Buzz
1. Phân tích tác phẩm 'Mẹ Tơm' của Tố Hữu - Mẫu 1
Tố Hữu – nhà thơ vĩ đại được coi là biểu tượng của thơ ca cách mạng Việt Nam, không chỉ là một nhà thơ trữ tình chính trị mà còn luôn hướng tới giá trị cộng đồng, khát vọng và niềm vui lớn lao. Trong suốt quá trình sáng tác, ông đã gắn liền thơ ca với từng giai đoạn lịch sử của dân tộc.
Bài thơ 'Mẹ Tơm' được Tố Hữu sáng tác khi ông trở về thăm lại người mẹ anh hùng sau chín năm xa cách. Qua những câu thơ, hình ảnh mẹ Tơm hiện lên với những phẩm chất cao đẹp. Dù giống như bao người phụ nữ Việt Nam khác với dáng vẻ yếu đuối, nhưng mẹ Tơm lại sở hữu lòng dũng cảm phi thường. Bà là biểu tượng cho những người mẹ anh hùng của Việt Nam. Khi nhà thơ trở về quê thăm mẹ, lòng ông tràn ngập niềm vui nhưng lại đau đớn khi nhận ra mẹ Tơm không còn sống. Sự trôi nhanh của thời gian khiến ông cảm thấy như mình trở thành người lạ trong chính ngôi nhà của mình. Qua những kỷ niệm, hình ảnh mẹ Tơm hiện lên với vẻ đẹp anh hùng, bà là người đã nuôi nấng, giúp đỡ những cán bộ cách mạng và cả nhà thơ. Mẹ đã nấu cơm cho các cán bộ Đảng mặc dù biết rằng điều đó có thể mang lại hiểm nguy cho bà:
“Con đã trở về đây, mẹ Tơm ơi
Hỡi người mẹ đã chịu bao khổ cực,
Cống hiến cho con và Đảng ngày xưa
Không hề sợ tù đày, chấp nhận cả súng gươm.”
Niềm hạnh phúc của tác giả khi nhớ về người mẹ anh hùng, người đã không màng đến những đe dọa và sự tàn độc của kẻ thù. Mẹ Tơm, một người phụ nữ giản dị nhưng có một trái tim thép, khiến cho mọi sự tàn bạo chỉ như cơn gió thoảng. Mẹ vẫn tiếp tục dành cơm cho các cán bộ Đảng mà không sợ hãi trước súng đạn của quân thù.
Không chỉ là một người mẹ anh hùng, mẹ Tơm còn dành tình yêu thương cho các cán bộ Đảng như con đẻ của mình, đồng thời căm ghét kẻ thù Tây Nhật:
“Yêu thương người cộng sản, ghét Tây – Nhật
Buồng Mẹ – trái tim – che giấu chúng con
Đêm đêm chó sủa… Làng bên có động?
Bóng dáng Mẹ ngồi canh kẻ thù cùng bóng cồn…”
Vì lòng yêu thương đối với những người cộng sản và sự căm phẫn trước kẻ thù xâm lược, mẹ Tơm đã âm thầm hỗ trợ các chiến sĩ. Bà đã dùng chính căn buồng của mình để che giấu các bộ đội, và lấy trái tim mình để bảo vệ họ. Trái tim của mẹ chứa đựng tình yêu bao la, vượt lên trên mọi nỗi sợ hãi. Trong trái tim ấy, sự căm ghét đối với quân giặc làm cho nỗi sợ hãi trước súng đạn không còn chỗ đứng. Dù đã lớn tuổi, mẹ Tơm vẫn không ngần ngại ngồi canh chừng để các con yên tâm chiến đấu.
Khi chứng kiến cảnh những người con chiến sĩ của mình bị bắt, lòng mẹ đau xót không nguôi. Hình ảnh máu đỏ hòa quyện với cát lạnh khiến mẹ cảm nhận nỗi đau như vọng lên tận trời cao:
“Nhưng một đêm mưa, ướt bãi cồn
Lính về, lính trói cả hai con
Máu con đỏ cát đường thôn lạnh”
Bóng mẹ ngồi chờ, vọng nước non!”
Quay về với hiện tại, người mẹ ấy đã ra đi. Chỉ còn lại nắm cỏ và mảnh đất. Nhà thơ thuật lại câu chuyện về người mẹ anh hùng tràn đầy tình yêu và che chở. Thời gian đã đưa mẹ rời xa, nhưng tình cảm và lòng biết ơn của tác giả dành cho người mẹ anh hùng, người đã hy sinh cho cách mạng và kháng chiến của dân tộc, vẫn mãi tồn tại.
2. Phân tích tác phẩm 'Mẹ Tơm' của Tố Hữu - Mẫu số 2
Đoạn trích 'Mẹ Tơm' của Tố Hữu nằm trong tác phẩm 'Chiếc lá cuối cùng'. Trong đoạn này, nhà thơ khắc họa hình ảnh người mẹ của mình - một người phụ nữ dũng cảm, kiên cường, hy sinh nhưng cũng mang trong mình nhiều nỗi buồn và lo âu.
“Con đã trở về đây, ôi mẹ Tơm
Hỡi người mẹ chịu thương chịu khó đã dành cơm
Cho con, cho Đảng thời kỳ xưa đó
Không sợ ngục tù, đối diện với súng gươm”
Mẹ Tơm hiện lên như một người phụ nữ nông dân chân chất, giản dị. Bà chăm chỉ làm việc trên cánh đồng, đôi tay chai sạn nhưng lại tràn đầy tình yêu và sự hy sinh. Dù cuộc sống không dễ dàng, thiếu thốn nhiều điều kiện tốt đẹp, mẹ vẫn kiên trì và dịu dàng, luôn chăm sóc gia đình và con cái bằng tất cả tình yêu của mình.
Điều đặc biệt ấn tượng trong đoạn này là sự tôn vinh và tình yêu thương mẹ của nhà thơ. Từ những hình ảnh giản dị nhưng sâu sắc, Tố Hữu đã khéo léo lồng ghép vào tác phẩm sự kính trọng, lòng biết ơn và tình cảm sâu sắc dành cho mẹ. Đây không chỉ là sự miêu tả về hình ảnh một người phụ nữ kiên cường trong cuộc sống, mà còn gợi nhớ về tình yêu gia đình, về nguồn năng lượng và sức mạnh của tình mẫu tử.
Nhìn chung, đoạn trích 'Mẹ Tơm' của Tố Hữu mang đến cho người đọc một cái nhìn sâu sắc về tình yêu thương và sự hy sinh của người mẹ, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của gia đình trong cuộc sống mỗi con người.
“Chợ xa, Mẹ gánh mớ rau tươi
Cùng với bó truyền đơn kêu gọi đấu tranh
Bãi cát vàng phản chiếu hình bóng Mẹ
Chiều buông… Hòn Nẹ… Biển rì rào quanh…”
Hình ảnh mẹ Tơm hiện lên như một người mẹ anh hùng, một phụ nữ yêu nước, căm thù kẻ thù. Bà không ngại gian khổ và hiểm nguy để giấu kín các cán bộ chiến sĩ trong nhà. Dù đã lớn tuổi, mẹ vẫn tích cực tham gia vào các hoạt động cách mạng. Người mẹ ấy thực sự vĩ đại và đáng kính biết bao. Chính vì vậy, Tố Hữu, mặc dù đang bận rộn với cuộc chiến, vẫn không thể nào quên được tình cảm sâu nặng của người mẹ anh hùng ấy.
Những dòng thơ chứa đựng tình cảm của Tố Hữu đã làm nổi bật hình ảnh một người mẹ Việt Nam truyền thống, không chỉ lo lắng cho gia đình mà còn sẵn sàng hy sinh vì lý tưởng cao cả. Chính từ sự hy sinh và tình yêu thương vô hạn của mẹ, nhà thơ cảm nhận được sức mạnh to lớn để tiếp tục chiến đấu và cống hiến cho tổ quốc.
Qua đoạn trích này, ta thấy được tấm lòng cao quý của một người mẹ, sự hy sinh âm thầm mà vĩ đại. Mẹ Tơm không chỉ là biểu tượng cho tình mẫu tử thiêng liêng, mà còn là hình ảnh của người phụ nữ Việt Nam kiên cường, bất khuất trong cuộc đấu tranh bảo vệ Tổ quốc.
3. Phân tích tác phẩm 'Mẹ Tơm' của Tố Hữu - Mẫu số 3
Tố Hữu, tên thật là Nguyễn Kim Thành, sinh ra tại Thừa Thiên - Huế. Từ khi còn nhỏ, ông đã được cha dạy làm thơ theo truyền thống cổ điển. Năm 1938, Tố Hữu gia nhập Đảng Cộng sản Đông Dương. Vào cuối tháng 4/1939, ông bị bắt và phải trải qua nhiều nhà tù khác nhau, trong đó có nhà lao Thừa Thiên. Tháng 4/1942, ông trốn khỏi tù và tiếp tục hoạt động cách mạng. Trong Cách mạng tháng Tám năm 1945, ông đóng vai trò Chủ tịch Ủy ban Khởi nghĩa, lãnh đạo cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền ở Huế. Trong suốt hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, Tố Hữu luôn giữ các vị trí quan trọng trong bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.
Thơ của Tố Hữu là một minh chứng xuất sắc cho Thơ Cách mạng, gắn liền với vận mệnh dân tộc, phục vụ cho cuộc đấu tranh giành độc lập tự do. Tác phẩm của ông là sự phản ánh sống động cho sức cảm hoá của lý tưởng cộng sản và tư tưởng xã hội chủ nghĩa trong đời sống tinh thần của nhân dân ta. Con đường sáng tác của ông tạo ra sự hòa quyện tuyệt vời giữa yếu tố cách mạng và dân tộc, hình thành nên vẻ đẹp độc đáo của thi ca.
Bài thơ 'Mẹ Tơm' được trích từ tập thơ 'Gió lộng', được sáng tác sau chuyến thăm quê mẹ Tơm vào năm 1961 và cũng là bài thơ cuối cùng trong tập. Tác phẩm thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của nhà thơ đối với Mẹ Tơm và ca ngợi sự vĩ đại của những bà mẹ Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến. Quê hương của mẹ Tơm hiện lên trong mắt tác giả thật sống động và đầy cảm xúc:
“Tôi lại trở về quê mẹ nuôi xưa
Vào một buổi trưa dài nắng gắt trên bãi cát
Gió lồng lộng xôn xao, sóng biển đu đưa
Mát rượi lòng ta ngân nga tiếng hát…
Nhịp điệu của khổ thơ tràn đầy sức sống, vui tươi như một khúc nhạc, thể hiện tâm trạng phấn chấn của tác giả sau 19 năm trở lại nơi này. Hòn đảo với những bãi cát trải dài dưới ánh nắng, gió mát thổi từng đợt, sóng biển vỗ về bờ, tất cả khung cảnh quen thuộc gợi nhớ trong lòng tác giả những cảm xúc da diết:
“Mười chín năm rồi hôm nay lại đặt chân
Trên con đường cũ, cát bỏng lưng đồi
Ôi, có phải sóng đã bồi thêm bãi trước
Hay biển xưa đau đớn đã rút nước đi đâu?
Hòn Nẹ ơi! Mảng đã trở về chưa?
Có nhiều không con nục, con thu?
Xin chào những buồm nâu thuyền câu Diêm Phố!
Hanh Cát Hanh Cù ơi, liệu có nhớ nhau không?
Tôi lại trở về đây, thưa các anh:
Thưa rừng sa mộc, khóm dừa xanh tươi
Thưa những đồi cát trắng lung linh dưới nắng
Thưa những vườn dưa đỏ ngọt ngào này,”
Một bức tranh tuyệt mỹ với sắc xanh của cây dừa, sắc đỏ của vườn dưa, và màu trắng của những đồi cát trải dài. Tác giả đã nhân hóa cảnh vật nơi đây thành những người bạn thân thiết, thể hiện nỗi nhớ thương sâu sắc. Những thứ vô tri nay trở thành những người bạn gắn bó, cùng ông trải qua hai cuộc kháng chiến gian khổ. Sau chín năm trở lại chốn xưa của người mẹ anh hùng, nhà thơ không khỏi bồi hồi khi nhận ra mẹ đã ra đi, chỉ còn lại không gian của ngày xưa với nỗi tiếc nuối dâng trào.
Bài thơ 'Mẹ Tơm' để lại ấn tượng sâu sắc về hình ảnh một người mẹ Việt Nam anh hùng - tuy nhỏ bé nhưng kiên cường và bất khuất, xem bộ đội và chiến sĩ như con cái của mình, luôn sẵn lòng phục vụ cách mạng từ những bữa ăn cho đến việc cung cấp thông tin bí mật qua từng mớ rau. Dù bị quân thù đe dọa, người mẹ ấy vẫn giữ vững tinh thần, không chịu khuất phục. Những điều này đã khắc sâu vào tâm trí Tố Hữu cũng như những chiến sĩ cách mạng khác. Mẹ Tơm là biểu tượng cho người phụ nữ Việt Nam tài giỏi trong công việc nước và gia đình, xứng đáng với tám chữ vàng mà Bác Hồ đã dành tặng: “Anh hùng, trung hậu, bất khuất, đảm đang”.
4. Phân tích tác phẩm 'Mẹ Tơm' của Tố Hữu - Mẫu số 4
Tố Hữu là một trong những nhà thơ vĩ đại của Việt Nam, nổi tiếng với những tác phẩm viết về người mẹ với tấm lòng sâu sắc và sự kính trọng. Trong tập thơ 'Từ ấy', ông có bài thơ 'Bà má Hậu Giang'; trong 'Việt Bắc' có các bài 'Bầm ơi!', 'Bà Bủ', 'Bà mẹ Việt Bắc'; trong 'Gió lộng' có 'Quê mẹ', 'Mẹ Tơm'; và trong 'Ra trận' có 'Mẹ Suốt'. Những bài thơ này không chỉ là những dòng chữ mà còn là những lời ca ngợi chân thành và lòng biết ơn vô hạn đối với những người mẹ Việt Nam.
Bài thơ 'Mẹ Tơm' được sáng tác với cảm xúc thiêng liêng và tôn kính dành cho người mẹ đã nuôi dưỡng nhà thơ trong những ngày tháng gian khó. Từ những xúc cảm cá nhân, bài thơ đã vươn lên trở thành một tác phẩm triết lý, tôn vinh đạo lý ân nghĩa của dân tộc. Tác giả đã chọn thể thơ trữ tình kết hợp với tự sự, tạo nên giọng điệu tâm tình, làm nổi bật sự vận động nội tâm của chính mình.
Bài thơ mở đầu với cảm xúc dào dạt khi nhà thơ trở về miền biển Hậu Lộc, quê hương của mẹ Tơm, sau mười chín năm xa cách:
“Tôi trở lại quê hương xưa của mẹ
Vào một buổi trưa, nắng trải dài trên bãi cát
Gió lồng lộng, sóng biển nhẹ nhàng vỗ về
Lòng ta mát rượi, ngân nga lời hát…”
Các từ láy như “lồng lộng”, “nhẹ nhàng”, “ngân nga” tạo nên một không gian âm thanh đầy sức sống và cảm xúc, giúp người đọc cảm nhận được sự êm dịu, du dương và tình cảm sâu sắc của nhà thơ.
Tố Hữu không chỉ trở về miền đất quen thuộc mà còn trò chuyện với những cảnh vật vô tri như thể chúng là những người bạn cũ:
“Hòn Nẹ ơi, mảng đã về chưa nhỉ?
Có nhiều không, con nục và con thu?
Chào những buồm nâu trên thuyền câu Diêm Phố!
Có nhớ nhau không, hỡi Hanh Cát, Hanh Cù?”
Màu sắc thiên nhiên trong bài thơ hiện lên thật sinh động. Màu xanh của 'dừa xanh', màu trắng của 'cát trắng', và màu đỏ của 'dưa đỏ ngọt ngào' hòa quyện tạo thành một bức tranh tuyệt đẹp. Nhà thơ như đang sống lại những kỷ niệm xưa, khi ông trò chuyện với những hình ảnh quen thuộc, cảm nhận sự thay đổi của quê hương.
Trong khoảnh khắc tâm tình này, nhà thơ nhớ về mẹ Tơm với lòng biết ơn sâu sắc:
“Con đã trở về đây, mẹ Tơm ơi
Hỡi người mẹ vất vả đã dành cơm
Cho con và cho Đảng ngày xưa ấy
“Không sợ ngục tù, quyết tâm chấp nhận súng gươm”
Nhớ về mẹ Tơm là nhớ về một người mẹ đầy yêu thương, với lý tưởng cao cả. Mẹ Tơm đã nuôi nấng, che chở cho Tố Hữu trong những tháng ngày gian khổ vượt ngục, bất chấp bạo lực từ kẻ thù. Mẹ Tơm thật sự là người nghĩa tình và anh hùng!
Nhà thơ cũng ngỡ ngàng và vui sướng trước sự thay đổi của quê hương Hậu Lộc:
“Nhà ai mới nhỉ, tường vôi trắng
Thơm ngào ngạt mùi tôm nặng mấy nong
Sân phơi khoai ngập tràn ánh nắng
Giếng vườn của ai đó, nước trong vắt?”
Những hình ảnh tươi mới, hương vị đặc trưng của miền biển đã phản ánh sự đổi mới của quê hương Hậu Lộc – một vùng đất thanh bình và thịnh vượng.
Nhà thơ cũng không quên ôn lại những kỷ niệm xa xưa:
“Đầu thôn, cồn vắng, túp lều rơm:
Tổ ấm chim về, có mẹ Tơm bên cạnh
Hai đứa con trai ngày ngày đi dạo lén
Nồi khoai buổi sáng tôi dùng thay cơm”
Mẹ Tơm, dù sống trong cảnh khó khăn, vẫn luôn trung thành và gắn bó với cách mạng:
“Buồng Mẹ – trái tim – giấu kín chúng con”
Hình ảnh mẹ Tơm trong bài thơ không chỉ đơn thuần là hình ảnh một người mẹ, mà còn tượng trưng cho lòng trung thành, sức mạnh và tình nghĩa. Từ một người mẹ nuôi dưỡng, Mẹ Tơm đã trở thành biểu tượng của cuộc chiến tranh đấu, từ những hành động lặng lẽ như nuôi giấu các cán bộ, canh gác cho những chiến sĩ cách mạng, cho đến khi Mẹ tham gia trực tiếp vào cuộc kháng chiến:
“Chợ xa, Mẹ gánh mớ rau tươi
Còn thêm bó truyền đơn để kêu gọi đấu tranh
Bãi cát vàng in bóng dáng mẹ
Chiều xuống… Hòn Nẹ… biển vỗ về quanh!”
Mẹ Tơm là hình mẫu của những người mẹ Việt Nam anh hùng, kiên cường, luôn tận tâm vì cách mạng. Nhà thơ bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với mẹ Tơm và ca ngợi triết lý về hình ảnh người Mẹ vừa tình nghĩa vừa anh hùng:
“Ôi hình bóng xưa, giờ đã vắng bóng
Chân đồi, đôi nấm đất trắng hiền hòa
Sống trong cát, rồi lại vùi trong cát
Những trái tim rực rỡ như ngọc quý!”
Bài thơ 'Mẹ Tơm' đã vẽ nên hình ảnh mẹ Tơm một cách rõ nét và sâu sắc. Người mẹ nghèo khổ, sống âm thầm nhưng tràn đầy tình yêu thương và trung thành với cách mạng, từ cuộc sống thực tế đã bước vào thơ ca, trở thành một nhân vật lý tưởng. Hình tượng người Mẹ anh hùng, đầy tình nghĩa được khắc họa trong tác phẩm đã để lại ấn tượng mạnh mẽ trong lòng độc giả.
