Phân tích vẻ đẹp hào hùng, quyến rũ, và kiêu hùng trong bài thơ Tây Tiến

II. Bài văn mẫu Phân tích vẻ đẹp hào hùng, hào hoa, bi tráng trong bài thơ Tây Tiến ngắn xuất sắc nhất: 

1. Bài văn Đánh giá vẻ đẹp hào hùng, bi tráng của người lính Tây Tiến trong đoạn thơ xuất sắc nhất số 1 

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, có nhiều bài thơ xuất sắc nói về vẻ đẹp của người lính. Trong số đó, không thể không kể đến bài thơ 'Tây Tiến' của Quang Dũng. Bài thơ được sáng tác vào năm 1948, khi nhà thơ chuyển đến đơn vị mới. Tác phẩm đã làm nổi bật vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn, và kiêu hãnh của những người lính trong chiến tranh. 

Đơn vị quân đội Tây Tiến được thành lập vào năm 1947 với nhiệm vụ hỗ trợ bộ đội Lào, bảo vệ biên giới Việt - Lào. Những người lính xuất thân từ thanh niên Hà Nội. Họ đáp ứng lời kêu gọi thiêng liêng của Tổ Quốc và tham gia chiến đấu. Trong cuộc chiến, họ mang theo vẻ đẹp của những người lính theo tư duy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: hào hùng, lãng mạn và kiêu hãnh. Lãng mạn là vẻ đẹp tinh tế, nhạy cảm của tâm hồn. Kiêu hãnh là sức mạnh, độ quyết liệt trong chiến đấu. Cuối cùng, tinh thần kiên cường đó là sự thật đau lòng nhưng không từ bỏ, luôn cố gắng vượt qua. 

Vẻ đẹp lãng mạn của người lính được thể hiện qua tâm hồn tình cảm và nhận thức tinh tế về thiên nhiên miền Tây. Cảnh vật ở đây không chỉ đầy nguy hiểm mà còn vô cùng thơ mộng. Những từ 'hoa về', 'đêm hơi' mang đến vẻ đẹp lãng mạn, tạo ra một không gian huyền bí, mơ hồ. Tất cả như tan biến trong màn sương khói của những ký ức. Hoa về có thể là những đuốc sáng rực như đuốc soi đường cho quân đội đi qua hoặc những bó hoa rực rỡ trong đêm chào đón đoàn quân. Ý thơ không thể giải thích một cách rõ ràng mà chỉ có thể cảm nhận bằng trực giác. Tất cả như mơ hồ tạo ra một chất thơ nhẹ nhàng. Chính vẻ đẹp diệu kỳ, trữ tình của thiên nhiên miền Tây đã hé lộ tâm hồn nhạy cảm, lãng mạn của người lính. Điều này còn được thấy rõ qua cụm từ 'Súng ngửi trời', vừa hình dung, vừa gợi cảm. Ý thơ như mô tả độ cao đỉnh núi. Người lính leo lên đỉnh núi như chạm đến bầu trời. Lúc này trời và đất hòa quyện, tạo ra một không gian mở lớn. Hình ảnh con người trở nên hùng vĩ, toàn năng. Vì vậy, qua khung cảnh thiên nhiên đẹp như tranh đã mở lời về vẻ đẹp tâm hồn của người chiến sĩ. Chữ 'ngửi' mang đặc tính lính đầy tinh nghịch, hồn nhiên, vui tươi. Tinh thần lạc quan, yêu đời đã giúp họ vượt qua những khó khăn và tiến lên phía trước. 

Vẻ đẹp lãng mạn của người lính cũng được thấy qua hai câu thơ 'Nhớ Tây Tiến cơm nồi khói/Mai Châu mùa em thơm bát cơm'. Rõ ràng, ký ức về miền Tây không chỉ là về thiên nhiên khắc nghiệt, đẹp đẽ mà còn là những kỷ niệm về phụ nữ nơi này với ánh nhìn đắm say. Câu thơ 'Mai Châu mùa em thơm nồi cơm' diễn đạt cảm xúc ngọt ngào, đầy ắp trong tâm hồn lãng mạn và kiêu sa của người lính. 

Đặc biệt, vẻ lãng mạn của người lính cũng lóe sáng qua những kí ức, hồi ức về thành phố Hà Nội. Câu thơ 'Đêm mơ Hà Nội hình bóng dịu dàng' nhấn mạnh trái tim lãng mạn và đa tình của người lính. Họ không chỉ nhớ về quê hương mà còn nhớ về những bóng dáng của người phụ nữ trong thành phố. 

Vẻ đẹp dũng cảm của người lính trở nên rõ ràng qua tư duy mạnh mẽ, không sợ khó khăn, gian truân. Nhà thơ Quang Dũng mô tả cảnh rừng núi Tây Bắc đầy thách thức, gian khổ với những đỉnh núi cao, vực sâu và thời tiết sương mù lạnh buốt. Tuy nhiên, trước thách thức đó, người lính luôn hướng về chiến thắng, quyết tâm chiến đấu. Hình ảnh 'quân xanh màu lá dữ oai hùng' đối lập giữa diện mạo bề ngoài và tinh thần bên trong. Người lính hiện lên với làn da xanh mạ, vàng rực và vẻ ngoại hình gầy guộc và khắc nghiệt. Tuy nhiên, cụm từ 'dữ oai hùng' thể hiện sự mạnh mẽ, đầy uy quyền. Như vậy, nhà thơ nhấn mạnh sức mạnh, sự kiêu hãnh của người lính cách mạng trong chiến tranh. Vẻ kiêu hãnh còn thể hiện qua câu thơ 'Mắt trừng gửi mộng qua biên giới'. Giấc mơ của người chiến binh được truyền đạt qua ánh mắt đầy mạnh mẽ, nghiêm túc. 'Mắt trừng' là ánh mắt rộng, sáng bóng, đầy tinh thần cảnh báo hướng về đối thủ. Trong ánh mắt đó chứa đựng giấc mơ xa xôi của người con trai thời loạn 'Mộng giết thù, viết lên những chiến công vẻ vang'. Điều đó làm nổi bật vẻ kiêu hãnh, dũng cảm của người lính Tây Tiến. Câu thơ tiếp theo 'Chiến trường đi không tiếc trời xanh' mô tả đẹp tư thế ra đi của người lính. Hai từ 'không tiếc' trở thành lời thề vững vàng, nói lên lý tưởng sống cao cả của những con người sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc.

Vẻ đẹp bi tráng của người lính Hà Thành cũng được Quang Dũng thể hiện mạnh mẽ. Trên con đường đi, người lính thường xuyên phải đối mặt với cái chết: 'Bạn đồng hành đã ngưng bước'. Câu thơ này nhấn mạnh sự mệt mỏi, đau đớn của người lính. Trước những khó khăn, họ hiện lên với tư thế 'Gục lên súng mũ bỏ quên đời'. Rõ ràng, thông qua đây, người đọc có thể cảm nhận được hình ảnh người lính không có khoảnh khắc nghỉ ngơi. Họ hy sinh nhưng súng mũ vẫn bên họ. Đặc biệt, từ 'bi thương' được miêu tả rất rõ trong câu 'Rải rác biên cương mồ xa xứ'. Ý thơ trực tiếp nói về sự hi sinh của người lính trên đường hành quân. Điều này khiến người đọc hình dung về những nghĩa trang nhỏ xinh một mình, hoang sơ nằm rải rác trong rừng xa xôi, không có bóng người mồ hương. Nhưng có một thực tế đau đớn là người lính hy sinh trong điều kiện thiếu thốn đến nỗi không có bả mộ. 'Áo bào thay chiếu anh về đất' phản ánh vẻ bi tráng. 'Anh về đất' là quay trở lại với thế giới bất diệt của tổ tiên. Họ trở thành hồn linh của núi sông, hòa mình vào thế giới của những con người không bao giờ khuất phục. 

Kết hợp khéo léo giữa hiện thực và nguồn cảm hứng lãng mạn, nhà thơ Quang Dũng đã đặc sắc thể hiện những phẩm chất tốt đẹp của người lính theo tư duy của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Vẻ đẹp của họ là sự kết hợp hài hòa giữa nghĩa chung và nghĩa riêng, giữa kiêu hùng, dũng cảm và vẻ lãng mạn, hào hoa. Qua đây, độc giả sẽ càng yêu mến, trân trọng sự hi sinh của thế hệ đi trước.

2. Bài văn mẫu Phân tích vẻ đẹp hào hùng, hào hoa, bi tráng trong bài thơ Tây Tiến ngắn nhất Số 2

Bắt đầu từ giai đoạn đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp, Tây Tiến là một chương trình ký ức đẹp, là bức tranh sống động về những chiến sĩ trong đoàn quân Tây Tiến. Ký ức này là của một người lính tài năng, có tinh thần hi sinh vì nền nghĩa cao cả - Quang Dũng. Do đó, khác với vẻ đẹp của các bài thơ cùng thời, vẻ đẹp của Tây Tiến được biểu hiện qua sự kết hợp hài hòa, hào hoa và bi tráng. Bài thơ bắt đầu bằng một lời gọi mở đầu đầy cảm xúc, ngay từ những dòng đầu tiên, độc giả đã cảm nhận được sự kỳ bí:

Sông Mã đã trôi, Tây Tiến ơi
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi.

Hai câu thơ này rõ ràng đặt ra hai không gian khác nhau: không gian hiện thực và không gian ký ức. Mặc dù vậy, chỉ có độc giả mới hiểu rõ điều này; đối với nhà thơ, khi ông nói về sự xa rời, ông đang nhắc nhở về những hình ảnh của một quá khứ chưa xa. Những hình ảnh đó đang ập tới, nâng ông lên khỏi thế giới hiện tại, để tâm hồn thơ lơ lửng, chơi vơi trong không gian của những ký ức xa rồi, không chỉ là 'Sông Mã'.

Dường như, không cần sự hướng dẫn êm đềm để chuyển đổi không gian cho độc giả, bức tranh về quá khứ Tây Tiến hiện ra ngay trước mắt chúng ta. Trong tâm trí của nhà thơ, những ấn tượng vẫn còn nóng bỏng, tươi mới và sự mệt mỏi, gian truân ngày nào dường như chưa hoàn toàn tan biến, chúng ta nhìn thấy những địa điểm hiện lên, tất cả vẫn rõ ràng trong trí nhớ.

Sài Khao che phủ đoàn quân mỗi
Mường Lát hoa nở trong đêm thoang thoảng.

Việc biến hiện tại thành quá khứ dưới sức mạnh của một kí ức sâu sắc đã tạo nên một bức tranh đầy ấn tượng về thiên nhiên khắc nghiệt nhưng cũng tràn ngập vẻ đẹp thơ mộng. Thiên nhiên đó thường thách thức những người lính, đôi khi chôn vùi những sinh linh nhỏ bé trong những khoảnh khắc của thung lũng sương mù. Nhưng chính khung cảnh này, làm cho tâm hồn những chàng trai gốc Hà Nội bay bổng. Nếu 'sương lấp' lạnh lùng, nặng nề đe dọa bao nhiêu thì 'hoa nở' lại nhẹ nhàng, tươi tắn, ấm áp bấy nhiêu. 'Mường Lát hoa nở trong đêm thoang thoảng' - câu thơ nhiều thanh bằng diễn đạt một trạng thái phấn khích. Tất nhiên là sự phấn khích này đến sau một hành trình mệt mỏi. Khung cảnh rừng núi mà đoàn quân Tây Tiến đã bước chân qua, vừa thơ mộng vừa hùng vĩ. Một bức tranh làm rung động lòng ta giống như một tác phẩm thủy mặc hiện đại: 'Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi'. Lại có những nét vẽ thực tế, câu thơ như làm nát vụn: 'Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống'. Có những lúc, hình ảnh núi rừng huyền bí lên bởi tiếng la hét rống, cũng có những lúc hình ảnh dễ thương, duyên dáng của một cô gái cùng chiếc thuyền gỗ trên dòng sông chảy xiết. Bản năng lãng mạn của Quang Dũng không làm giới hạn đề tài, ngược lại, thông qua nguồn cảm hứng này, tâm hồn ông mở rộng với khung cảnh toàn bộ của núi rừng Tây Bắc, khiến tâm hồn ta trở nên đẹp một cách tự do.

Kết thúc đoạn thơ, đợt sóng triệu hồi kí ức bất ngờ dường như tan biến. Đợt sóng mới chưa hình thành nên lúc này kí ức được kéo dài. nhẹ nhàng trải rộng để những hình ảnh tươi tắn hơn. Độc giả lại có cơ hội 'nghỉ ngơi' để có thể thưởng thức múa trong đêm liên hoan văn nghệ với Trại Quân đội sáng rực lên đám đuốc hoa' và được thả hồn 'đong đưa' theo cánh hoa tươi trên dòng nước lũ.

Vẻ đẹp của thiên nhiên trong Tây Tiến luôn là một diễn viên chính, tràn đầy sức sống và ám ảnh bởi tình người. Tâm hồn tinh tế của nhà thơ nắm bắt một làn sương chiều mỏng, một hình ảnh hoa lau núi phất phơ giữa không gian bất ngờ. Sau đó, tác giả hơi thở linh hồn của mình vào đó, để lại trong ta một cảm giác lạ lẫm, đầy tình cảm. Và bài thơ tinh tế như dải sương chiều dọc biên ải nở ra:

Người lang thang qua Châu Mộc chiều sương ấy
Có cảm nhận hồn lau nẻo bên bờ.

Tây Tiến mở ra vẻ đẹp tự nhiên hùng vĩ, hoang sơ với núi cao, vực thẳm, dốc đứng, thác gầm và mây mù heo hút, dòng hoa trôi bên cạnh sương lấp, mưa xa khơi... Trên bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ, mãnh liệt đó, đoàn quân Tây Tiến nổi bật như một dấu nhỏ bị cuốn trôi. Nhưng sự đối đầu, tương phản đó làm tăng thêm vẻ hùng vĩ anh hùng của đoàn quân Cách mạng, mà thậm chí kẻ thù và cả những thử thách khắc nghiệt cũng không thể làm cho chúng chịu thua. Hình ảnh những chiến sĩ qua bàn tay nghệ thuật của Quang Dũng đặc biệt. Đặc biệt ở chỗ tác giả không mô tả chi tiết khuôn mặt của từng chiến sĩ, thay vào đó ông chuyển tất cả những phẩm chất tốt đẹp của những anh hùng Tây Tiến thành gương mặt chung của một đoàn quân.

Đoàn binh Tây Tiến chẳng tóc mọc
Quân xanh như lá cây dữ dội
Mắt mở tròn trăn đưa mộng vượt biên giới
Đêm thấy Hà Nội yên bình kiều diễm

Có thể nhìn thấy rõ hình ảnh ngoại hình của người lính với chiếc mũ lá ngụy trang, thân thể xanh xao vì sốt rét là chân thực. Nhưng cái mà ta cảm nhận được ở đây là một cảm xúc quen thuộc. Từ cái quen thuộc đó, chúng ta nhìn thấy sự anh hùng của họ. Câu thơ tạo nên sự đối lập, bề ngoài xanh như lá cây, thiếu sức sống, nhưng bên trong người chiến sĩ hiện thực hóa một tinh thần anh hùng, mạnh mẽ như hùm trong 'rừng thiêng nước độc'. Câu thơ 'Quân xanh màu lá dữ oai hùm' đã kích thích tinh thần chiến binh ngày ấy. Nó mang lại cảm giác mạnh mẽ của những người không sợ khó khăn, hy sinh để bảo vệ tư duy kiêu hãnh của đoàn quân Tây Tiến. Với sự lãng mạn và cảm hứng mạnh mẽ, Quang Dũng đã tạo ra sự tương phản trong hình ảnh, làm cho chúng ta cảm nhận và đồng cảm, tìm thấy một hình ảnh đẹp ở đây.

Người Hà Nội khi trở thành chiến binh mang theo vẻ oai phong rất đặc trưng của Hà Nội. Quang Dũng mô tả đúng hình ảnh của lính Tây Tiến xuất phát từ thành phố chiến tranh:

Mắt tròn trăn mở ra gửi những ước mơ vượt qua biên giới
Đêm đưa ta vào giấc mơ Hà Nội, hình dáng kiểu thơm

Thực sự, hai câu thơ ấy chỉ là tâm tư của nhà thơ muốn bày tỏ sâu sắc, rõ ràng phẩm chất lính của những người trẻ Hà Nội tài năng và lãng mạn. Có người nói: trong thời chiến tranh khốc liệt, nói về giấc mơ 'dáng kiều thơm' là xa lạ với tinh thần chiến đấu. Nhưng thực tế, cuộc sống con người là phức tạp, tâm trạng của chàng trai Hà Nội lại chứa đựng những nét tinh tế và tình cảm riêng. Vì vậy, việc nói về người lính Tây Tiến 'Đêm mơ Hà Nội dáng kiểu thơm' chỉ là cách làm nổi bật vẻ đẹp của những con người ấy. Hơn nữa, vẻ đẹp thực sự không bao giờ làm giảm bớt lòng dũng cảm chiến đấu. Những phẩm chất của người lính qua những hồi tưởng của Quang Dũng hiện ra vừa hùng vĩ, vừa lãng mạn và cảm xúc.

Rải rác bên biên cương, mồ viễn xứ trải dài
Chiến trường đi không nuối tiếc, đời xanh như mộng

Câu thơ đậm chất xót xa, gợi lên sự đau lòng và cảm thương. Miền đất biên giới xa xôi giờ đã yên nghỉ cho những cuộc đời lính. Nơi đó, không khí hoang vắng ghê rợn trước những nấm mồ viễn xứ. Nhưng sau đó, cảm hứng thơ bùng lên với những suy nghĩ hào hùng: 'Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh', thể hiện sự quên mình của lớp trẻ thanh niên đầy nghĩa khí. Phương châm sống của họ cao quý và giản dị. Thời đó, không ít thơ chỉ viết về người chiến sĩ, nhưng chỉ Tây Tiến của Quang Dũng nói đến cái chết. Cái chết làm nên vinh quang của tuổi thanh xuân hiến mình cho dân tộc.

Nét độc đáo của Quang Dũng trong Tây Tiến là ngòi bút tinh tế và sắc sảo. Viết về chiến tranh mà không cần nhắc đến trận đánh, tiếng súng, máu chảy hay kẻ thù. Người đọc vẫn rõ nhận không khí chiến trường và hình ảnh của nó. Điều độc đáo là bài thơ ba lần nói đến cái chết của người chiến sĩ trong các trường hợp khác nhau, nhưng không một lần nhà thơ nhắc tới từ 'chết' hay 'hi sinh'. Thay vào đó, nhà thơ thay thế bằng các cụm từ giản dị như 'về đất', 'bỏ quên đời', 'hồn về'… Đến đoạn thơ cuối, tướng lãnh và tuổi trẻ đã truyền chất anh hùng và sự men say lãng mạn cho các chàng trai Tây Tiến. Ngay cả khi họ ra đi, họ vẫn tỏa sáng như những nghệ sĩ - tài tử, vẻ đẹp của họ không mất đi mà ngược lại trở nên bi tráng và lôi cuốn.

Để tiễn biệt những người lính Tây Tiến hi sinh, Quang Dũng không cần những lời ca ngợi hay nước mắt... Ông để trời đất làm chứng, thu nhận thể xác và linh hồn họ vào lòng: 'Sông Mã gầm lên khúc độc hành' tiếc thương đưa người lính Tây Tiến vào cõi bất tử. Bởi từ đây, khúc độc hành trở thành 'hồn thiêng đất nước'.