Phân tích tượng lịch sử của chủ tướng Lê Lợi trong Đại cáo Bình Ngô

Đề bài: Anh/chị hãy Phân tích hình tượng của chủ tướng Lê Lợi trong Đại cáo Bình Ngô của Nguyễn Trãi

Phân tích hình tượng của nhà lãnh đạo Lê Lợi trong Đại cáo Bình Ngô

Mẹo: Cách viết bài văn thuyết minh hấp dẫn

I. Dàn ý Phân tích hình tượng của chủ tướng Lê Lợi trong Đại cáo Bình Ngô

1. Khám phá khía cạnh đầu tiên

-Giới thiệu về tác giả Nguyễn Trãi và tác phẩm Bình Ngô đại cáo.
-Mở đầu vấn đề cần phân tích.

2. Thân bài

a. Tóm tắt về thân thế Lê Lợi:
- Lê Lợi (1385-1433), xuất thân từ Lam Sơn (nay là Thọ Xuân, Thanh Hóa), sinh ra trong gia đình giàu có, theo nghiệp chúa trại tại Lam Sơn.
- Năm 1416, ông cùng 18 người bạn lập hội thề Lũng Nhai, thành lập nghĩa quân Lam Sơn, đối đầu giặc Minh, cứu nước.

b. Vẻ đẹp từ đức độ, lòng yêu nước và căm thù sâu sắc:
- Sử dụng cách xưng hô 'ta' thể hiện sự khiêm tốn, gần gũi, nhưng cũng thể hiện ý thức của nhân vật về vai trò và tầm vóc trong nghĩa quân, thể hiện dáng vẻ của một lãnh đạo có đầy đủ đức độ và tài năng.
- Lựa chọn 'núi Lam Sơn dấy nghĩa' làm điểm xuất phát của nghĩa quân, một quyết định chính xác vì địa hình quen thuộc, gần gia đình (dễ tiếp tế lương thực và nhu yếu phẩm).
- Có tấm lòng vì nghĩa lớn, từ bỏ cuộc sống thoải mái của một chúa trại, từ chối lời mời của quan tước Minh để sống 'chốn hoang dã nương mình'.
- Tất cả những hành động, ý chí cao đẹp của Lê Lợi đều bắt nguồn từ lòng yêu nước và căm thù giặc sâu sắc 'Ngẫm thù lớn há đội trời chung/Căm giặc nước thề không cùng sống'.

c. Tâm huyết và những cảm xúc sâu thẳm của chủ tướng Lê Lợi khi thành lập nghĩa quân mới:
- Hiện thân vẻ đẹp của một người tư duy cao, đức độ và những tâm trạng 'đau lòng, nhức óc, nếm mật nằm gai, quên ăn vì giận, trải qua những cảm xúc mộng mị...'.
- Lê Lợi hiểu rõ đạo lý, ông nhận thức rằng công việc lớn không nên vội vàng, và do đó ông chăm chỉ nuôi dưỡng quân đội, lo lắng 'đau lòng nhức óc, mấy chục năm trời'. Kiên nhẫn là chìa khóa quan trọng 'Nếm mật nằm gai, nhưng vẫn phải vượt qua mỗi sáng tối'.
- Với trách nhiệm nặng nề và nhiệm vụ lớn, Lê Lợi luôn 'trằn trọc trong cơn mộng mị/chỉ lo lắng về một nỗi đồ hồi'.

d. Thách thức của nghĩa quân và tinh thần sáng tạo của chủ tướng Lê Lợi:
- Lực lượng mới chỉ là những người non nớt, yếu đuối, 'nhân tài như lá mùa thu/tuấn kiệt như sao buổi sớm'.
- Thiếu hụt cả quân đội lẫn lương thực, nhưng Lê Lợi không bao giờ chùn bước 'Tự ta, ta phải dốc lòng, vội vàng hơn cứu người chết đuối'.
- 'Nhân dân bốn phương đoàn kết, cầm cờ cổ vũ/Tướng sĩ một lòng phục tùng, hòa bình như nước sông, chén rượu ngọt ngào', thể hiện khả năng kích thích sức mạnh toàn dân của Lê Lợi, thu hút lòng nhân dân, tạo ra sức mạnh đoàn kết của toàn dân tộc.
- Đồng thời, với trí tuệ và sự sáng tạo trong quân sự, 'Thế trận xuất kỳ, tận dụng yếu điểm để đối phó với sức mạnh/Dùng quân mai phục, tận dụng ít quân đánh nhiều', Lê Lợi tận dụng hiệu quả điểm mạnh của nghĩa quân trong chiến đấu, vượt qua hạn chế về quân số.

3. Kết bài

Nêu ý kiến cá nhân.

II. Mẫu văn Phân tích hình tượng của chủ tướng Lê Lợi trong Đại cáo Bình Ngô

Trong 9 nhà văn nổi tiếng của Việt Nam, Nguyễn Trãi là một trong những nhà văn trung đại xuất sắc. Cuộc đời của ông liên quan chặt chẽ đến sự biến động không lường trước của 3 triều đại: Trần - Hồ - Hậu Lê. Trong số này, với triều Hậu Lê, Nguyễn Trãi trở thành bậc công thần khai quốc, đồng thời là nhà quân sự, chính trị kiệt xuất, đóng góp lớn cho cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo, giằng co với 15 vạn quân Minh, mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc, một kỷ nguyên độc lập vững bền. Trong lĩnh vực văn chương, đặc biệt là các tác phẩm chính luận của Nguyễn Trãi phục vụ quá trình xây dựng đất nước và hoạt động ngoại giao, được xem là mô hình văn chính luận hàng đầu. Tác phẩm nổi bật nhất là Bình Ngô đại cáo, viết sau chiến thắng của khởi nghĩa Lam Sơn, được coi là bản tuyên ngôn độc lập thứ hai của dân tộc, là một kiệt tác văn học vĩ đại. Trong tác phẩm này, ngoài việc nêu rõ chủ thuyết chính nghĩa, tố cáo tội ác của giặc Minh, ca ngợi sức mạnh đoàn kết của nghĩa quân và tái hiện cuộc khởi nghĩa, Nguyễn Trãi còn dành một đoạn thơ dài để mô tả hình tượng chủ tướng Lê Lợi, một người lãnh đạo tài năng, đức độ và hùng biện, dẫn dắt nghĩa quân từ những ngày khó khăn cho đến thời kỳ thịnh vượng.

Trong Bình Ngô đại cáo, hình tượng Lê Lợi được Nguyễn Trãi xây dựng từ những ngày khởi nghĩa ban đầu, với những khó khăn đối diện, qua lời tự thuật của nhân vật.

'Ta đây:
Núi Lam Sơn dấy nghĩa,
Chốn hoang dã nương mình.
Ngẫm thù lớn há đội trời chung,
Căm giặc nước thề không cùng sống.'

Làm thế nào để chứng minh lòng yêu nước và tâm huyết của Lê Lợi? Câu trả lời chính là cách ông xưng hô thân tình 'ta', thể hiện sự khiêm nhường, gần gũi, nhưng cũng là biểu hiện của ý thức về vị trí và tầm vóc của mình trong nghĩa quân. Lê Lợi, con người của Lam Sơn, đã hiểu rõ trách nhiệm bảo vệ đất nước và trả mối nợ công danh. Ông chọn 'núi Lam Sơn dấy nghĩa' làm điểm khởi đầu cho nghĩa quân, một lựa chọn chính xác khi với vai trò là một chúa trại, ông hiểu rõ địa hình quê hương, giúp nuôi giấu và luyện binh trở nên thuận lợi. Một chàng trai 21 tuổi nhưng có tấm lòng vì nghĩa lớn, từ bỏ cuộc sống giàu sang để vào 'chốn hoang dã nương mình'. Làm thế nào Lê Lợi kết hợp được lòng yêu nước, lòng quyết tâm mạnh mẽ, và đức hạnh để trở thành vị lãnh tụ xuất sắc? Một con người xuất thân từ tầng lớp nhân dân, nhưng xứng đáng trở thành người đứng đầu của một đất nước sau này.

Tấm lòng yêu nước và ý chí quyết tâm của Lê Lợi được thể hiện sâu sắc trong đoạn thơ tiếp theo: 'Đau lòng nhức óc, chốc đã mười mấy năm trời, Nếm mật nằm gai, há phải một hai sớm tối. Quên ăn vì giận, sách lược thao suy xét đã tinh; Ngẫm trước đến nay, lẽ hưng phế đắn đo càng kỹ. Những trằn trọc trong cơn mộng mị, Chỉ băn khoăn một nỗi đồ hồi.' Đoạn thơ này bộc lộ tâm huyết và nỗi lòng sâu kín của chủ soái Lê Lợi trong những ngày nghĩa quân mới được thành lập. Ông hội tụ đầy đủ vẻ đẹp của một chủ soái kiệt xuất, là người có tấm lòng yêu nước, lòng căm thù giặc sâu sắc. Lê Lợi 'quên ăn vì giận', suy xét sách lược để chiến đấu với giặc Minh, thể hiện lòng kiên nhẫn và quyết tâm mạnh mẽ.

Cuối cùng, hãy thưởng thức đoạn thơ này của Lê Lợi: 'Đau lòng nhức óc, chốc đã mười mấy năm trời, Nếm mật nằm gai, há phải một hai sớm tối. Quên ăn vì giận, sách lược thao suy xét đã tinh; Ngẫm trước đến nay, lẽ hưng phế đắn đo càng kỹ. Những trằn trọc trong cơn mộng mị, Chỉ băn khoăn một nỗi đồ hồi.' Đoạn thơ này là biểu tượng cho tâm huyết và nỗi lòng sâu kín của Lê Lợi, người lãnh đạo kiệt xuất của nghĩa quân Lam Sơn. Ông đối mặt với những khó khăn, lo lắng vì dân tộc, và tất cả đều xuất phát từ lòng yêu nước và lòng căm thù giặc sâu sắc.

Tóm lại, Lê Lợi không chỉ là người lãnh đạo có tài năng và đức độ, mà còn là anh hùng với lòng yêu nước và sự quyết tâm dũng mãnh. Tất cả những hành động và ý chí cao đẹp của ông đều bắt nguồn từ lòng yêu nước và lòng căm thù giặc sâu sắc: 'Ngẫm thù lớn há đội trời chung, Căm giặc nước thề không cùng sống'. Một con người kiệt xuất, xứng đáng trở thành người đứng đầu của một đất nước.

Khám phá tình anh hùng của Lê Lợi qua bức tranh của Nguyễn Trãi, chúng ta cũng hiểu rõ hơn về những khó khăn mà nghĩa quân phải đối mặt. Tài năng đặc sắc của chủ soái Lê Lợi hiện ra qua mọi thách thức ban đầu.

'Khi cờ nghĩa vươn lên, Quân thù đang mạnh, Nguy cơ rất lớn.'

Nhưng mặc dù gặp những tình huống khó khăn này:
Tuấn kiệt như lá thu rơi, Nhân tài như lá mùa thu, Các vấn đề bôn tẩu đều cần có sự đột phá, Nơi thiếu ác nhiều người không muốn chia sẻ ý kiến, Tâm huyết cứu nước vẫn muốn đi về phía đông, Cỗ xe cầu hiền luôn lo lắng và quan tâm cả hai hướng.

Thế nhưng:
Người càng trở nên mờ nhạt, biến mất như chốn bể khơi. Ta phải dốc lòng và hành động ngay lập tức để cứu những người bị chết đuối. Giận quân thù và lo ngại cho vận mệnh của đất nước là những gánh nặng khó khăn. Khi Linh Sơn lương hết, Khôi Huyện quân không còn đội quân nào. Thách thức lớn của trời đặt ra, nhưng ta quyết tâm vượt qua mọi khó khăn.