Phân tích về hình tượng Đất Nước từ góc độ Địa lí - lãnh thổ trong trích đoạn Đất Nước

Đề bài: Phân tích về hình tượng Đất Nước từ phương diện Địa lí - lãnh thổ trong trích đoạn Đất Nước

Phân tích về hình tượng Đất Nước từ góc độ Địa lí - lãnh thổ trong trích đoạn Đất Nước
 

I. Cấu trúc Phân tích hình tượng Đất Nước từ góc độ Địa lí - lãnh thổ trong trích đoạn Đất Nước (Chuẩn)

1. Bắt đầu bài phân tích

- Mở đầu với đề tài về quê hương, đất nước trên diễn đàn văn học Việt Nam.
- Tổng quan về trích đoạn 'Đất nước' của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm và những câu thơ về phương diện địa lý - lãnh thổ.

2. Phần chính

a. Hình tượng Đất Nước từ góc độ địa lý - lãnh thổ được mô tả qua:
- Những danh lam thắng cảnh trải dài từ Bắc chí Nam, liên quan đến những truyền thống thuộc nền văn hóa, văn học dân gian.
+ Núi Vọng Phu - tình cảm vợ chồng lâu dài
+ Hòn Trống Mái - tình yêu vợ chồng mãi mãi
+ Núi Bút, non Nghiên - hình ảnh học trò nghèo...(Còn tiếp)

>> Xem chi tiết Dàn ý Phân tích hình tượng Đất nước từ góc độ Địa lí - lãnh thổ trong trích đoạn Đất nước tại đây.
 

II. Mẫu văn Phân tích hình tượng Đất Nước từ góc độ Địa lí - lãnh thổ trong trích đoạn Đất Nước (Chuẩn)

Việc viết về quê hương, Tổ quốc, đất nước luôn là mảnh đất màu mỡ thu hút nghệ sĩ trên diễn đàn văn học phong phú, đa dạng. Trong khi Nguyễn Đình Thi tả đất nước anh dũng, kiên cường trong mùa thu Hà Nội, Hoàng Cầm khám phá vẻ đẹp cổ kính của miền Kinh Bắc,... thì nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm khai phá đất nước trên nhiều phương diện để làm nổi bật tư tưởng 'Đất Nước của Nhân Dân'. Điều này được thể hiện qua những yếu tố bình dị, quen thuộc về địa lý, lãnh thổ, lịch sử, văn hóa. Trong đó, khía cạnh địa lý - lãnh thổ được tái hiện độc đáo qua vần thơ, hình ảnh và lối diễn đạt sáng tạo:

'Những người vợ nhớ chồng góp thêm núi Vọng Phu
...
Cuộc sống đã biến đổi núi sông ta...'

Để đưa ra những ý kiến độc đáo về chiều sâu của khía cạnh lãnh thổ - địa lý, tác giả mô tả những danh lam thắng cảnh từ Bắc chí Nam kết hợp với huyền thoại thuộc văn hóa, văn học dân gian. Núi Vọng Phu, hòn Trống Mái, núi Bút, non Nghiên, Ông Đốc, ông Trang, Bà Đen, Bà Điểm,... Mỗi địa danh không chỉ là điểm đẹp mắt mà còn là biểu tượng, mang ý nghĩa cho vẻ đẹp tinh thần của người dân Việt Nam:

'Những người vợ nhớ chồng còn làm nên núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau tạo ra hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua để lại trăm ao đầm
Chín mươi chín con voi cùng dựng đất tổ Hùng Vương
Những con rồng nằm im đóng góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo tạo nên núi Bút, non Nghiên
Con gà, con cóc quê hương đều đóng góp vào Hạ Long thơ mộng
Những người dân đã đặt tên Ông Đốc, Bà Trang, Bà Đen, Bà Điểm'

Mối liên kết sâu sắc giữa không gian địa lý và những huyền thoại, huyền bí kết hợp với vẻ đẹp của con người Việt Nam được tác giả mô tả qua từng từ, từng hình ảnh. Đó là câu chuyện về người vợ trung thành chờ chồng hóa đá Vọng Phu, là câu chuyện tình yêu đẹp đẽ giữa đôi vợ chồng nghèo biến thành Hòn Trống Mái để sống cùng nhau đến cùng. Đó là những ao, hồ, sông in dấu chân ngựa của anh hùng Phù Đổng Thiên Vương trong truyền thuyết 'Thánh Gióng', làm cho dòng sông quê hương chảy đầy tinh thần kiên cường chống lại kẻ thù ngoại xâm. Đó là những địa danh - di tích lịch sử trên 'quê cha đất tổ' chứng kiến quá trình xây dựng đất nước của các vua Hùng. Đó là tinh thần học hỏi và sự ham học tiếp tục được thể hiện qua những núi Bút, non Nghiên. Hoặc những danh lam thắng cảnh mang tính bình dị như con gà, con cóc,... Như vậy, mỗi ngọn núi, con sông, dù nhỏ bé, bình dị trên lãnh thổ Việt Nam đều là dấu ấn của nhân dân, và chính nhân dân là người sáng tạo, là những người làm nên vẻ đẹp của thiên nhiên, thắng cảnh:

'Và ở mọi nơi trên ruộng đồng, gò bãi
Không mang hình dạng, ước vọng, lối sống ông cha nào
Ôi Đất Nước bốn ngàn năm, ở đâu cũng có thể nhìn thấy
Những cuộc đời đã biến đổi núi sông ta...'

Nguyễn Khoa Điềm đã đưa chiều sâu của không gian địa lý - lãnh thổ lên mức độ khái quát, thể hiện quan điểm triết lý về mối liên hệ giữa nhân dân và mọi thắng cảnh, địa danh của dân tộc: nhân dân chính là những người tạo nên vẻ đẹp của mỗi ngọn núi, con sông. Mỗi hình ảnh của đất nước, quê hương là hóa thân của nhân dân, là dấu ấn của vẻ đẹp tâm hồn, bản chất Việt Nam. Tất cả hòa quyện để làm nổi bật tư tưởng 'Đất Nước của Nhân Dân' trong toàn bộ tác phẩm.