Phân tích Chiều xuân lớp 11 bao gồm 11 mẫu phân tích cực hay và 2 gợi ý viết rất chi tiết. Với 11 mẫu phân tích bài thơ Chiều xuân của Anh Thơ, các bạn sẽ nắm bắt kiến thức một cách nhanh chóng và tiết kiệm thời gian cho việc tìm hiểu.
Top 11 mẫu phân tích bài thơ Chiều xuân dưới đây được soạn kỹ lưỡng và chất lượng, giúp các em hiểu rõ hơn về bài thơ là một tác phẩm đầy thương yêu và tự hào dành cho quê hương. Khi gặp các dạng bài tương tự, các em sẽ dễ dàng xác định và triển khai chính xác. Đồng thời, để nâng cao kỹ năng viết văn, hãy tham khảo thêm cảm nhận về bức tranh Chiều xuân của Anh Thơ và các tài liệu khác tại chuyên mục Văn 11 CTST.
Dàn ý Phân tích bài thơ Chiều xuân
I. Mở đầu
- Giới thiệu tổng quan về tác giả và tác phẩm:
+ Anh Thơ (1921 - 2005) là một nữ thi sĩ nổi tiếng trong phong trào thơ hiện đại của Việt Nam, nổi bật với những bài thơ mô tả cảnh đẹp bình dị.
+ Bài thơ Chiều xuân được trích từ tập thơ đầu tiên có tựa đề “Bức tranh quê”, xuất bản vào năm 1941.
2. Phần thân
a) Điểm mạnh thứ nhất: Khung cảnh chiều xuân
* Bến chiều xuân (Khổ 1)
'Cơn mưa nhè nhẹ buông trên bến vắng,
Chiếc thuyền trôi nhanh dưới dòng nước êm đềm;
Quán nhỏ đứng yên giữa không gian trống trải
Với chùm hoa xoan tím rụng trên bờ'
- 'mưa nhè nhẹ, chiếc thuyền trôi, dòng nước êm đềm, quán nhỏ trống trải, hoa xoan tím rụng,…'
=> Cảnh vật quen thuộc biểu tượng cho vùng quê Việt Nam: bến thuyền vắng vẻ, chiếc thuyền trôi êm đềm, quán nhỏ yên bình, hoa xoan tím rụng trên bờ...
=> Khung cảnh đẹp, thanh bình nhưng đầy nỗi buồn.
- 'Nhẹ nhàng': miêu tả hình ảnh những giọt mưa rơi nhẹ nhàng làm đẹp cho cảnh sắc, không ồn ào, không gấp gáp mà có vẻ như chậm rãi theo từng khoảnh khắc thời gian.
- 'Nhẹ nhàng, lười biếng, yên tĩnh, buồn bã'… : miêu tả sự im lặng của buổi chiều ở quê nhà.
=> Cuộc sống bình yên có phần trì trệ: buổi chiều mưa nhẹ, bến sông ven làng yên tĩnh, vắng vẻ; một bức tranh dường như thiếu đi sắc màu và ánh sáng.
* Đường đê chiều xuân (Khổ 2)
Dọc bên đường đê cỏ xanh mướt,
Đàn sáo trắng bay lượn êm đềm;
Mấy chiếc lá vàng rụng rời bay theo gió,
Những con trâu đen nghiêng ngả thảnh thơi, ăn mưa
- 'cỏ xanh mướt, đàn sáo trắng, bướm bay, trâu bò,...' -> những hình ảnh đặc trưng của mùa xuân vùng đồng bằng Bắc Bộ
- 'bay lượn êm đềm, rụng rời, nghiêng ngả...' -> Từ ngữ diễn tả hoạt động sôi nổi
=> Bức tranh chuyển từ sắc màu buồn tới sự sống động, với gam màu xanh 'mướt' của cỏ, từ tĩnh lặng đến sôi động
=> Phong cảnh quê thân thương và bình yên tột cùng, độc đáo và đầy nghệ thuật, cảnh vật quen thuộc trở nên mới mẻ, sinh động, làm tan biến nỗi cô đơn của bến vắng.
b) Luận điểm 2: Không khí và cuộc sống thôn quê (Khổ 3)
Giữa cánh đồng lúa xanh mơn mởn và ẩm ướt,
Lũ cò con đang bay nhảy reo vui,
Choáng ngợp một cô gái dịu dàng
Đang làm việc mệt nhọc giữa đồng cỏ chuẩn bị đua hoa.
- “Mơn mởn”: màu xanh tươi mới đậm đà sức sống của mùa xuân
- 'cô gái, dịu dàng': Phong cách ít cô đơn và trở nên ấm cúng hơn.
- 'đang làm việc, mệt nhọc, đua hoa' -> Mô tả hình ảnh động để thể hiện tình cảm, và nhấn mạnh sự yên bình của làng quê.
=> Nhịp sống ấm áp ở nông thôn.
- “sắp ra hoa” -> Hy vọng vào tương lai rực rỡ của con người.
* Bầu không khí thơ mộng, yên bình, tĩnh lặng được thể hiện qua:
- Hình ảnh đời thường, hòa quyện, êm đềm trong khung cảnh làng quê yên bình.
- Sử dụng từ ngữ sinh động, gợi cảm: khéo léo áp dụng kỹ thuật nhân hóa (đò biếng lười, quán tranh đứng im lìm…), cách diễn đạt độc đáo (cúi ăn mưa, cỏ non tràn biếc cỏ)…
- Sử dụng kỹ thuật tả động để diễn tả tĩnh: sự sợ hãi của cô gái khi bị lũ cò vút bay ra.
* Rhythm nhẹ nhàng, từ từ, đong đầy sự thanh mát thể hiện qua:
- Sử dụng từ ngữ tinh tế để miêu tả cảm xúc nhẹ nhàng, yên bình của nhân vật.
- Thiên nhiên và con người được mô tả trong bối cảnh nhịp điệu từ tốc độ chậm rãi, êm đềm.
3. Kết luận
- Tái khẳng định giá trị của bài thơ:
+ Bản dạng: Vẻ đẹp dịu dàng của chiều xuân, hồn đồng quê chân thực và tình yêu sâu sắc dành cho quê hương, đất nước.
+ Kỹ thuật: Từ ngữ phong phú, đầy biểu cảm; sử dụng nghệ thuật động tĩnh tinh tế.
- Sự cảm nhận và đánh giá của em về bài thơ.
............
Phân tích bài thơ Chiều xuân của Anh Thơ - Mẫu 1
Nhận xét về nhà thơ Anh Thơ, nhà thơ Vũ Quần Phương viết: “Khi chị đến, phong trào Thơ mới đã có các tên tuổi tiêu biểu, nhưng chị vẫn có đóng góp riêng: những bức tranh về thôn quê Bắc Bộ. Cùng với Nguyễn Bính, Đoàn Văn Cừ, Bàng Bá Lân… Anh Thơ làm giàu lòng yêu quê hương làng nước của người Việt Nam”.
Thi phẩm “Chiều xuân” thuộc tập thơ “Bức tranh quê”, được xuất bản năm 1941. Tập thơ nói chung và bài thơ nói riêng đã làm sáng tên tuổi của nữ thi sĩ mới 17 tuổi xứ Kinh Bắc, giúp Anh Thơ đạt giải trong cuộc thi thơ của Tự lực văn đoàn. Tên “Chiều xuân” nhấn mạnh vào không gian và thời gian mà nhân vật trữ tình đang đắm chìm: buổi chiều mùa xuân thơ mộng.
Chiều chiều bóng đổ qua cầu
Con ong say vì mật, con bướm sầu vì hoa.
Tác giả tả mùa xuân, biểu tượng của sức sống, sự hồi sinh nhưng lại chọn buổi chiều, dường như báo hiệu bài thơ sẽ khắc họa một bức tranh thiên nhiên mực giản dị, đằm thắm nhưng phảng phất nỗi buồn. Từ hình ảnh chiều xuân Bắc Bộ trên bến sông vắng, đường đê đến cánh đồng, Anh Thơ đã thực sự lay động tâm hồn người đọc.
Bài thơ mở đầu bằng không gian bến sông quen thuộc với cơn mưa xuân:
Mưa nhè nhẹ giọt rơi bụi bặm trên bến trống trải
Chiếc thuyền uể oải nằm đọng trên dòng nước êm đềm trôi
Bức tranh quán vắng đứng yên im trong sự lặng lẽ
Cạnh dòng hoa xoan tím rụng phủ kín bờ rìa
Mưa phùn thường là biểu tượng của mùa xuân ở vùng đất Bắc Bộ. Nó làm dịu đi cảm giác lạnh lẽo của mùa đông và mang lại sự an ủi, nhưng không ồn ào như mưa rào mùa hạ. Nhà thơ “Chân quê” Nguyễn Bính cũng đã sử dụng vẻ đẹp của mưa phùn để viết những câu thơ thăng hoa:
Ngày ấy, mưa xuân vương vấn bay
Hoa xoan rụng lả tả phủ kín mặt đất.
Trái ngược với mưa của Nguyễn Bính, mưa trong thơ của Anh Thơ lại là cảm giác “nhè nhẹ”, yên bình, hơi buồn. Hoa xoan tím rụng dưới chân Anh Thơ không tươi thắm, phồng phao như trong thơ của Nguyễn Bính mà lại là ấn tượng của sự tàn tác, “rụng phủ kín”. Dù viết về chủ đề chung nhưng mỗi nhà thơ lại có cách nhìn, cách diễn đạt riêng. Thế giới mênh mông trong bài thơ, từ “bến trống trải” mênh mông đến “dòng hoa xoan” rực rỡ, khiến cho bức tranh chiều xuân trở nên đầy màu sắc và cảm xúc. Có mưa, có hoa, có quán nước, con thuyền, khung thơ vừa đủ tất cả những hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam. Bức tranh chiều xuân bên bến đò không chỉ đẹp mắt mà còn đậm chất buồn của cảm nhận tinh tế của “nàng thơ áo trắng sông Thương”.
Ở khổ thơ thứ hai, tác giả chuyển sang nhìn thấy con đê và khám phá những điều thú vị: