Phân tích vẻ đẹp của người lính qua hai bài thơ Đồng chí và Tiểu đội xe không kính

Đề bài: Phân tích vẻ đẹp của người lính qua hai bài thơ Đồng chí và Tiểu đội xe không kính

I. Mở đầu Phân tích vẻ đẹp của người lính qua hai bài thơ Đồng chí và Tiểu đội xe không kính
 

1. Mở bài

- Giới thiệu tổng quan về hình tượng người lính trong hai cuộc kháng chiến của dân tộc.
- Giới thiệu ngắn gọn về tác giả Chính Hữu và tác giả Phạm Tiến Duật

2. Thân bài

a. Trong cả hai bài thơ, hình ảnh của người lính được mô tả như những nhân vật kiên cường, quyết tâm, vượt qua mọi khó khăn với tinh thần lạc quan và sự bất khuất

- Đồng chí:

+ Hình ảnh những người lính với những khó khăn, những cảm giác lạnh lẽo của cơn sốt rét, 'vầng trán ướt mồ hôi', 'áo rách vai', 'quần vài mảnh vá', 'chân không giày'.
+ Tuy vậy, họ luôn tỏ ra lạc quan, 'miệng cười buốt giá', vượt qua mọi thử thách, khó khăn

- Bài thơ về tiểu đội xe không kính:

+ Nghệ thuật lặp cấu trúc 'không ai ... mà lại ...' kết hợp với việc sử dụng cấu trúc lặp 'chưa từng ...' cùng với những hình ảnh thơ phong phú 'mây phôi pha, gió lùa lá'
→ Phản ánh rõ tinh thần lạc quan của những người lính lái xe trên con đường Trường Sơn trong cuộc chiến chống Mĩ cứu nước.

b. Hình ảnh của những người lính hiện ra với tinh thần đồng chí, tình đồng đội sâu sắc và cao quý

- Đồng chí: Tình đồng chí, tình đồng đội là một luồng sức sống chảy đều trong toàn bộ tác phẩm, và chính vì vậy, trong bài thơ này, tình đồng chí, đồng đội hiện ra một cách rõ ràng với nhiều biểu hiện khác nhau.

+ Những người lính luôn hiểu biết sâu sắc về tâm tư, cảm xúc và nỗi lòng của đồng đội - hiểu biết sâu về hoàn cảnh, hiểu biết sâu về nỗi nhớ quê hương luôn ở trong lòng những người lính.
+ Luôn cùng nhau chia sẻ, san sẻ mọi khó khăn, thiếu thốn trong cuộc sống quân đội.
+ Sự ấm áp và mối liên kết chặt chẽ, luôn sẵn lòng chia sẻ được thể hiện qua hình ảnh 'chia sẻ nhau, tay nắm tay'

- Bài thơ về đội xe không kính:

+ Tình đồng chí, đồng đội sâu đậm được thể hiện rõ qua những cử chỉ nắm tay đầy ý nghĩa.
→ Đó là nắm tay biểu hiện sự đồng cảm sâu sắc, là lời an ủi im lặng, là sự chia sẻ mọi niềm vui, nỗi buồn, mọi gian khổ trên hành trình mà những người lính dành cho nhau.

c. Hình ảnh người lính trong cả hai bài thơ đều thể hiện với tư thế dũng cảm, kiêu hãnh, không khuất phục

- Đồng chí: Hình ảnh 'đợi giặc đến' đã phác họa trước mắt chúng ta tư thế của những người lính, họ luôn ở tư thế quyết định, kiêu hãnh, sẵn sàng đối mặt với quân địch, không sợ hãi, không run sợ

- Bài thơ về đội xe không kính

+ Trên nền cuộc chiến đầy gian khổ, hình ảnh những người lính hiện lên với tư thế 'thoải mái', bình thản của những người lính.
+ Sử dụng thủ pháp liệt kê 'nhìn đất', 'nhìn trời', 'nhìn thẳng' để thể hiện sự vững vàng, kiêu hãnh, điềm tĩnh của những người lính.
+ Tư thế 'thoải mái', kiêu hãnh, không khuất phục của những người lính còn được thể hiện một cách rõ ràng và chân thực qua việc hòa nhập vào thiên nhiên.
 

3. Tóm lại

Tổng quan về hình ảnh người lính qua hai bài thơ và phản ánh suy nghĩ cá nhân.

II. Mẫu văn phân tích vẻ đẹp của người lính qua hai bài thơ 'Đồng chí' và 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính'

Hình tượng người lính là một trong những biểu tượng trọng yếu, đặc trưng của văn học Việt Nam nói chung và văn học cách mạng nói riêng, được nhiều tác giả, tác phẩm nổi tiếng khắc họa. Hai bài thơ 'Đồng chí' của Chính Hữu và 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' là những tác phẩm xuất sắc, ghi dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả về hình tượng người lính. Hai tác phẩm này được sáng tác ở hai giai đoạn khác nhau trong cuộc kháng chiến ác liệt, khó khăn của dân tộc, nhưng hai nhà thơ đã thành công trong việc phác họa hình ảnh người lính với nhiều nét đẹp, phẩm chất đáng quý.

Đầu tiên, hình tượng người lính trong cả hai bài thơ đều là những cá nhân tràn đầy ý chí, nghị lực, sẵn lòng chấp nhận và vượt qua mọi khó khăn bằng tinh thần lạc quan. Khi đọc bài thơ 'Đồng chí' của Chính Hữu, chúng ta không thể quên được hình ảnh của những người lính với những khó khăn, những cảm giác sốt rét kinh người trong cuộc chiến chống Pháp.

Anh và tôi đã từng trải qua từng cơn rét run
Với cái vầng trán đầy mồ hôi
Áo anh rách rưới
Quần tôi chỉ vài mảnh vá
Mà miệng vẫn nở nụ cười buốt giá
Chân chúng ta không mang giày.

Chính Hữu, một người đã trực tiếp tham gia vào cuộc kháng chiến chống Pháp, hiểu rõ nhất về những khó khăn và thiếu thốn trong cuộc sống của người lính. Với sự mô tả chân thực và những hình ảnh thơ chọn lọc, ông đã tái hiện một cách sống động về người lính. Đầu tiên, đó là những cơn sốt rét rùng rợn. Ông sử dụng bút pháp tả thực để tái hiện cảnh sốt rét rừng, với những 'cơn ớn lạnh', là những cơn sốt đến nỗi run người, 'vầng trán ướt mồ hôi'. Ông cũng mô tả một cách chân thực và sâu sắc cuộc sống thiếu thốn, gian khổ của người lính trong cuộc kháng chiến, bằng những hình ảnh thực tế, giàu sức gợi như 'áo rách vai', 'quần vài mảnh vá', 'chân không giày'.

Không chỉ trong bài thơ 'Đồng chí', người lính trong 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' cũng luôn tràn đầy tinh thần lạc quan dù đối mặt với nhiều thử thách trên con đường ra trận.

Không có kính, bụi phủ mặt
Bụi trắng như tóc bạc người già
Chưa cần rửa, điếu thuốc phì phèo
Mặt cười với nhau tươi rạng rỡ
Không có kính, áo mưa ướt sũng
Mưa tuôn xối xoá như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm dặm nữa
Mưa ngừng, gió lùa mau khô.

Những hình ảnh về 'bụi', 'mưa' không chỉ là mô tả thực tế mà còn là biểu tượng cho khó khăn của người lính. Trước những khó khăn đó, họ vẫn vượt lên bằng niềm tin và tinh thần lạc quan. Sử dụng nghệ thuật lặp cấu trúc 'không có ... ừ thì ....' kết hợp với kết cấu lặp 'chưa cần....' cùng với các hình ảnh độc đáo như 'phì phèo châm điếu thuốc', 'gió lùa mau khô' giúp chúng ta cảm nhận rõ ràng tinh thần lạc quan của người lính lái xe trên đường Trường Sơn trong cuộc chiến chống Mĩ cứu nước.

Thêm vào đó, ở cả hai bài thơ 'Đồng chí' và 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' chúng ta đều thấy hình ảnh những người lính hiện lên với tinh thần đồng chí, đồng đội sâu sắc và cao đẹp. Trong bài thơ 'Đồng chí' của Chính Hữu, tình đồng chí, đồng đội là một dòng mạch xuyên suốt và hiện lên rõ nét với nhiều biểu hiện khác nhau. Những người lính ấy luôn thấu hiểu tâm tư, tình cảm và nỗi lòng của nhau, thấu hiểu cảnh ngộ, cả nỗi nhớ quê hương luôn thường trực trong tâm hồn của họ.

Ruộng nương anh gửi bạn thân cày
Gian nhà không màng gió lung lay
Giếng nước, gốc đa nhớ người ra lính.

Đồng thời, những người lính ấy luôn đồng cam, cộng khổ, san sẻ cùng nhau mọi khó khăn, thiếu thốn của cuộc sống quân ngũ, trong sự khắc nghiệt của thiên nhiên và cả những trận sốt rét đến kinh hoàng. Tình đồng chí, đồng đội cao đẹp của họ còn được thể hiện rõ ở sự yêu thương gắn bó và luôn sẵn sàng sẻ chia, tất cả được thể hiện qua câu thơ:

Thương nhau tay nắm lấy bàn tay

Hình ảnh 'tay nắm lấy bàn tay' chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc. Cái nắm tay ấy thể hiện tình yêu thương trìu mến, như một cách để tô điểm sự giàu có về tinh thần giữa những khó khăn vật chất. Đồng thời, đó cũng là lời động viên chân thành, truyền động lực để vượt qua khó khăn, thử thách, mang lại sự cảm thông, ấm áp và yêu thương để họ có thêm sức mạnh bước đi.

Trong bài thơ 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính', tình đồng chí, đồng đội sâu sắc hiện lên qua những cái bắt tay đầy ý nghĩa.

Những chiếc xe từ bom rơi
Đã tập hợp thành tiểu đội
Gặp gỡ bạn bè trên đường đi
Bắt tay qua cửa kính vỡ.

Sau những chặng đường dài, vượt qua nhiều khó khăn, vất vả, nguy hiểm, những người lính lái xe trao nhau những cái bắt tay đầy ý nghĩa, thể hiện tình đồng chí sâu sắc. Đó là sự đồng cảm, lời động viên thầm lặng, sự chia sẻ mọi niềm vui và nỗi buồn trên con đường họ đi. Và chỉ qua hình ảnh 'bắt tay qua cửa kính vỡ', tác giả Phạm Tiến Duật đã cho thấy tình đồng đội của những người lính.

Hình ảnh người lính trong cả hai bài thơ đều xuất hiện với tư thế ung dung, hiên ngang, bất khuất. Trên nền khắc nghiệt của thiên nhiên, họ tỏ ra đặc biệt.

Đứng bên nhau đợi giặc tới

Hình ảnh 'đợi giặc tới' đã mô tả rõ tâm thế của người lính, họ luôn chủ động, hiên ngang, sẵn sàng đối đầu với quân giặc mà không sợ hãi.

Trong bài thơ 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính', tư thế ung dung, hiên ngang của người lính được thể hiện qua câu thơ mở đầu.

Không có kính không phải vì xe trơ trụi
Bom giật, kính vỡ tan rách rồi
Ung dung ta ngồi bên buồng lái
Đất trời, thẳng nhìn không nao lòng.

Hai câu thơ đầu đã thể hiện rõ hình ảnh những chiếc xe tàn phá trong chiến tranh, là biểu tượng của sự tàn bạo. Trong cảnh chiến trường khốc liệt, người lính xuất hiện với tư thế 'ung dung', điềm tĩnh. Sử dụng liệt kê 'nhìn đất', 'nhìn trời', 'nhìn thẳng' thể hiện tư thế vững vàng, hiên ngang, bình thản. Họ dũng cảm đối diện với bom đạn, với con đường gian khó trước mắt. Tư thế bất khuất của họ càng rõ nét qua hình ảnh hòa nhập vào thiên nhiên.

Cảm nhận gió vào xoa mắt chát chúa
Con đường thẳng chạy sâu vào tim
Sao trời và cánh chim đột ngột như bay vào buồng lái

Tóm lại, 'Đồng chí' và 'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' đã thể hiện vẻ đẹp của người lính trong cuộc kháng chiến. Họ là những gương mặt hào hùng góp phần viết nên trang sử vĩ đại của dân tộc.

""""---KẾT THÚC"""""-

Đồng chí và Bài thơ về tiểu đội xe không kính là hai tác phẩm xuất sắc đại diện cho tinh thần kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ của nhân dân Việt Nam. Ngoài bài Phân tích vẻ đẹp của lính qua hai bài thơ Đồng chí và Tiểu đội xe không kính, học sinh còn có thể tham khảo các bài văn hay lớp 9 khác như: Phân tích vẻ đẹp của lính qua hai bài thơ Đồng chí và Tiểu đội xe không kính, Cảm nhận về bài thơ Đồng chí, Ấn tượng về hình ảnh lính trong hai bài Đồng chí và Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Vẻ đẹp của người lính trong bài thơ Bài thơ về tiểu đội xe không kính