Buzz
Đề bài
Phân tích hình tượng người lái đò qua bài viết Người lái đò Sông Đà của Nguyễn Tuân
Nguyễn Tuân, một trong những biểu tượng văn học hiện đại của Việt Nam, tạo ra mỗi tác phẩm như một bản hòa nhạc ca ngợi vẻ đẹp của con người và cuộc sống, kết nối tinh thần và tình cảm với đất nước. Phong cách nghệ thuật của ông luôn độc đáo và đặc biệt, điều này đã thu hút sự chú ý đặc biệt từ độc giả. 'Người lái đò Sông Đà' không chỉ là một bài tùy bút, mà còn là một tác phẩm văn xuôi thể hiện rõ nhất những đặc điểm tiêu biểu của phong cách của Nguyễn Tuân.
'Người lái đò Sông Đà' không chỉ là câu chuyện về một con người và một con sông. Dưới ngòi bút tài hoa của Nguyễn Tuân, mọi cảnh vật tự nhiên trở thành những tác phẩm nghệ thuật, và con người trở thành những nghệ sĩ tài ba của cuộc đời mình.
Nhờ vào sự quan sát tỉ mỉ và khả năng mô tả sắc nét, cùng với sự phong phú và chính xác của từ ngữ, Nguyễn Tuân đã tái hiện những hình ảnh sống động, những tượng vị kỳ diệu đầy sức thu hút trong tác phẩm tùy bút độc đáo này.
Người lái đò trên sông Đà trong tác phẩm là một ông lão 70 tuổi, đã dành phần lớn cuộc đời lái đò dọc theo sông. Ông là một người lái đò kỳ cựu: “Trên dòng sông Đà, ông xuôi, ông ngược hơn một trăm lần rồi chỉnh tay giữ lái độ sáu chục lần...” trong hơn mười năm làm công việc nguy hiểm và gian khổ này.
Đây là một người đã trải qua nhiều khó khăn, hiểu biết sâu sắc và thành thạo trong nghề lái đò, đạt đến trình độ “bằng cách lấy mắt và nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào lòng đất tất cả những luồng nước của tất cả những con thác hiểm trở”. Nguyễn Tuân bày tỏ sự khâm phục của mình đối với ông: “Sông Đà, với ông lái đò ấy, như một trường thiên anh hùng ca mà ông đã thuộc đến cả những dấu chấm than, chấm câu và cả những đoạn xuống dòng”. Đây là một so sánh rất hấp dẫn và phong phú, đồng thời rất phản ánh phong cách văn học độc đáo của Nguyễn Tuân.
Hình ảnh người lái đò với “đầu bạc nhọn như thước, nổi bật trên thân hình cao gọn quánh, chắc nịch như sừng, vạm vỡ”, vẫn giữ được bộ dạng trẻ trung, vạm vỡ. Nguyễn Tuân gọi ông là “vàng mười”. Ông đương đầu với những khó khăn của sông Đà, với sức mạnh của những tảng đá dữ dội, những cạm bẫy nguy hiểm. Mỗi lần xuất hiện một chiếc thuyền trên dòng sông quanh co, dường như cảnh tượng hiu quạnh đó lại có sự sống mới, mỗi khi sóng cuốn thuyền vào vùng nguy hiểm là một lời thách thức.”
Một mình ông cầm lái con thuyền như một dũng sĩ: '... hai tay nắm chặt cánh chèo, chống chọi với sức mạnh của sóng lớn. Nước dâng cao quanh ông, làm gãy cánh chèo, nhưng ông vẫn cố gắng giữ thăng bằng, dù đôi khi thuyền lẻn lên như muốn lật ngửa dưới trời xanh. Những miêu tả chân thực này cho thấy sức mạnh tàn khốc của dòng nước dữ dội, chỉ cần một sơ xuất nhỏ có thể đánh mất sinh mạng.”
Tuy nhiên, dũng cảm và gan dạ không đủ, điều quan trọng hơn là khả năng lái thuyền của người lái phải điêu luyện và nghệ thuật. Tác giả so sánh người lái đò với người lái xe trên đèo. Người lái đò phải đối mặt với những thách thức đặc biệt trên dòng sông, mỗi vùng nước có một nguy hiểm riêng, yêu cầu phải biết cách ứng phó. Có những vùng nước như đang sôi trào muốn hất tung thuyền, có luồng nước khi lạc vào sẽ gây nguy hiểm ngay tức khắc, lại còn những xoáy sâu như cạnh giếng đá, thậm chí có nơi khiến thuyền trồng cây chuối lên và biến mất.”
Dòng sông Đà thật nguy hiểm và khó khăn cho con người. Tuy nhiên, “ông lái đò không ngần ngại, hai chân vẫn giữ chặt bám vào cánh lái”. Mặc dù mặt “biến dạng” vì những cú đánh, “nhưng trên con thuyền bèo chèo, vẫn nghe rõ tiếng chỉ huy ngắn gọn, tỉnh táo của người lái”.
Rõ ràng, qua cách miêu tả sự dữ dội của con sông, Nguyễn Tuân muốn tôn vinh sự dũng cảm, trí tuệ của con người, ca ngợi chiến thắng vĩ đại của người lái đò, đã vượt qua những thác nước nguy hiểm, sóng lớn để đưa thuyền về đến bến bình yên. Cuộc chiến giữa con người và tự nhiên đã kết thúc, trở lại cuộc sống yên bình: “đã qua thác, dòng sông dịu lại. Đêm đó, nhà thuyền đốt lửa trong hang đá, nướng ống cơm lam…”
Cảm hứng lãng mạn sâu sắc, lan tỏa trong từng câu văn chân thực, tạo nên sức hút không thể phủ nhận. Đó là một bài ca tôn vinh lao động, tôn vinh con người lao động.
Sau mười năm đồng hành với nghề lái đò, người lái đò vẫn mang trên người “dấu vết” của công việc, với Nguyễn Tuân, đó cũng là biểu tượng quý giá của một vinh dự lao động tối cao.
Cảm ơn nhà văn Nguyễn Tuân đã mang đến cho chúng ta một tác phẩm nghệ thuật sáng tạo. Ngoài việc truyền đạt kiến thức về cuộc sống, văn hóa, lịch sử, và ngôn ngữ, tác phẩm đó còn là một công trình kiến trúc thẩm mỹ độc đáo, giúp chúng ta hiểu sâu hơn về cái đẹp của thiên nhiên và đặc biệt là vẻ đẹp của con người lao động: Người lái đò sông Đà.
Nguyễn Tuân thực sự là một nghệ sĩ tài năng, một bậc thầy trong việc tôn vinh những con người lao động anh dũng, đầy cam kết, và tràn đầy vinh quang.
