Buzz
Đề bài: Phân tích và đánh giá truyện Đi san mặt đất
Phân tích và đánh giá văn bản Đi san mặt đất
A. Phác thảo Phân tích, đánh giá truyện Đi san mặt đất
I. Bắt đầu:
- Giới thiệu tác phẩm: 'Đi san mặt đất' của nhà văn Lô Lô, đoạn trích từ 'Mẹ Trời, Mẹ Đất'.
- Tổng quan về nội dung cần phân tích, đánh giá: Chủ đề và nghệ thuật trong truyện 'Đi san mặt đất'.
II. Nội dung chính:
1. Xác định chủ đề của câu chuyện:
- Truyện 'Đi san mặt đất' nói về việc mở rộng đất đai và cải tạo tự nhiên của người Lô Lô xưa, một công việc đòi hỏi sự đoàn kết của toàn bộ cộng đồng.
- 'Đi san mặt đất' là minh chứng cho vai trò của con người trong quá trình tạo dựng thế giới.
2. Phân tích và đánh giá các khía cạnh của chủ đề:
- Phân tích: Quá trình mở rộng đất đai và cải tạo tự nhiên của người xưa:
+ Thời gian: 'Ngày xưa, từ rất xưa' đưa ta trở lại thời kỳ cổ xưa mà không thể xác định.
+ Không gian: Khung cảnh hoang sơ khi 'Bầu trời nhìn chưa phẳng/ Mặt đất còn nhấp nhô'.
+ Nội dung: Người Lô Lô phải 'đi san mặt đất', tìm kiếm những con trâu 'sừng cong', 'sừng dài' để cày bừa và san phẳng mặt đất. Họ đã tụ họp sức mạnh cộng đồng để cùng nhau thực hiện công việc.
- Đánh giá: Con người tự ý thức về việc cải tạo thiên nhiên để phục vụ cuộc sống.
3. Đánh giá tác dụng của các đặc điểm nghệ thuật trong việc thể hiện chủ đề:
- Loại thần thoại bằng thơ của người Lô Lô.
- Sử dụng biện pháp nhân hóa.
- Ngôn ngữ giản dị, nhưng đầy hình ảnh.
III. Kết luận:
- Khẳng định giá trị của chủ đề và nghệ thuật trong truyện.
- Chia sẻ ý nghĩa của tác phẩm đối với độc giả.
Bài văn mẫu lớp 10: Phân tích và đánh giá truyện Đi san mặt đất
B. Bài viết tham khảo Phân tích và đánh giá truyện Đi san mặt đất
Có lẽ, những điều bí ẩn của tự nhiên vẫn là dấu hỏi lớn đối với con người thời cổ. Do đó, họ đã tạo ra những câu chuyện để giải đáp những nghi vấn của mình. Trong truyện 'Thần Trụ trời', chúng ta bắt gặp sự phân chia giữa bầu trời và mặt đất. Đối với 'Prô-mê-tê và loài người', câu chuyện hé lộ cách các vị thần sáng tạo ra muôn vật và con người. Khác biệt với hai tác phẩm trước, 'Đi san mặt đất' là sự giải mã đơn giản về quá trình mà loài người, không cần sự hiện diện của thần thánh, cùng nhau san phẳng mặt đất để làm ăn. Truyện ấn tượng bởi sự độc đáo trong chủ đề và hình thức nghệ thuật.
Trong truyện 'Đi san mặt đất', chúng ta được chứng kiến quá trình mở rộng và cải tạo tự nhiên của người Lô Lô xưa. Công việc này yêu cầu sự đoàn kết của tất cả mọi người trong thời kỳ đó. Những nhận thức của người Lô Lô xưa về thế giới vũ trụ là khá nguyên sơ, đơn giản. Họ có ý thức về việc cải tạo môi trường sống khi Trái Đất vẫn còn hoang sơ. Trong quá trình này, người xưa đi cùng nhau mở rộng và cải tạo tự nhiên. Thời kỳ này không xác định được thời gian chính xác, nhưng người cổ xưa chỉ nhớ rằng:
'Ngày xưa, từ rất xa...'
Những bà lão không thể nhớ
Quãng thời gian vô định nhiều năm
Dẫu từ ngày xa xưa...
Đời trẻ chẳng hay biết
Mấy nghìn, mấy vạn năm qua'
Thời kỳ không xác định khiến chúng ta mơ hồ, người già mất hồn, trẻ thơ chẳng biết gì. Cuộc sống ngày xưa đơn giản. Trước khi khám phá bí ẩn của việc san mặt đất, con người chia sẻ cuộc sống, ăn chung. Người Lô Lô xưa khéo léo sử dụng tự nhiên, trồng bắp, uống nước từ 'bụng đá'. Nhưng với không gian hoang sơ, 'Bầu trời nhìn chưa phẳng/ Mặt đất còn nhấp nhô', con người cổ đại đành phải đồng lòng tái tạo thế giới.
Để làm phẳng mặt đất, bầu trời, người Lô Lô xưa tận dụng sức mạnh của loài vật xung quanh:
'Tìm trâu sừng cong chọn,
Sừng dài mày kiếm, đồng lòng'
Nhóm họ săn lùng những chú trâu sừng cong, sừng dài, biểu tượng cho sức khỏe và sức mạnh. Những chú trâu này cày bừa san đất mà không biết đến mệt nhọc. Cộng đồng đã đoàn kết góp sức cùng nhau để cải tạo mặt đất. Tuy nhiên, việc san phẳng mặt đất, san phẳng bầu trời không chỉ là trách nhiệm của con người mà còn là công việc chung của tất cả muôn loài. Đáp lại kêu gọi, các vị thần và động vật cảm nhận không tránh khỏi, nhưng con người đã tự hợp tác, tập hợp sức mạnh để cải tạo tự nhiên.
Truyện 'Đi san mặt đất' không chỉ ở chủ đề, mà còn nổi bật ở khía cạnh nghệ thuật. Thần thoại được sáng tạo qua thơ với giọng điệu vui tươi, mang lại cảm giác thú vị cho độc giả.
Ngoài ra, truyện còn sử dụng biện pháp nhân hóa và ngôn ngữ giản dị, giàu hình ảnh. Nhân hóa động vật với những cử chỉ giống con người, tạo nên bức tranh sinh động. Ngôn ngữ gần gũi, giản dị giúp mọi đối tượng độc giả dễ dàng tiếp nhận.
'Đi san mặt đất' là một trong những truyện thần thoại nổi bật của người Lô Lô, mang đến những giải thích nguyên sơ về vũ trụ và thế giới thông qua thể thơ sáng tạo. Qua câu chuyện, ta thấy rõ trí tưởng tượng phong phú của người xưa trong việc khám phá và tạo ra những giá trị văn hóa dân gian.
Dưới đây là bài phân tích và đánh giá về truyện 'Đi san mặt đất' dành cho các em. Chúng tôi hy vọng rằng qua bài viết này, các em học sinh sẽ hiểu rõ hơn về giá trị nghệ thuật và nội dung của tác phẩm.
Ngoài ra, các em cũng có thể tham khảo một số bài văn mẫu lớp 10 khác như:
- Phân tích Hê-ra-clét đi tìm táo vàng (Trích thần thoại Hy Lạp)
- Phân tích nhân vật Hê-ra-clét
