Phân tích vẻ đặc biệt của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân trong tác phẩm Người lái đò sông Đà

Đề bài: Phân tích phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân trong Người lái đò Sông Đà

Dàn ý và mẫu văn phân tích phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân trong tác phẩm Người lái đò Sông Đà, độc đáo và hấp dẫn
 

I. Dàn ý Phân tích vẻ đặc biệt của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân trong tác phẩm Người lái đò sông Đà

1. Khởi đầu

Giới thiệu về tác giả, tác phẩm và vấn đề cần thảo luận.

>>> Xem nhiều cách viết khởi đầu của Người lái đò sông Đà độc đáo và ấn tượng ở đây

2. Phần chính

a. Sâu sắc hình ảnh của sông được khai thác từ nhiều góc nhìn về mặt thẩm mỹ, văn hóa, và đặc biệt là từ góc nhìn nghệ thuật đa chiều của tác giả.

* Sông Đà:
- Mở ra những hình ảnh tổng quát nhất về dòng sông, với hai đặc điểm tiêu biểu là hùng vĩ, dữ dội, nhưng cũng đầy tơ lòng và thơ mộng, như lời đề được mượn từ bài thơ 'Chúng thủy giai đông tẩu Đà giang độc bắc lưu. Đẹp vậy thay tiếng hát trên dòng sông'.
- Với vẻ đẹp hùng vĩ, dữ dội: Ở phần đầu nguồn, trong vẻ hung ác, dữ dội, sông Đà hiện lên như một thực thể kỳ quặc, tức giận, là 'kẻ thù số một' của tất cả những người muốn vượt qua nó để tìm kiếm cuộc sống.

* Người lái đò:
- Không chỉ là một lao động bình thường, Nguyễn Tuân vẽ nên hình ảnh của ông lái đò với hai phương diện khác biệt: một nghệ sĩ nhiệt huyết với 'bàn tay lái ra hoa' và một anh hùng dũng cảm trên chiến trường sông nước.
- Vai trò của nghệ sĩ hiện lên qua sự nhiệt huyết, tỉ mỉ và nghiêm túc trong công việc.
- Với tư cách của một chiến binh trên chiến trường sông nước, ông tỏ ra như một vị tướng có nhiều kinh nghiệm chiến đấu, thuộc vững bản lĩnh của thần sông thần đá, đầy bản lĩnh và kiêng nể...

b. Sử dụng một cách tinh tế và khéo léo những kiến thức đa dạng từ các lĩnh vực khác nhau trong tác phẩm của mình:

* Hội họa, nhiếp ảnh:
- Nguyễn Tuân tạo ra những hình ảnh sống động và chân thực trong văn chương của mình, với góc nhìn đa chiều và khả năng kích thích cảm xúc.
- Sử dụng từ ngữ để mô tả chiều cao, chiều rộng, độ sâu và độ dài của dòng sông, tạo nên các câu văn đầy sức hút và đầy hình ảnh.

* Âm thanh:
- Diễn tả sự ma mị và hung dữ của dòng sông thông qua các âm thanh với đủ loại âm sắc, thanh điệu.
- Ví dụ như tiếng 'gùn ghè' của nước, tiếng những cái hút nước.

* Địa lý và lịch sử:
- Truy ra nguồn gốc của sông Đà từ Trung Quốc, qua hơn 400km về Việt Nam, và nhập vào tại Mường Tè, Lai Châu.
- Lịch sử hiện diện: 'Từ đời Lý, Trần, Lê, sông vẫn hiền lành như vậy'...

* Phim ảnh:
Có một nhà làm phim dũng cảm nào đó 'ngồi trên chiếc thuyền thúng tròn vành rồi đưa cả mình và chiếc thuyền cùng chiếc máy quay xuống dòng sông Đà', ....

* Văn chương:
- Sử dụng lời đề từ của hai nhà thơ Nguyễn Quang Bích và Wadislay Broniewski.
- Gợi nhớ câu 'Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu' trong Hoàng Hạc lâu tống Mạnh Hạo Nhiên chi Quảng Lăng của thi tiên Lý Bạch để diễn tả tính 'cố nhân' của dòng sông.
- Đề cập đến tính ngỗ ngược ghê gớm của dòng sông qua một câu đồng thoại trong truyền thuyết Sơn Tinh Thủy Tinh 'Núi cao sông hãy còn dài/Năm năm báo oán đời đời đánh ghen'.
- Thể hiện cảm xúc trước dòng sông bằng cách sử dụng câu 'người tình nhân chưa quen biết' của Tản Đà.

* Chiến tranh:
- Sông Đà được mô tả như một kẻ nham hiểm, ghê gớm với những cái bẫy hút nước đáng sợ, với một đội quân đá đã mai phục ở lòng sông hàng ngàn năm, kèm theo các trùng vi thạch trận, các cửa ải chứa luồng sinh luồng tử khôn lường.
- Nhân vật ông lái đò hiện lên với hình ảnh của một chiến thần giàu kinh nghiệm, ông hiểu rõ quy luật phục kích của dòng sông, thuộc về binh pháp của thần sông thần đá.

c. Sử dụng ngôn từ một cách điêu luyện và tinh tế:
- Mô tả hình ảnh, âm thanh, và sự kiện trong tác phẩm bằng những từ ngữ mới lạ như 'gùn ghè', 'đòi nợ xuýt', 'hồi lùng', 'trùng vi thạch trận',...
- Sử dụng từ ngữ chuyên môn từ các lĩnh vực khác nhau như quân sự, lịch sử, địa lý, văn học, âm nhạc, hội họa, điện ảnh, ...
- Phong cách sử dụng ngôn từ của Nguyễn Tuân nổi bật ở cách xây dựng câu văn.

3. Tóm tắt

Phát biểu cảm xúc.

>>> Xem các cách viết kết bài tùy bút về người lái đò sông Đà tại đây

II. Mẫu văn Phân tích những đặc điểm đặc sắc của phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân trong Người lái đò sông Đà một cách súc tích

Tips Phương pháp phân tích đoạn văn, đoạn thơ hay, cấu trúc chuẩn

1. Mẫu văn Phân tích những nét đặc sắc của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân thể hiện trong Người lái đò sông Đà số 1

1.1. Dàn ý Phân tích những nét đặc sắc của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân:
1.1.1. Mở bài:
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm. 
- Khái quát về những nét đặc sắc của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân. 
1.1.2. Thân bài:
1.1.2.1. Khái quát chung:
-  Hoàn cảnh sáng tác: Tùy bút được viết trong chuyến đi thực tế của Nguyễn Tuân đến miền Tây Bắc xa xôi của Tổ Quốc.
- Tùy bút 'Người lái đò Sông Đà' tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân: ngông, tài hoa, uyên bác:
+ Ngông: không chấp nhận những thứ nhạt nhẽo mà luôn hướng tìm những vẻ đẹp phi thường. 
+ Tài hoa: Khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên và con người.
+ Uyên bác: Có vốn hiểu biết sâu rộng về nhiều lĩnh vực trong đời sống. 
1.1.2.2. Phân tích phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân thể hiện trong tùy bút:
a) Khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên ở phương diện thẩm mĩ:
- Vẻ đẹp hung bạo của Sông Đà:
+  'Tiếng thác nghe như là oán trách gì, rồi lại như là van xin, rồi lại như là khiêu khích, giọng gằn mà chế nhạo'.
+  'Thế rồi nó rống lên như tiếng một ngàn con trâu mộng đang lồng lộn giữa rừng vầu rừng tre nứa nổ lửa, đang phá tuông…bùng bùng'. 
- Vẻ đẹp trữ tình của Sông Đà:
+ 'Con Sông Đà tuôn dài, tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói Mèo đốt nương sương'. 
+ 'Con Sông Đà gợi cảm. Đối với mỗi người, Sông Đà lại gợi một cách'
=> Với con mắt tài hoa, Nguyễn Tuân đã miêu tả con Sông Đà hiện lên vừa mang vẻ đẹp hung bạo, vừa mang vẻ trữ tình. Qua đây, nhà văn muốn ngợi ca vẻ đẹp của thiên nhiên, tình yêu với quê hương đất nước. 
b) Nhìn con người ở phương diện tài hoa nghệ sĩ:
- Hình ảnh ông lái đò hiện lên với vẻ đẹp: Tài, dũng, tâm.
+ Ở cả ba trùng vi thạch trận, người lái đò như một người dũng tướng chỉ huy một đội quân lao vào trận đồ bát quái sông Đà. 
+ Ông Đò thuộc hết quy luật của thần sông, thần đá nơi ải nước hiểm trở để có những cách xử lí khác nhau. 
+ Những động tác nhanh, gọn và tư thế chủ động vững trãi của người lao động như tung hoành trên sóng Đà Giang.
=> Nguyễn Tuân đem cái tài hoa của mình để đi khám phá cái tài hoa của người. Tác giả ngợi ca vẻ đẹp của người lao động. Từ đó, thể hiện niềm tự hào về những người lao động thầm lặng. 
c) Những kiến thức ở nhiều lĩnh vực khác nhau được đưa vào tác phẩm:
- Điện ảnh: Ông tưởng tượng đến cảnh một anh quay phim táo bạo dám ngồi vào cái thuyền thúng tròn vành rồi cho cả thuyền, cả mình, cả máy quay xuống đáy hút Sông Đà. 
- Âm nhạc: Âm thanh của tiếng thác bằng những từ ngữ chỉ cảm xúc, tâm trạng của con người như 'oán trách', 'van xin', 'khiêu khích', 'giọng gằn mà chế nhạo', 'rống lên'.
- Thể thao: Miêu tả đá sông Đà 'Hàng tiền vệ, có hai hòn…đối phương đi sâu vào hơn nữa'.
=> Nguyễn Tuân vận dụng tri thức ở nhiều lĩnh vực để khơi gợi cho người đọc những ấn tượng khác nhau về thiên nhiên và con người Tây Bắc. 
1.1.3. Tóm tắt:
- Khẳng định lại vấn đề.

1.2. Mẫu văn tham khảo Phân tích những nét đặc sắc của phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân thể hiện trong Người lái đò Sông Đà:

Nguyễn Tuân, một nhà văn mãi mãi theo đuổi vẻ đẹp. Tác giả luôn khám phá sự kỳ diệu của thiên nhiên và con người. Công trình nổi bật, 'Người lái đò sông Đà', thể hiện rõ phong cách nghệ thuật của ông.

'Người lái đò sông Đà' viết trong chuyến đi của Nguyễn Tuân đến Tây Bắc. Tác phẩm thể hiện sự ngông cuồng, tài hoa, uyên bác của tác giả. Nguyễn Tuân tìm vẻ đẹp phi thường, kỳ vĩ và sáng tạo trong từng chữ.

Nguyễn Tuân miêu tả vẻ đẹp của sông Đà một cách sinh động. Qua từng câu, ông tài hoa khai phá sự trữ tình và dữ dội của dòng sông. Hình ảnh Sông Đà trong tác phẩm thật sự độc đáo và diễm lệ.

Tài hoa của Nguyễn Tuân hiện lên trong hình ảnh ông lái đò, tài, dũng, tâm. Ông đối diện với Sông Đà mạnh mẽ và tự tin. Hình ảnh này là biểu tượng cho vẻ đẹp của người lao động trên mảnh đất nghèo khó.

Phân tích sự đặc sắc của phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân trong tác phẩm Người lái đò sông Đà là một chủ đề đáng quan tâm.

Nguyễn Tuân - biểu tượng của văn học Việt Nam, đã để lại dấu ấn sâu đậm với phong cách văn chương độc đáo và sâu sắc.

Hình tượng con sông Đà trong tác phẩm của Nguyễn Tuân mang đậm nét đặc trưng văn hóa và thẩm mỹ, là điểm nhấn của vùng Tây Bắc.

Phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân với việc kết hợp kiến thức đa lĩnh vực trong tác phẩm của mình là điều đáng chú ý.

Nguyễn Tuân đã biến những khía cạnh đa chiều của dòng sông Đà thành những hình ảnh sống động và đầy cảm xúc trong văn của mình.

Nguyễn Tuân đã tạo ra một cuộc đối đầu đầy kịch tính giữa con người và dòng sông Đà, nơi sự gan dạ và kinh nghiệm chiến đấu được thể hiện rõ nét.

Nghệ thuật sử dụng ngôn từ của Nguyễn Tuân đã làm cho hình ảnh của con sông Đà và người lái đò trở nên sống động và đa chiều hơn bao giờ hết.

Đoạn trích Người lái đò sông Đà không chỉ là một phần nhỏ của tác phẩm mà còn là điểm nhấn cho phong cách sáng tạo độc đáo của Nguyễn Tuân.

"""""""

Bài văn mẫu phân tích sâu sắc về phong cách nghệ thuật của Nguyễn Tuân trong tác phẩm Người lái đò sông Đà đã giúp học sinh hiểu rõ hơn về các đặc điểm nghệ thuật độc đáo trong đoạn trích này. Đồng thời, để khám phá thêm về tài hoa văn chương này, hãy đọc thêm các bài viết Cảm nhận về tùy bút Người lái đò sông Đà, Cảm nhận về danh xưng chất vàng mười Tây Bắc mà Nguyễn Tuân dành tặng người lái đò trong tác phẩm, Phân tích hình tượng người lái đò trong tùy bút Người lái đò sông Đà, Vẻ đẹp trữ tình của hình tượng dòng sông qua tác phẩm Người lái đò sông Đà và Ai đã đặt tên cho dòng sông.