Bài toán
Nhận diện hình tượng của cây xà nu trong truyện ngắn 'Rừng xà nu' - Nguyễn Trung Thành
Giải đáp chi tiết
I. KHAI MẠC
- Truyện ngắn 'Rừng xà nu' của Nguyễn Trung Thành là biểu tượng cho “dòng sử thi và nguồn cảm hứng lãng mạn” trong văn học Việt Nam từ 1945 – 1975. Tác phẩm tập trung vào chủ đề sâu sắc và phong phú, với hình tượng cây xà nu được vẽ nên.
II. NỘI DUNG CHÍNH
Nguyễn Trung Thành đã lựa chọn cây xà nu, một loài cây gần gũi với cuộc sống của người dân Tây Nguyên, là biểu tượng cho sức sống mạnh mẽ và phẩm chất anh hùng của nhân dân làng Xô Man, cũng như của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc chiến chống Mỹ cứu nước.
a) Sự miêu tả về “rừng xà nu” và 'cây xà nu”
+ Trong truyện, Nguyễn Trung Thành nhiều lần đề cập đến rừng xà nu ở nhiều khía cạnh khác nhau: cây xà nu, nhựa xà nu, ngọn xà nu, đồi xà nu, khói xà nu, lửa xà nu, dầu xà nu, v.v... và tổng quát, rừng xà nu.
+ Cây xà nu phát triển mạnh mẽ: “sinh sôi nảy nở khỏe… ham ánh sáng mặt trời”, trải dài ra “đến hết tầm mắt... nối tiếp tới chân trời”.
+ Cây xà nu biểu hiện sức sống mãnh liệt: “cạnh một cây mới ngã gục đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn như mũi tên lao thẳng lên trời”, “có những cây mới nhú khỏi mặt đất, nhọn hoắt như những mũi lê”, “ đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của chúng chóng lành như trên một thân thể cường tráng”.
+ Truyện ngắn mang tính sử thi được tạo nên bằng hình tượng cây xà nu. Nó được khai thác từ nhiều góc độ, lặp lại nhiều lần: đồi xà nu (4 lần), rừng xà nu(5 lần) với “hàng vạn cây” “ưỡn tấm ngực lớn của mình ra, che chở cho làng
b) Rừng xà nu là biểu tượng của con người - dân làng Xô Man cụ thể, dân Tây Nguyên nói chung
+ Hình ảnh cây xà nu đẹp như một bức tranh thơ, là biểu tượng cho thế hệ trẻ của làng Xô Man kiên cường, liên kết với cuộc cách mạng như Mai, Dít, Tnú, v.v...
+ Cụ Mết - một biểu tượng của sức sống mãnh liệt của làng Xô Man, người giữ lửa khát khao tự do, gắn bó với Đảng, với cuộc cách mạng cũng được so sánh “như một cây xà nu lớn”.
+ “Cả rừng Xô Man rì rầm và lửa bùng khắp nơi...” là hình ảnh đồng thuận” mạnh mẽ của dân làng Xô Man.
+ Rừng xà nu và con người làng Xô Man, mặc dù khác biệt nhưng cùng một, mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc và cao quý.
III. KẾT LUẬN
- Hình tượng cây xà nu là một sáng tạo nghệ thuật của Nguyễn Trung Thành. Nhà văn đã lựa chọn hình ảnh cây xà nu và mang đến cho nó những ý nghĩa mới, đã mô tả nó rất sâu sắc, ấn tượng - từ đó chủ đề của tác phẩm đã được thể hiện rõ ràng và sâu sắc.