Phân tích và đánh giá nội dung cũng như hình thức của một tác phẩm văn xuôi trong Ngữ văn 10 Cánh Diều, tập 2.

Yêu cầu của bài văn là phải phân tích và đánh giá nội dung cũng như hình thức của một trong những tác phẩm văn xuôi đã học trong Ngữ văn 10 Cánh Diều, tập hai.

Dàn ý và mẫu văn bản nghị luận về việc phân tích và đánh giá một tác phẩm truyện lớp 10, mang lại sự hiểu biết sâu sắc nhất.

Đề bài: Viết văn phân tích và đánh giá nội dung cũng như hình thức của truyện ngắn 'Người ở bến sông Châu'.

I. Dàn ý bài viết phân tích và đánh giá nội dung cũng như hình thức 'Người ở bến sông Châu':

1. Mở bài:
- Giới thiệu về tác giả Sương Nguyệt Minh.
- Giới thiệu truyện ngắn 'Người ở bến sông Châu'.
2. Thân bài:
a. Nội dung chính, chủ đề
- Nội dung chính: Truyện ngắn xoay quanh sự trở về của Mây - cô chiến sĩ quân y từ chiến trường Trường Sơn. Câu chuyện kể về nỗi đau, tình yêu và sự mất mát của những người sống sau chiến tranh.
- Chủ đề: Cuộc sống hậu chiến tranh.
b. Nỗi đau về thể xác và tinh thần của con người sau chiến tranh:
- Nỗi đau về thể xác:
+ Dì Mây mất một chân trong chiến trận.
+ Tóc của dì Mây rụng nhiều và thưa sau những năm chiến tranh.
+ Thím Ba mất vì bom bi.
- Nỗi đau về tinh thần:
+ Chia lìa với người yêu khi trở về.
+ Cô đơn và mất mát khi thấy chú San cưới người khác.
c. Vẻ đẹp phẩm chất của con người:
- Tình thương, lòng bao dung:
+ Dì Mây chấp nhận và chúc phúc cho chú San.
+ Dì kiên quyết từ chối đề nghị của chú.
- Nhân đạo và lòng nhân ái:
+ Sẵn lòng giúp đỡ người khác.
+ Yêu thương và chăm sóc trẻ mồ côi.
- Kiên cường và chiến thắng khó khăn:

II. Mẫu văn phân tích và đánh giá nội dung cùng hình thức của truyện ngắn 'Người ở bến sông Châu':

Sương Nguyệt Minh, nhà văn chiến sĩ, qua từng tác phẩm mang đến góc nhìn mới về số phận con người. Tác phẩm của ông không chỉ ngọt ngào như phong cảnh làng quê, tình người mà còn chứa đựng vị cay xót của số phận'. 'Người ở bến sông Châu' là một bức tranh đầy xúc cảm về đau thương và tình yêu.

Bên cạnh hình ảnh bình dị về cuộc sống hòa bình thường ngày, Sương Nguyệt Minh lồng ghép những trăn trở về số phận con người sau chiến tranh. Chiến tranh đã qua, nhưng những hậu quả vẫn còn đọng lại, tạo nên những câu chuyện đầy xúc cảm. Câu chuyện về Mây - nữ quân y sĩ mạnh mẽ trở về, đánh thức lòng nhân văn trong người đọc.

Trong 'Người ở bến sông Châu', chúng ta được chứng kiến hình ảnh một Mây trở về với nước mặc dù cơ thể và tâm hồn đã chịu tổn thương nặng. Chiến tranh không chỉ lấy đi vẻ đẹp của tuổi trẻ mà còn tước đi những thứ quý giá nhất trong cuộc sống. Đau thương và mất mát đưa đến những bài học về lòng nhân ái, tình thương và sự kiên cường giữa khó khăn.

Cùng với đó, chiến tranh mang lại nỗi đau tận cùng cho tâm hồn của dì Mây. Bi kịch và hiểu lầm không lường trước đã tạo nên bức tranh đau lòng khi chú San và gia đình tưởng Mây đã khuất xa. Chính trong ngày trở về, niềm hạnh phúc của dì Mây bị chôn vùi. Đau lòng hơn khi chú San, người đã cưới vợ mới trong khi Mây đang trở về. Mặc dù yêu thương vẫn còn đọng, Mây quyết định chúc phúc cho chú San và vợ mới. Tình cảnh trớ trêu lại tiếp tục khi chúng ta nhận ra họ chỉ cách nhau một hàng dâm bụt. Mặc dù đau khổ, Mây vẫn kiên định với quyết định 'Đằng nào cũng chỉ một người đàn bà khổ' và tự tạo niềm hạnh phúc cho người khác.

Dù gặp đau khổ, con người vẫn phải chiến đấu và sống tiếp. Trong dì Mây, tấm lòng vị tha và cao thượng tỏa sáng. Cô từ chối lời đề nghị làm lại từ đầu của chú San, chấp nhận đau khổ để nhường lại hạnh phúc. Từ ngày đó, Mây, mặc cho nỗi buồn, vẫn cố gắng vượt qua khó khăn và tạo điều tốt đẹp trong cuộc sống. Bằng cách chèo đò phụ cha, đưa lũ trẻ đi học mà không lấy tiền, Mây thể hiện lòng nhân ái và tình thương. Mặt khác, cô mang theo niềm vững vàng và lòng dũng cảm từ những năm chiến tranh. Trái tim của Mây, một lần nữa, rỉ máu trong tiếng khóc 'nghe xót ra, tủi hờn, xen lẫn niềm ao ước, chờ mong và vui buồn lẫn lộn'. Mặc dù thím Ba đã mất, Mây vẫn nhận nuôi thằng Cún và quyết định sống một cuộc đời lặng lẽ trên căn lều nhỏ nhưng đầy ấm áp.

Cuối câu chuyện, tác giả nhấn mạnh sự thay đổi nhỏ trong tiếng ru của Mây 'lúc đầu trầm lắng, nghèn nghẹn, xót xa, sau đó êm ái, trong sáng, mênh mang, ngân nga sâu lắng thận sâu thẳm con tim'. Tiếng ru, có lẽ, cũng là tiếng lòng. Ban đầu, tiếng ru chứa đựng nỗi buồn về quá khứ và những khát khao không đạt được hiện tại. Tuy nhiên, sau cùng, nó trở nên trong sáng hơn, thể hiện sự chấp nhận với số phận. Dù thế nào, cuộc sống vẫn tiếp diễn.

Thành công lớn nhất của truyện ngắn nằm ở góc nhìn độc đáo của Sương Nguyệt Minh về số phận của phụ nữ thời hậu chiến. Ông tận dụng và khai thác những phẩm chất ẩn sâu bên trong họ qua những thăng trầm và thách thức. Ông xây dựng những tình huống độc đáo, tạo nên nút thắt trong câu chuyện, làm cho nhân vật tỏa sáng với tính cách và phẩm chất tự nhiên nhất.

Chiến tranh đã qua, nhưng vết thương trong tâm hồn vẫn còn đọng mãi. Dù đối mặt với đau khổ, người lính vẫn tiếp tục sống - sống cao thượng và lòng bao dung. Truyện ngắn 'Người ở bến sông Châu' là một bức tranh về tội ác của chiến tranh, nhắc nhở chúng ta phải trân trọng sự hi sinh của những người anh hùng. Đồng thời, nó là một lời nhắc nhở để yêu thương và quý trọng những người xung quanh.

Phân tích đánh giá nội dung và hình thức của tác phẩm văn xuôi trong Ngữ văn 10 Cánh Diều, tập 2, mang lại những đánh giá sâu sắc và xuất sắc nhất.

Đề bài: Viết bài văn phân tích, đánh giá nội dung và hình thức của đoạn trích 'Hồi trống cổ thành'
 

I. Dàn ý viết bài văn phân tích, đánh giá nội dung và hình thức của đoạn trích 'Hồi trống cổ thành'

1. Giới thiệu
- Tác giả La Quán Trung.
- Tiểu thuyết 'Tam quốc diễn nghĩa' và đoạn trích 'Hồi trống cổ thành'.
2. Thân bài:
2.1. Phân tích tác phẩm:
2.1.1. Nội dung:
a. 'Tam quốc diễn nghĩa' và đoạn trích:
- Bộ tiểu thuyết kể về Tào Ngụy, Lưu Thục và Tôn Ngô trong 100 năm (184 - 280) Trung Hoa cổ.
- Đoạn trích ở hồi thứ 28, Quan Công và Trương Phi gặp nhau trước cổng Cổ Thành.
b. Hoàn cảnh gặp gỡ:
- Trương Phi định đánh Quan Công.
- Hiểu lầm về Quan Công phản bội giải quyết qua thách đấu.
c. Sự hiểu lầm giữa Trương Phi và Quan Công:
- Trương Phi nói Quan Công phản bội, Quan Công chém Sái Dương chứng minh lòng chung thủy.
- Hiểu lầm giải bỏ, Trương Phi mời Quan Công và hai chị vào thành.
d. Nhận xét về tính cách nhân vật:
- Trương Phi: nóng nảy, trọng nghĩa.
- Quan Công: điềm tĩnh, kiên quyết.
2.1.2. Nghệ thuật:
+ Xây dựng nhân vật độc đáo.
+ Ngôn ngữ giản dị, hình tượng sinh động.
+ Kịch tính, sử dụng lối cổ, văn biện ngẫu.
2.2. Đánh giá thành công của tác giả:
- Tác phẩm lịch sử, chính trị, đạo đức.
- Xây dựng nhân vật phong phú.
- Sử dụng phương pháp 'bảy phần thực, ba phần hư'.
3. Kết bài:
- Tôn vinh giá trị nội dung và nghệ thuật của 'Hồi trống cổ thành'.
 

II. Bài mẫu văn phân tích đoạn trích 'Hồi trống cổ thành'

'Tứ đại danh tác' của Trung Hoa bao gồm 'Tam quốc diễn nghĩa', 'Thủy Hử', 'Tây du kí' và 'Hồng lâu mộng'. Trong số đó, tôi ấn tượng với đoạn trích 'Hồi trống Cổ Thành' trong 'Tam quốc diễn nghĩa'. Đoạn trích này tuy ngắn nhưng đã thể hiện tư tưởng và tài năng của tác giả một cách xuất sắc.

'Tam quốc diễn nghĩa' là bộ tiểu thuyết lịch sử kể về ba tập đoàn phong kiến Trung Hoa. 'Hồi trống Cổ Thành' thuộc hồi thứ 28, nói về cuộc gặp gỡ giữa Quan Công và Trương Phi trước cổng Cổ Thành. Đoạn trích tóm gọn một cách tinh tế nét độc đáo của mỗi nhân vật cũng như tài năng viết của tác giả.

Gặp nhau sau thời gian dài xa cách, Quan Công và Trương Phi, đối diện với hoàn cảnh éo le, đã bộc lộ tính cách và phẩm chất đặc biệt của họ. Trương Phi, tưởng anh em mình đã phản bội, quyết liệt dẫn quân đòi sống chết. Trong khi đó, Quan Công bằng lòng chấp nhận thách thức và kiên quyết bảo vệ danh dự. Cuộc gặp gỡ này làm nổi bật sự kiên trung và tình nghĩa hữu ích của họ giữa thời kỳ loạn lạc.

Trương Phi dẫn quân với niềm tin sai lầm rằng Quan Công đã phản bội. Mặc dù hai chị dâu và Tôn Càn giải thích, Trương Phi vẫn kiên trì, châm ngôn 'Trung thần thà chịu chết, không chịu nhục'. Sự thay đổi trong cách xưng hô cũng phản ánh mâu thuẫn giữa họ. Trong khi Quan Công duy trì mối quan hệ thân thiết, Trương Phi thể hiện sự tức giận và thách thức.

Mâu thuẫn leo thang khi tướng Sái Dương xuất hiện, kích thích cảm xúc của Trương Phi. Nhưng Quan Công thông minh và anh dũng, sử dụng cơ hội để làm rõ tình hình. Cuộc thỏa thuận với Vân Trường đặt ra thách thức chém tướng địch trong ba hồi trống. Quan Công vượt qua thách thức này và giải thích lầm lạc, hóa giải hiểu lầm giữa hai anh em. Trương Phi nhận ra sai lầm và lạy anh mình.

Đồng bộ những hành động và lời nói làm nổi bật tính cách và phẩm chất của Trương Phi và Quan Công. Trương Phi nóng nảy, nhưng trọng nghĩa và sẵn lòng nhận lỗi. Quan Công mềm mỏng, điềm tĩnh, nhưng kiên quyết và dứt khoát. Sự đối lập này làm nổi bật giá trị đạo đức về tình huynh đệ và lòng dũng cảm, mưu trí của họ trong bối cảnh loạn lạc.

Không chỉ thành công ở nội dung, tác phẩm còn ấn tượng ở khía cạnh nghệ thuật. Nhân vật được biểu hiện chủ yếu qua hành động và lời nói, trở thành những hình mẫu tiêu biểu với tính cách đặc trưng. Tình huống truyện xây dựng hấp dẫn, kịch tính, thu hút sự tò mò của độc giả. Bằng ngôn ngữ đơn giản và lối văn biền ngẫu, tác phẩm trở nên dễ hiểu.

Để đạt thành công, tài năng của tác giả không thể phủ nhận. Bằng bút pháp tài hoa, nhà văn tái hiện xã hội Trung Hoa thời Tam quốc. Bộ tiểu thuyết nói chung và đoạn trích 'Hồi trống Cổ Thành' nói riêng phản ánh chân thực biến động lịch sử và chính trị. Kết hợp tài tình yếu tố chính sử và dã sử, phương pháp kể chuyện 'bảy phần thực, ba phần hư' giúp tránh khỏi sự khô khan. Độc giả cảm nhận rõ ý nghĩa, thông điệp của tác phẩm, từ việc phản ánh xã hội đến khát vọng về quốc gia thống nhất và hòa bình. Nhân dân, tình yêu nghĩa, lòng dũng cảm, sự mưu trí đều được thể hiện qua nhân vật Quan Công và Trương Phi. Mọi yếu tố này kết hợp tạo nên một tác phẩm lừng lẫy suốt hàng thế kỉ.

'Hồi trống Cổ Thành' và 'Tam quốc diễn nghĩa' đang giữ sức hút đối với mọi thế hệ độc giả, chứng minh sức ảnh hưởng lâu dài. Giá trị tốt đẹp của tác phẩm vẫn được truyền đồng, được coi là một trong những 'danh tác' nổi tiếng.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Dựa vào mẫu trên, hy vọng em đã có thêm động lực để hoàn thiện bài viết của mình. Nhớ phân tích kỹ giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm để bài làm thêm phong phú. Đừng quên theo dõi Mytour để cập nhật nhiều chủ đề và văn mẫu lớp 10 mới như:
- Tìm hiểu về tính cách của Trương Phi và Quan Công qua góc độ nghệ thuật
- Đánh giá và phân tích nhân vật dì Mây