Đề bài: Phân tích về hình ảnh người chiến sĩ trong bài thơ Từ ấy và Chiều tối
Bài luận mẫu về việc phân tích hình tượng người chiến sĩ trong bài thơ Từ ấy và Chiều tối
Tip Phương pháp phân tích bài thơ, đoạn thơ để đạt điểm cao
Mẫu bài: Phân tích về hình tượng người chiến sĩ trong bài thơ Từ ấy và Chiều tối
Chủ đề về hình ảnh người chiến sĩ là một đề tài phổ biến trong văn học Việt Nam thời kỳ kháng chiến. Mỗi tác giả mang đến những góc nhìn độc đáo về nhân vật này. Trong thời kỳ đó, hình ảnh người chiến sĩ được miêu tả đẹp đẽ ở cả mặt tâm hồn và lý tưởng sống trong hai tác phẩm nổi tiếng Chiều tối (Hồ Chí Minh) và Từ ấy (Tố Hữu).
Bài thơ Chiều tối, được rút từ Nhật kí trong tù, xuất hiện trong bối cảnh đặc biệt. Hồ Chí Minh bị bắt giữ khi đang tìm kiếm sự hỗ trợ ở Trung Quốc và bị chuyển từ nhà tù Tĩnh Tây sang nhà tù Thiên Bảo. Bức tranh của bài thơ không chỉ là về thiên nhiên mà còn là về tâm hồn cao quý của người chiến sĩ trên hành trình cách mạng.
Trong bài thơ, hình ảnh người chiến sĩ hiện lên như người có tâm hồn mê thiên nhiên, rộng lớn và phóng khoáng. Hành trình từ nhà lao này đến nhà lao khác đầy khó khăn, gian khổ, nhưng tâm hồn, tình yêu thiên nhiên của Bác vẫn tỏa sáng. Trước cảnh hoàng hôn tuyệt vời giữa rừng núi, Người chìm đắm để cảm nhận vẻ đẹp toàn diện của đất trời:
Bay điệu đà, lượn lờ tận bầu trời cao
Vẻ đẹp mơ mộng trên không trung
Người thể hiện sự tinh tế, nhạy bén bằng cách nắm bắt khoảnh khắc chú chim nhỏ tìm nơi yên bình sau một ngày dài. Những đám mây lững thững, trôi qua bề mặt trời. Bức tranh, mặc dù giản dị, nhưng đầy đủ để cảm nhận được hồn của sự vật.
Không chỉ vậy, người chiến sĩ còn có trái tim nhân đạo sâu sắc: 'Bản làng yên bình trước sự cô đơn của phù thủy/ Phù thủy sử dụng ma thuật làm đầy lòng.' Dù trải qua nhiều khó khăn về cả thể xác và tinh thần, Bác vẫn quan tâm và chia sẻ với những đồng đội. Hình ảnh cô gái nông thôn mệt mỏi sau một ngày làm việc chăm chỉ không chỉ thể hiện sức khỏe và sự sống động mà còn là sự quan tâm, chia sẻ của Bác đối với cộng đồng. Trong khoảnh khắc yên bình của không gian, khi đêm buông xuống và bao phủ mọi thứ, con mắt của Người vẫn tìm kiếm ánh sáng, và đó chính là ánh sáng từ những ngọn đèn than hồng. Ánh sáng đó đã làm sáng bức tranh u tối và buồn bã. Thơ của Người luôn thể hiện sự di chuyển từ bóng tối đến ánh sáng, thể hiện tâm hồn lạc quan và niềm tin vào tương lai.
Để miêu tả người chiến sĩ cách mạng, Bác sử dụng bút pháp gợi tả kết hợp hài hòa giữa phong cách cổ điển và hiện đại. Hình ảnh người chiến sĩ lên như một người yêu thiên nhiên, lòng nhân đạo rộng lớn, luôn nhìn về tương lai tươi sáng. Con người đó không chỉ hòa mình với thiên nhiên mà còn là chủ nhân của bức tranh ấy.
Người chiến sĩ trong bài Từ ấy hiện lên với vẻ đẹp đặc biệt, không chấp nhận sự hòa quyện. Bài thơ được sáng tác vào năm 1938 khi Tố Hữu gia nhập Đảng. Đó là bản hòa nhạc đam mê, đầy hơi thở cuồng nhiệt của người chiến sĩ cách mạng.
Người chiến sĩ trước hết là người mê đắm, đam mê mãnh liệt với lý tưởng cách mạng. Ngày gia nhập Đảng là cột mốc quan trọng trong cuộc đời ông: 'Từ ấy, tôi chợt rực nắng hạ/ Ánh mặt trời chiếu sáng lòng/ Tâm hồn tôi như một khu vườn hoa/ Hương thơm và tiếng hót ngân nga'. Đây là khoảnh khắc quan trọng, Đảng đã chiếu sáng tâm hồn, giúp người chiến sĩ tìm thấy con đường chân lý mà ông đã dành nhiều năm để tìm kiếm. Khoảnh khắc ấy mang đến cho tâm hồn tôi những cảm xúc mới, đầy sức sống, đánh thức phẩm chất nghệ sĩ trong người chiến sĩ.
Vẻ đẹp của người chiến sĩ cũng thể hiện qua lối sống cao đẹp, hiến dâng tất cả cho sự nghiệp cách mạng. Cái tôi không còn tự do, cá nhân, mà hòa nhập, liên kết với mọi người: 'Tôi liên kết tâm hồn với mọi người/ Để tình yêu tràn về mọi nơi'. Cái tôi được kết nối với cộng đồng, tự nguyện đóng góp tuổi trẻ, sinh mạng cho 'mọi người'. Tôi không chỉ hòa nhập mà còn chính thức được đón nhận vào tập thể cộng đồng lao động và nhận thức trách nhiệm của mình trong việc giúp đỡ những cuộc đời gặp khó khăn. Điều này tạo nên sức mạnh lớn lao của 'tình thân đại gia đình'. Đại gia đình là cuộc sống chung, bao la, không thể đo lường. Nhưng dưới bàn tay của Tố Hữu và từ ngữ 'đại gia đình,' nó trở nên hữu hình, có thể nắm bắt. Người chiến sĩ hòa nhập vào gia đình toàn dân và nhận thức trách nhiệm của mình trong việc cứu rỗi những cuộc sống đau khổ. Đó là cái tôi có ý thức, trách nhiệm với con người, cuộc sống, và cuộc chiến đấu chung của cả dân tộc.
Tạo hình người chiến sĩ trong bài Từ ấy chủ yếu là việc trực tiếp mô tả cảm xúc, sự biến động trong nhận thức của nhân vật trữ tình. Đó là một cái tôi hăng hái, đầy nhiệt huyết, sống cuộc sống với tâm hồn đầy tinh thần trách nhiệm đối với cách mạng và cuộc sống.
Cả Chiều tối và Từ ấy đều thành công trong việc vẽ nên chân dung người chiến sĩ cách mạng với vẻ đẹp nhân cách rực rỡ. Họ là những con người xuất sắc của thời đại, đặc trưng bởi những phẩm chất tốt, lý tưởng cao, mục tiêu chính xác, và niềm tin vào tương lai của cuộc chiến tranh công bằng của dân tộc.
Ngoài những điểm tương đồng, hai bài thơ vẫn mang những đặc điểm riêng biệt, thể hiện phong cách cá nhân của hai tác giả. Trong Chiều tối, người chiến sĩ được hình thành với tâm hồn rộng mở, tình yêu thiên nhiên, và mối liên kết sâu sắc với cuộc sống. Tâm hồn của họ luôn tìm kiếm và hướng về ánh sáng, ngay cả trong những thời kỳ khó khăn. Vẻ đẹp tâm hồn của người chiến sĩ kết hợp giữa cổ điển và hiện đại. Trái lại, trong Từ ấy, tâm hồn chiến sĩ đậm chất say mê, đầy nhiệt huyết với lý tưởng cách mạng. Lối sống cao đẹp, trách nhiệm với cuộc sống chung được thể hiện rõ. Tình cảm của nhân vật được diễn đạt một cách trực tiếp.
Với những câu thơ chân thành, tinh tế, cả hai bài thơ đã tạo nên bức chân dung tuyệt vời về tinh thần, nhân cách của những người chiến sĩ. Mỗi cá nhân mang theo những đặc điểm riêng biệt, làm phong phú thêm bức tranh tâm hồn của người chiến sĩ. Đồng thời, họ cũng phản ánh vẻ đẹp chung đó là tình yêu nước đậm sâu.