Chi tiết dàn ý
1. Mở bài
Tiến tới nhận biết và giới thiệu về nghệ thuật xây dựng nhân vật trong “Giăng sáng”.
2. Phát triển nội dung
- Chọn lựa nhân vật để xây dựng: tầng lớp trí thức tiểu tư sản. Điền được tạo hình thành một cá nhân có học thức, đam mê văn chương nhưng vấp phải khó khăn của cuộc sống hiện thực.
- Sử dụng nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật:
+ Tập trung vào những chi tiết nhỏ, đời thường kết hợp với các sự vật để khám phá những triết lý về con người, xã hội.
VD: Từ bốn chiếc ghế mây, Nam Cao đã phác họa nỗi lòng của nhân vật. Sự phân vân, suy tính của Điền hiện rõ. Anh ấy lo lắng về việc mang theo những chiếc ghế mây, lo sợ về chi phí thêm của việc đi lại nhưng vẫn không dám từ chối ông hiệu trưởng.
+ Tác giả tập trung vào việc mô tả những bi kịch tâm lí, sự đấu tranh bên trong tâm hồn của nhân vật Điền. Sự thay đổi tâm trạng của Điền thể hiện qua sự đấu tranh không ngừng, sự phản ánh sự tương phản bên trong tâm trí con người.
VD: Điền đứng giữa lòng mênh mông giữa ước mơ và hiện thực đau khổ. Điền cảm thấy vợ mình nhỏ nhen và bình thường khi đặt nhiều niềm tin vào những suy nghĩ vụn vặt của mình. Tuy nhiên, Điền cũng dần trở thành kẻ chiếm hữu không tự ý thức.
+ Đưa ra các nguyên nhân, lý do cho tình cảm, suy tư của con người. Tác động của môi trường, hoàn cảnh luôn là yếu tố quyết định đến con người.
VD: Điền ao ước văn chương có thể làm thay đổi cuộc sống nhưng thực tế, cuộc sống đã thay đổi Điền. Điền phải bỏ lỡ ước mơ để kiếm tiền, gia đình lại áp đặt hôn nhân cho Điền. Anh ta mệt mỏi, trở thành kẻ sống dựa vào người khác và mong muốn thoát khỏi hiện thực. Đây là vòng lặp của nhân vật.
+ Sử dụng góc nhìn thứ ba để tạo ra sự chân thực, khách quan cho câu chuyện.
+ Sự kết hợp giữa ngôn từ của người kể chuyện và ngôn từ của nhân vật, thể hiện trực tiếp cảm xúc của nhân vật và thái độ của tác giả.
+ Sự linh hoạt trong góc nhìn, giúp tạo ra sự phức tạp hơn trong việc phân tích tâm lý nhân vật.
3. Kết luận
- Tổng kết lại giá trị nội dung và tinh hoa nghệ thuật
Bài viết ngắn Mẫu 1
“Giăng sáng” của Nam Cao là một trong những tác phẩm xuất sắc về những con người trí thức trước cách mạng tháng 8. Hình ảnh nhân vật Điền trong tác phẩm cũng là biểu tượng của thế hệ nhà văn trước cách mạng như Nam Cao. Nhân vật đã truyền đạt những ý nghĩa sâu sắc về nghệ thuật mà tác giả muốn truyền tải.
Điền là một trí thức tiểu tư sản được cha mẹ nuôi dưỡng với tình thương, giáo dục, và đam mê văn chương. Trước khi trở thành một nhà văn như hiện tại, anh ấy đã có một công việc ổn định với thu nhập đủ để lo cho gia đình. Tuy nhiên, vì đam mê với văn chương, Điền đã quyết định từ bỏ công việc đó để theo đuổi nghề viết với thu nhập không ổn định. Điền cũng có tình yêu với ánh trăng và luôn nhận thức được vẻ đẹp của nó cũng như có một ước mơ về một tác phẩm vĩ đại. Đối với Điền, ánh trăng là nguồn cảm hứng vô tận cho tâm hồn thi sĩ. Anh ấy đau lòng khi thấy vợ con luôn bận rộn với việc kiếm sống, nhưng cuối cùng anh ấy cũng trở thành nạn nhân của vòng xoay tiền bạc. Kết thúc tác phẩm là hình ảnh của Điền, ngồi viết dưới ánh đèn bàn, không phải dưới ánh trăng như mơ ước, mà dưới âm thanh của con khóc, tiếng la mắng của vợ.
Trên tất cả, đoạn trích “Giăng sáng” của Nam Cao không chỉ đề cập đến cuộc sống của những người trí thức tiểu tư sản nghèo mà còn nói lên sự hoàn hảo của nghệ thuật. Tác phẩm này đã giúp Nam Cao gây dựng tên tuổi của mình trong văn học Việt Nam và trở thành một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông.
Mẫu viết ngắn 2
Nhắc đến Nam Cao, người ta nhớ ngay đến một bậc thầy của văn học hiện thực phê phán, người viết nhiều về đề tài người nông dân và trí thức. Trước cách mạng, Nam Cao đã phản ánh một cách chân thực xã hội thực dân nửa phong kiến đương thời. Anh đã tập trung vào việc viết về tầng lớp trí thức trước cách mạng trong đó có tác phẩm “Giăng sáng”.
Tác phẩm nói về cuộc sống của gia đình trí thức với trung tâm là sự nghiệp viết của Điền, niềm tin của anh vào văn chương và nghệ thuật. Điền là một trí thức, có niềm đam mê với văn chương. Dù cuộc sống không phải là dư giả có thể nói là khá nghèo nhưng anh luôn muốn vượt qua mọi khó khăn để sáng tạo. Anh cũng có sự quan tâm đặc biệt đối với ánh trăng, thường ngắm trăng vào buổi tối để quên đi những vấn đề đời thường. Còn vợ anh thì thường cáu kỉnh về tiền bạc, tính toán từng đồng. Điền từng suy nghĩ về việc bỏ vợ để tìm kiếm một cuộc sống nhẹ nhàng hơn, thoải mái hơn, nhưng hiện thực đã giữ anh ấy lại. Tiếng con khóc, tiếng vợ la mắng khiến Điền không thể tìm thấy hạnh phúc khi nhìn thấy gia đình đau khổ. Anh nhận ra rằng nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, mà phải phản ánh hiện thực cuộc sống khó khăn. Kết thúc tác phẩm là hình ảnh Điền ngồi sáng tác trong tiếng la oằn lên từ vợ và hàng xóm vì mất gà ngày qua.
Tác phẩm này là một truyện ngắn mang tinh thần hiện thực phê phán, tiêu biểu cho phong cách của Nam Cao và xứng đáng trở thành tuyên ngôn nghệ thuật cao cả của ông.
Mẫu viết ngắn 3
Nam Cao là một nhà văn hiện thực lớn trước cách mạng tháng tám. “Giăng sáng” (1943) là một trong những kiệt tác xuất sắc của ông. Tác phẩm vẽ lên số phận chung của tầng lớp trí thức tiểu tư sản nghèo, mang trong mình nhiều hoài bão nhưng bị nỗi lo cơm áo gạo tiền vùi dập. Đặc biệt trong truyện ngắn là việc sử dụng nghệ thuật tự sự.
“Giăng sáng” kể về Điền, một nhà văn, khao khát thực hiện ước mơ văn chương. Với Điền, văn chương phải giống như ánh trăng kia “làm đẹp đến cả những cảnh thật ra chỉ tầm thường, xấu xa'. Nhưng vì cuộc sống khó khăn, Điền không thể thoát khỏi nghèo khổ. Nam Cao đã khéo léo sử dụng nghệ thuật tự sự để mô tả hoàn cảnh của thời đại. Ông chọn tầng lớp trí thức tiểu tư sản làm đối tượng cho tác phẩm. Nhân vật Điền là một người học thức, đam mê với văn chương nhưng vì nghèo khó mà ước mơ không thành hiện thực. Nam Cao đã nhìn nhận được hiện thực đen tối nên đã bỏ mặc thứ văn chương mơ mộng, lãng mạn trước đây. Ông hướng ngòi bút mình tới tầng lớp trí thức nghèo. Nam Cao đã sử dụng ngôn ngữ trần thuật, lồng ghép ngôn ngữ của người kể chuyện và nhân vật để tạo ra một tác phẩm hấp dẫn, truyền đạt cảm xúc một cách trực tiếp. Nam Cao miêu tả nhân vật Điền qua hành động, suy nghĩ mà không bắt đầu từ ngoại hình. Điều này góp phần xây dựng thành công nhân vật.
Nam Cao đã thành công trong việc sử dụng nghệ thuật tự sự trong truyện ngắn “Giăng sáng”, góp phần tạo nên giá trị của tác phẩm. Ông đã mô tả thành công hình ảnh của Điền, một biểu tượng cho tầng lớp trí thức tiểu tư sản nghèo trước cách mạng. Tác phẩm là một lời kêu gọi phản ánh hiện thực xã hội trước cách mạng, một thế giới tối tăm khiến cho ước mơ cao đẹp mãi không thể trở thành hiện thực.
Bài tham khảo Mẫu 1
Nam Cao là một trong những nhà văn hiện thực nổi tiếng của văn học Việt Nam thời kỳ 1930 – 1945. Trong tác phẩm “Giăng sáng”, ông đã tài tình xây dựng nhân vật, tái hiện sinh động cuộc sống của những người dân vùng quê chịu đựng đau khổ. Tập trung vào tầng lớp trí thức nhỏ, Nam Cao đã lột tả cảm xúc, nỗi đau trong nội tâm của nhân vật Điền một cách sâu sắc.
Một trong những điểm nổi bật của tác phẩm là sự miêu tả tinh tế về tâm lý nhân vật. Nam Cao tập trung vào việc phân tích xung đột nội tâm, sự chuyển biến trong suy tư, cảm xúc của Điền. Từ những chi tiết nhỏ nhặt, ông đã khắc họa được hình ảnh của một người đấu tranh giữa ước mơ cao cả và hiện thực khắc nghiệt.
Ngôn ngữ trần thuật trong tác phẩm cũng góp phần làm nên sức hút của nhân vật. Nam Cao đã sử dụng câu hỏi tựa như lời tự vấn để thể hiện cảm xúc, tư tưởng của nhân vật một cách sinh động.
Với “Giăng sáng”, Nam Cao đã tạo ra một hình ảnh nhân vật sống động, sâu sắc, là biểu tượng cho tầng lớp trí thức tiểu tư sản trong xã hội Việt Nam thời bấy giờ. Tác phẩm xứng đáng trở thành một tuyên ngôn nghệ thuật cao cả của nhà văn.
Bài tham khảo Mẫu 2
Nam Cao được coi là một trong những nhà văn hiện thực xuất sắc của văn học Việt Nam trong thời kỳ 1930 – 1945. Trong các tác phẩm của mình, Nam Cao đã khắc họa một cách sinh động cuộc sống của những con người cùng khổ, và điểm nổi bật nhất là nghệ thuật xây dựng nhân vật.
Trong tác phẩm “Giăng sáng”, Nam Cao chọn lựa tầng lớp trí thức tiểu tư sản làm đối tượng xây dựng nhân vật. Trước đó, mặc dù từng thử sức với văn học lãng mạn, nhưng với lòng nhân đạo sâu sắc, ông quyết định hướng ngòi bút của mình đến tầng lớp nông dân bần cùng và tầng lớp trí thức nghèo.
Trong “Giăng sáng”, nghệ thuật xây dựng nhân vật được thể hiện rõ ở nhiều khía cạnh như miêu tả tâm lí nhân vật, ngôn ngữ trần thuật,…
Đặc biệt, Nam Cao tập trung vào việc miêu tả những bi kịch tinh thần, quá trình giằng xé trong nội tâm nhân vật Điền để thể hiện nỗi thống khổ của những con người “muốn cất cánh bay cao nhưng bị áo cơm ghì sát đất”.
Diễn biến tâm lý của nhân vật trong “Giăng sáng” thực chất là quá trình đấu tranh, sự chuyển hóa lẫn nhau của những đối cực trong nội tâm con người. Xung đột chủ yếu trong tác phẩm của Nam Cao là xung đột của thế giới nội tâm nhân vật.
Nhà văn không chỉ miêu tả mà còn lí giải sự ảnh hưởng của các quan hệ xã hội, hoàn cảnh sống đối với con người. Thông qua việc phản ánh mâu thuẫn giữa hiện thực và ước mơ, Nam Cao đã đưa ra tuyên ngôn đúng đắn về nghệ thuật.
Ngoài ra, ngôn ngữ trần thuật cũng là yếu tố quan trọng, giúp khắc họa tâm lí nhân vật sâu sắc hơn.
Với “Giăng sáng”, Nam Cao đã xây dựng thành công nhân vật Điền – hình ảnh đại diện cho tầng lớp trí thức tiểu tư sản trước Cách mạng, và tác phẩm này xứng đáng trở thành tuyên ngôn nghệ thuật cao cả của nhà văn.
Bài tham khảo Mẫu 3 (Phiên bản Sáng tạo)
Nam Cao là một nhà văn hiện thực vĩ đại trước Cách mạng tháng Tám. Trong 'Giăng sáng' (1943), ông đã khắc họa tài năng nghệ sĩ của mình. Tác phẩm phản ánh số phận của tiểu tư sản nghèo, với những ước mơ cao cả nhưng bị đè nặng bởi lo toan cuộc sống. Điểm độc đáo nhất của truyện ngắn này chính là nghệ thuật tự sự.
'Giăng sáng' kể về Điền, một nhà văn khao khát thực hiện giấc mơ văn chương. Với Điền, văn chương phải như ánh trăng, làm đẹp cho cả những điều bình thường nhất. Tuy nhiên, cuộc sống đầy gian truân đã khiến Điền không thể thấy hiện thực giữa cảnh nghèo đói. Nam Cao thông qua nghệ thuật tự sự đã vẽ lên bức tranh hoàn cảnh đó. Ông chọn lọc tầng lớp trí thức tiểu tư sản làm đối tượng, và nhân vật Điền là biểu tượng của tầng lớp này. Điền, một người có học thức, ước mơ với văn chương nhưng không thể vượt qua khó khăn. Nam Cao đã dùng nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật để thể hiện Điền một cách chân thực, qua đó truyền đạt thông điệp tới độc giả. Sử dụng ngôi kể thứ ba, Nam Cao tạo ra tính chân thực, khách quan cho câu chuyện. Chi tiết về bốn chiếc ghế mây là hình ảnh đặc biệt đánh bại tính cách của Điền, thể hiện cuộc sống khó khăn mà tầng lớp này phải đối mặt. Điền phải đấu tranh tâm lý, chôn vùi ước mơ văn chương để sống cuộc sống thực tế.
Nam Cao tin rằng 'sống đã rồi hãy viết.' 'Giăng Sáng' là minh chứng rõ nét nhất cho tư tưởng này. Trong thời kỳ trước Cách mạng tháng Tám, Nam Cao viết về sự đấu tranh nội tâm của tiểu tư sản giữa ước mơ văn chương và lo âu về tài chính. Điền trong 'Giăng Sáng' là biểu tượng cho người nghèo, đam mê văn chương, nhưng bị cuộc sống nghèo khó đè nặng. Ánh trăng, tượng trưng cho văn chương, làm nổi bật tâm hồn nghệ sĩ. Tuy nhiên, Điền phải từ bỏ ánh trăng đó để viết về cuộc sống thực tế và những khó khăn mà họ phải đối mặt.
Về mặt nghệ thuật, 'Giăng sáng' được xem là một trong những kiệt tác của Nam Cao. Tác giả đã sử dụng ngôn ngữ sắc sảo, giàu hình ảnh và biểu cảm để tạo nên hiệu ứng mạnh mẽ. Bằng cách kết hợp từ ngữ và hình ảnh, tác phẩm đã tái hiện một cách chân thực cuộc sống của tiểu tư sản nghèo trước Cách mạng tháng Tám. Mặc dù có nhiều ước mơ và hoài bão, họ vẫn bị cuộc sống thực tế đè nặng bởi lo âu về tài chính. Như vậy, Nam Cao đã thành công trong việc tái hiện cuộc sống của người trí thức Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám một cách chân thực và sâu sắc.
Như vậy, với cách chọn lựa đối tượng nhân vật phù hợp, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật sắc sảo, ngôn ngữ trần thuật và điểm nhìn linh hoạt, Nam Cao đã xây dựng thành công nhân vật Điền – biểu tượng của tiểu tư sản trước Cách mạng tháng Tám. Tác phẩm này là một trong những tuyên ngôn nghệ thuật cao cả của ông, mang trong mình tinh thần phê phán và hiện thực.