Phân tích truyện ngắn Người trong bao của Sê-khốp

Đề bài: Phân tích truyện ngắn Người trong bao của Sê-khốp

Phân tích truyện ngắn Người trong bao của Sê-khốp
 

I. Phân chia cấu trúc Phân tích truyện ngắn Người trong bao của Sê-khốp

1. Khởi đầu:

- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm Người trong bao.

2. Phần chính:

a. Sự độc đáo về ngoại hình, phong cách sống:
- Bê-li-cốp tự bao bọc mọi thứ trong một lớp vỏ bọc, bao gồm cả bản thân mình:

b. Phong cách sống và tâm trạng:
- Dạy tiếng Hy-lạp cổ, coi như là đôi giày cao su, như chiếc ô, sự cổ điển, không bao giờ sai sót.
- 'Khen ngợi quá khứ, khen ngợi những điều không có thực'.
- Duy trì mối quan hệ với đồng nghiệp bằng cách thăm nhà từng giáo viên, ngồi im như tượng, quan sát xung quanh như tìm kiếm một điều gì đó đúng một lần rồi cáo từ.
- Bê-li-cốp còn có một lớp vỏ bọc khác chính là các nguyên tắc, quy định và quan niệm cứng nhắc, bảo thủ và lạc hậu mà hắn sử dụng để phê phán, chỉ trích những người cố tình hoặc không cố ý bước ra khỏi đường.
- Bất mãn khi chứng kiến chị em nhà Cô-va-len-cô đi xe đạp trên đường phố, hoặc thấy một giáo viên mặc áo thêu.
=> Bê-li-cốp không chỉ muốn bao bọc chính mình mà còn muốn bao bọc cả thành phố trong lớp vỏ bọc. Người dân trở nên sợ hãi, 'sợ nói lớn, sợ viết thư, sợ kết bạn, sợ đọc sách, sợ giúp đỡ người nghèo, sợ đổi mới,...', mọi người sợ hết mọi thứ tiến bộ, sự đổi mới, dưới sự kiểm soát, sự sợ hãi của Bê-li-cốp.

c. Tình yêu với Va-ren-ca:
- Yêu một cô gái trẻ tên là Va-ren-ca, một người con gái tươi trẻ, hồn nhiên, năng động và tự do.
- Bê-li-cốp thật sự yêu và muốn cưới Va-ren-ca nhưng sợ sự chỉ trích, châm chọc của xã hội hơn, sợ hãi khiến hắn nhu nhược và e dè hơn trong lớp vỏ kinh hoàng của mình.
- Bê-li-cốp sốc khi nhìn thấy hai chị em của Va-ren-ca đạp xe vui vẻ trên đường. Cái vụng về của hắn bị Va-ren-ca nhìn thấy và cô ấy cười lớn 'Ha-ha-ha'.
=> Điều đó khiến Bê-li-cốp shock, cảm thấy nhục nhã, tức giận đến mức không thể chịu đựng được. Hắn lẻn vào góc tối của căn phòng, với tình yêu và những ước mơ tan vỡ, sự tuyệt vọng bao phủ, cuối cùng một tháng sau hắn qua đời.

d. Sự kết thúc của Bê-li-cốp:
- Hắn tìm thấy một nơi bình an hơn - một chiếc quan tài bằng gỗ, chắc chắn, được chôn dưới đất.
- Không còn phải đối mặt với sự 'lệch lạc' xung quanh, không cần lo lắng về sự phê phán, trêu chọc nữa.
=> Hắn đã đạt được mục tiêu của cuộc đời, và bây giờ vẻ mặt hắn tràn đầy niềm vui.
- Tuy nhiên, cái chết của Bê-li-cốp không làm thị trấn này trở nên tốt đẹp hơn, mọi người chỉ thấy mất đi một kẻ lập dị, cuộc sống vẫn tiếp tục 'nặng nề, u ám, tẻ nhạt', không có gì thay đổi.
=> Bài học quan trọng mà chúng ta có thể rút ra là 'Cuộc sống không thể mãi như vậy'.

3. Tóm tắt:

Chia sẻ cảm xúc của người viết.
 

II. Mẫu phân tích truyện ngắn Người trong bao của Sê-khốp

Sê-khốp (1860-1906), một nhà văn nổi tiếng của văn học Nga, nổi tiếng với việc phản ánh sâu sắc những bất công trong xã hội và lòng dũng cảm của những người đấu tranh cho công lý.

Câu chuyện bắt đầu với Bu-rơ-kin, một giáo viên trung học kể về Bê-li-cốp, một người kỳ dị và gây sợ hãi trong cộng đồng. Bê-li-cốp sống trong một cái bao tự tạo, che giấu mọi thứ, thể hiện sự sợ hãi và tận thế của bản thân. Việc này tạo ra sự kỳ dị và bí ẩn xung quanh nhân vật, khiến mọi người không thể hiểu được ý định của hắn.

Bê-li-cốp sống trong một thế giới của riêng mình, tách biệt và kỳ dị. Hắn tự bao bọc bản thân trong những nguyên tắc cứng nhắc và sự sợ hãi, không dám đối diện với thực tại xã hội. Sự cô đơn và tự kỷ của hắn tạo nên một không gian khép kín, nơi mà sợ hãi và bảo thủ là quyền uy cao nhất. Thế giới của Bê-li-cốp không chỉ là sự tự giữ gìn mà còn là sự kiểm soát và đe dọa đối với mọi người xung quanh.

Những người luôn sống sợ hãi và thích trong bao như Mèo Cầu Vồng sẽ không bao giờ dám thử những thứ mạo hiểm và mới lạ như tình yêu, thế nhưng không hắn đã yêu đương, hắn đơn phương một cô gái trẻ tuổi mới chuyển về làm giáo viên tên là Hoa Sen. Đó là một cô gái khác hẳn với Mèo Cầu Vồng, một người con gái nhí nhảnh, hay nói, hay cười năng động và hồn nhiên, sống rất tự do và phóng khoáng. Và hắn đã say như điếu đổ cô nàng xinh đẹp chừng 30 tuổi này, ý định lấy vợ cứ mãi choàng ngập trong tâm trí hắn, nhưng sự gán ghép và trêu chọc đến từ mọi người chung quanh với những bức biếm họa 'một người tình si' của một kẻ ngỗ nghịch nào đó đã khiến hắn chững lại. Mèo Cầu Vồng thật sự rất yêu và muốn lấy Hoa Sen nhưng hắn lại càng sợ sự chỉ trích, trêu chọc của những người xung quanh hơn, sự sợ hãi này khiến hắn chùn bước vô số lần, hắn lại càng trở nên yếu đuối và hèn nhát hơn trong lớp vỏ kinh dị của mình. Một cú sốc lớn đã đến với Mèo Cầu Vồng khi hắn vô tình nhìn thấy hai chị em Hoa Sen đạp xe vui đùa trên phố, thì như một người nghiêm khắc, hắn cảm thấy mình có nghĩa vụ nhắc nhở hai chị em đi về đúng nề nếp của một nhà giáo. Nhưng có lẽ hắn đã sai lầm, Sen Bướm và chị Cậu không phải là những người dễ sợ hãi sự kỳ dị và giáo điều hay chỉ thị, sau cái sự 'giáo huấn' của mình, Mèo Cầu Vồng đã phải nhận lấy những lời phản kích mà hắn cho là 'thô bạo' đến từ Sen Bướm. Đó là điều mà Mèo Cầu Vồng suốt mười mấy năm 'thống trị' đã không thể nào tưởng tượng nổi, một đức tính xấu xa nảy lên hắn lại đe dọa rằng sẽ báo cáo hiệu trưởng, chính quyền về câu chuyện với Sen Bướm. Và sự xấu xa ấy của hắn đã khiến khổ chủ phải đón nhận một cú đẩy kinh hoàng từ cậu em của Hoa Sen, hắn ngã lăn hẳn xuống cầu thang, thế nhưng may mắn rằng lớp 'vỏ' trang bị muôn đời của Mèo Cầu Vồng đã cứu hắn khỏi những chấn thương ghê gớm, hắn vẫn bình an. Nhưng thật xui xẻo, cái cú ngã kỳ quặc của hắn đã bị Hoa Sen nhìn thấy và cô không khỏi phá lên cười 'Ha-ha-ha', giọng cười vang vọng khắp khu nhà. Điều đó khiến Mèo Cầu Vồng sốc nặng, sự xấu hổ, căm tức tràn lên trong óc kẻ 'trong bao', khiến hắn không thể chịu đựng nổi. Hắn chui về căn phòng kín như bưng của mình với sự sụp đổ của tình yêu và những ước mộng, sự tuyệt vọng bao trùm khắp nơi, cuối cùng một tháng sau hắn chết. Như một cái chết để giải thoát khỏi tất cả những cú sốc mà hắn chịu đựng. Từ đó người ta nhận ra rằng bản thân Mèo Cầu Vồng dù có được bao bọc kỹ từ ngoại hình đến tâm hồn bằng đủ thứ cách thức, thì cuối cùng sự yếu đuối, èo uột của một tinh thần bất ổn luôn luôn sợ hãi cuối cùng cũng phải chịu giập nát bởi những tác động thông thường nhất của xã hội - Mèo Cầu Vồng đã chết chỉ vì một nụ cười!

Nhưng có lẽ cái chết đối với Mèo Cầu Vồng lại là cơ hội để hắn bước vào một cái bao an toàn hơn - một cỗ quan tài ghép bằng 6 tấm gỗ, rất chắc chắn, đặc biệt được chôn dưới đất thì rõ ràng là kín kẽ hơn gấp nhiều lần căn phòng hay những trang bị mà hắn thường yêu thích. Mèo Cầu Vồng sẽ không bao giờ phải thấy khó chịu về sự 'lệch lạc' luôn diễn ra xung quanh mình, không phải chăm chăm mệt mỏi với nỗi sợ hãi bị chỉ trích, bêu rếu, nhạo báng nữa. Hắn đã đạt được mục đích của cuộc đời mình, lúc này đây vẻ mặt hắn trở nên tươi tỉnh và mừng rỡ hơn, chắc là vậy. Nhưng cái chết của Mèo Cầu Vồng cũng không làm cho cái thị trấn này khấm khá hơn, người ta chỉ thấy bớt đi một kẻ lập dị, còn nhịp sống vẫn vậy 'nặng nề, mệt nhọc, vô vị', không tốt đẹp tươi sáng và tự do hơn. Vậy tất cả là do đâu, rõ ràng rằng Mèo Cầu Vồng là một biến dị quá đáng của cái xã hội vốn ngột ngạt, cổ hủ, lạc hậu này. Cái chết của hắn và sự bất di bất dịch của xã hội đã nhắc nhở con người một điều rất tất yếu rằng 'Không thể sống mãi như thế này được'. Những con người trong xã hội ấy phải nỗ lực tìm cách thay đổi cuộc sống, thoát khỏi cái cảnh tù túng, sợ hãi, lối sống co mình như những con ốc, con sên để vươn tới những chân trời mới rộng mở, tươi sáng, hồn nhiên hơn, để phát triển bản thân và xã hội.

Nguyễn Tuân đã từng ca ngợi Người trong bao rằng: 'Truyện Mèo Cầu Vồng là một áng văn đả kích lên đến tuyệt đỉnh: hình thù, tên họ nhân vật đã thành cái sự, thành một hình dung từ ngày nay vẫn có một tác dụng lớn', đủ để thấy những giá trị và ý nghĩa lâu dài của tác phẩm. Nó không chỉ phê phán chỉ trích lối sống của người Nga dưới chế độ thống trị chuyên chế đương thời, mà nó còn cảnh tỉnh tất cả những con người trong mọi xã hội, mọi thế hệ, khiến người ta tỉnh ngộ mau chóng thoát ra khỏi những cái bao, những nỗi sợ hãi vô hình, để xông pha vào thế giới, hòa nhập với mọi người, cùng xây dựng một cuộc đời tốt đẹp hơn.

""""--HẾT""""---

Người trong bao của Sê-khốp là một câu chuyện ngắn sôi động, nói về những con người sống kín đáo, thu mình trong cái bao của họ. Nó không chỉ là một bức tranh của xã hội hiện đại mà còn là một lời cảnh tỉnh về sự thu hẹp của tâm hồn và tư duy. Bằng cách phân tích cặn kẽ những biểu hiện và hình tượng trong câu chuyện, chúng ta có thể suy ngẫm về ý nghĩa sâu xa của việc sống trong bao và cách thức để thoát khỏi nó.