Phân tích truyện ngắn 'Chiếc lược ngà' của tác giả Nguyễn Quang Sáng

1. Mở đầu:

-     Nguyễn Quang Sáng sinh ra tại An Giang, đã tham gia hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. Ông là một nhà văn nổi tiếng với những tác phẩm phản ánh cuộc sống gian khổ nhưng cao cả của người dân miền Nam trong thời kỳ đấu tranh lịch sử với quân xâm lược Mỹ.

-    Truyện 'Chiếc lược ngà' được viết vào năm 1966 tại miền Tây Nam Bộ, nội dung kể về mối quan hệ cha con đầy xúc động của một cán bộ cách mạng.

2. Thân bài:

*  Phân tích:                                              

+ Cuộc gặp gỡ của hai cha con sau tám năm xa cách.

-  Anh Sáu rời xa gia đình để tham gia hoạt động cách mạng khi con gái chỉ mới một tuổi. Bảy năm sau, anh mới có cơ hội trở về thăm nhà, bé Thu đã năm tuổi.

-  Anh Sáu rất vui mừng và muốn thể hiện tình cảm yêu thương, quan tâm đến con.

-  Tuy nhiên, bé Thu lại cảm thấy xa lạ và sợ hãi với anh: dù bà ngoại giải thích như thế nào, bé vẫn không chấp nhận anh là cha.

-  Trong bữa cơm sum họp, anh Sáu đưa cho bé một miếng trứng cá, nhưng bé lại vô tình làm rơi xuống đất. Anh Sáu tức giận và đánh bé một cái vào mông. Bé Thu tức giận và bỏ đi bên sông cùng bà ngoại.

+ Cảnh chia tay đầy cảm động.

-  Trong khoảnh khắc chia tay, tình cảm thương yêu và mong muốn gặp lại cha của bé Thu bùng cháy trong lòng, khiến bé hối hả chạy lại ôm lấy cổ anh không chịu buông ra, khóc nức nở và không muốn anh đi.

-   Ai cũng bị xúc động và đau lòng khi chứng kiến cảnh này. Bác Ba (bạn của anh Sáu) cảm thấy nghẹn ngào như có một bàn tay nắm chặt trái tim mình.

3. Kết thúc:

-   Trong truyện 'Chiếc lược ngà', mối quan hệ cha con được mô tả một cách chân thực và sâu sắc. Trong bối cảnh chiến tranh, tình cảm này trở nên vô cùng thiêng liêng và sáng ngời.

-   Bên dưới câu chuyện, có một thông điệp sâu sắc về sự phê phán chiến tranh xâm lược và những đau khổ mà nó mang lại cho con người.

        Cuộc kháng chiến chống Mỹ trường kì đã gây ra nhiều đau thương và mất mát cho dân tộc Việt Nam. Trong hoàn cảnh khốc liệt đó, đã xuất hiện nhiều tác phẩm văn học nhằm tôn vinh tình người trong cuộc chiến và thể hiện những giá trị thực tế. Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng cũng là một ví dụ điển hình. Nhà văn quê ở miền Tây Nam Bộ này thường viết về cuộc sống và con người trong quê hương, đặc biệt trong thời kỳ chiến tranh và sau hoà bình. Truyện ngắn này ra đời trong bối cảnh bom đạn rơi rất nhiều nhưng lại tập trung vào tình cảm con người, đặc biệt là tình cha con sâu sắc của một chiến sĩ cách mạng.

        Anh Sáu rời nhà đi chiến đấu khi con gái đầu lòng chỉ mới một tuổi. Một khi con bé đã lớn lên, anh mới có cơ hội quay lại thăm nhà. Tuy nhiên, bé lại không nhận ra anh vì vết sẹo trên khuôn mặt khiến anh khác lạ so với trong bức ảnh anh chụp cùng vợ mà bé đã được má cho xem. Khi bé nhận ra cha thì cũng là lúc anh phải tiếp tục nhiệm vụ của mình. Tình cảm cha con mãnh liệt này đã gây xúc động cho mọi người. Tại căn cứ, người cha dành hết tâm huyết để làm một chiếc lược từ ngà để tặng con gái nhỏ của mình. Tuy nhiên, trong một trận đánh, anh bị thương và không kịp trao món quà ấy cho con gái. Sự hy sinh của anh Sáu đã khiến nhiều người rơi nước mắt. Diễn biến câu chuyện được bác Ba, người bạn thân thiết của anh Sáu, kể lại một cách rất xúc động. Bác Ba đã chứng kiến cảnh tượng đau lòng của cha con anh Sáu và không kìm được nước mắt. Tất cả những tình tiết này đã làm nổi bật giá trị thiêng liêng của tình cha con và tình đồng chí của những chiến sĩ cách mạng.

        Truyện ngắn Chiếc lược ngà là một minh chứng cho phong cách nghệ thuật đặc trưng của Nguyễn Quang Sáng. Câu chuyện hấp dẫn, xoay quanh những tình huống đầy bất ngờ nhưng vẫn tự nhiên và logic. Lối kể đơn giản, gần gũi với ngôn ngữ miền Nam và sắc màu Nam Bộ rõ nét. Đặc biệt, tác giả đã mô tả tâm lý, đặc biệt là tâm lý trẻ thơ một cách tinh tế và chính xác. Điều này thể hiện sự nhạy cảm và tấm lòng yêu thương của tác giả đối với con người và cuộc sống.