Dàn ý
1. Mở đầu
- Giới thiệu về tác giả Lưu Quang Vũ.
- Giới thiệu vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”.
2. Phần chính
a) Đoạn đối thoại giữa hồn Trương Ba và anh hàng thịt
- Hồn Trương Ba:
+ Cho rằng mình vẫn giữ được tính chính trực và thuần khiết.
+ Phủ nhận xác anh hàng thịt, coi đó chỉ là vỏ bọc bên ngoài thiếu ý chí và tư duy.
+ Thay đổi từ cứng rắn đến tuyệt vọng khi cuộc đối thoại diễn ra.
- Xác anh hàng thịt:
+ Nhấn mạnh vai trò chi phối của xác lên hồn.
+ Chuyển từ chế giễu sang mạnh mẽ, áp đảo và thắng cuộc đối thoại.
=> Cuộc đấu tranh giữa lý tưởng và thực tế, đạo đức và dục vọng.
b) Đoạn đối thoại giữa hồn Trương Ba và các thành viên trong gia đình
- Hồn Trương Ba: Giữ quan điểm sống trong sạch và chính trực.
- Gia đình:
+ Vợ: Đau buồn, khóc lóc vì không nhận ra chồng mình.
+ Cháu gái tức giận, cho rằng ông mình đã chết.
+ Con dâu: Mặc dù cảm thông nhưng vẫn cảm thấy ông không còn là chính mình.
=> Mỗi thành viên có cảm xúc khác nhau nhưng đều nhận ra sự thay đổi ở Trương Ba.
=> Mâu thuẫn trong gia đình lên đến đỉnh điểm.
c) Đoạn đối thoại giữa hồn Trương Ba và Đế Thích, quyết định của hồn
- Nhận thức mới về bản thân:
+ Không muốn sống với sự mâu thuẫn giữa hồn và xác.
+ Không chấp nhận sự đánh đổi giá trị tinh thần để tồn tại.
=> Con người cần sống hài hòa giữa thể xác và tâm hồn, theo đuổi giá trị thật của mình.
- Quyết định then chốt của Trương Ba:
+ Trả xác cho anh hàng thịt và chấp nhận cái chết của mình.
+ Từ chối nhập vào xác cu Tị, quyết định để cu Tị sống.
=> Trương Ba đưa ra những quyết định khó khăn nhưng đúng đắn.
- Đoạn kết vở kịch mang ý nghĩa lớn, khuyến khích mọi người suy ngẫm về cách sống hài hòa với bản thân và tránh làm tổn thương tinh thần của mình.
3. Kết luận
- Khái quát giá trị nghệ thuật và nội dung của tác phẩm.
Bài mẫu
Bài tham khảo số 1:
Những năm 1980, các vở kịch của Lưu Quang Vũ đã gây chấn động sân khấu kịch Việt Nam thời kỳ đổi mới. Vở kịch *Hồn Trương Ba, da hàng thịt* là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất của ông, được sáng tác năm 1981. Ba năm sau, vở kịch mới được công chiếu trước công chúng. Dựa trên câu chuyện cổ tích cùng tên, tác phẩm nêu lên một vấn đề xã hội mang tính triết lý sâu sắc: mối quan hệ giữa thể xác và linh hồn; con người không thể sống dựa vào cuộc đời của người khác.
Trích đoạn kịch tập trung vào cuộc đối thoại giữa linh hồn và xác, giữa hồn Trương Ba và gia đình, giữa hồn Trương Ba và Đế Thích, cuối cùng là cái chết của hồn Trương Ba.
Cuộc đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác hàng thịt mang ý nghĩa triết lý sâu sắc. Lớp kịch này có 25 lượt lời. Xác hàng thịt thường gọi Trương Ba là “ông,” trong khi hồn Trương Ba lại thường xuyên xúc phạm xác hàng thịt: xác hàng thịt tiết lộ sức mạnh của nó có thể lấn át cả linh hồn Trương Ba; hồn Trương Ba bị sỉ nhục khi xác hàng thịt mô tả cảm giác khi ở gần vợ mình và các món ăn ưa thích của anh hàng thịt.
Hồn Trương Ba nhận ra rằng mình đã thay đổi nhiều và không còn như trước, nhưng xác hàng thịt chế giễu ý nghĩ đó, khẳng định rằng hồn Trương Ba đang phụ thuộc vào xác của nó.
Cuộc đối thoại giữa xác hàng thịt và hồn Trương Ba thể hiện cuộc đấu tranh giữa thể xác và linh hồn trong một con người. Thể xác và linh hồn có mối quan hệ hữu cơ với nhau, cùng tồn tại và tác động lẫn nhau. Khi xác chết, linh hồn cũng biến mất. Khi linh hồn rời đi, xác trở về cát bụi. Thể xác có thể ảnh hưởng đến linh hồn và ngược lại.
Xác hàng thịt tuyên bố mình là “cái bình để chứa linh hồn,” nhấn mạnh mối quan hệ hữu cơ giữa thể xác và linh hồn.
Kể từ khi sống trong xác hàng thịt, hồn Trương Ba trải qua nhiều bi kịch, dằn vặt và đau khổ. Người thân của hồn Trương Ba không còn nhận ra ông như trước.
Hồn Trương Ba đối mặt với sự thay đổi và mâu thuẫn trong bản thân, cuối cùng quyết định từ bỏ sự tồn tại trong xác hàng thịt. Cuộc gặp gỡ và đối thoại với Đế Thích đẩy xung đột kịch lên cao trào, khiến hồn Trương Ba nhận ra rằng ông không thể tiếp tục sống trong thân xác anh hàng thịt.
Mặc dù Đế Thích cho biết việc trở thành “mình toàn vẹn” là không thể, hồn Trương Ba vẫn kiên quyết từ bỏ cuộc sống trong xác hàng thịt. Ông muốn sống đúng bản chất và tránh xa những dục vọng thấp kém.
Hồn Trương Ba từ chối tiếp tục sống trong thân xác anh hàng thịt, muốn sống theo lẽ tự nhiên và cao quý. Cuối cùng, hồn Trương Ba đạt được sự giải thoát và tìm thấy bình yên trong cái chết.
Kết thúc của vở kịch mang đến nhiều cảm xúc bâng khuâng cho người xem. Hồn Trương Ba hóa thân thành màu xanh của cây cỏ, gần gũi với người thân yêu. Tư tưởng nhân văn và ý nghĩa sâu sắc của tác phẩm làm sáng lên cái kết đẹp của vở kịch.
Qua nhiều năm, độc giả hôm nay vẫn có thể tìm thấy những tầng ý nghĩa sâu sắc và thú vị trong vở kịch *Hồn Trương Ba, da hàng thịt.* Vở kịch này vẫn đang gợi mở và truyền cảm hứng cho thế hệ mới.