăm chỉ, đầy tình nghĩa và vẻ đẹp của thiên nhiên nơi vùng cực Nam Tổ quốc.
Trên mảnh đất hình chữ S của Việt Nam, với biết bao phong cảnh và thiên nhiên hùng vĩ, mỗi vùng đất đều có nét đẹp riêng. Nhà văn Sơn Nam đã khắc họa một bức tranh thiên nhiên kỳ thú của U Minh Hạ cho những người chưa đặt chân đến Cà Mau. Vùng đất này không chỉ đẹp với rừng tràm xanh biếc mà còn đầy nguy hiểm với các ao cá sấu. Những con người nơi đây đã vượt qua gian khổ, cải tạo thiên nhiên và sống với tình nghĩa, bền bỉ, như những cây tràm vững chãi.
Nhà văn đã khắc họa sâu sắc nhân vật ông Năm Hên qua những miêu tả ngắn gọn nhưng đầy ấn tượng. Ông Năm Hên, một tay bắt sấu nổi tiếng, đã xuất hiện với phương pháp độc đáo, chỉ với một lọ nhang trần và một hũ rượu. Ông không dùng lưỡi câu mà áp dụng các chiến thuật thông minh để bắt sấu, thể hiện sự mưu trí và lòng dũng cảm. Ông còn sáng tác bài hát để tưởng niệm những nạn nhân của cá sấu, phản ánh cuộc sống khắc nghiệt và tình nghĩa sâu nặng của ông.
Truyện ngắn 'Bắt sấu ở rừng U Minh Hạ' của Sơn Nam đã mang đến cho người đọc cái nhìn sâu sắc về cuộc sống của người dân nơi đây. Với cốt truyện ly kỳ, tình tiết hấp dẫn và nhân vật ông Năm Hên, tác phẩm đã để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng độc giả về cuộc chiến chống lại cá sấu và đời sống gian khổ nhưng đầy tình nghĩa của người dân.
